Αθήνα 17.6.2011, 17:04

Μείζονα πολιτική που αφορά την αλλαγή του αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας και συνδέει την εκπαίδευση με την απασχόληση, χαρακτήρισε η υπουργός Παιδείας Άννα Διαμαντοπούλου το υπό εκπόνηση Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων (ΕΠΠ), σε συζήτηση που διοργάνωσε η Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης, παρουσία της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας, οικονομικών, κοινωνικών, εκπαιδευτικών και παραγωγικών φορέων και εκπροσώπων υπουργείων.

"Είναι από τις βασικές προτεραιότητες μας, ώστε να αλλάξει η αγορά εργασίας και να αλλάξει με γρήγορους ρυθμούς η σύνδεση του εκπαιδευτικού μοντέλου, σε όλα τα επίπεδα, με την αγορά εργασίας και την παραγωγή", τόνισε η κ. Διαμαντοπούλου, θέτοντας ως στόχο την υλοποίησή του έως το 2012.

Η υπουργός απάντησε και σε δύο ερωτήματα που τέθηκαν ως βάση της σημερινής συζήτησης.

Στο πρώτο ερώτημα, "Με ποιες διαδικασίες και ποιες ασφαλιστικές δικλείδες θα προχωρήσουμε στην ανάπτυξη του (ΕΠΠ) και στην εφαρμογή ενός ενιαίου πλαισίου αναγνώρισης και πιστοποίησης προσόντων;" ανέφερε: 

"- Έχουμε συμφωνήσει όλοι για την αναγκαιότητα δημιουργίας ΕΠΠ. Η πορεία υλοποίησης του ΕΠΠ  ξεκίνησε το Φεβρουάριο του 2010. Με το νόμο 3678/2010 για την Ανάπτυξη της Διά Βίου Μάθησης, που ψηφίστηκε το Σεπτέμβριο του 2010, θεσμοθετήσαμε το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων και δημιουργήσαμε τον Εθνικό Οργανισμό Πιστοποίησης Προσόντων (ΕΟΠΠ) που θα αναλάβει να φέρει σε πέρας αυτό το εξαιρετικά απαιτητικό έργο σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (φορείς εκπαίδευσης και κατάρτισης όλων των βαθμίδων, φορείς διαπίστευσης και πιστοποίησης, κοινωνικούς εταίρους).

- Ξεκίνησε πριν από περίπου οχτώ μήνες και συνεχίζεται η καταγραφή σε ενιαία ηλεκτρονική βάση δεδομένων όλων των τίτλων σπουδών που απονέμονται από φορείς της Δευτεροβάθμιας και Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, καθώς και των βεβαιώσεων και πιστοποιητικών που χορηγούνται από φορείς της μη τυπικής εκπαίδευσης. Σε αυτό τον Εθνικό Κατάλογο Προσόντων μέχρι στιγμής έχουν καταγραφεί, από τίτλους που δίδονται στη χώρα,  περίπου 6.500 χιλιάδες. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τι τίτλοι δίνονται, ώστε να μπορούμε μετά να τους αξιολογήσουμε και να τους αντιστοιχίσουμε. 

- Ξεκίνησε η αντιστοίχιση των προσόντων που απονέμονται από τη Δευτεροβάθμια και ιδρύματα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
Πραγματοποιήθηκαν από τη Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης και το Ινστιτούτο Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων (ΙΔΕΚΕ) 10 ενημερωτικές ημερίδες και τεχνικά σεμινάρια για το ΕΕΠ σε όλη την Ελλάδα και προγραμματίζονται κι άλλες.

- Δημιουργήθηκε ιστοσελίδα, στην οποία αναρτώνται όλες οι σχετικές πληροφορίες και η οποία θα συνδεθεί, σε επόμενο στάδιο, με τη διαδικτυακή πύλη του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων, ώστε να ενημερώνονται οι πολίτες σχετικά με την αντιστοιχία των προσόντων τους σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

- Εντός του 2011 προγραμματίζεται από τον ΕΟΠΠ πιλοτική πιστοποίηση προσόντων σε επιλεγμένους επαγγελματικούς κλάδους αιχμής (τουρισμό, πράσινα επαγγέλματα).

- Η αναγκαιότητα ύπαρξης ενιαίου πλαισίου πιστοποίησης για όλα τα προσόντα είναι μια σημαντική διαδικασία, που αφορά όλη την κυβέρνηση. Υπάρχει συνεχής επαφή της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας, με τους υπόλοιπους Υπουργούς.

- Είναι πολύ σημαντικό το Πλαίσιο Προσόντων να είναι Ενιαίο, με συναίνεση και με τη μεγαλύτερη δυνατή κοινωνική συνεννόηση των κοινωνικών εταίρων και όλων των εμπλεκόμενων φορέων.

