Αθήνα 13.4.2011, 16:32

Παρατηρήσεις επί του νομοσχεδίου για τα πρότυπα - πειραματικά σχολεία διατυπώνει με επιστολή της προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας η ΟΛΜΕ, η οποία εκτιμά ότι είναι αναγκαία η αξιολόγηση, η αναβάθμιση και η ουσιαστική βελτίωση του θεσμού.

Οι ενστάσεις της ΟΛΜΕ αφορούν τον θεσμό των προτύπων σχολείων, τα οποία χαρακτηρίζει ελιτίστικα, την ασυμβατότητα των όρων «πειραματικό» και «πρότυπο» και τις αρμοδιότητες του "πανίσχυρου" επταμελούς οργάνου διοίκησης, ενώ εκτιμά ότι οι υπηρεσιακές μεταβολές των εκπαιδευτικών θα πρέπει να γίνονται από τα υπηρεσιακά συμβούλια.

* Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της επιστολής.

ΘΕΜΑ: Η θέση της ΟΛΜΕ για τα Πρότυπα – Πειραματικά  Σχολεία και το σχετικό νομοσχέδιο

Κυρία Υπουργέ,
Κυρία Υφυπουργέ,

Εκτιμούμε ότι είναι αναγκαία η αξιολόγηση, η αναβάθμιση και η ουσιαστική βελτίωση του θεσμού των πειραματικών σχολείων που λειτουργούν με βάση το θεσμικό πλαίσιο του νόμου 1566/85. Επειδή  η μέχρι τώρα λειτουργία των πειραματικών σχολείων δεν ανταποκρίθηκε στους στόχους του ιδρυτικού νόμου 1566/85, είναι απαραίτητο να ανασυγκροτηθούν τα πειραματικά σχολεία, συνδέοντάς τα με τα πανεπιστήμια, ούτως ώστε να ανταποκριθούν στις σημερινές ανάγκες της εκπαίδευσης, της έρευνας, της πειραματικής εφαρμογής και των καινοτόμων δράσεων.

