Αθήνα 14.1.2011, 14:21

Σε κατάληψη των γραφείων της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Αττικής (Τσόχα 15 – 17) προχώρησαν πριν από λίγο εκπαιδευτικοί διαμαρτυρόμενοι για τις προωθούμενες συγχωνεύσεις - καταργήσεις σχολικών μονάδων και απαιτώντας να έρθει ο Περιφερειακός Διευθυντής και να συζητήσει με τους εκπροσώπους των εκπαιδευτικών, σύμφωνα με ανακοίνωση της ΟΛΜΕ.

Νωρίτερα ανακοινώσεις για το θέμα εξέδωσαν τόσο η ΟΛΜΕ και η ΔΟΕ, όσο και το υπουργείο Παιδείας.

Η ΟΛΜΕ
Η ΟΛΜΕ εξέδωσε ψήφισμα, στο οποίο αναφέρονται τα εξής:

"Κύριε Περιφερειακέ Διευθυντά, πληροφορηθήκαμε ότι  διεξάγονται υπόγειες συνεννοήσεις με θέμα την κατάργηση-συγχώνευση σχολικών μονάδων. Η συγκεκριμένη διαδικασία γίνεται εν κρυπτώ και με την απουσία των τοπικών κοινωνιών. Σας υπενθυμίζουμε ότι το υφιστάμενο νομικό καθεστώς προβλέπει τη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας (Δημοτικές Επιτροπές Παιδείας, Νομαρχιακές Επιτροπές Παιδείας). Οι προαναφερθείσες επιτροπές της αυτοδιοίκησης έχουν γνωμοδοτικό ρόλο. Είναι γνωστό ότι με τη νέα διοικητική δομή της χώρας που προβλέπει ο «Καλλικράτης», οι Νομαρχιακές Επιτροπές Παιδείας καταργούνται από 01/01/2011, αφού δεν υφίσταται η νομαρχιακή αυτοδιοίκηση. Οι αρμοδιότητες που είχαν οι Νομαρχιακές Επιτροπές Παιδείας είναι άγνωστο εάν θα περάσουν στην περιφερειακή αυτοδιοίκηση, αφού είναι γνωστό ότι εκκρεμούν δεκάδες προεδρικά διατάγματα και υπουργικές αποφάσεις, προκειμένου ο νέος νόμος για την αυτοδιοίκηση να καταστεί λειτουργικός.

Η ασάφεια αυτή δίνει τη δυνατότητα στους περιφερειακούς διευθυντές και στους Διευθυντές Εκπαίδευσης να παρακάμψουν τις τοπικές κοινωνίες και να αποφασίσουν με κριτήρια που δεν είναι βέβαιο ότι προάγουν τις κοινωνίες αυτές.

Το Δ.Σ της ΟΛΜΕ καθώς και σύσσωμος ο κλάδος των εκπαιδευτικών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι με καταργήσεις-συγχωνεύσεις σχολείων.

Η συγχώνευση σχολείων  θα έχει ως αποτέλεσμα την ταλαιπωρία των μαθητών, οι οποίοι καθημερινά θα αναγκάζονται να διανύουν μεγάλες αποστάσεις μέχρι να φτάσουν στο σχολείο τους. Η καθημερινή αυτή ταλαιπωρία των μαθητών σαφέστατα θα επηρεάσει και τη σχολική τους επίδοση.

Με καθαρά παιδαγωγικά κριτήρια θα πρέπει η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας να δείξει τον απαιτούμενο σεβασμό στο χρόνο των μαθητών, των πιο σκληρά εργαζομένων Ελλήνων, όπως έχουν δείξει οι σχετικές έρευνες. Η απώλεια χρόνου λόγω μετακίνησης  θα επιβαρύνει περαιτέρω το ήδη βεβαρημένο πρόγραμμα των μαθητών.

