«Ο πρώτος θεμέλιος λίθος του προγράμματός μας είναι αξιακός, δηλαδή αποσκοπούμε στην άμβλυνση των μορφωτικών ανισοτήτων, που έχουν τη ρίζα τους στις κοινωνικές ταξικές ανισότητες, καθώς και στην απάλειψη κάθε λογής διακρίσεων, φύλου, φυλής, θρησκεύματος και πεποιθήσεων, κοινωνικής και εθνικής προέλευσης, φυσικής ιδιαιτερότητας των ατόμων και άλλα από το θεσμικό πλαίσιο, αλλά και από την καθημερινότητα της εκπαίδευσης», είπε. 

Στην κατεύθυνση αυτή το υπουργείο σκοπεύει να προχωρήσει στα εξής: 

- Να ευθυγραμμίσει το θεσμικό πλαίσιο με όσα ορίζονται από τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, συμπεριλαμβάνοντας τους μαθητές με αναπηρία στο σχολείο για όλους.

- Να επαναφέρει με αναβαθμισμένη μορφή την ενισχυτική διδασκαλία και την πρόσθετη διδακτική στήριξη.

- Να αναπτύξει την διαπολιτισμική και αντιρατσιστική εκπαίδευση και τις τάξεις υποδοχής.

- Να εκπονήσει προγράμματα στήριξης του μαθητικού πληθυσμού και των αντίστοιχων σχολικών μονάδων, που αφορούν κυρίως σε ευάλωτες ομάδες νέων, δηλαδή σε δυσπρόσιτες περιοχές, σε άτομα με οικονομική ανέχεια, σε άτομα Ρομά, στα άτομα που σχετίζονται με την παραβατικότητα των ανηλίκων.

- Να ενισχύσει την εκπαίδευση των ελληνοπαίδων του εξωτερικού, που όπως είπε ο υπουργός δεινοπαθεί.

- Να προχωρήσει στην ουσιαστική αναβάθμιση της εκπαίδευσης των μουσουλμανοπαίδων της Θράκης, ώστε να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα σχολικής εγκατάλειψης, να διασφαλίζεται η ισότιμη πρόσβασή τους σε όλες τις βαθμίδες και τους τύπους της δημόσιας εκπαίδευσης και να διασφαλιστεί η επιστημονική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών που διδάσκουν σε αυτήν την πληθυσμιακή κατηγορία. 

«Τερματίζουμε την πολιτική καταργήσεων και συγχωνεύσεων σχολικών μονάδων. Επανεξετάζουμε, όμως, τη λειτουργία σχολικών μονάδων που καταργήθηκαν στη βάση παιδαγωγικών και κοινωνικών κριτηρίων», εξήγησε ο κ. Κουράκης και εξειδίκευσε:

* Πρώτον, οι μνημονιακοί νόμοι, που όπως είπε διέλυσαν και υποβάθμισαν τη δημόσια παιδεία, παύουν να ισχύουν, ενώ θεσπίζεται μεταβατικό θεσμικό πλαίσιο για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, ανοίγοντας ευρύ διάλογο με όλους τους εμπλεκομένους. 

Σε συνεργασία με άλλα συναρμόδια υπουργεία, αναλαμβάνονται δράσεις για την ανακούφιση της ανθρωπιστικής κρίσης, μέσα από προγράμματα προληπτικής ιατρικής, εμβολιασμών και επισιτιστικής βοήθειας, δηλαδή πρόγευμα και μικρά γεύματα για τους μαθητές. 

Ξεκινά από σήμερα ο επανασχεδιασμός των αναλυτικών προγραμμάτων και των σχολικών εγχειριδίων με στόχο την αναδιάρθρωση της ύλης προς την κατεύθυνση της μείωσης του όγκου των πληροφοριών για χάρη της εμβάθυνσης και της κριτικής σκέψης. Θα επιδιωχθεί τα βιβλία της επόμενης σχολικής χρονιάς να βρίσκονται έγκαιρα στα σχολεία και οι όποιες αλλαγές στην ύλη να μην συνεπάγονται αναγκαστικά την αλλαγή των σχολικών εγχειριδίων της επόμενης χρονιάς, καθότι δεν υπάρχει αρκετός χρόνος. 

