Αθήνα 29.6.2013, 16:55

Του ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ
Οι Κασσάνδρες που διέβλεπαν ελληνικό κύμα μετανάστευσης εξαιτίας της οικονομικής κρίσης διαψεύστηκαν οικτρά. Ανάμεσα σε αυτούς και κάποιοι επιστήμονες που χάριν εντυπωσιασμού έσπευσαν να εντάξουν την συνήθη κινητικότητα στο δήθεν νέο μεταναστευτικό ρεύμα.

Δεν χρειάζονταν καν τα πρόσφατα στοιχεία του ΟΑΣΑ, που αποτυπώνουν δυσανάλογα μικρή κινητικότητα Ελλήνων εργαζομένων προς το εξωτερικό σε σχέση με τα υψηλά ποσοστά ανεργίας, για να αντιληφθεί κανείς ότι δεν υπάρχει σοβαρό κύμα μετανάστευσης στη χώρα. Μπορούσε κάλλιστα να το διαπιστώσει από τον περίγυρό του, από την κίνηση στην πόλη -παρότι επηρεασμένη από την οικονομική κρίση-, από τις μαρτυρίες Ελλήνων του εξωτερικού...

Τα μόνα συμπτώματα μετανάστευσης που καταγράφθηκαν μέχρι σήμερα αφορούν κάποιους γιατρούς και μηχανικούς στην Γερμανία, την Αγγλία και άλλες ευρωπαϊκές κυρίως χώρες. Οι περιπτώσεις αυτές, όμως, σε καμιά περίπτωση δεν συνιστούν μεταναστευτικό ρεύμα. Ακόμη και η πολυδιαφημιζόμενη μετανάστευση προς Αυστραλία και Καναδά δεν έχει ακόμα συντελεσθεί.

Αντίθετα, η εκτός συνόρων εργασιακή κινητικότητα των Ελλήνων μάλλον παραμένει χαμηλότερη ακόμη και από αυτή ευρωπαϊκών χωρών με σχεδόν ανύπαρκτη ανεργία. Κι' αυτό επειδή -σε αντίθεση με την Ελλάδα- οι χώρες αυτές αφενός έχουν κοινά σύνορα και οι μετακινήσεις με σκοπό την εργασία είναι ευκολότερες και συντομότερες και αφετέρου η κουλτούρα τους ευνοεί την εργασιακή κινητικότητα (όπως και τον απογαλακτισμό από την οικογένεια). Για τα παραπάνω ενδείξεις υπάρχουν κυρίως στις καταγραφές του δικτύου Eures της ΕΕ, ενός δικτύου που ενθαρρύνει την κινητικότητα των εργαζομένων εντός ΕΕ και διαχειρίζεται θέσεις εργασίας και βιογραφικά.

Αλλά όπως και η εργασία, η μετανάστευση δεν είναι αυτή που ήταν, ιδίως προς τις ευρωπαϊκές χώρες. Αν βγάζεις 10.000 ευρώ το μήνα στην Γερμανία μπορείς να απαλύνεις την βάσανο του νόστου επισκεπτόμενος την Ελλάδα κάθε Σαββατοκύριακο! Τα υψηλόβαθμα στελέχη των πολυεθνικών δεν έχουν πατρίδα. Αλλά κι ένα απλό στέλεχος που εργάζεται στην Αθήνα μπορεί να φεύγει το πρωί στις 6:00 για δουλειές στο Μόναχο και να επιστρέφει το βράδυ στη 1:00!

Ας αφήσουν, λοιπόν, τις αλχημείες και τους συμψηφισμούς με παλαιότερες μετακινήσεις ή και μεταναστεύσεις αυτοί που θέλουν ντε και καλά να μας... στείλουν κι ας ασχοληθούν με κάτι πιό δημιουργικό. Και ας καταλάβουν κάποτε ότι η κινητικότητα λόγω σπουδών δεν είναι μετανάστευση.

Εξόχως διδακτική γι' αυτούς μπορεί να αποβεί μια επίσκεψη στο Ουζμπεκιστάν, για παράδειγμα. Όπου μπορούν να συναντήσουν Έλληνες απογόνους του Μεγάλου Αλέξανδρου στην περιοχή Χελάν (80 χλμ βορειοανατολικά της Τασκένδης), Πόντιους διωγμένους από τον Στάλιν σε εγκαταλελειμμένα κολχόζ στις ανατολικές στέπες, πολιτικούς πρόσφυγες του 1949 και νεοέλληνες επιχειρηματίες, επιστήμονες, σπουδαστές κ.λπ. στα αστικά κέντρα της χώρας και κυρίως στην Τασκένδη. Κι αν περάσουν κι από την Σαμαρκάνδη, θα δουν απομεινάρια της εκστρατείας του Διονύσου (που ουδέποτε διδαχθήκαμε στα σχολεία).