Αθήνα 21.3.2012, 13:22

Σε Επίτιμο Διδάκτορα του Τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης θα αναγορευθεί ο διεθνούς φήμης Ιταλός Ηθοποιός και Σκηνοθέτης, Roberto Benigni, για την εξαιρετική καλλιτεχνική του διαδρομή και το πρωτοποριακό εκφραστικό πνεύμα, σε αρμονικό συνδυασμό με την ιταλική κουλτούρα και τον ιταλικό πολιτισμό.

Η Τελετή Αναγόρευσης θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 4 Απριλίου 2012 και ώρα 19:00, στην Αίθουσα Τελετών της Παλαιάς Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ.

Το Πρόγραμμα της Τελετής έχει ως εξής:
- Προσφώνηση από τον Πρόεδρο του Τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ, Καθηγητή Φοίβο Γκικόπουλο.
- Προσφώνηση από τον Πρύτανη του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Καθηγητή Γιάννη Μυλόπουλο.
- Έπαινος του τιμώμενου (Laudatio) από την Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ, Κωνσταντίνα Ευαγγέλου.
- Επίδοση Διασήμων και Αναγόρευση από τον Πρόεδρο του Τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ, Καθηγητή Φοίβο Γκικόπουλο.
- Αντιφώνηση και ομιλία από τον τιμώμενο, με θέμα: «Δάντης, Θεία Κωμωδία. Ερμηνεία και σχόλια στο ΧΙ Άσμα της Κόλασης».
Λήξη Τελετής

* Ακολουθούν βιογραφικά στοιχεία του τιμώμενου.