Θα διερευνηθούν όλες οι αναγκαίες προϋποθέσεις για τη μείωση του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα, στο μέτρο των δυνατοτήτων κάλυψης των θέσεων εκπαιδευτικού δυναμικού με μόνιμες θέσεις.

«Στο σχολείο, στο οποίο έχουμε θητεύσει όλοι μας, ξέρουμε ότι κάποια μαθήματα είναι πρωτεύοντα και κάποια δευτερεύοντα», επεσήμανε ο υπουργός και συνέχισε: «Για εμάς πρωτεύοντα είναι όλα εκείνα τα μαθήματα που διαμορφώνουν τις προϋποθέσεις για να γίνουν οι αυριανοί πολίτες μορφωμένοι, με κριτική σκέψη και αισθητική καλλιέργεια. Προς τούτο θέλουμε η αξιακή μας θέση για την κάλυψη της γενικής παιδείας στο δημόσιο σχολείο όλης της γνώσης και της εμπειρίας να πάρει σάρκα και οστά. Προς το σκοπό αυτό, η αισθητική αγωγή, η καλλιέργεια των τεχνών, η φυσική αγωγή, η αγωγή υγείας, η περιβαλλοντική εκπαίδευση, η πληροφορική, η αγωγή του δημοκρατικού πολίτη σχεδιάζονται ως ισότιμες και αναγκαίες πτυχές του αναλυτικού προγράμματος από κοινού με τις παραδοσιακές εγκύκλιες γνώσεις».

Το υπουργείο προσανατολίζεται επίσης στην κατεύθυνση της αναβάθμισης και σταδιακής επαναφοράς της διδασκαλίας περισσότερων ξένων γλωσσών στο σχολείο, σύμφωνα με παιδαγωγικά κριτήρια. «Θέλουμε να δίδεται η δυνατότητα απόκτησης πιστοποιητικών γλωσσομάθειας από το δημόσιο σχολείο, έτσι ώστε να ανακουφιστεί ο οικογενειακός προϋπολογισμός», είπε ο κ. Κουράκης.

Τέλος, θα επιδιώξει να καταστήσει το σχολείο κέντρο της γειτονιάς, κοινωνικό χώρο δημιουργίας, ανοιχτό και μετά τη λήξη των μαθημάτων για δραστηριότητες πολιτισμού, αθλητισμού, κοινωνικής αλληλεγγύης και άλλα, σε συνεργασία με την εκπαιδευτική κοινότητα, τους κατοίκους της γειτονιάς και την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Ιδιαίτερα για το Λύκειο ο υπουργός είπε ότι θα ενισχυθεί ο αυτόνομος και μορφωτικός ρόλος της λυκειακής βαθμίδας, με αποκατάσταση της ουσιαστικής ισοτιμίας -γενικής και τεχνικής επαγγελματικής κατεύθυνσης- με στρατηγικό στόχο να είναι το Ενιαίο Σχολείο Θεωρίας και Πράξης, αξιοποιώντας τα θετικά χαρακτηριστικά από την εμπειρία του Πολυκλαδικού Λυκείου. 

Στο πλαίσιο αυτό, θα δρομολογηθεί η αποσύνδεση των προαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων από τη διαδικασία εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, θα επανέλθει ο γενικός μέσος όρος 9,5 για την προαγωγή από τη μια τάξη στην άλλη, θα καταργηθούν οι πανελλαδικές εξετάσεις στην Α' και Β' Λυκείου από το τρέχον σχολικό έτος, καθώς καταργείται η υποχρεωτική επιλογή του 50% των θεμάτων των εξετάσεων του Λυκείου από την Τράπεζα των Θεμάτων. «Η Τράπεζα θα παραμείνει ως συμβουλευτικό προαιρετικό εργαλείο για εκπαιδευτικούς και μαθητές. Να σημειώσουμε ότι τα χρήματα που δαπανήθηκαν για την Τράπεζα Θεμάτων ήταν 1.570.000 ευρώ. Με τα χρήματα αυτά θα μπορούσαν να είχαν προσληφθεί χίλιοι αναπληρωτές για την αντιμετώπιση μέρους των εκπαιδευτικών κενών», επεσήμανε ο υπουργός. 

