Η εξέλιξη των χειρουργικών τεχνικών προσφέρει δυνατότητα λιγότερο επεμβατικών μεθόδων όπως είναι η λαπαροσκοπική και η ρομποτικά-υποβοηθούμενη χειρουργική. Οι τεχνικές αυτές συνδέονται με ταχύτερη ανάρρωση των ασθενών, μικρότερο χρόνο νοσηλείας και λιγότερες μετεγχειρητικές επιπλοκές. Ειδικά για τις επεμβάσεις σε ογκολογικούς ασθενείς, το ζητούμενο είναι επιπλέον η επίτευξη τουλάχιστον ισάξιου ογκολογικού αποτελέσματος. Πρόσφατη δημοσίευση στο περιοδικό Urologic Oncology αξιολογεί τα ογκολογικά αποτελέσματα της ελάχιστα επεμβατικής μερικής νεφρεκτομής. 

Η μερική νεφρεκτομή αποτελεί τη χειρουργική θεραπεία επιλογής για μικρούς όγκους του νεφρού όπως αναφέρουν οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής, Μιχάλης Λιόντος, Κωνσταντίνος Κουτσούκος και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ). Ποια όμως μπορεί να είναι τα οφέλη από τη διενέργεια αυτού του χειρουργείου με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο; 

Τα ως τώρα δεδομένα επιβεβαιώνουν τα πλεονεκτήματα της ελάχιστα επεμβατικής τεχνικής, δηλαδή τον μικρότερο χρόνο νοσηλείας και τις λιγότερες επιπλοκές σε σχέση με το ανοιχτό χειρουργείο. Παράλληλα, γνωρίζουμε ότι η υπολειπόμενη νεφρική λειτουργία δεν διαφέρει μεταξύ των δύο τύπων της επέμβασης. Η πρόσφατη δημοσίευση στο περιοδικό Urologic Oncology έρχεται να απαντήσει σε δύο σημαντικά - ως τώρα αναπάντητα - ερωτήματα: α. την αποτελεσματικότητα της ελάχιστα επεμβατικής μερικής νεφρεκτομής σε σχέση με το νεόπλασμα αλλά και β. την ασφάλεια της μεθόδου καθώς εκφραζόταν ο φόβος της ενδοκοιλιακής διασποράς του νεοπλάσματος τόσο με τη λαπαροσκοπική όσο και με τη ρομποτικά υποβοηθούμενη τεχνική. 

Για το σκοπό αυτό, οι ερευνητές της μελέτης ανέτρεξαν σε περισσότερους από 2000 ασθενείς που υποβλήθηκαν σε μερική νεφρεκτομή σε δύο κέντρα αναφοράς  των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι ασθενείς διακρίθηκαν σε δύο ομάδες, αυτούς που έκαναν ανοιχτό χειρουργείο και αυτούς που έκαναν ελάχιστα επεμβατικό χειρουργείο, δηλαδή λαπαροσκοπική ή ρομποτικά υποβοηθούμενη επέμβαση. Ακολούθως εφαρμόσθηκε στατιστική μεθοδολογία αντιστοίχισης των ασθενών με βάση τα απεικονιστικά, κλινικά και ιστολογικά χαρακτηριστικά τους και επελέγησαν 190 ασθενείς από κάθε ομάδα. Η ανάλυση αυτών των δύο ομάδων έδειξε ότι το ποσοστό των υποτροπών της νόσου ήταν σημαντικά μικρότερο στους ασθενείς που έκαναν ελάχιστα επεμβατικό χειρουργείο σε σχέση με αυτούς που υποβλήθηκαν σε ανοιχτή χειρουργική επέμβαση. Η αξία των δεδομένων ενισχύεται από το μεγάλο χρόνο παρακολούθησης που προσέγγιζε τα 5 έτη αλλά και από το γεγονός ότι δεν παρατηρήθηκε διαφορά στις θέσεις υποτροπής μεταξύ των ομάδων, ούτε διαπιστώθηκαν θέσεις άτυπων μεταστάσεων που να σχετίζονται με ενδοκοιλιακή διασπορά της νόσου. Τελικά, η ανοιχτή χειρουργική επέμβαση σχετίστηκε με μεγαλύτερο αριθμό θανάτων ανεξαρτήτου αιτίας καθώς και με τουλάχιστον τριπλάσιο κίνδυνο υποτροπής της νόσου όταν ελήφθησαν υπόψιν και άλλοι κλινικοί και ιστολογικοί παράγοντες.

Τα αποτελέσματα της μελέτης συνιστούν τα πιο ισχυρά δεδομένα που έχουν παρουσιαστεί ως σήμερα και ενημερώνουν για την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της ελάχιστα επεμβατικής μερικής νεφρεκτομής για την αντιμετώπιση μικρών όγκων του νεφρού. Παλαιότερες μελέτες συνέτειναν προς αυτή την κατεύθυνση αλλά είχαν διάφορους περιορισμούς από τον σχεδιασμό τους. Μάλιστα, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το εύρημα της μεγαλύτερης θνητότητας στην ομάδα των ασθενών που έκαναν ανοιχτό χειρουργείο και θα πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω μέσω προοπτικών μελετών για να αξιολογηθεί ο ιδανικός τρόπος χειρουργικής αντιμετώπισης των ασθενών με μικρούς όγκους νεφρού.