Στα μεγάλα πολεοδομικά συγκροτήματα της χώρας, η σχεδίαση καταργήσεων-συγχωνεύσεων των σχολικών μονάδων επί χάρτου είναι επιεικώς επικίνδυνη. Ένας σοβαρός σχεδιασμός επιβάλλει τη συνεξέταση πάμπολλων παραγόντων, πριν ληφθεί η οποιαδήποτε απόφαση. Ο μαθητής δεν πρέπει να μετακινείται πεζή σε μεγάλη απόσταση από το σπίτι του, δεν πρέπει, εάν είναι εφικτό, να διασχίζει μεγάλες οδικές αρτηρίες, γιατί ελλοχεύει ο κίνδυνος τροχαίων ατυχημάτων και επιπροσθέτως πρέπει να συνεκτιμάται ότι η επικινδυνότητα του αστικού περιβάλλοντος για έναν ανήλικο είναι πολύ μεγαλύτερη σε σχέση με τις αγροτικές περιοχές. Σε κάθε περίπτωση:
• είμαστε αντίθετοι με τη δημιουργία τεράστιων σχολικών συγκροτημάτων που θα αποτελούνται από πολυπληθή τμήματα, γιατί είναι βέβαιο ότι δεν είναι δυνατόν να επιτελέσουν οι εκπαιδευτικοί το έργο τους με αποτελεσματικότητα.
• διαφωνούμε στην οικονομίστικη λογική, που υπακούει στις επιταγές του Δ.Ν.Τ. και επιβάλλει ως πρώτιστο μέλημα όχι την ποιότητα στην εκπαίδευση, αλλά τις αιματηρές περικοπές στο χώρο της εκπαίδευσης.
• καταγγέλουμε με την πολιτική του Υπουργείου Παιδείας, το οποίο επιχειρεί να αποφασίσει για τις τοπικές κοινωνίες, χωρίς να ερωτηθούν οι αιρετοί εκπρόσωποι τους. Σε κάθε διαδικασία κατάργησης-συγχώνευσης σχολικής μονάδας επιβάλλεται να υπάρχει η σύμφωνη γνώμη της τοπικής κοινωνίας".