- Ο πυρήνας είναι να κατανοήσουμε σε διακυβερνητικό επίπεδο -όλοι οι δημόσιοι οργανισμοί και όλα τα δημόσια κέντρα και οι γραμματείες που έχουν την ευθύνη- ότι υπάρχει ένας ενιαίος τρόπος που ορίζονται και πιστοποιούνται, πλέον, τα προγράμματα σπουδών και τα προσόντα.

- Η πιστοποίηση προσόντων θα πρέπει να συνδέεται με την αναγνώριση σαφών και συγκεκριμένων επαγγελματικών δικαιωμάτων. Γιατί αν σταματήσουμε μόνο στην πιστοποίηση ενός πτυχίου, όσο καλό και αν είναι, δεν είναι αρκετό. 

- Προχωρούμε στο θέμα των Επαγγελματικών Περιγραμμάτων. Έχει γίνει μια προσπάθεια τα προηγούμενα χρόνια. Το ΕΚΕΠΙΣ  το έχει θέσει στις βασικές του προτεραιότητες, καθώς είναι από τα κεντρικά στοιχεία που συνδέουν την Εκπαίδευση με την Απασχόληση.

- Τα επαγγελματικά περιγράμματα, όπως θα ορίζονται από το ΕΚΕΠΙΣ, θα λαμβάνονται υπόψη τόσο στην εκπόνηση των προγραμμάτων των ειδικοτήτων του Τεχνολογικού Λυκείου και της Αρχικής Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ), όσο και στο σύστημα πιστοποίησης προσόντων της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης. Άρα έχουμε ένα πρόγραμμα σπουδών που ταιριάζει με τις ανάγκες της αγοράς και μια αγορά εργασίας που έχει άποψη για το πώς αυτά διαμορφώνονται".

Στο δεύτερο ερώτημα, "με ποιους τρόπους θα ενισχύσουμε τη σύνδεση της εκπαίδευσης με την απασχόληση, ιδιαίτερα στην Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση και στην Αρχική Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Κατάρτιση;", η υπουργός απάντησε: 

"- Δεν υπάρχει σήμερα χώρα, οικονομικά ισχυρή, με υψηλούς δείκτες ανάπτυξης και υψηλούς δείκτες απασχόλησης, που να μην έχει αποτελεσματικό εκπαιδευτικό σύστημα και προτεραιότητα την Τεχνική Εκπαίδευση.

- Όλη η προσπάθεια που κάνουμε ως χώρα, εάν δεν ταυτιστεί με τις αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα -ακόμη και εάν υλοποιήσουμε το μεσοπρόθεσμο με τον καλύτερο τρόπο και πετύχουμε τους στόχους- εάν δεν αλλάξουμε εκπαιδευτικό σύστημα από το Δημοτικό μέχρι το Πανεπιστήμιο και την Τεχνική Σχολή, πάλι θα βρεθούμε στην ίδια κατάσταση.  Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε ότι οι αλλαγές που συζητάμε σήμερα έχουν να κάνουν άμεσα με το αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας.

- Στο υπουργείο Παιδείας, ανατέθηκαν με τα Π.Δ. 189/2009 και Π.Δ. 24/2010 η εποπτεία και διαχείριση του Εθνικού Συστήματος Σύνδεσης της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με την Απασχόληση και η αρμοδιότητα διαμόρφωσης του εκπαιδευτικού πλαισίου όλων των μονάδων της Δευτεροβάθμιας Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, της Αρχικής και Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης  και όλων των λοιπών εκπαιδευτικών μονάδων, δημόσιων ή ιδιωτικών.

- Προς αυτή την κατεύθυνση ανακοινώσαμε τις αλλαγές στο Τεχνολογικό Λύκειο με στόχο να γίνει πιο ελκυστική η Τεχνική Εκπαίδευση. Να ενισχυθεί η συμμετοχή στην Τεχνική-Επαγγελματική Εκπαίδευση και να υπάρξει αναβάθμιση της ποιότητάς της.

- Γίνεται μια ολοκληρωμένη δουλειά στο χώρο της Αρχικής και Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης, που αφορά όλους τους τομείς.
Εισάγεται η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας. Η ένταξή της στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα είναι ένα από τα μεγάλα στοιχήματα. Για χρόνια αντιμετωπιζόταν με δογματικό τρόπο. Κάθε τέτοια προσπάθεια συνδέθηκε με τον καπιταλισμό και τον ιμπεριαλισμό.

