Αθήνα 23.2.2010, 18:23

Mια πρόταση του υφυπουργού Παιδείας Γιάννη Πανάρετου για τα κολλέγια προκαλεί αναστάτωση στην εκπαιδευτική κοινότητα και "τριγμούς" στο υπουργείο Παιδείας, αναγκάζοντας τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Γιώργο Πεταλωτή να πάρει αποστάσεις, δηλώνοντας ότι "την πολιτική στο υπουργείο την εφαρμόζει και την οριοθετεί η υπουργός Παιδείας Aννα Διαμαντοπούλου και κανένας δεν μπορεί να επικαλείται τον πρωθυπουργό για προσωπικές του σκέψεις".

Το κείμενο του κ. Πανάρετου, που έχει τεθεί προς δημόσια διαβούλευση στον δικτυακό τόπο http://ypepth.opengov.gr/panaretos, προτείνει τη σύσταση τοπικών κολεγίων που θα λειτουργούν σε βαθμίδα ενδιάμεση της δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας, ανοίγοντας στους αποφοίτους τους το δρόμο για τα ΑΕΙ.

Ειδικότερα, οι απόφοιτοι των λυκείων θα εισάγονται άνευ εξετάσεων στα τοπικά κολέγια και θα φοιτούν εκεί επί δύο χρόνια. Ακολούθως θα μπορούν ή να συνεχίσουν τις σπουδές τους στα πανεπιστήμια και στα ΤΕΙ, μέσω διαδικασίας επιλογής που δεν προσδιορίζεται, ή να λαμβάνουν κολεγιακό πτυχίο με σαφή επαγγελματικά δικαιώματα. «Τμήματα πανεπιστημίων και ΤΕΙ που σήμερα έχουν κενές θέσεις θα μπορούσαν να μετατραπούν σε κολέγια που θα λειτουργούσαν υπό την εποπτεία των αντίστοιχων ιδρυμάτων, καθιστώντας άνευ αντικειμένουκαι το πρόβλημα της βάσης του 10 που τόσο πολύ μας απασχολεί", καταλήγει η πρόταση του κ. Πανάρετου.

Για αλληλοσυγκρουόμενες θέσεις υπουργού και υφυπουργού σε ό,τι αφορά τα “κολέγια”, που αποκαλύπτουν ερασιτεχνισμό και επιτείνουν τη σύγχυση και την αγωνία εκπαιδευτών και εκπαιδευόμενων, κάνει λόγο σε ανακοίνωσή της η αρμόδια για θέματα Παιδείας της Ν.Δ. Ελίζα Βόζεμπεργκ. "Η υπουργός οφείλει να ακούσει πραγματικά όλους τους φορείς της πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, να φέρει επιτέλους ολοκληρωμένη πρόταση για το σύνολο των αλλαγών που έχει εξαγγείλει, αλλά και να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος συζήτησης  με όλους τους εμπλεκόμενους. Διαβούλευση δε μπορεί να γίνει με διαρροές και κείμενα ιδεών", καταλήγει η ανακοίνωση.

Σε ανακοίνωσή του ο Συναπισμος τονίζει ότι οι προτάσεις Πανάρετου εγείρουν σοβαρά προβλήματα και δείχνουν πώς εννοούν υψηλόβαθμα στελέχη του κυβερνώντος κόμματος το διάλογο και τη διαβούλευση, περί των οποίων κατά τα άλλα κόπτονται. Και συνεχίζει: "Ο κ. Πανάρετος, ως μέλος της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας, πρόσφατα πραγματοποίησε ενημερωτική περιήγηση στη Μέκκα του νεοφιλελευθερισμού, τις Ηνωμένες Πολιτείες, και εμφανίζεται πλέον ως ένθερμος θιασώτης της ιδιωτικοποίησης της εκπαίδευσης και της μετατροπής της γνώσης σε εμπόρευμα. Τα προβαλλόμενα σχέδια για τη δημιουργία διετών κολλεγίων αποσκοπούν στην εκ των υστέρων ηθική και ουσιαστική νομιμοποίηση των κολεγίων που ήδη λειτουργούν παρά συμβάλλουν στην επίλυση ζωτικών προβλημάτων του εκπαιδευτικού συστήματος". Επιπλέον ανακοινώνει ότι σε λίγες μέρες θα επαναφέρει την πρότασή του για την ελεύθερη πρόσβαση στη τριτοβάθμια εκπαίδευση και ότι θα ανακοινώσει τις θέσεις του για τη Διά Βίου Εκπαίδευση και για το Σύστημα Πιστοποίησης Προσόντων, "σε μια λογική αντίθετη με την προωθούμενη από το υπουργείο Παιδείας".

