Τον Κανονισμό του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη», που αφορά τον πολιτισμό και θα υλοποιηθεί την περίοδο 2021–2027, έχει στα σκαριά η Ευρωπαϊκή Ένωση. 

Ο Κανονισμός καθορίζει τους στόχους του προγράμματος, τον προϋπολογισμό, τις μορφές ενωσιακής χρηματοδότησης και τους κανόνες για την παροχή της εν λόγω χρηματοδότησης.

Ενόψει της έκδοσης του κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του προγράμματος, δημοσιοποιήθηκε η θέση και το σκεπτικό του Συμβουλίου για αυτό.

Οι γενικοί στόχοι του προγράμματος είναι: α) η διασφάλιση, η ανάπτυξη και η προώθηση της ευρωπαϊκής πολιτιστικής και γλωσσικής πολυμορφίας και κληρονομιάς και β) η στήριξη της ανταγωνιστικότητας και του οικονομικού δυναμικού των πολιτιστικών και των δημιουργικών τομέων, ιδίως του οπτικοακουστικού.

Το πρόγραμμα έχει τους ακόλουθους ειδικούς στόχους:

α) ενθάρρυνση της καλλιτεχνικής και πολιτιστικής συνεργασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προκειμένου να υποστηριχθεί η δημιουργία ευρωπαϊκών έργων και να ενισχυθεί η οικονομική, κοινωνική και εξωτερική διάσταση των ευρωπαϊκών πολιτιστικών και δημιουργικών τομέων και η καινοτομία και η κινητικότητα στους τομείς αυτούς,

β) προώθηση της ανταγωνιστικότητας, της επέκτασης, της συνεργασίας, της καινοτομίας και της βιωσιμότητας, μεταξύ άλλων μέσω της κινητικότητας, στον ευρωπαϊκό οπτικοακουστικό τομέα,

γ) προώθηση της συνεργασίας σε θέματα πολιτικής και καινοτόμων δράσεων που υποστηρίζουν όλα τα σκέλη του προγράμματος και προώθηση ενός περιβάλλοντος πολυμορφίας, ανεξαρτησίας και πολυφωνίας στα μέσα ενημέρωσης και του γραμματισμού στα μέσα ενημέρωσης, ενισχύοντας έτσι την ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης, τον διαπολιτισμικό διάλογο και την κοινωνική ένταξη.

Το πρόγραμμα καλύπτει τα ακόλουθα σκέλη:

α) το σκέλος Πολιτισμός, που καλύπτει τους πολιτιστικούς και τους δημιουργικούς τομείς με εξαίρεση τον οπτικοακουστικό τομέα,

β) το σκέλος Οπτικοακουστικά Μέσα, που καλύπτει τον οπτικοακουστικό τομέα,

γ) το Διατομεακό σκέλος, που καλύπτει δράσεις σε όλους τους πολιτιστικούς και δημιουργικούς τομείς.

Αναγνωρίζοντας την εγγενή και οικονομική αξία του πολιτισμού, η επιδίωξη των στόχων του προγράμματος πραγματοποιείται μέσα από δράσεις με ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία. Η ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία εξασφαλίζεται, μεταξύ άλλων, μέσω:

α) του διακρατικού χαρακτήρα των δράσεων και δραστηριοτήτων, οι οποίες συμπληρώνουν περιφερειακά, εθνικά, διεθνή και άλλα προγράμματα και πολιτικές της Ένωσης, προωθώντας έτσι τις κοινές ευρωπαϊκές ρίζες και την πολιτιστική πολυμορφία,

β) της διασυνοριακής συνεργασίας, μεταξύ άλλων μέσω της κινητικότητας, ανάμεσα σε οργανώσεις και επαγγελματίες των πολιτιστικών και δημιουργικών τομέων, και του δυναμικού μίας τέτοιας συνεργασίας για την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων, μεταξύ άλλων της ψηφιακής μετάβασης, και για την προώθηση της πρόσβασης στον πολιτισμό, της ενεργού συμμετοχής των πολιτών και του διαπολιτισμικού διαλόγου,

