Δημοσιοποιήθηκαν σήμερα τα αποτελέσματα του διαγωνισμού «PISA 2022» για τη δημιουργική σκέψη, με τους έλληνες μαθητές να εντάσσονται στην τρίτη ομάδα διαβάθμισης επιδόσεων, με επίδοση 27 (ο μέσος όρος είναι 33) και να κατατάσσονται στην 36η θέση από τις συνολικά 64 που συμμετείχαν στην αξιολόγηση. Τα αγόρια έλαβαν μέση βαθμολογία 26 και τα κορίτσια 28.

Η Σιγκαπούρη, η Κορέα, ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία, η Εσθονία και η Φινλανδία (κατά φθίνουσα σειρά) είναι τα συστήματα με τις υψηλότερες επιδόσεις στη δημιουργική σκέψη, με μέση βαθμολογία 36 μονάδες ή μεγαλύτερη – σημαντικά πάνω από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ (33 μονάδες). Οι μαθητές στη Σιγκαπούρη σκοράρουν 41 βαθμούς κατά μέσο όρο στη δημιουργική σκέψη.

Υπάρχει μεγάλο χάσμα επιδόσεων στη δημιουργική σκέψη μεταξύ της χώρας με τις υψηλότερες επιδόσεις και των χωρών με τις χαμηλότερες επιδόσεις των 28 βαθμών - ή περίπου τέσσερα επίπεδα επάρκειας. 97 στους 100 μαθητές στις πέντε χώρες με τις καλύτερες επιδόσεις είχαν επιδόσεις πάνω από τον μέσο όρο στις πέντε χώρες με τις χαμηλότερες επιδόσεις (Αλβανία**, Φιλιππίνες, Ουζμπεκιστάν, Μαρόκο και Δομινικανή Δημοκρατία**).

Κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ, περίπου 1 στους 2 μαθητές μπορεί να σκεφτεί πρωτότυπες και ποικίλες ιδέες σε απλές εργασίες φαντασίας ή καθημερινές καταστάσεις επίλυσης προβλημάτων (π.χ. επίπεδο επάρκειας 4). Στη Σιγκαπούρη, την Κορέα και τον Καναδά, πάνω από το 70% των μαθητών είχαν επιδόσεις στο ή πάνω από το επίπεδο 4.

Στη Σιγκαπούρη, τη Λετονία, την Κορέα, τη Δανία, την Εσθονία, τον Καναδά και την Αυστραλία, περισσότερο από το 88% των μαθητών επέδειξαν ένα βασικό επίπεδο ικανότητας δημιουργικής σκέψης (Επίπεδο 3), που σημαίνει ότι μπορούν να σκεφτούν κατάλληλες ιδέες για μια σειρά εργασιών και να αρχίσουν να προτείνουν πρωτότυπες ιδέες για οικεία προβλήματα (μέσος όρος ΟΟΣΑ 78%). Σε 20 χώρες/οικονομίες με χαμηλές επιδόσεις, λιγότερο από το 50% των μαθητών έφτασαν σε αυτό το βασικό επίπεδο. 

Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, με αφορμή την αξιολόγηση 2022, παραθέτει ορισμένες κρίσιμες διαπιστώσεις - προτάσεις για τα εκπαιδευτικά συστήματα των χωρών.

1. Κρατήστε τα σχολεία ανοιχτά περισσότερο για περισσότερους μαθητές

Σε όλες τις οικονομίες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα PISA, τουλάχιστον οι μισοί μαθητές αντιμετώπισαν κλείσιμο σχολείων που σχετίζονται με τον COVID για τρεις μήνες ή περισσότερο. Τα συστήματα που γλίτωσαν περισσότερους μαθητές από το κλείσιμο των σχολείων για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σημείωσαν υψηλότερη βαθμολογία, ενώ οι μαθητές τους απολάμβαναν μεγαλύτερη αίσθηση του ανήκειν στο σχολείο.

2. Προετοιμάστε τους μαθητές για αυτόνομη μάθηση

Οι μαθητές των οποίων οι δάσκαλοι ήταν διαθέσιμοι όταν έκλεισαν τα σχολεία σημείωσαν υψηλότερη βαθμολογία στα μαθηματικά και ήταν πιο σίγουροι για την αυτοκατευθυνόμενη μάθηση. Οι περισσότεροι ήταν σίγουροι για τη χρήση ψηφιακών πλατφορμών μάθησης και την εύρεση μαθησιακών πόρων, αλλά μόνο το 60% ήταν σίγουροι για την παρακίνηση του εαυτού τους να κάνουν σχολικές εργασίες.