Η ΔΟΕ
Η ανακοίνωση της ΔΟΕ αναφέρει:
"Το τελευταίο διάστημα, μέσα από «άτυπες» συνεννοήσεις μεταξύ των Περιφερειακών  Δ/ντών Εκπαίδευσης και των Δ/ντών Εκπαίδευσης προωθείται σχέδιο εκτεταμένων συγχωνεύσεων – καταργήσεων σχολικών μονάδων με μοναδικό στόχο τη δήθεν εξοικονόμηση πόρων από τις λειτουργικές δαπάνες των μικρών και των μεσαίων σχολικών μονάδων.
 Το Δ.Σ. της ΔΟΕ εκφράζει την εντονότατη ανησυχία του για τις επιχειρούμενες αλλαγές.  Χωρίς να αγνοεί την ανάγκη συζήτησης για διορθωτικές κινήσεις που αφορούν στις ακραίες περιπτώσεις, που τυχόν υπάρχουν, διαφωνεί με τη λογική της κυβέρνησης, που υπακούει στις επιταγές του ΔΝΤ και θέλει να επιβάλλει το «φθηνό σχολείο».  Διαφωνεί  με την πολιτική, που επιχειρεί να αποφασίσει για τις τοπικές κοινωνίες και την εκπαίδευση, χωρίς να ερωτηθούν οι εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των εκπαιδευτικών.  Διαφωνεί με την ασάφεια, που εκμεταλλευόμενη την απουσία συγκεκριμένου νομοθετικού  πλαισίου μετά τις αλλαγές στο χάρτη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δίνει τη δυνατότητα στις Περιφερειακές Διευθύνσεις, να αποφασίσουν χωρίς συγκεκριμένα κριτήρια.
Αναφέρουμε λοιπόν κάποια κριτήρια που σκοπίμως φαίνεται ότι αγνοούνται:
• Η μείωση του ανώτατου αριθμού μαθητών ανά τμήμα.  Δεν μπορεί να μιλάμε για παιδαγωγικά κριτήρια και αντί να μειώνεται ο αριθμός μαθητών ανά τμήμα να αυξάνεται. Το στρίμωγμα των μαθητών σε πληθωρικά τμήματα, ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα, η κατάργηση των αντισταθμιστικών δράσεων (κατάργηση των τμημάτων ένταξης και τάξεων υποδοχής) είναι όπως φαίνεται μερικά από τα «παιδαγωγικά» κριτήρια του ΥΠΔΒΜΘ.
• Η κτηριακή και υλικοτεχνική υποδομή – υποχρηματοδότηση  Σχολικών Επιτροπών.  Ούτε συζήτηση γίνεται για νέες σχολικές μονάδες και εκσυγχρονισμό των υπαρχουσών. Σχολικές τάξεις χωρισμένες με γυψοσανίδες, σχολικά κτήρια χωρίς αύλειους χώρους, σε υπόγεια καταστήματα «μπουντρούμια», χωρίς γυμναστήρια και αίθουσες Η/Υ, με τους Διευθυντές σχολικών μονάδων σε απόγνωση μη μπορώντας να καλύψουν ούτε τα απαραίτητα λειτουργικά έξοδα (θέρμανση, καθαρίστρια, ΟΤΕ, ΔΕΗ, νερό).
• Το κόστος για το μαθητή. Η συγχώνευση σχολείων θα έχει σα συνέπεια όχι μόνο το χάσιμο χρόνου αλλά και τη μεγάλη ταλαιπωρία των μικρών μαθητών οι οποίοι θα αναγκάζονται πολλές φορές να διανύουν μεγάλες αποστάσεις για να φτάσουν στο σχολειό και στη συνέχεια στο σπίτι τους. Με παιδαγωγικά κριτήρια θα πρέπει η πολιτική ηγεσία του ΥΠΔΒΜΘ να δείξει τον απαιτούμενο σεβασμό στους μικρούς μαθητές και όχι να επιβαρύνει λόγω συχνών μετακινήσεων το πρόγραμμά τους αλλά και τη σχολική τους επίδοση.
• Η ασφάλεια και η σωματική ακεραιότητα των μαθητών. Το κακό οδικό δίκτυο της χώρας μας, ιδιαίτερα στις ορεινές περιοχές, καθώς και οι ειδικές κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν σ’ αυτές, πέρα από την καθημερινή ταλαιπωρία εγκυμονούν κινδύνους ατυχημάτων.
• Το ελάχιστο όφελος  από την εξοικονόμηση πόρων που επιβάλλει την πολιτική των συγχωνεύσεων σχολικών μονάδων.  Είναι γνωστό το όργιο σπατάλης και η διασπάθιση δημόσιου χρήματος στον τομέα της σχολικής μεταφοράς κάτι για το οποίο φυσικά δε φταίνε οι εκπαιδευτικοί.
Επισημαίνουμε  ιδιαίτερα πως εδώ δεν πρόκειται για καταργήσεις κάποιων ολιγοθέσιων σχολείων (μονοθέσιων, διθέσιων) αλλά για προθέσεις δημιουργίας σχολικών συγκροτημάτων εκατοντάδων μαθητών, που δεν θα πληρούν ούτε καν τα στοιχειώδη, τόσο από άποψη υποδομών όσο και από άποψη εργασιακών σχέσεων και συνθηκών εργασίας (εκπαιδευτικών και μαθητών).
Δεν μπορεί η συγχώνευση σχολείων να είναι η προτεραιότητα σήμερα. Αντιθέτως, θα έπρεπε να τίθενται ως ζητήματα αιχμής η πολύπλευρη στήριξη των εκπαιδευτικών προκειμένου να ασκήσουν το εκπαιδευτικό τους έργο, η ενίσχυση των μαθητών (π.χ. με αντισταθμιστικές δράσεις), η επίλυση σοβαρών προβλημάτων υλικοτεχνικής και κτηριακής υποδομής των σχολείων και γενικότερα η αύξηση των δαπανών για την παιδεία και όχι η μείωση στην οποία προχώρησε η κυβέρνηση με τον προϋπολογισμό που ψήφισε το 2011 (2,75% του ΑΕΠ το χαμηλότερο των τελευταίων 50 ετών).
Τέλος, το Δ.Σ. της ΔΟΕ δηλώνει ότι ο αγώνας για την υπεράσπιση των δημόσιων σχολείων θα είναι ανυποχώρητος και θα κινηθεί στην κατεύθυνση της ισχυροποίησης και όχι της αποδυνάμωσης μέτρων που θα ικανοποιούν τις μορφωτικές ανάγκες όλων των μαθητών".  