Βιογραφικό

Ο Roberto Remigio Benigni γεννιέται στο Manciano La Misericordia, μια περιοχή του Castiglion Fiorentino στην Val di Chiana στην επαρχία του Αρέτσο, στις 27 Οκτωβρίου 1952 από τον Luigi Benigni (1919 – 2004) και την Isolina Papini (1919 – 2004), δύο αγρότες. Ο Roberto είναι ο μικρότερος, μετά από τις αδελφές του Bruna (1945), Albertina (1947) και Anna (1948), κεφάτος και διαχυτικός από νεαρή ηλικία. Το 1958 μεταφέρεται με την οικογένειά του στο Πράτο, στην περιοχή Vergaio, όπου ζει μέχρι τώρα η οικογένειά του.
Εγγράφεται αρχικά σε ένα φλωρεντινό εκπαιδευτήριο το οποίο εγκαταλείπει μετά την πλημμύρα στις 4 Νοεμβρίου 1966 και τελειώνει τις δευτεροβάθμιες σπουδές του στο εμπορικό τεχνικό ινστιτούτο Datini του Πράτο αποκτώντας του δίπλωμα του λογιστή. Το πραγματικό του πάθος όμως είναι το θέαμα. Το 1983 στα γυρίσματα της ταινίας Tu mi turbi γνωρίζει την ηθοποιό Nicoletta Braschi, την οποία και παντρεύεται στις 26 Δεκεμβρίου 1991 σε στενό οικογενειακό κύκλο. Από τότε η ηθοποιός εμφανίζεται σε όλες τις ταινίες που σκηνοθετεί ο σύζυγος.
Ο Roberto Benigni κάνει το ντεμπούτο του σε ηλικία 20 ετών στο θέατρο Satiri της Ρώμης στο έργο 'I burosauri', σε σκηνοθεσία  του Donato Sannini, όπου εμφανίζεται στη σκηνή υποδυόμενος τον αξιωματικό των δράκων. Εν συνεχεία γράφει μαζί με τον Giuseppe Bertolucci τον μονόλογο 'Cioni Mario di Gaspare fu Giulia', που παρουσιάστηκε στο θέατρο Alberichino της Ρώμης με μεγάλη επιτυχία.
Με τις πληθωρικές κινήσεις του και την ευφράδεια του λόγου του, ο Cioni Mario-Roberto Benigni φτάνει γρήγορα στην τηλεόραση στην ψυχαγωγική εκπομπή ΄Onda libera΄ και το 1997 κάνει την εμφάνισή του στην μεγάλη οθόνη στην ταινία Berlinguer ti voglio bene (1977), σε σκηνοθεσία του Giuseppe Bertolucci. Αμέσως μετά ο Benigni κάνει τον περίεργο κριτικό κινηματογράφου στην τηλεοπτική εκπομπή 'L'altra domenica' που παρουσιάζει ο Renzo Arbore και στη συνέχεια ερμηνεύει τον ένα ρόλο μετά τον άλλο στις ταινίες, La luna, I giorni cantati, Chiaro di donna, Chiedo asilo e Letti selvaggi, όλες του 1979. Μετά την εμφάνισή του στο Il pap'occhio (1980) του Renzo Arbore και στο Il minestrone (1981) του Sergio Citti, ο Roberto Benigni περνάει επιτέλους πίσω από τις κάμερες το 1983 σκηνοθετώντας την ταινία Tu mi turbi με τη σύντροφό του Nicoletta Braschi και τον επόμενο χρόνο το ακαταμάχητο Non ci resta che piangere, ερμηνευμένο και σκηνοθετημένο μαζί με τον αξέχαστο Massimo Troisi.
Πηγαίνει για πρώτη φορά στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, παίζει για τον φίλο-σκηνοθέτη Jim Jarmusch στην ταινία Στην παγίδα του νόμου (Down by law) του 1986 και στη σειρά ταινιών μικρού μήκους Καφές και τσιγάρα του 1987 – που εμπλουτίστηκε και προτάθηκε εκ νέου το 2004  – όπου ο ηθοποιός από την Τοσκάνη έρχεται αντιμέτωπος με τον σκοτεινό και αποπνικτικό κόσμο του περιθωρίου των αμερικάνικων μητροπόλεων. (Θα συνεργαστεί και πάλι με τον  Jarmusch στην ταινία επεισοδίων Ταξιτζής της νύχτας του 1992, στην οποία ερμηνεύει, σε μια Ρώμη σκοτεινή και έρημη, τον ρόλο ενός ταξιτζή από την Τοσκάνη που σκοτώνει έναν ιερέα με την ωμή εξομολόγησή του σχετικά με ανορθόδοξους έρωτες). Όλες ταινίες που έγιναν cult για πολλούς λάτρεις του κινηματογράφου.
Το 1988 ο clown από την Τοσκάνη σπάει τα ταμεία στην Ιταλία με την ταινία Ο διαβολάκος, ενώ το 1990 συνεργάζεται με τον Paolo Villaggio στην ταινία Η φωνή του φεγγαριού, τελευταία δουλειά του δασκάλου Fellini.
Μετά την επιτυχία του Johnny Οδοντογλυφίδας (1991), ο Benigni είναι πρωταγωνιστής στην ταινία Ο γιος του Ροζ Πάνθηρα (1993) του  Blake Edwards, στη συνέχεια σκηνοθετεί και ερμηνεύει Το τέρας (1994) και τέλος συγκινεί ολόκληρο τον κόσμο με την τεράστια επιτυχία του Η ζωή είναι ωραία (1997), πέντε Nastri d'Argento και τρία βραβεία Oscar, ανάμεσα στα οποία το βραβείο πρώτου ανδρικού ρόλου, που ανακοινώθηκε στη σκηνή των Academy Awards από την συγκινημένη Sophia Loren. Ο Benigni ήταν ο πρώτος μη αγγλόφωνος ηθοποιός που κέρδισε σε αυτή την κατηγορία και, μαζί με τον Laurence Olivier, ο μοναδικός που κέρδισε αυτό το βραβείο σε μια ταινία που σκηνοθέτησε ο ίδιος. Ήταν επίσης και ο τέταρτος καλλιτέχνης στην ιστορία προτεινόμενος ως ηθοποιός, σκηνοθέτης και σεναριογράφος, μετά τους Orson Welles, Woody Allen και Warren Beatty.