- Βάζουμε θέματα καινοτομίας και τεχνολογίας, οριζόντια, σε όλα τα μαθήματα ξεκινώντας από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού μέχρι την Ανώτατη Εκπαίδευση. Ο κατεξοχήν χώρος προώθησης της νεανικής επιχειρηματικότητας, ωστόσο είναι ο χώρος της Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. Στο αναμορφωμένο Τεχνολογικό Λύκειο προωθούμε την επιχειρηματική σκέψη και πρωτοβουλία, τόσο με διαγωνισμούς επιχειρηματικότητας και καινοτομίας, οι οποίοι προάγουν την αριστεία, όσο και με την ένταξη της επιχειρηματικότητας στα προγράμματα σπουδών και το άνοιγμα των σχολείων στην κοινωνία και την παραγωγή.

- Η υπόθεση της νεανικής  επιχειρηματικότητας και καινοτομίας συνδέει τη  δημιουργικότητα των νέων με την έρευνα, την επιστήμη και την τεχνολογία.
Στο χώρο της Διά Βίου Μάθησης η προώθηση της επιχειρηματικής σκέψης και της καινοτομίας είναι αναγκαία, έτσι ώστε όλοι να έχουν μια δεύτερη ευκαιρία για να αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες.

- Αυτή τη στιγμή υπάρχουν δομικά προβλήματα, καθώς δεν δημιουργούνται θέσεις εργασίας. Σύμφωνα με τις στατιστικές μελέτες ακόμη και στις πιο δύσκολες εποχές για την εργασία, το 1/4 της ανεργίας οφείλεται στο ότι δεν υπάρχει σωστή αντιστοίχιση προσόντων και αναγκών της αγοράς εργασίας.
Για αυτό και σήμερα προχωράμε σε αλλαγή των ειδικοτήτων στα Τεχνολογικά Λύκεια και σε  σύνδεσή τους με τις ανάγκες κάθε περιφέρειας και Δήμου, ώστε να μπορούν να ορίζουν οι ίδιοι τις ειδικότητες που χρειάζονται, από ένα «καλάθι» ειδικοτήτων που θα προσφέρει το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα.

- Στόχος είναι η αναβάθμιση των προσόντων του ανθρώπινου δυναμικού της  χώρας και η σύνδεση των παρεχόμενων προγραμμάτων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας.
Προχωράμε σε πρωτοβουλίες που υποστηρίζουν την κινητικότητα, δηλαδή τη σύνδεση της τυπικής με τη μη τυπική εκπαίδευση, την αναγνώριση και πιστοποίηση της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης, την εισαγωγή συστήματος μεταφοράς πιστωτικών μονάδων στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (ECVET) κατά αναλογία με το σύστημα πιστωτικών μονάδων στην Ανώτατη Εκπαίδευση (ECTS).

- Τα παιδιά και στο Τεχνολογικό Λύκειο και στα ΙΕΚ θα παίρνουν πιστωτικές μονάδες, τις οποίες θα μπορούν να «προσθέτουν» και να «μεταφέρουν», δηλαδή θα μπορεί κάποιος να τελειώσει το Τεχνολογικό Λύκειο, έχοντας συγκεκριμένες πιστωτικές μονάδες, μετά να πάει σε ένα  ΙΕΚ και να προσθέσει το κομμάτι προγράμματος που λείπει, ώστε να πάρει ένα επιπλέον προσόν ή μια εξειδίκευση, και  τέλος τα Τεχνολογικά Ιδρύματα και τα Πανεπιστήμια θα έρχονται να βάζουν τους όρους για να μπορεί κάποιος να συνεχίσει και στην Ανώτατη.

- Επόμενος τομέας είναι οι πρωτοβουλίες που υποστηρίζουν τη μετάβαση από το σχολείο στην απασχόληση. Έχουμε μια σειρά από δράσεις όπως πρακτική άσκηση, μαθητεία, εισιτήριο απασχόλησης, σύνδεση με επιχειρήσεις κ.α.
Ο επαγγελματικός προσανατολισμός και η διά βίου συμβουλευτική, είναι πολύ σημαντικά ζητήματα. Πρέπει να υπάρξει ενίσχυση του επαγγελματικού προσανατολισμού σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης και κατάρτισης με την ίδρυση ή την αναμόρφωση των υφιστάμενων δομών συμβουλευτικής και πληροφόρησης.

- Εάν δούμε τα δείγματα των χωρών που έχουν συνδέσει την εκπαίδευση με την αγορά εργασίας, είναι εξαιρετικά καθοριστικός ο ρόλος των κοινωνικών φορέων. Παρόλο που είχαν γίνει στο παρελθόν σημαντικές προσπάθειες, η συμμετοχή των κοινωνικών φορέων είχε πάντοτε τα συνδικαλιστικά και πολιτικά χαρακτηριστικά, και όχι τα χαρακτηριστικά της εμπειρογνωμοσύνης.
Ήρθε η στιγμή να προχωρήσουμε σε ένα εθνικό σύμφωνο για την ανάπτυξη της Τεχνικής- Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και την ενίσχυση του εργατικού δυναμικού.