Το υπουργείο
Από την πλευρά του, το υπουργείο Παιδείας υπεραμύνεται των αποφάσεών του για κατάργηση - συγχώνευση σχολείων, με τον ισχυρισμό ότι τις επιβάλλει η παιδαγωγική η λογική. Σε σχετική ανακοίνωση αναφέρει:

"Η δημιουργία Σχολικών Κέντρων και Πολυδύναμων Σχολικών Μονάδων, που δρομολογεί το Υπουργείο Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, βάσει της υπάρχουσας νομοθεσίας, σχεδιάζεται αυστηρώς με Παιδαγωγικά κριτήρια, υπηρετώντας τον μαθητή και την εκπαιδευτική κοινότητα.

Βασικοί στόχοι του εγχειρήματος είναι η ποιοτική αναβάθμιση της παρεχόμενης εκπαίδευσης, ο εξορθολογισμός στη διασπορά των σχολικών μονάδων και ο εκσυγχρονισμός των υποδομών, ώστε να διευκολύνεται και να υποστηρίζεται η εφαρμογή καινοτόμων μεθόδων διδασκαλίας για όλους τους μαθητές της επικράτειας.

- Παιδαγωγικοί Λόγοι και Εκπαιδευτικά Οφέλη: Αναλυτικότερα, οι βασικοί παιδαγωγικοί στόχοι του νέου οργανωτικού σχεδιασμού είναι να υπάρχει ένας δάσκαλος ανά τάξη, στα Δημοτικά σχολεία, καθώς και ικανός αριθμός μαθητών ανά τάξη.  Τα οφέλη που προκύπτουν είναι ότι με τον τρόπο αυτό διευκολύνεται η οργάνωση των Πολυδύναμων Σχολικών Κέντρων σε Ολοήμερα Σχολεία, υποστηρίζεται η λειτουργία τμημάτων ένταξης και ενισχυτικής διδασκαλίας και υλοποιούνται επαρκέστερα και αρτιότερα καινοτόμες δράσεις και πρωτοποριακά προγράμματα διδασκαλίας.

- Κριτήρια Επιλογής Σχολικών Μονάδων: Στη διαδικασία συνενώσεων προσμετρούνται τα δημογραφικά στοιχεία κάθε περιοχής (ρυθμός μείωσης των μαθητών), η χιλιομετρική απόσταση που καλείται να διανύσει κάθε μαθητής (όχι παραπάνω από 10 χιλιόμετρα ή μετακίνηση μισής ώρας σε συνάρτηση με το γεωγραφικό ανάγλυφο και τις καιρικές συνθήκες της κάθε περιοχής), καθώς και οι κτηριακές υποδομές (εγκαταστάσεις, εξοπλισμός κ.α.) στο σχολείο μετακίνησης. Στο πλαίσιο αυτό, οι νέες πολυδύναμες σχολικές δομές, οι οποίες επιλέγονται βάσει των αρτιότερων κτηριακών εγκαταστάσεων- υποδομών, θα λειτουργήσουν ως Ενιαία Σχολική Μονάδα και όχι ως παράρτημα.

- Κριτήρια Εξαίρεσης Σχολικών Μονάδων: Λαμβάνοντας υπόψη την ιδιομορφία του γεωγραφικού ανάγλυφου, αλλά και του πλήθους των δυσπρόσιτων, απομακρυσμένων και νησιωτικών περιοχών της χώρας μας, ο σχεδιασμός θέτει αυστηρά κριτήρια στην επιλογή των σχολικών μονάδων που συνενώνονται και αυτών που εξαιρούνται. Συγκεκριμένα, εξαιρούνται από το πρόγραμμα συνενώσεων τα σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας  Εκπαίδευσης των απομονωμένων και απομακρυσμένων ορεινών και νησιώτικων περιοχών της χώρας, στις οποίες οι αποστάσεις, οι καιρικές και οι συγκοινωνιακές συνθήκες δεν διασφαλίζουν τις παιδαγωγικές προϋποθέσεις για την ασφαλή και άνετη μεταφορά των μαθητών".