Ο Benigni έγινε ο πρώτος μη αγγλόφωνος ηθοποιός που νίκησε σε αυτή την κατηγορία, μαζί με τον Laurence Olivier, τον μοναδικό που κέρδισε ανάλογο βραβείο για ταινία που σκηνοθέτησε ο ίδιος. Υπήρξε επίσης ο τέταρτος καλλιτέχνης στην ιστορία που απέσπασε υποψηφιότητα την ίδια χρονιά ως ηθοποιός, σκηνοθέτης και σενάριο, ύστερα από τους Orson Welles, Woody Allen και Warren Beatty.
Έπειτα από την συμμετοχή του στα κατορθώματα του Αστερίξ και Οβελίξ εναντίον Καίσαρα (1999), ο Roberto Benigni, χωρίς χάσιμο χρόνου, αφοσιώθηκε στη διήγηση της ιστορίας της πιο διάσημης μαριονέττας του κόσμου, διευθύνοντας και ερμηνεύοντας τον Πινόκιο του (2001), που κυκλοφόρησε στις αίθουσες τον Οκτώβριο του 2002 και έγινε αποδεκτός από το κοινό με τη συνήθη ζέση αλλά και με κάποιες κριτικές από την πλευρά του Τύπου.
Επιστέφει στην μεγάλη οθόνη με το Ο Τίγρης και το χιόνι (2005), ταινία που διαδραματίζεται στο Ιράκ κατά την διάρκεια του πολέμου, Ο Benigni σκηνοθέτησε ένα έργο πρόσκληση για ειρήνη και έναν ύμνο στην ποίηση, η οποία ενσαρκώνεται από τον πρωταγωνιστή, ένα σύγχρονο ποιητή τον οποίο ερμηνεύει πάντα ο Benigni. Στην πρώτη ονειρική σκηνή του φιλμ εικόνες ποιητών του παρελθόντος συμμετέχουν στον γάμο του Benigni με την Braschi συνοδευόμενοι στο πιάνο από τον Tom Waits.
Μια ιδιαίτερη σχέση δένει τον ηθοποιό από την Τοσκάνη με την Θεία Κωμωδία και τον Δάντη: δίνει διαλέξεις πάνω στο θέμα σε διάφορα Πανεπιστήμια και εκτιμάται ιδιαίτερα για τις από μνήμης απαγγελίες ολόκληρων ωδών του ποιήματος. Γεννιέται με αυτόν τον τρόπο το Tutto Dante, ένα θεατρικό-ποιητικό θέαμα, ένα είδος ταξιδιού που κινείται από την επικαιρότητα της Θείας Κωμωδίας, στιγμές καθαρά κωμικές σε στιγμές ύψιστης ποίησης.
Το θέαμα κάνει το ντεμπούτο του τον Ιούνιο του 2006 στο ρωμαϊκό θέατρο της Πάτρας στην Ελλάδα όπου ο Benigni απήγγειλε και ανέλυσε την ωδή του Οδυσσέα, το XXVI τραγούδι της Κόλασης που γνώρισε την επιδοκιμασία του κοινού.
Από τις 27 Ιουλίου 2006, στην Πλατεία Santa Croce της Φλωρεντίας, ο Benigni οργανώνει έναν κύκλο διαλέξεων αφιερωμένων στον Δάντη. Δεκατρείς ωδές, μια για κάθε βραδιά, που διαβάζονται και αναλύονται, σαν να επρόκειτο για ένα μόνο μεγάλο διήγημα, από τον πιο διάσημο, παγκοσμίως, ηθοποιό από την Τοσκάνη. Οι ωδές που επιλέχθηκαν ήταν οι πρώτες δέκα, οι XXVI και XXXIII από την Κόλαση και η XXXIII από τον Παράδεισο.
Εμπνευσμένο ακριβώς από την περιήγηση του Tutto Dante, η Rai προχωράει στην παραγωγή ενός προγράμματος, στο οποίο πρωταγωνιστεί ο ίδιος ο Benigni, και χωρίζεται σε μια πρώτη πρεμιέρα και ακολούθως άλλες δώδεκα παραστάσεις. Στις 29 Νοεμβρίου 2007 βγαίνει στον αέρα στην Rai Uno το πρώτο επεισόδιο της σειράς, στο οποίο ο Benigni διαβάζει 14 ωδές από την Θεία Κωμωδία ,στις οποίες προηγήθηκε και μια προσωπική εισαγωγική ερμηνεία. Το πρώτο επεισόδιο παρακολούθησαν 10.997.000 τηλεθεατές. Από τον Δεκέμβριο του 2008, η παράσταση Tutto Dante εγκαταλείπει τα σύνορα της Ιταλίας για να ξεκινήσει ένα ταξίδι που θα οδηγήσει τον Roberto Benigni και τον Δάντη σε διάφορους ευρωπαϊκούς προορισμούς, στις Ηνωμένες Πολιτείες, στον Καναδά και στην Λατινική Αμερική, για να κλείσει ολοκληρωτικά την αυλαία στις 6 Σεπτεμβρίου του 2009 στην Αρένα της Βερόνας.
Στην Ρώμη, κατά τους μήνες του Ιουλίου και Αυγούστου 2011, επιστρέφει στην μεγάλη Οθόνη με τον διάσημο σκηνοθέτη Woody Allen στην καινούργια του ταινία Nero Fiddled (A Roma con Amore), που κυκλοφόρησε στην Ιταλία στις 20 Απριλίου 2012, και συμπρωταγωνίστρια την Penelope Cruz.