- Το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων μείζονος σημασίας γιατί μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα στη χώρα, αν και τυγχάνει μικρής ανταπόκρισης όσον αφορά στο δημόσιο διάλογο και στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης».

Να δώσουμε προοπτική
Η κ. Διαμαντοπούλου αναφέρθηκε και στην γενικότερη κατάσταση της χώρας τονίζοντας ότι "δεν υπάρχει κανένας φορέας και κανένας χώρος που να μην αντιμετωπίζει προβλήματα αυτή τη δύσκολη περίοδο για την πατρίδα μας. Πάνω από τη χώρα υπάρχει ένα «γκρίζο σύννεφο», μια κατάθλιψη, μια αμφιβολία. Καθένας από εσάς, καθένας από εμάς είναι ένας ηγέτης στο χώρο του. Θα τα βγάλουμε πέρα και η χώρα θα περάσει αυτή τη δύσκολη στιγμή, εάν ξεπεράσουμε όχι μόνο τη δύσκολη στιγμή της Βουλής, που δεν θα είναι η μόνη -θα υπάρξουν και άλλες- αλλά αν καθένας στο χώρο του δώσει μια νέα προοπτική, αν σταματήσουμε να γυρίζουμε όλοι «γύρω από την ουρά μας» και ανοίξουμε δρόμους σε όλα τα επίπεδα". Και κατέληξε: "Η η χώρα δεν έχει υστέρηση μόνο στο δημοσιονομικό τομέα, ούτε μόνο στην είσπραξη των φόρων. Η χώρα έχει υστέρηση σε όλα τα ζητήματα. Αναλαμβάνουμε ως πολιτικό σύστημα τις ευθύνες και καθένας αναλαμβάνει τις ευθύνες του στον τομέα του».

Αντίδοτο η γνώση
Από την πλευρά της η αναπληρώτρια υπουργός Παιδείας Φώφης Γεννηματά ότι η γνώση μπορεί να είναι ένα αντίδοτο στη κρίση. Αυτό που χρειαζόμαστε για να εξασφαλίσουμε μια προοπτική, είναι να μπορέσουμε να διαμορφώσουμε ένα εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης. Ένα σχέδιο με αρχή, μέση και τέλος και σε αυτό το σχέδιο πρωταρχικό ρόλο θα διαδραματίσει η Παιδεία".

Σχετικά με το ΕΕΠ η κ. Γεννηματά τόνισε ότι μπορεί να εξελιχθεί σε έναν σημαντικό μοχλό ανάπτυξης και εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας και ανέφερε τα βήματα που έχουν γίνει έως τώρα, με πιό βασικά τη νομοθετική κατοχύρωσή του, την ίδρυση του Εθνικού Οργανισμού Πιστοποίησης Προσόντων και το δυναμικό ξεκίνημα της διαδικασίας καταγραφής όλων των πτυχίων, τίτλων και βεβαιώσεων που χορηγούνται από τους «φορείς τυπικής εκπαίδευσης» και «διά βίου μάθησης» της χώρας. Παράλληλα ανέφερε ότι η γνωμοδοτική επιτροπή και οι κλαδικές ομάδες εργασίας που θα συσταθούν, θα συνεισφέρουν στην προσπάθεια για την απάντηση των παρακάτω ερωτήσεων:.
- Ποιοι είναι οι περιγραφικοί δείκτες κατά κλάδο και πως αντιστοιχίζονται στο Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων;
- Ποια μεθοδολογία πιστοποίησης των προσόντων θα πρέπει να υιοθετήσουμε και ποιο σύστημα πιστοποίησης;

Τέλος η κ. Γεννημματά επεσήμανε ότι η συμβολή των Περιφερειών στην αναμόρφωση των σπουδών στα ΙΕΚ θα είναι σημαντική και αναφέρθηκε και στα προγράμματα που ξεκινούν το Σεπτέμβριο στο πλαίσιο της Διά Βίου Μάθησης, δηλαδή το κουπόνι αρχικής κατάρτισης, το πρόγραμμα «Μάθηση στον πολίτη, ανάπτυξη στη χώρα», την παροχή του νέου προγράμματος και των πυλώνων του περνά συνολικά μέσα από τους Καλλικρατικούς Δήμους, την επικαιροποίηση γνώσεων αποφοίτων ΑΕΙ - ΤΕΙ, τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας, το Πρόγραμμα εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης ενηλίκων και το εισιτήριο στην Απασχόληση.