* Ακολουθεί το κείμενο της πρότασης Πανάρετου.

Πρόταση Ι. Πανάρετου

Στο κείμενο που ακολουθεί παραθέτω μια σειρά από σκέψεις για την χρησιμότητα υιοθέτησης των τοπικών κολλεγίων για την αντιμετώπιση μιας σειράς προβλημάτων του εκπαιδευτικού μας συστήματος.

Η πρόταση αυτή διατυπώθηκε για πρώτη φορά το 1995 από τον σημερινό Πρωθυπουργό στο πλαίσιο των συζητήσεων για την αναθεώρηση του Συντάγματος.  Έκτοτε δεν έχει συζητηθεί.

Πιστεύω ότι σήμερα είναι περισσότερο επίκαιρη λόγω των πολλών προβλημάτων που συσσωρεύτηκαν στο διάστημα που μεσολάβησε.

Τα προβλήματα

Ας δούμε κατ’ αρχήν τις βασικές πολιτικές επιλογές εκπαίδευσης των περασμένων δεκαετιών και τις αδυναμίες τους.

Κυρίαρχες επιλογές ήταν η μαζική τριτοβάθμια εκπαίδευση και η προσπάθεια ενίσχυσης της περιφέρειας μέσω της δημιουργίας μονάδων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε όλη την χώρα.

Δύο ήταν οι παράγοντες που δεν ελήφθησαν υπ’ όψη στην στρατηγική αυτή. Η ποιότητα και το κόστος.

Για να διασφαλισθεί η ποιότητα, η πρόταση του ‘95 προέβλεπε πιστοποίηση και αξιολόγηση τόσο των τότε υπαρχουσών όσο και των όποιων νέων μονάδων (κάτι που βέβαια ποτέ δεν έγινε). Δεν υπήρξε επίσης κάποια πρόβλεψη για τις ικανότητες που απαιτούνταν για να σπουδάσει κανείς στο πανεπιστήμιο.

Το κόστος ποτέ δεν μπήκε στην εξίσωση. Δημιουργούνταν νέα τμήματα με εντυπωσιακούς τίτλους, ένοιωθαν ικανοποίηση οι τοπικές κοινωνίες που αποκτούσαν πανεπιστήμιο και εκλέγονταν πολλοί νέοι καθηγητές. Όταν τα οικονομικά άρχισαν να δυσκολεύουν το πρόβλημα των διδασκόντων άρχισε να αντιμετωπίζεται με «407″ στα πανεπιστήμια (προσωρινούς διδάσκοντες που κατά τεκμήριο πήγαιναν μια φορά την βδομάδα να διδάξουν άδειες -πολλές φορές- τάξεις) και με εκτάκτους στα ΤΕΙ.

Το αποκορύφωμα της πολιτικής αυτής, ήταν η ίδρυση πανεπιστημίου με τροπολογία έναν μήνα πριν τις τελευταίες εκλογές.

Η ενίσχυση της περιφέρειας όμως, μόνο εν μέρει επετεύχθη. Πολλοί από τους φοιτητές που εισάγονται στα περιφερειακά ιδρύματα (κανείς δεν ξέρει τον ακριβή αριθμό τους), είτε δεν εγγράφονται καθόλου, είτε φεύγουν με μετεγγραφή (άλλη μια αντίφαση μια και οι ηγεσίες χρησιμοποίησαν τις ανεξέλεγκτες μετεγγραφές για να αντιμετωπίσουν -εν μέρει μόνο- ένα άλλο κοινωνικό πρόβλημα). Η λύση αυτή βέβαια ήταν σε αντίφαση με την πολιτική ενίσχυσης της περιφέρειας.

Επίσης σε αντίφαση με την πολιτική της μαζικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, καθιερώθηκε το 2006 η βάση του 10 για να αναβαθμίσει -υποτίθεται- την ποιότητα των σπουδαστών. Ποιός αλήθεια έχει μετρήσει αν υπάρχει πραγματική αναβάθμιση στα χρόνια που μεσολάβησαν; Μια και είμαστε στο σημείο αυτό, να αναφέρω ότι η μελέτη των στοιχείων που έχω αρχίσει να επεξεργάζομαι δείχνει ότι εισάγονται υποψήφιοι που ναι μεν έχουν μέσο όρο πάνω από 10, αλλά έχουν 4 και 5 στα βασικά μαθήματα του αντικειμένου!

Τοπικά Κολλέγια: Η διεθνής εμπειρία

Τα τοπικά κολλέγια ξεκίνησαν στις ΗΠΑ το 1908. Συνολικά στις ΗΠΑ υπάρχουν περίπου 800. Η Καλιφόρνια είναι η πολιτεία με τα περισσότερα (110). Αντίστοιχες μονάδες υπάρχουν και σε πολλές άλλες χώρες (π.χ. Καναδάς), αλλά όχι με την μαζικότητα και το εύρος που υπάρχουν στις ΗΠΑ.

Το 2009 σπούδαζαν στα κολλέγια των ΗΠΑ 2.89 εκ. φοιτητές (πλήρους και μερικής φοίτησης και αρκετοί που δεν επιδιώκουν να πάρουν εκπαιδευτικές μονάδες). Παρά τον εντυπωσιακό αυτό αριθμό φοιτητών, η ζήτηση εξακολουθεί να είναι μεγαλύτερη από την προσφορά θέσεων.

Τα τοπικά κολλέγια είναι ουσιαστικά «μεταβατικά» ιδρύματα. Η εισαγωγή σε αυτά γίνεται ελεύθερα. Δεν υπάρχουν κανενός είδους εξετάσεις. Μπορεί να εγγραφεί όποιος έχει τελειώσει την δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Οι σπουδές είναι εξαμηνιαίες (π.χ. για οικοδόμους), μονοετείς, διετείς, ή τριετείς και είναι όλα είναι (δεν υπάρχουν ιδιωτικά). Στο τέλος, όλοι όσοι ολοκληρώνουν τις σπουδές τους αποκτούν τίτλο σπουδών. Σε αυτά εγγράφονται όχι μόνο νέοι απόφοιτοι Λυκείου αλλά και πολίτες οποιασδήποτε ηλικίας που θέλουν να αποκτήσουν κάποιες γνώσεις για να βελτιώσουν τα προσόντα τους (π.χ. να σπουδάσουν την χρήση υπολογιστών). Οι τελευταίοι επιλέγουν συνήθως βραδυνά μαθήματα.

Όσοι θέλουν να «μεταπηδήσουν» (transfer) σε πανεπιστήμια, πρέπει να συμπληρώσουν τον διετή κύκλο σπουδών. Τριετής κύκλος υπάρχει, για παράδειγμα, για όσους θέλουν να σπουδάσουν νοσοκόμοι (όσοι εξ αυτών θέλουν να αποκτήσουν πανεπιστημιακό τίτλο νοσηλευτή εγγράφονται σε πανεπιστήμια μετά το δεύτερο έτος σπουδών).

Το 1/3 περίπου των φοιτητών τα επιλέγουν για επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση.

Το πρώτο έτος σπουδών προσφέρει γενική εκπαίδευση (κάτι όπως το πρώτο έτος του πανεπιστημίου). Στο δεύτερο, όσοι θέλουν να μεταπηδήσουν στο πανεπιστήμιο, συνεχίζουν την γενική εκπαίδευση. Όσοι θέλουν να αποκτήσουν τεχνική εκπαίδευση επιλέγουν το αντικείμενο που επιθυμούν και εξειδικεύονται σε αυτό. Αυτό επιτρέπει στους νέους να αλλάξουν γνώμη χωρίς να χάσουν ένα πολύτιμο χρόνο σε φροντιστήρια.

Τα νέα προγράμματα σπουδών κάθε κολλεγίου εγκρίνονται σε πολιτειακό επίπεδο. Κάθε κολλέγιο ξεκινά ως ένα εκπαιδευτικό κέντρο. Αν η εξέλιξή του είναι καλή, μετατρέπεται σε πλήρες κολλέγιο.

Σε σχέση με την διοίκηση, στην Καλιφόρνια υπάρχει ένα πολιτειακό «διοικητικό συμβούλιο» (board of trustees) που επιλέγει τον πρύτανη που διευθύνει όλο το πολιτειακό σύστημα των κολλεγίων. Για κάθε κολλέγιο όμως υπάρχει τοπικό  «διοικητικό συμβούλιο» (board of trustees) που προσλαμβάνει τον πρόεδρο του συγκεκριμένου κολλεγίου. Υπάρχουν και περιφέρειες τοπικών κολλεγίων (Community College Districts) που έχουν περιφερειακό “διοικητικό συμβούλιο”.

Τα δίδακτρα στην Καλιφόρνια είναι πολύ χαμηλά ($26/ανά μάθημα). Ήταν $20 πριν να ξεσπάσει η οικονομική κρίση. Είναι φανερό ότι τα δίδακτρα αυτά καλύπτουν πολύ μικρό μέρος του πραγματικού κόστους σπουδών. Η χρηματοδότηση από την πολιτεία γίνεται από ειδικό ποσοστό της φορολογίας των τοπικών ακινήτων και από πολιτειακούς πόρους.

Οι διδάσκοντες επιλέγονται τοπικά και πρέπει να έχουν τουλάχιστον πτυχίο Μάστερ. Το Μάστερ δεν απαιτείται για όσους διδάσκουν τα απολύτως τεχνικά θέματα. Οι διδάσκοντες πλήρους απασχόλησης μπορούν να μονιμοποιηθούν μετά από κρίση. Οι διδάσκοντες μερικής απασχόλησης είναι προσωρινοί. Το 65-70% των διδασκόντων είναι πλήρους απασχόλησης. Συνήθως, είναι απόφοιτοι των πολιτειακών πανεπιστημίων (State Universities). Από εκεί συχνά προέρχονται και οι δάσκαλοι πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην Καλιφόρνια.

Τα κολλέγια αυτά τα επιλέγουν όσοι θέλουν να πάρουν επαγγελματική τεχνική εκπαίδευση και κατάρτιση, αλλά και όσοι επιθυμούν να συνεχίσουν στο πανεπιστήμιο αλλά δεν πέτυχαν στην πρώτη τους προσπάθεια.

Τα πανεπιστήμια απορροφούν ένα πολύ μεγάλο μέρος των αποφοίτων των κολλεγίων αυτών. Είναι εντυπωσιακό ότι περισσότεροι από το 1/3 των φοιτητών του πανεπιστημίου του Μπέρκλεϋ (Berkeley) είναι απόφοιτοι των κολλεγίων. Το ποσοστό αυτών που εγγράφονται στα πολιτειακά πανεπιστήμια (California State Universities) κυμαίνεται από 40-50%. Αυτή την στιγμή το 70% των προπτυχιακών φοιτητών στην Καλιφόρνια φοιτούν σε τοπικά κολλέγια (το αντίστοιχο ποσοστό σε όλη την Αμερική είναι 40%).

Η διαδρομή τοπικό κολλέγιο-πανεπιστήμιο είναι και μια από τις χαρακτηριστικότερες εκφάνσεις της κινητικότητας μεταξύ βαθμίδων της εκπαίδευσης στις ΗΠΑ.

Από τις 120 περίπου εκπαιδευτικές μονάδες που απαιτούνται για την απόκτηση του πτυχίου Bachelor στο πανεπιστήμιο, ένα μεγάλο ποσοστό προέρχεται από μεταφορά των εκπαιδευτικών μονάδων που αποκτήθηκαν στα τοπικά κολλέγια. Έτσι, και τίποτα δεν πηγαίνει χαμένο αλλά και τα πανεπιστήμια απαλλάσσονται από ένα μεγάλο μέρος εισαγωγικών σπουδών που γίνονται στα κολλέγια.

Ένας από τους λόγους που τα τοπικά κολλέγια είναι τόσο σημαντικά είναι ότι στοιχίζει στην πολιτεία πολύ λιγότερο να πειραματιστεί με ένα νέο τοπικό κολλέγιο παρά με ένα πανεπιστήμιο (η διαφορά μεγέθους των απαιτούμενων επενδύσεων είναι τεράστια). Τα τοπικά κολλέγια είναι αποκλειστικά εκπαιδευτικές μονάδες (και όχι ερευνητικές).

Δεν είναι τυχαίο ότι τα τοπικά κολλέγια έχουν τον μεγαλύτερο ρυθμό ανάπτυξης από οποιονδήποτε άλλο εκπαιδευτικό τομέα στην Αμερική. Είναι ο τομέας εκπαίδευσης που προσαρμόζεται ταχύτερα στις ανάγκες της κοινωνίας.

Η κυβέρνηση Ομπάμα δίνει την μεγαλύτερη έμφαση στην εκπαιδευτική της πολιτική σε αυτά και ο ίδιος ο Ομπάμα μιλά πολύ συχνά για αυτά και έχει διαμορφώσει σχέδιο ενίσχυσής τους.

Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι ο τομέας των τοπικών κολλεγίων υπέστη τις μικρότερες περικοπές (8%) από οποιονδήποτε άλλο τομέα της εκπαίδευσης.

Είναι πολλές πλέον οι χώρες που μελετούν με ενδιαφέρον το μοντέλο των τοπικών κολλεγίων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει δείξει η Κίνα.

Τα τοπικά Κολλέγια και η μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα

Πώς θα μπορέσει να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που προανέφερα -και πολλά άλλα-  η δημιουργία τοπικών κολλεγίων;

-Θα δημιουργήσει μια ενδιάμεση βαθμίδα -που θα λειτουργεί και ως «γέφυρα»- μεταξύ της δευτεροβάθμιας και της ανώτατης εκπαίδευσης με κινητικότητα μεταξύ των βαθμίδων, καταργώντας τα απόλυτα στεγανά που υφίστανται σήμερα.

-Θα αποφορτίσει τις σπουδές στο Λύκειο από το άγχος των εισαγωγικών εξετάσεων αφού όλοι θα έχουν πρόσβαση στα κολλέγια, χωρίς εξετάσεις. Αυτό δεν έχει καμμία σχέση με την ελεύθερη πρόσβαση στα πανεπιστήμια που προτείνουν πολλοί, γιατί εκεί όλοι θα έπρεπε να εισαχθούν σε πανεπιστημιακές σχολές που δεν έχουν υποδομές μαζικής ανώτατης εκπαίδευσης.

- Με δεδομένο ότι θα μπορούν να εγγραφούν σε αυτά όλοι οι ενδιαφερόμενοι χωρίς το άγχος των πανελληνίων εξετάσεων θα μειωθεί σημαντικά η ανάγκη προσφυγής στα φροντιστήρια.

-Θα περιορίσει την συχνότητα του φαινομένου να χάνει ένας νέος που απέτυχε στις εισαγωγικές εξετάσεις δύο και τρία από τα πλέον παραγωγικά χρόνια της ζωής του κάνοντας φροντιστήριο – κάτι άκρως αντιεκπαιδευτικό και αντιοικονομικό- προκειμένου να ξαναδοκιμάσει στις γενικές εξετάσεις.

-Θα απελευθερώσει πολύτιμο χρόνο στους μαθητές του Λυκείου από τα φροντιστήρια και θα τους δώσει την δυνατότητα ενασχόλησης με άλλες ενδιαφέρουσες και χρήσιμες δραστηριότητες.

-Θα περιορίσει τις μετεγγραφές γιατί οι μαθητές θα έχουν την δυνατότητα να σπουδάσουν στα κολλέγια της δικής τους περιοχής, αντί να αναγκάζονται να εγγράφονται σε τμήματα μακριά από το σπίτι, με αντικείμενο πολλές φορές άσχετο με τις προτιμήσεις τους, και στην συνέχεια να επιδιώκουν μετεγγραφή.

-Τα νέα παιδιά θα έχουν την δυνατότητα σε ένα ή δύο χρόνια να διαπιστώσουν αν πραγματικά έχουν τις δυνατότητες να ακολουθήσουν πανεπιστημιακές σπουδές ή -σε αντίθετη περίπτωση- αν είναι προτιμότερο να επιδιώξουν μια επαγγελματική κατάρτιση. Θα αποκλιμακωθεί έτσι ο «πληθωρισμός»  στην ζήτηση πανεπιστημιακών σπουδών.

-Μετά το τέλος της διετούς φοίτησης όσοι επιλέξουν να μην ακολουθήσουν πανεπιστημιακές σπουδές θα αποκτούν ένα χρήσιμο τίτλο σπουδών (και όχι δυο χαμένα και χρυσοπληρωμένα χρόνια φροντιστηρίου).

-Στα κολλέγια μπορούν να ενταχθούν -ή να μετατραπούν- και τα ΙΕΚ που λειτουργούν σήμερα στην περιφέρεια. Θα λυθεί έτσι και άλλο ένα πρόβλημα, αυτό της έλλειψης κινητικότητας μεταξύ ΙΕΚ και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

-Οι μονάδες αυτές (σε αντίθεση με τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ) θα μπορούν εύκολα να προσαρμόζονται σε νέα επιστημονικά η επαγγελματικά δεδομένα. Αυτό θα έχει ως πρόσθετο αποτέλεσμα ότι θα μειωθεί η ανάγκη -και η πίεση- δημιουργίας νέων τμημάτων.

-Θα είναι πολύ ευκολότερο να καλυφθούν οι διδακτικές ανάγκες στο επίπεδο αυτό.

-Θα υπάρξει μεγάλη αποσυμφόρηση των πανεπιστημίων, κυρίως των κεντρικών, αφού για πολλούς οι γενικές βασικές σπουδές των πρώτων ετών θα γίνονται στα τοπικά κολλέγια. (Όσοι έχουν μελετήσει λίγο τα στοιχεία γνωρίζουν ότι οι περισσότεροι λιμνάζοντες φοιτητές βρίσκονται στα πρώτα δύο πανεπιστημιακά έτη σπουδών -προσοχή, όχι ημερολογιακά έτη- μόλις ξεπεράσουν το στάδιο αυτό, συγκεντρώνονται και προσπαθούν να τελειώσουν όσο το δυνατόν συντομότερα).

-Θα αποκτήσουν ουσία οι εκπαιδευτικές μονάδες αφού με βάση αυτές και την σχέση που οι προηγούμενες σπουδές θα έχουν με το συγκεκριμένο τμήμα του πανεπιστημίου ή ΤΕΙ στο οποίο θα θέλει κάποιος απόφοιτος κολλεγίου να μεταπηδήσει, θα αναγνωρίζεται η προηγούμενη εκπαίδευση (και όχι απλώς με βάση τα χρόνια σπουδών).

-Τα τοπικά κολλέγια θα εξυπηρετήσουν με τον καλύτερο τρόπο και την δια βίου μάθηση αφού ο κάθε πολίτης που θα θέλει να αποκτήσει γνώσεις ή δεξιότητες σε κάποια φάση της ζωής του θα το κάνει εύκολα χωρίς να απομακρυνθεί από το σπίτι του και την δουλειά του. Θα μπορεί δε, να παρακολουθήσει και ένα μόνο μάθημα που θα πιθανόν τον ενδιαφέρει για την  δουλειά του είτε  για την βελτίωση των γνώσεών του, παίρνοντας ταυτόχρονα σχετική έγκυρη πιστοποίηση, χωρίς να υποχρεώνεται να το κάνει αυτό παρακολουθώντας αμφίβολης ποιότητας σεμινάρια σε αμφίβολης ποιότητας οργανισμούς και παίρνοντας αμφίβολης αξίας πιστοποιητικά.

-Τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ θα μπορούν να συνεργάζονται με τα κολλέγια αυτά, ακόμα και να ιδρύουν κολλέγια ως παραρτήματα (αντί να ιδρύονται μεμονωμένα πανεπιστημιακά τμήματα σε πόλεις που καμμία ουσιαστική σύνδεση δεν έχουν με το πανεπιστήμιο στο οποίο ανήκουν). Θα ελέγχουν έτσι και την ποιότητα των σπουδών σε αυτά και την αντιστοιχία τους με τις απαιτήσεις τους (κάτι που δεν γίνεται σήμερα).

-Η τοπική αυτοδιοίκηση και η κοινωνία θα μπορούν να συμβάλλουν ουσιαστικά στην λειτουργία τους.

-Το κόστος ίδρυσης και λειτουργίας τους θα ήταν εξαιρετικά χαμηλότερο από το αντίστοιχο πανεπιστημίων και ΤΕΙ.

Σε μια τέτοια προσέγγιση, τμήματα πανεπιστημίων και ΤΕΙ που σήμερα έχουν κενές θέσεις θα μπορούσαν να μετατραπούν σε κολλέγια που θα λειτουργούσαν υπό την εποπτεία των αντιστοίχων ιδρυμάτων, καθιστώντας άνευ αντικειμένου και το πρόβλημα της βάσης του 10 που τόσο πολύ μας απασχολεί.

Είμαι βέβαιος ότι υπάρχουν και πολλές πλευρές που πρέπει να εξετασθούν. Αυτή άλλωστε είναι και η χρησιμότητα της διαβούλευσης. Όσο για τις τεχνικές λεπτομέρειες που χρειάζεται να ρυθμισθούν σε μια τέτοια αλλαγή, αυτές μπορούν να μελετηθούν στον κατάλληλο χρόνο.