γ) των οικονομιών κλίμακας, της μεγέθυνσης και της απασχόλησης που προάγει η στήριξη από την Ένωση, προκαλώντας μόχλευση για επιπλέον κονδύλια,

δ) της παροχής πιο ισότιμων όρων ανταγωνισμού με την ανάληψη δράσεων με ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία στο πλαίσιο του σκέλους ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ που λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες των διάφορων χωρών, ιδίως όσον αφορά την παραγωγή και διανομή περιεχομένου, την πρόσβαση σε αυτό, το μέγεθος και τις ιδιαιτερότητες των αγορών τους και την πολιτιστική και γλωσσική πολυμορφία τους, με τρόπο που διευρύνει τη συμμετοχή σε χώρες με διαφορετικές ικανότητες στον οπτικοακουστικό τομέα και ενδυναμώνει τη συνεργασία μεταξύ των εν λόγω χωρών.

Οι στόχοι του προγράμματος επιδιώκονται κατά τρόπο ευνοϊκό προς την ένταξη, την ισότητα, τη διαφορετικότητα και τη συμμετοχή, οι οποίοι, κατά περίπτωση, επιτυγχάνονται μέσω ειδικών κινήτρων τα οποία:

α) διασφαλίζουν ότι τα άτομα με αναπηρία, τα άτομα που ανήκουν σε μειονότητες και τα άτομα που ανήκουν σε κοινωνικά περιθωριοποιημένες ομάδες έχουν πρόσβαση στους πολιτιστικούς και δημιουργικούς τομείς και ενθαρρύνουν την ενεργό συμμετοχή τους στους εν λόγω τομείς, περιλαμβάνοντας τόσο τη δημιουργική διαδικασία όσο και την ανάπτυξη κοινού, και

β) προωθούν την ισότητα των φύλων, ιδίως ως κινητήρια δύναμη της δημιουργικότητας, της οικονομικής ανάπτυξης και της καινοτομίας.

Το χρηματοδοτικό κονδύλιο για την εφαρμογή του προγράμματος για το διάστημα από 1ης Ιανουαρίου 2021 έως 31 Δεκεμβρίου 2027 ανέρχεται σε 1 842 000 000 EUR σε τρέχουσες τιμές.

Ως αποτέλεσμα της ειδικής προσαρμογής του προγράμματος που προβλέπεται στο άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 2020/2093, το ποσό που καθορίζεται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου αυξάνεται με πρόσθετη χρηματοδότηση ύψους 600 000 000 EUR σε τιμές του 2018, όπως ορίζεται στο παράρτημα II του εν λόγω κανονισμού.

Η ενδεικτική κατανομή του ποσού που καθορίζεται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου διατίθεται ως εξής:

α) τουλάχιστον 33 % για τον στόχο που αναφέρεται στο άρθρο 3 παράγραφος 2 στοιχείο α) (σκέλος Πολιτισμός),

β) τουλάχιστον 58 % για τον στόχο που αναφέρεται στο άρθρο 3 παράγραφος 2 στοιχείο β) (σκέλος ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ),

β) έως 9 % για τον στόχο που αναφέρεται στο άρθρο 3 παράγραφος 2 στοιχείο γ) (Διατομεακό σκέλος).

Η ενδεικτική κατανομή του ποσού που καθορίζεται στην παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου διατίθεται ως εξής:

α) τουλάχιστον 33 % για τον στόχο του άρθρου 3 παράγραφος 2 στοιχείο α) (σκέλος Πολιτισμός),

β) τουλάχιστον 58 % για το στόχο του άρθρου 3 παράγραφος 2 στοιχείο β) (σκέλος ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ),

γ) έως 9 % για το στόχο του άρθρου 3 παράγραφος 2 στοιχείο γ) (Διατομεακό σκέλος).

Το πρόγραμμα είναι ανοικτό ώστε να μπορούν να συμμετάσχουν οι ακόλουθες τρίτες χώρες, υπό την προϋπόθεση ότι συνεισφέρουν οικονομικά στο πρόγραμμα.

* Δείτε τη θέση και το σκεπτικό του Συμβουλίου για το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη».