Αθήνα 13.12.2010, 13:01

Με ομόφωνο ψήφισμα που δηλώνει την προσήλωση στη διατήρηση, το σεβασμό και την προστασία του δημόσιου χαρακτήρα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και στην κατοχύρωση της πλήρους αυτοδιοίκησης των ΑΕΙ, ολοκλήρωσε τις εργασίες της η έκτακτη Σύνοδος των Πρυτάνεων, που συνήλθε στις 10 και 11 Δεκεμβρίου 2010, στο Λαύριο.

Στο ψήφισμα δηλώνεται κατηγορηματικά ότι το κείμενο διαβούλευσης δεν αποτελεί βάση διαλόγου για τα Πανεπιστήμια και καλείται το υπουργείο να αποσύρει τις προτάσεις του "που ανατρέπουν θεμελιώδη χαρακτηριστικά του αυτοδιοίκητου των Πανεπιστημίων".

Η Σύνοδος θεωρεί ότι οι αλλαγές στην Ανώτατη Εκπαίδευση πρέπει να διαπνέονται από δυο βασικές αρχές, όπως αυτές ορίζονται στο αρ. 16 του Συντάγματος: α) Σεβασμός και την προστασία του δημόσιου χαρακτήρα των Πανεπιστημίων. Η χρηματοδότηση και ο έλεγχος νομιμότητας παραμένουν ουσιαστικές υποχρεώσεις του κράτους και β) Κατοχύρωση της πλήρους αυτοδιοίκησης των ΑΕΙ: Η Διοίκηση των Ιδρυμάτων πρέπει να ασκείται αποκλειστικά από αιρετά Πανεπιστημιακά όργανα.

«Η ομόφωνη απόφαση της Συνόδου των Πρυτάνεων είναι ενδεικτική του αρραγούς μετώπου που έχει διαμορφωθεί σε όλα τα πανεπιστήμια της χώρας μεταξύ πρυτάνεων, πανεπιστημιακών και φοιτητών, με αφορμή τις προτάσεις του υπουργείου Παιδείας» δήλωσε ο Πρύτανης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Καθηγητής Γιάννης Μυλόπουλος. Ο ίδιος επεσήμανε: "Για πρώτη φορά η Σύνοδος των Πρυτάνεων, μετά από μία πρωτόγνωρη διαδικασία εσωτερικού διαλόγου σε όλα τα πανεπιστήμια της χώρας, υποβάλλει τις δικές της προτάσεις στην κυβέρνηση και στην κοινωνία, που αποτελούν τη βάση του διαλόγου των πανεπιστημίων, για το μέλλον της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Βασικές αρχές του διαλόγου είναι ο δημόσιος χαρακτήρας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που διασφαλίζεται με την παραμονή της κρατικής χρηματοδότησης και του ελέγχου νομιμότητας των ιδρυμάτων στο κράτος, καθώς και η αρχή της πλήρους αυτοδιοίκησης των πανεπιστημίων που διασφαλίζεται όταν οι πανεπιστημιακές αρχές εκλέγονται, αλλά και προέρχονται, από τα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας. Βασική προϋπόθεση ενός ουσιαστικού διαλόγου για το μέλλον των πανεπιστημίων είναι το Υπουργείο Παιδείας να σταματήσει τον πόλεμο φθοράς σε βάρος των πανεπιστημίων προκειμένου να διαμορφωθούν οι κατάλληλες συνθήκες για μία συζήτηση που θα οδηγήσει τα πανεπιστήμια σε μία νέα εποχή».

* Ακολουθεί το αναλυτικό κείμενο της απόφασης της Συνόδου των Πρυτάνεων.

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΤΩΝ ΠΡΥΤΑΝΕΩΝ
Λαύριο 10-11 Δεκεμβρίου 2010

Η έκτακτη Σύνοδος των Πρυτάνεων των Ελληνικών Πανεπιστημίων συνεδρίασε στο  Λαύριο 10-11 Δεκεμβρίου 2010 για να μελετήσει τις προτάσεις των Πανεπιστημίων σχετικά με  τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Οι προτάσεις αυτές είναι προϊόν μιας πρωτόγνωρης εσωτερικής διαδικασίας διαλόγου των Πανεπιστημίων και δείχνουν τη σταθερή στόχευση και επιδίωξή τους για τη δυναμική βελτίωση της Εκπαίδευσης και της Έρευνας στην Ελλάδα.