Φιλμογραφία

Σκηνοθέτης - Χρονιά

Nero Fiddled (ηθοποιός)
Woody Allen
2012

Ο Τίγρης και το χιόνι (ηθοποιός, σκηνοθεσία, σενάριο)
Roberto Benigni
2005

Καφές και τσιγάρα (ηθοποιός)
Jim Jarmusch
2004

Πινόκιο (ηθοποιός, σκηνοθεσία, σενάριο)
Roberto Benigni
2001

Fellini: Sono Un Gran Bugiardo(ηθοποιός)
Damian Pettigrew
2001

Αστερίξ και Οβελίξ εναντίον Καίσαρα (ηθοποιός)
Claude Zidi
1999

Η Ζωή Είναι Ωραία (ηθοποιός, σκηνοθεσία)
Roberto Benigni
1997

Το τέρας (ηθοποιός, σκηνοθεσία)
Roberto Benigni
1994

Ο γιος του Ροζ Πάνθηρα (ηθοποιός)
Blake Edwards
1993

Ταξιτζής της νύχτας (ηθοποιός)
Jim Jarmusch
1992

Τζόνι Οδοντογλυφίδας (ηθοποιός, σκηνοθεσία)
Roberto Benigni
1991

Η φωνή του φεγγαριού (ηθοποιός)
Federico Fellini
1990

Ο διαβολάκος (ηθοποιός, σκηνοθεσία)
Roberto Benigni
1988

Στην παγίδα του νόμου (ηθοποιός)
Jim Jarmusch
1986

Tuttobenigni (ηθοποιός)
Giuseppe Bertolucci
1986

Non ci resta che piangere(ηθοποιός, σκηνοθεσία)
Massimo Troisi, Roberto Benigni
1984

F.F.S.S. Cioè che mi hai portato a fare sopra Posillipo se non mi vuoi più bene?(ηθοποιός)
Renzo Arbore
1983