Σχετικά με το ν/σχ που προωθείται έχουμε τις εξής παρατηρήσεις:
1. Με το νομοσχέδιο επιχειρείται η αναβίωση του θεσμού των προτύπων, 25 περίπου χρόνια μετά από την κατάργησή του. Είναι βέβαιο ότι στις εισαγωγικές εξετάσεις που προβλέπονται με το νομοσχέδιο θα προσέρχονται παιδιά με περισσότερα εφόδια όχι λόγω ιδιαίτερης ευφυΐας αλλά λόγω μορφωτικού, οικονομικού και κοινωνικού επιπέδου των γονιών τους, αφού είναι επιστημονικά διαπιστωμένο ότι η υψηλή επίδοση δεν είναι ανεξάρτητη από το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει το παιδί. Έτσι θεωρούμε ότι η προωθούμενη αναβίωση των προτύπων θα οδηγήσει σε αφαίμαξη των κοινών σχολείων από τους άριστους μαθητές, που βοηθούν τον εκπαιδευτικό στο έργο του αλλά και αποτελούν θετικά πρότυπα για τους υπόλοιπους μαθητές. 
Είναι ολοφάνερο ότι η κοινωνία μας δε χρειάζεται ελιτίστικα σχολεία «αρίστων», αλλά ποιοτική αναβάθμιση του δημόσιου σχολείου Κατά την άποψή μας σχολεία πρώτης προτεραιότητας πρέπει να είναι τα σχολεία των υποβαθμισμένων περιοχών, αυτά δηλαδή των οποίων οι μαθητές έχουν μειωμένες ευκαιρίες για εκπαίδευση και  μόρφωση και όχι τα πρότυπα.
2. Οι όροι «πειραματικό» και «πρότυπο» που συνυπάρχουν στον τίτλο του προωθούμενου σχολείου στην πραγματικότητα αλληλοαναιρούνται. Ενώ δηλαδή το νομοσχέδιο αναφέρει ως στόχο του σχολείου αυτού την πειραματική εφαρμογή προγραμμάτων, μεθόδων, εκπαιδευτικού υλικού κλπ, που παραπέμπει σε πειραματικά σχολεία, προβλέπει ταυτόχρονα ότι θα φοιτούν σε αυτό οι «άριστοι», άρα θα λειτουργεί ως πρότυπο. Όμως στα πρότυπα σχολεία δεν είναι δυνατό να δοκιμάζονται νέες μέθοδοι, αφού αυτό προϋποθέτει μαθητές που δεν απέχουν πολύ από το μέσο όρο του συνόλου των μαθητών της χώρας. Από την άλλη, οι προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές που θα ασκούνται στα σχολεία αυτά επιβάλλεται να παρακολουθούν διδασκαλίες με εφαρμογή πρωτοποριακών μεθόδων σε όσο το δυνατόν πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα μαθητών, σε πραγματικές και όχι «ιδανικές» συνθήκες.
3. Θεσμοθετείται, σε κεντρικό επίπεδο, ένα  πανίσχυρο 7μελές όργανο διοίκησης, η ΔΕΠΠΣ, που αποφασίζει για όλους και για όλα. Χαρακτηρίζει και αποχαρακτηρίζει τα ΠΠΣ, αποφασίζει για το είδος και τη μορφή των εξετάσεων εισαγωγής μαθητών, καθορίζει τον αριθμό των εισακτέων, αποφασίζει την κατ’ εξαίρεση εισαγωγή μαθητών με ιδιαίτερες ικανότητες, καθορίζει τα κριτήρια επιλογής διευθυντών και εκπαιδευτικών, επιλέγει τους διευθυντές και τους εκπαιδευτικούς, διορίζει, ως άλλο ΑΣΕΠ, τους διοικητικούς υπαλλήλους, προσλαμβάνει αναπληρωτές εκτός σειράς ενιαίου πίνακα, διοργανώνει μαθητικούς αγώνες και αξιολογεί, ως εξωτερικός αξιολογητής, το εκπαιδευτικό έργο. Μάλιστα, ενώ αποτελεί κυρίαρχο όργανο διοίκησης σχολικών μονάδων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, η συμμετοχή σε αυτό εκπαιδευτικών από τις βαθμίδες αυτές είναι έως μηδενική. Και βέβαια ούτε λόγος για συνδικαλιστική εκπροσώπηση.
Αντίθετα, ισχυρή είναι η εκπροσώπηση των αποφοίτων πειραματικών σχολείων (2 στα 7 μέλη), αδιακρίτως σπουδών και επαγγέλματος. Αλλά και σε επίπεδο σχολείου, οι σημαντικές αποφάσεις για τη λειτουργία του λαμβάνονται από 5μελές νέο όργανο διοίκησης, το ΕΕΣ, στο οποίο συμμετέχουν πάλι πανεπιστημιακοί, ο διευθυντής (όχι ο υποδιευθυντής), ένας σχολικός σύμβουλος και ένας εκπαιδευτικός-συντονιστής μαθημάτων, διορισμένοι και αυτοί από τη ΔΕΠΠΣ και την /τον Υπουργό. Ο σύλλογος των διδασκόντων υποβαθμίζεται. Η διοίκηση της εκπαίδευσης έχει αρκετά όργανα, δεν χρειάζεται και άλλα. Η ΔΕΠΠΣ και το ΕΕΣ δεν πρέπει να έχουν  διοικητικές αρμοδιότητες. Εφόσον συστηθούν θα έχουν μόνο την ευθύνη του επιστημονικού σχεδιασμού, της καθοδήγησης και της αξιολόγησης της εκπαιδευτικής έρευνας και της πειραματικής εφαρμογής προγραμμάτων, μεθόδων διδασκαλίας κλπ.  
4. Επισημαίνουμε  κατηγορηματικά ότι  όλες οι υπηρεσιακές μεταβολές των εκπαιδευτικών όπως: επιλογή διευθυντών, υποδιευθυντών, επιλογή και τοποθέτηση εκπαιδευτικών στα πειραματικά σχολεία, μεταθέσεις, αποσπάσεις κλπ, θα πρέπει να γίνονται πάντα από τα αρμόδια υπηρεσιακά συμβούλια. Τα συμβούλια αυτά εξ’ ορισμού, με τη συμμετοχή εκπροσώπων των εργαζομένων, διασφαλίζουν τη νομιμότητα, την αντικειμενική κρίση και την αξιοπιστία των αποφάσεων της διοίκησης.