Η Σύνοδος θεωρεί ότι οι αλλαγές στην Ανώτατη Εκπαίδευση πρέπει να διαπνέονται από δυο βασικές αρχές, όπως αυτές ορίζονται στο αρ. 16 του Συντάγματος:
α) Σεβασμός και την προστασία του δημόσιου χαρακτήρα των Πανεπιστημίων. Η χρηματοδότηση και ο έλεγχος νομιμότητας παραμένουν ουσιαστικές υποχρεώσεις του κράτους.
β) Κατοχύρωση της πλήρους αυτοδιοίκησης των ΑΕΙ: Η Διοίκηση των Ιδρυμάτων πρέπει να ασκείται αποκλειστικά από αιρετά Πανεπιστημιακά όργανα.

Στις Συνθήκες που διαμορφώθηκαν το τελευταίο διάστημα με ευθύνη του Υπουργείου Παιδείας, η Σύνοδος θεωρεί ότι:
α) το κείμενο διαβούλευσης δεν αποτελεί βάση διαλόγου για τα Πανεπιστήμια. Η Σύνοδος καλεί το Υπουργείο να αποσύρει τις προτάσεις του που ανατρέπουν θεμελιώδη χαρακτηριστικά του αυτοδιοίκητου των Πανεπιστημίων.
β) δεν υπάρχει σήμερα πολιτική εγγύηση του διαλόγου, στο βαθμό που συνεχίζονται εντεινόμενες η κατασυκοφάντηση των ελληνικών δημόσιων Πανεπιστημίων, οι επεμβάσεις στη διοικητική αυτοτέλειά τους και η εφαρμογή μέτρων οικονομικής ασφυξίας, ιδιαίτερα σε σχέση με θέματα τακτικά προϋπολογισμού, προσλήψεων προσωπικού και φοιτητικής μέριμνας.
Ειδικότερα, η Σύνοδος, λαμβάνοντας υπόψη τις αναλυτικές θέσεις των Πανεπιστημίων και τεκμηριώνοντας τα θετικά χαρακτηριστικά και αδυναμίες που αυτά παρουσιάζουν, θεωρεί, υπό τις παρούσες συνθήκες, ως στοιχεία αδιαπραγμάτευτα τα παρακάτω:
• Ανώτατο συλλογικό όργανο διοίκησης  των Πανεπιστημίων είναι η Σύγκλητος, η οποία συγκροτείται από εκλεγμένα μέλη από την Πανεπιστημιακή Κοινότητα.
• Το Πρυτανικό Συμβούλιο είναι Εκτελεστικό όργανο της Συγκλήτου
• Ο Πρύτανης και οι Αντιπρυτάνεις εκλέγονται από την Πανεπιστημιακή Κοινότητα και προέρχονται από αυτή.
• Η διαφάνεια στην οικονομική διαχείριση, καθώς και η κοινωνική λογοδοσία των Πανεπιστημίων διασφαλίζονται από όργανα των Πανεπιστημίων με ελεγκτικές αρμοδιότητες.
• Η ενίσχυση της οικονομικής αυτοτέλειας των Πανεπιστημίων απαιτεί τη διαμόρφωση ενός αποτελεσματικού πλαισίου διαχείρισης και αξιοποίησης της περιουσίας του, καθώς και τη δημιουργία νέου νομικού πλαισίου για την ευέλικτη λειτουργία των διοικητικών και οικονομικών μηχανισμών του.
• Επισημαίνεται η ανάγκη θεσμοθέτησης Ενιαίων και Περιφερειακών Οργάνων για την εκπόνηση στρατηγικού σχεδίου ανάπτυξης των ΑΕΙ.
• Τα ΑΕΙ έχουν την πλήρη ευθύνη για την οργάνωση των σπουδών. Το Τμήμα αποτελεί τη βασική ακαδημαϊκή μονάδα εισαγωγής των φοιτητών που καλύπτει το εύρος ενός επιστημονικού κλάδου.
• Τα Τμήματα ανήκουν σε Σχολές, οι οποίες οργανώνονται από ένα σύνολο συγγενών επιστημονικών αντικειμένων. Με βάση τις διεθνείς πρακτικές, το Πανεπιστήμιο αποφασίζει για τις πιθανές αλλαγές, για την ίδρυση, την οργάνωση, δομή, τίτλους και περιεχόμενο των Σχολών του, των Τμημάτων του και των Προπτυχιακών και Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών (οι λεπτομέρειες καθορίζονται από τους Εσωτερικούς Κανονισμούς των Ιδρυμάτων και τις αποφάσεις της Συγκλήτου). Τα Ιδρύματα έχουν την ευθύνη της βελτίωσης της ποιότητας των Προγραμμάτων Σπουδών, μέσα από σαφείς κανόνες διαρκούς επιμόρφωσης του Προσωπικού σε θέματα διδασκαλίας και επίβλεψης, την εσωτερική και εξωτερική τους αξιολόγηση. Δίνεται έμφαση στην στρατηγική διεπιστημονικών Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών.
