Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Λίνα Πάσχου (Επίκουρη Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (Καθηγητής Θεραπευτικής-Αιματολογίας-Ογκολογίας και Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα επίσημα δεδομένα θανάτων που συλλέχθηκαν στις ΗΠΑ το 2020 (CDC και NCHS). 

Η ανάλυση καταδεικνύει ότι καταγράφηκαν 3.383.729 θάνατοι συνολικά, δηλαδή σχεδόν 529.000 περισσότεροι θάνατοι σε σύγκριση με το 2019. Αυτό σημαίνει ότι το μέσο προσδόκιμο ζωής για τον πληθυσμό των ΗΠΑ το 2020 ήταν 77 έτη, παρουσιάζοντας μείωση κατά 1,8 έτη από το 2019 (78,8 έτη). Πρόκειται μάλιστα για τη μεγαλύτερη πτώση για περισσότερα από 75 συναπτά χρόνια. Πιο συγκεκριμένα, το μέσο προσδόκιμο ζωής για τους άνδρες μειώθηκε κατά 2,1 έτη το 2020, από 76,3 έτη το 2019 σε 74,2 έτη το 2020. Για τις γυναίκες, η μέση μείωση ήταν 1,5 έτη, από 81,4 έτη το 2019 σε 79 έτη το 2020.

Η ελάττωση του προσδόκιμου ζωής οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση της θνησιμότητας λόγω COVID-19, αφού σχεδόν 351.000 θάνατοι συνολικά αποδίδονται στον κορωνοϊό κατά τη διάρκεια του έτους αυτού. Στις αιτίες θανάτου που συνέβαλαν επίσης σημαντικά στην μείωση αυτή ακολουθούν οι ακούσιοι τραυματισμοί (που περιλαμβάνουν και τις θανατηφόρες υπερβολικές δόσεις φαρμάκων), οι καρδιακές παθήσεις, οι ανθρωποκτονίες και ο σακχαρώδης διαβήτης. 

Στη συνολική κατάταξη οι καρδιακές παθήσεις (168,2 θάνατοι ανά 100.000 πληθυσμού) και ο καρκίνος (144,1 θάνατοι ανά 100.000 πληθυσμού) παρέμειναν οι δύο πρώτες αιτίες θανάτου, ενώ η COVID-19 έγινε η τρίτη κύρια αιτία θανάτου. Ενδιαφέρον έχει ότι οι αυτοκτονίες έπεσαν από τη λίστα με τις δέκα κορυφαίες αιτίες θανάτου το 2020. Οι υπόλοιπες κύριες αιτίες θανάτου το 2020 μετά τις τρεις πρώτες ήταν οι ακούσιοι τραυματισμοί, τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, οι χρόνιες παθήσεις του κατώτερου αναπνευστικού, η νόσος Αλτσχάιμερ, ο σακχαρώδης διαβήτης, η γρίπη, και η νεφρική νόσος. Αυτές οι δέκα κύριες αιτίες αντιπροσωπεύουν το 74% όλων των θανάτων στις ΗΠΑ το 2020.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι κατά το 2020 το αποτέλεσμα των εμβολιασμών έναντι COVID-19 δεν ήταν ακόμη καθοριστικά ορατό, ευελπιστώντας να μην παρατηρηθεί ποτέ ξανά τέτοια θνησιμότητα λόγω COVID-19. Από την άλλη, οι αυξήσεις στους θανάτους που αποδίδονται σε αίτια διαφορετικά από COVID-19 υποδηλώνουν ότι η πανδημία έχει επηρεάσει αρνητικά την υγεία και με έμμεσους τρόπους. Οι αυξήσεις σε άλλες κύριες αιτίες θανάτου, όπως οι καρδιακές παθήσεις και ο σακχαρώδης διαβήτης, μπορεί να προέρχονται από διαταραχές στην υγειονομική περίθαλψη που παρεμπόδισαν την προληπτική φροντίδα, την έγκαιρη διάγνωση ή διαχείριση τέτοιων ασθενειών. Τα στοιχεία αυτά, αν και προέρχονται από τις ΗΠΑ, αντικατοπτρίζουν σε μεγάλο βαθμό και την ευρωπαϊκή πραγματικότητα και θα πρέπει να αξιοποιηθούν καταλλήλως από τους κρατικούς και υγειονομικούς φορείς για το καλό της κοινωνίας.