3. Δημιουργήστε ισχυρά θεμέλια για μάθηση και ευημερία για όλους τους μαθητές

Περισσότερο από το δέκα τοις εκατό των φοιτητών σε ορισμένες χώρες του ΟΟΣΑ υποφέρουν από οικονομική επισιτιστική ανασφάλεια, άλλες έχουν ποσοστά κάτω από τρία τοις εκατό. Μεταξύ ενός στους είκοσι και ενός στους δέκα μαθητές διαφώνησαν ότι αισθάνονται ασφαλείς στα σχολεία κατά μέσο όρο σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ.

4. Περιορίστε τους περισπασμούς που προκαλούνται από τη χρήση ψηφιακών συσκευών στην τάξη

Οι μαθητές που περνούσαν έως και μία ώρα την ημέρα σε ψηφιακές συσκευές για μαθησιακές δραστηριότητες στο σχολείο σημείωσαν 14 μονάδες υψηλότερες κατά μέσο όρο στα μαθηματικά από τους μαθητές που δεν ξόδεψαν χρόνο. Η επιβολή απαγορεύσεων κινητών τηλεφώνων στην τάξη μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των περισπασμών, αλλά μπορεί επίσης να εμποδίσει την ικανότητα των μαθητών να αυτορυθμίζουν τη χρήση των συσκευών.

5. Ενίσχυση των εταιρικών σχέσεων σχολείου-οικογένειας και διατήρηση της συμμετοχής των γονέων στη μάθηση των μαθητών

Οι μαθητές με υψηλότερες επιδόσεις ανέφεραν ότι η οικογένειά τους τρώει τακτικά το κύριο γεύμα μαζί, ξοδεύει χρόνο απλά μιλώντας μαζί τους ή τους ρωτάει τι έκαναν στο σχολείο εκείνη την ημέρα. Αναφέρουν επίσης καλύτερη αίσθηση του ανήκειν και ικανοποίηση από τη ζωή.

6. Καθυστέρηση της ηλικίας επιλογής σε διαφορετικά εκπαιδευτικά προγράμματα

Σε συστήματα όπου οι μαθητές επιλέγονται σε διαφορετικά προγράμματα σπουδών σε μικρότερη ηλικία, παρατηρείται ισχυρότερη συσχέτιση μεταξύ του κοινωνικοοικονομικού υποβάθρου των μαθητών και των επιδόσεών τους.

7. Παρέχετε πρόσθετη υποστήριξη στους μαθητές που αγωνίζονται αντί να τους ζητάτε να επαναλάβουν μια τάξη

Τα εκπαιδευτικά συστήματα όπου λιγότεροι μαθητές είχαν επαναλάβει έναν βαθμό τείνουν να έχουν υψηλότερη βαθμολογία και να επιτυγχάνουν κοινωνικοοικονομική δικαιοσύνη. Κατά μέσο όρο σε ολόκληρο τον ΟΟΣΑ, η υποστήριξη των εκπαιδευτικών προς τους μαθητές επιδεινώθηκε από το 2012 έως το 2022. Περίπου το 30% των μαθητών δεν ανέφεραν ότι ο δάσκαλος έδινε τακτικά επιπλέον βοήθεια όταν οι μαθητές τη χρειάζονταν και συνέχισε να διδάσκει μέχρι οι μαθητές να καταλάβουν.

8. Εξασφάλιση επαρκούς και υψηλής ποιότητας εκπαιδευτικού προσωπικού και υλικού

Κατά μέσο όρο, οι διευθυντές σχολείων το 2022 ήταν πιθανότερο να αναφέρουν έλλειψη διδακτικού προσωπικού από ό,τι το 2018, ενώ ήταν λιγότερο πιθανό να αναφέρουν έλλειψη εκπαιδευτικού υλικού από ό,τι το 2018.

9. Καθιέρωση των σχολείων ως κόμβων κοινωνικής αλληλεπίδρασης

Σε συστήματα όπου η διδασκαλία από ομοτίμους έγινε πιο διαδεδομένη μεταξύ 2018 και 2022, η αίσθηση των μαθητών ότι ανήκουν στο σχολείο ενισχύθηκε κατά τη διάρκεια της περιόδου.

10. Συνδυασμός της αυτονομίας του σχολείου και των μηχανισμών διασφάλισης της ποιότητας

Όσο μεγαλύτερη ήταν η αυτονομία που παρέχεται στα σχολεία, τόσο υψηλότερη ήταν η μέση επίδοση στα μαθηματικά, αλλά αυτό ήταν πιο πιθανό όταν οι εκπαιδευτικές αρχές και τα σχολεία διέθεταν ορισμένους μηχανισμούς διασφάλισης της ποιότητας.