• Εφαρμόζεται το σύστημα των πιστωτικών μονάδων (ECTS) σε συνάφεια με τα προγράμματα σπουδών και την ακαδημαϊκή τους ισοτιμία. Η ακαδημαϊκή ισοτιμία των Πτυχίων των Πανεπιστημίων αποδίδεται από τα ίδια με βάση τα Προγράμματα Σπουδών, ώστε να μην αντιστοιχίζονται με άθροισμα προσόντων, προσδιορίζεται δε και το επίπεδο κατάταξής τους στο Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων. Η επαγγελματική ισοτιμία των Πανεπιστημιακών Πτυχίων και Διπλωμάτων διασφαλίζεται με βάση τα Προγράμματα Σπουδών και ενισχύονται οι μηχανισμοί διασύνδεσης.
• Συστηματικότερες διαδικασίες αξιολόγησης με παράλληλη ανάδειξη των αναγκών σε υποδομές και λειτουργικές ανάγκες.
• Το Πανεπιστήμιο καθορίζει τον αριθμό των εισακτέων. Οι μετεγγραφές δεν γίνονται μονομερώς από την Πολιτεία. Ενισχύεται η φοιτητική μέριμνα, η οποία περιλαμβάνει σίτιση και στέγαση και είναι ευθύνη της Πολιτείας.
• Τα μέλη ΔΕΠ των ΑΕΙ είναι Δημόσιοι λειτουργοί και έχουν την υποχρέωση να παρέχουν διδακτικό-ερευνητικό και διοικητικό έργο και να απολαμβάνουν ακαδημαϊκής ελευθερίας και λειτουργικής αυτοτέλειας κατά την ενάσκηση των καθηκόντων τους. Πρέπει επίσης να προβλέπονται μηχανισμοί ανανέωσης των μελών ΔΕΠ με τη δυνατότητα αξιοποίησης του νέου επιστημονικού δυναμικού. Οι βαθμίδες προτείνονται να είναι: Καθηγητής, Αναπληρωτής Καθηγητής, Επίκουρος Καθηγητής, Λέκτορας και η μονιμότητα να επιτυγχάνεται στη βαθμίδα του Επίκουρου (μετά από θητεία). Τα απαιτούμενα προσόντα της διαδικασίας εκλογής και εξέλιξης των μελών ΔΕΠ καθορίζονται από τον Νόμο και είναι κοινά για όλα τα Πανεπιστήμια.
• Οι ρόλοι ΕΕΔΙΠ και ΕΤΕΠ είναι διακριτοί. Πρέπει να εξεταστεί η περίπτωση μετάταξης ΙΔΑΧ (με διδακτορικό).
• Σταθερή σε σχέση με το ΑΕΠ και συστηματική χρηματοδότηση της έρευνας σε εθνικό και ιδρυματικό επίπεδο: σε εθνικό επίπεδο, βασική έρευνα και ερευνητικά δίκτυα και σε ιδρυματικό επίπεδο, μεταπτυχιακή έρευνα και εφαρμοσμένη.
• Θεσμοθέτηση της ερευνητικής πυραμίδας των ΑΕΙ σε τομεακό, τμηματικό, διατμηματικό, πανεπιστημιακό και διαπανεπιστημιακό επίπεδο με τις ακόλουθες δομές: Ερευνητική ομάδα - ερευνητική μονάδα - εργαστήριο - ιδρυματικό εργαστήριο - ΕΠΙ με δυνατότητα θεσμοθέτησης από Σύγκλητο.
• Κεντρική διαχείριση των ερευνητικών κονδυλίων από δομή περισσότερο ευέλικτη από τον ΕΛΚΕ.
• Θεσμοθέτηση Εθνικού Κεντρικού Οργανισμού Συντονισμού της Έρευνας.
• Θεσμοθέτηση του “Ελληνικού Πράσινου Πανεπιστημίου” ως διαπανεπιστημιακού ΕΠΙ ή ανάλογης ιδρυματικής ή άλλης δομής.