Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Ελένη Κορομπόκη και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) απαντούν σε συχνές ερωτήσεις για τη νόσο COVID-19.

Ο κορωνοϊός SARS-CoV-2 προκαλεί τη νόσο COVID-19 η οποία μπορεί να έχει βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπλοκές. Η νόσος ξεκινά συνήθως με ήπια συμπτώματα (πυρετό, κακουχία, βήχα) αλλά τελικά μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία των πνευμόνων, του ήπατος, των νεφρών, ακόμα και του εγκεφάλου.

Συνήθως ο ιός μεταδίδεται αερογενώς, μετά από στενή επαφή με μολυσμένο άτομο, με την ομιλία, το βήχα, το φτάρνισμα. Εξαπλώνεται εύκολα μεταξύ ατόμων που βρίσκονται σε απόσταση μικρότερης του ενάμιση μέτρου. Το μολυσμένο άτομο μπορεί να μεταδίδει τον ιό ακόμα και πριν εκδηλώσει συμπτώματα. Πιο σπάνια, ο ιός μπορεί να μεταδοθεί από επιφάνειες, πχ αγγίζοντας ένα μολυσμένο αντικείμενο όπως το πόμολο της πόρτας.

Μόλις ο ιός εισέλθει στον οργανισμό συνήθως εγκαθίσταται στα κύτταρα του ρινοφάρυγγα  και του στοματοφάρυγγα. Ο ιός εισβάλει σε υγιή κύτταρα και αρχίζει να αναπαράγεται. Η διαδικασία αυτή μπορεί να διαρκέσει μία έως δύο εβδομάδες, χωρίς απαραίτητα το άτομο να εμφανίζει συμπτώματα. Τα συμπτώματα στους περισσότερους ανθρώπους περιορίζονται στο ανώτερο αναπνευστικό σύστημα. 

Τα πρώτα συμπτώματα συνήθως περιλαμβάνουν πυρετό, κεφαλαλγία, πονόλαιμο και ξηρό βήχα. Επιπλέον μπορεί να εμφανιστούν δύσπνοια, μυαλγίες, ασυνήθιστη κόπωση, απώλεια της γεύσης ή της όσφρησης, ρινική συμφόρηση, ναυτία ή διάρροια. Ο βαθμός εμφάνισης των συμπτωμάτων ποικίλει από άτομο σε άτομο. 

Συνήθως, εάν το ανοσοποιητικό σύστημα δε μπορέσει να αντιμετωπίσει τη λοίμωξη την πρώτη εβδομάδα ο ιός μπορεί να προχωρήσει στους πνεύμονες προκαλώντας πνευμονία. Η πνευμονία οδηγεί σε δυσκολία στην αναπνοή λόγω πτώσης του οξυγόνου στο αίμα. Οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν μέσα σε μία με δύο εβδομάδες αλλά η διαδικασία ανάρρωσης μπορεί να πάρει και περισσότερο χρόνο.

Ωστόσο σε κάποιους ασθενείς η πνευμονία μπορεί να επιδεινωθεί γρήγορα οδηγώντας στο σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας (ARDS). Οι μικροσκοπικοί, λεπτοί σάκοι αέρα που μεταφέρουν οξυγόνο στο αίμα και ονομάζονται κυψελίδες γεμίζουν με ένα βλεννώδες υλικό. Η ακτινογραφία και η αξονική τομογραφία θώρακος μπορεί να δείξουν ότι μεγάλες περιοχές στους πνεύμονες έχουν καταλειφθεί και δεν εισέρχεται αέρας. Τα επίπεδα του οξυγόνου στο αίμα πέφτουν επικίνδυνα και σε ορισμένες περιπτώσεις χρειάζεται μηχανική υποστήριξη της αναπνοής με αναπνευστήρα. Σήμερα γνωρίζουμε ότι η επιδείνωση στους ασθενείς με COVID-19 δεν επέρχεται μόνο από τη βλάβη στους πνεύμονες αλλά και από μια αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος που ονομάζεται «καταρράκτης των κυτταροκινών». Η ανοσολογική αυτή αντίδραση μπορεί να οδηγήσει σε πτώση της αρτηριακής πίεσης, πολυοργανική ανεπάρκεια και βλάβη των αγγείων.