Tu mi turbi(ηθοποιός, σκηνοθεσία)
Roberto Benigni
1983

Il minestrone(ηθοποιός)
Sergio Citti
1981

Il Pap'occhio(ηθοποιός)
Renzo Arbore
1980

Chiaro di donna(ηθοποιός)
Κώστας Γαβράς
1979

Chiedo asilo(ηθοποιός)
Marco Ferreri
1979

I giorni cantati(ηθοποιός)
Paolo Pietrangeli
1979

La luna(ηθοποιός)
Bernardo Bertolucci
1979

Letti selvaggi(ηθοποιός)
Luigi Zampa
1979

Berlinguer ti voglio bene(ηθοποιός)
Giuseppe Bertolucci
1977

Διακρίσεις, Τιμητικά βραβεία και αναγνώριση 

Μετάλλιο τιμής για την προσφορά του στον Πολιτισμό και την Τέχνη, 2 Απριλίου2003 [23]
Σταυρός του Τάγματος των ιπποτών «μια πρωτοβουλία του Προέδρου της Δημοκρατίας», Ρώμη, 26 Μαΐου 2005 [24]
• 1987 - Ασημένια Κορδέλα Καλύτερου Ανδρικού Ρόλου για την ταινία Στην παγίδα του νόμου.
• 1989 - David di Donatello Καλύτερου Ανδρικού Ρόλου για την ταινία Ο διαβολάκος.
• 1992 – Επίτιμος πολίτης της Τσεζένα [25]
• 1992 - Ασημένια Κορδέλα Καλύτερου Ανδρικού Ρόλου για την ταινία Τζόνι Οδοντογλυφίδας.
• 1992 - David di Donatello Καλύτερου Ανδρικού Ρόλου για την ταινία Τζόνι Οδοντογλυφίδας.
• 1998 - Ασημένια Κορδέλα Καλύτερου Ανδρικού Ρόλου για την ταινία Η Ζωή είναι Ωραία.
• 1998 - Ασημένια Κορδέλα Καλύτερου σεναρίου για την ταινία Η Ζωή είναι Ωραία.
• 1998 - Ασημένια Κορδέλα Καλύτερής  ιστορίας για την ταινία Η Ζωή είναι Ωραία.
• 1998 - David di Donatello Καλυτέρου σεναρίου για την ταινία Η Ζωή είναι Ωραία
• 1998 - David di Donatello Καλύτερου ηθοποιού για την ταινία Η Ζωή είναι Ωραία.
• 1999 - Bafta Καλύτερου ηθοποιού για την ταινία Η Ζωή είναι Ωραία.
• 1999 - Βραβεία Σωματείου Ηθοποιών Καλύτερου Ανδρικού Ρόλου για την ταινία.
• 1999 - Όσκαρ Καλύτερου Ανδρικού Ρόλου για την ταινία Η Ζωή είναι Ωραία.
• 1999 - Όσκαρ Καλύτερης ξένης ταινίας για την ταινία Η Ζωή είναι Ωραία.
• 1999 - Υποψηφιότητα Καλύτερης ταινίας για το Η Ζωή είναι Ωραία.
• 1999 - Υποψηφιότητα Καλύτερης Σκηνοθεσίας για την ταινία Η Ζωή είναι Ωραία.
• 1999 - Υποψηφιότητας Καλύτερου πρωτότυπου για την ταινία Η Ζωή είναι Ωραία.
• 1999 - Επίτιμος Διδάκτωρ της Φιλοσοφίας, η αναγόρευση έγινε από το Πανεπιστήμιο Ben Gurion del Negev.
• 2001 - Βραβείο De Sica
• 2002 - Άνθρωπος της Ειρήνης
• 2002 - Βραβεία Razzie  Χειρότερου Πρωταγωνιστικού Ρόλου για την ταινία Πινόκιο.
 
Επίτιμος Διδάκτωρ στα Κλασσικά Γράμματα, η αναγόρευση έγινε από το Πανεπιστήμιο της Μπολώνιας, το 2002
 
• 2003 - Επίτιμος Διδάκτωρ στην Ψυχολογία , η αναγόρευση έγινε από το Πανεπιστήμιο Vita-Salute San Raffaele.
• 2006 - Ασημένια Κορδέλα Καλύτερης πρωτότυπης ιστορίας για την Ταινία Ο Τίγρης και το χιόνι.
• 2007 - Επίτιμος Διδάκτωρ στα Γράμματα, η αναγόρευση έγινε από το Καθολικό Πανεπιστήμιο της Λέουβεν στις 14 Φεβρουαρίου.
• 2007 - Επίτιμος Διδάκτωρ στην Σύγχρονη Φιλολογία, , η αναγόρευση έγινε από το Πανεπιστήμιο Σπουδών Φλωρεντίας στις 28 Ιουνίου.
• 2008 - Τιμητικό βραβείο  César (για την καριέρα) απονεμήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου [26]
• 2008 - Βραβείο Τηλεσκηνοθεσίας για την κατηγορία Γεγονός  με τοTutto Dante.
• 2008 - Επίτιμος Διδάκτωρ στα Κλασσικά Γράμματα, η αναγόρευση έγινε από το Πανεπιστήμιο της Μάλτας στις 22 Απριλίου.
• 2008 - Επίτιμος Διδάκτωρ στις Τέχνες της επικοινωνίας, η αναγόρευση έγινε από το Πανεπιστήμιο Touro , Η πρώτη εβραϊκή Ακαδημία που ιδρύθηκε στην Ιταλία, στις 22 Μαΐου.
• 2009 - Διεθνές βραβείο «Galileo 2000, για τον πολιτισμό στην Τέχνη»
• 2010 - Διεθνές βραβείο Mario Luzi. Τομέας Ευεργεσίες της Δημοκρατίας.
• 2012 - Επίτιμος Διδάκτωρ στην Σύγχρονη Φιλολογία, η αναγόρευση έγινε από το Πανεπιστήμιο της Καλαβρίας.