Το υπουργείο σχεδιάζει την αναβάθμιση της Δημόσιας Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και την αναδιοργάνωση των προγραμμάτων των ΕΠΑΛ, με την παροχή ισότιμης δυνατότητας πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση για τους αποφοίτους τους. Θα καταργήσει τις μετα-γυμνασιακές ΣΕΚ (Σχολές Επαγγελματικής Κατάρτισης) και θα αναδιαμορφώσει το μετα-λυκειακό έτος των ΕΠΑΛ από έτος μαθητείας, σε έτος ειδίκευσης αποφοίτων ΕΠΑΛ και επαναφορά του από την άτυπη στην τυπική εκπαίδευση. Τα ΕΠΑΛ θα επαναλειτουργήσουν από το σχολικό έτος 2015-2016, οι τομείς και οι ειδικότητες των ΕΠΑΛ και ΕΠΑΣ που καταργήθηκαν με το ν.4146/2013. Οι εκπαιδευτικοί των πενήντα ειδικοτήτων της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης που καταργήθηκαν με το άρθρο 82 του ν. 4172/2013, τοποθετούνται άμεσα στα ΕΠΑΛ. «Υπάρχουν εκπαιδευτικοί που πληρώνονταν με το 75% και παρέμεναν στα σπίτια τους. Αυτοί οι εκπαιδευτικοί επανέρχονται και αξιοποιούνται για τις εκπαιδευτικές και διοικητικές ανάγκες των δημόσιων σχολείων σε εργαστηριακά κέντρα, σε τομείς που μπορούν να δουλέψουν, σε ΙΕΚ και υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας», είπε ο υπουργός. 

Ιδιαίτερα για τις φετινές πανελλαδικές εξετάσεις, καθώς και για τις επόμενες δύο σχολικές χρονιές, θα υπάρξει μέριμνα ώστε να μην διαταραχθούν οι εκπαιδευτικές λειτουργίες, αλλά και να ρυθμιστούν κάποια επείγοντα ζητήματα που τις διευκολύνουν. Έτσι, για το τρέχον σχολικό έτος οι εξεταστικές διαδικασίες και ρυθμίσεις που αφορούν την απόλυση από το Λύκειο και την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση των μαθητών και μαθητριών της Γ' Λυκείου παραμένουν ως έχουν. Για τη Γ' Λυκείου του επόμενου σχολικού έτους, δηλαδή για τους μαθητές που φοιτούν φέτος στην Β' Λυκείου, μελετάται η δυνατότητα επικοινωνίας -που θα ανακοινωθεί σύντομα- των επιστημονικών πεδίων εξειδίκευσης, ώστε οι υποψήφιοι να μπορούν να επιλέξουν περισσότερα του ενός επιστημονικά πεδία. Οι βαθμοί προαγωγής της Α' και Β' Λυκείου και ο βαθμός απόλυσης της Γ' Λυκείου δεν θα προσμετρούνται στο βαθμό πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. 

Τέλος, ανοίγει διάλογος για το νέο σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ, το οποίο προφανώς θα χρειαστεί αρκετά χρόνια στην προοπτική της ελεύθερης πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. 

Στόχος του υπουργείου είναι μια δημόσια ποιοτική προσχολική και πρωτοβάθμια εκπαίδευση, που θα παρέχει όλα τα απαραίτητα εφόδια στους μαθητές και θα θέτει τις βάσεις για τη δραστική μείωση της σχολικής αποτυχίας στις επόμενες βαθμίδες. 

Θα επιδιωχθεί όλα τα νήπια να έχουν απρόσκοπτη πρόσβαση στη δημόσια δωρεάν δίχρονη προσχολική εκπαίδευση σε όλη την ελληνική επικράτεια, ενώ θα δοθεί έμφαση στην εξασφάλιση των αναγκαίων υποδομών και τη στελέχωση με το αναγκαίο προσωπικό. 

Στην ενότητα αυτή η πρόσφατη εγκύκλιος του προηγούμενου υπουργού Παιδείας, σχετικά με την αλλαγή του ωρολογίου προγράμματος από το Μάρτη του 2015 ανακαλείται. 

«Τα έρημα χωριά χωρίς σχολεία και οι σχολικές μονάδες «μαμούθ» στις αστικές περιοχές είναι εικόνες που δεν μας ικανοποιούν και δεν συνάδουν με τη σύγχρονη παιδαγωγική», επεσήμανε ο υπουργός.