Αθήνα 8.9.2010, 11:12

Υπάρχει ανάγκη για εξισορρόπηση της διαπραγματευτικής θέσης όλων των εμπλεκόμενων φορέων, και για εξασφάλιση του υγιούς ανταγωνισμού στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων, προκειμένου να εξασφαλιστούν δίκαια εισοδήματα για τους αγρότες και διαφάνεια τιμών για τους καταναλωτές.

Αυτό προτείνει με ψήφισμα που υιοθετήθηκε την Τρίτη το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Οι ευρωβουλευτές ζήτησαν την καθιέρωση κωδίκων βέλτιστων εμπορικών πρακτικών, συμπεριλαμβάνοντας την επιβολή κυρώσεων και τη δημιουργία μηχανισμού καταγγελιών για τους παράγοντες της αγοράς που εφαρμόζουν αθέμιτες πρακτικές. Για την παρακολούθηση των σχέσεων μεταξύ παραγωγών και εμπόρων λιανικής πώλησης, και όπου χρειάζεται για την αποκατάσταση της ισορροπίας στις σχέσεις αυτές, θα μπορούσε να τεθεί σε ισχύ μηχανισμός σε επίπεδο ΕΕ μέσω εξειδικευμένων οργάνων στα κράτη μέλη. Μεταξύ των ενεργειών που πρέπει να γίνουν είναι η ανάλυση πιθανής κατάχρησης ιδιωτικών σημάτων, π.χ. στα προϊόντα «ιδίου εμπορικού σήματος», καθώς και ένα πιλοτικό σχέδιο για τη δημιουργία ευρωπαϊκού «παρατηρητηρίου» των τιμών και των περιθωρίων κέρδους στα αγροτικά προϊόντα.

Επομένως, σύμφωνα με το εγκεκριμένο κείμενο, το ΕΚ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρουσιάσει νομοθετική πρόταση για τον αποτελεσματικό περιορισμό των περιπτώσεων δεσπόζουσας θέσης στην αγορά, σε όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας, από τους τομείς εισροής, τη βιομηχανία μεταποίησης τροφίμων, έως και τους εμπόρους λιανικής πώλησης, ενώ οι επιχειρήσεις που δεν συμμορφώνονται θα πρέπει να «κατονομάζονται και να στιγματίζονται».

Υποχρεωτική υποβολή έκθεσης
Η Επιτροπή καλείται να προτείνει την υποχρεωτική κατ’ έτος υποβολή έκθεσης από τους μεγαλύτερους Ευρωπαίους εμπόρους, μεταποιητές, χονδρεμπόρους και εμπόρους λιανικής πώλησης σχετικά με τα μερίδιά τους στην αγορά για βασικά διατροφικά αγαθά. Αυτό θα επιτρέψει σε όλους τους εταίρους της αγοράς να εκτιμήσουν τις τάσεις στη ζήτηση και στην προσφορά, όπως επισήμαναν οι ευρωβουλευτές.  Ειδικότερα, το ψήφισμα καλεί την Επιτροπή να προβεί σε ιδιαίτερη παρακολούθηση και διερεύνηση της βιομηχανίας μεταποίησης τροφίμων, η οποία σε ορισμένες χώρες έχει το μεγαλύτερο περιθώριο στην αλυσίδα τροφίμων και να συντάξει αναφορά προς το ΕΚ για την κατάχρηση της αγοραστικής δύναμης στην ΕΕ έως το τέλος του 2010.

Το ΕΚ ζητά επίσης τη βελτίωση του μέσου παρακολούθησης των ευρωπαϊκών τιμών τροφίμων, το οποίο υιοθετήθηκε πρόσφατα προκειμένου να καταστεί πιο φιλικό προς το χρήστη και να καλύπτει μεγαλύτερο αριθμό προϊόντων τροφίμων. Κατ' αυτόν τον τρόπο, επιτυγχάνεται καλύτερη συγκρισιμότητα τιμών, έτσι ώστε να ικανοποιηθεί η ανάγκη των καταναλωτών και των αγροτών για μεγαλύτερη διαφάνεια.

Δίκαιες συμβάσεις
Οι τυποποιημένες συμβάσεις μπορούν να αποτελέσουν χρήσιμα εργαλεία για την αποφυγή πρακτικών όπως οι μεταγενέστερες αλλαγές στους όρους της σύμβασης, οι καθυστερήσεις στις πληρωμές, μεταπώληση κάτω του κόστους και οι υπέρμετρες προμήθειες, δηλώνουν οι ευρωβουλευτές. Η χρησιμοποίηση τέτοιων συμβάσεων θα μπορούσε μάλιστα να καταστεί υποχρεωτική σε μερικούς τομείς.

Ειδικότερα, η Επιτροπή καλείται να εξετάσει τις συνέπειες των συμβάσεων καλλιέργειας που επιβάλλονται από τους αγοραστές και οι οποίες μειώνουν τη διαπραγματευτική θέση των αγροτών. Παράλληλα, οι ευρωβουλευτές ζήτησαν, να προταθεί νομοθεσία ώστε να συντομευθούν σε 30 ημέρες το ανώτερο οι προθεσμίες πληρωμής  από τους αγοραστές στους παραγωγούς για όλα τα τρόφιμα.

Το Κοινοβούλιο απέρριψε επίσης την τροπολογία σχετικά με την προτιμησιακή μεταχείριση στις οργανώσεις παραγωγών και στους συνεταιρισμούς κατά την ανάθεση δημόσιων συμβάσεων στη διατροφική αλυσίδα. 

Τέλος, στο εγκεκριμένο κείμενο, εξετάζεται και το θέμα της κατασπατάλησης τροφίμων, η οποία μπορεί να φτάσει έως και το 30% των παραγόμενων προϊόντων. Οι ευρωβουλευτές παροτρύνουν την Επιτροπή να αναλύσει σε έκθεση το φαινόμενο αυτό και να αναλάβει δράση με εκστρατείες συνειδητοποίησης για την αξία των τροφίμων.