Αθήνα 11.5.2010, 14:12

Διευκρινήσεις σχετικά με τον προσδιορισμό φορολογητέων καθαρών κερδών για την επιβολή της έκτακτης εισφοράς των επιχειρήσεων δίνει το υπουργείο Οικονομικών, μετά από γραπτά και προφορικά ερωτήματα που έχουν τεθεί στις υπηρεσία του.

Αναλυτικά:

Με τις διατάξεις του άρθρου 2 του ν. 3808/2009 επιβλήθηκε έκτακτη εφάπαξ εισφορά κοινωνικής ευθύνης, στο συνολικό καθαρό εισόδημα οικονομικού έτους 2009, των νομικών προσώπων του άρθρου 2 παρ. 4 και 101 παρ. 1 του Κ.Φ.Ε. Η έκτακτη εισφορά επιβάλλεται στο καθαρό εισόδημα, όπως αυτό προσδιορίζεται στις διατάξεις των άρθρων 31 παρ. 19 και 105 παρ. 7 του ίδιου Κώδικα, εφόσον το εισόδημα αυτό υπερβαίνει τα πέντε εκατομμύρια (5.000.000) ευρώ. Η εισφορά επιβάλλεται στο σύνολο του καθαρού εισοδήματος. Αν το καθαρό εισόδημα είναι ίσο ή μικρότερο των πέντε εκατομμυρίων (5.000.000) ευρώ, δεν επιβάλλεται εισφορά.

Για τις επιχειρήσεις που δημοσίευσαν οικονομικές καταστάσεις σύμφωνα με τους κανόνες των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων και των Διεθνών Προτύπων Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (Δ.Λ.Π.), η έκτακτη εισφορά επιβάλλεται στα καθαρά κέρδη που προκύπτουν από την εφαρμογή τους, εφόσον αυτά είναι μεγαλύτερα από το συνολικό καθαρό εισόδημα, όπως αυτό προσδιορίζεται στα προηγούμενα εδάφια και υπερβαίνουν τα πέντε εκατομμύρια (5.000.000) ευρώ.

Εξάλλου, με τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 2 του ν. 3808/2009 του ιδίου άρθρου και νόμου ορίζεται, ότι για τον υπολογισμό της έκτακτης εισφοράς εκδίδεται εκκαθαριστικό σημείωμα, αντίγραφο του οποίου αποστέλλεται στην επιχείρηση. Η έκτακτη εισφορά βεβαιώνεται οίκοθεν από τον προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας που είναι αρμόδιος για τη φορολογία της επιχείρησης κατά την οριζόμενη διαδικασία στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος.

Αν από φορολογικό έλεγχο προκύψει διαφορά του καθαρού εισοδήματος ή των καθαρών κερδών, δεν επιβάλλεται επιπλέον έκτακτη εισφορά, ούτε επιστρέφεται εισφορά που τυχόν καταβλήθηκε.

Από τα ανωτέρω και δεδομένου ότι η έκτακτη εισφορά βεβαιώνεται οίκοθεν από τον προϊστάμενο της δημόσιας υπηρεσίας που είναι αρμόδιος για τη φορολογία της επιχείρησης και περαιτέρω, οι διατάξεις του ν.3808/2009 δεν αναφέρονται στον ν.2523/1997 προκύπτει, ότι οι διατάξεις του νόμου αυτού δεν έχουν εφαρμογή για την επιβληθείσα εφάπαξ εισφορά.

Όπως διευκρινίσθηκε με τη αρ. 11668/Β0012/ΠΟΛ.1156/2009 ερμηνευτική εγκύκλιο του ν. 3808/2009, η εισφορά επιβάλλεται στο συνολικό καθαρό κέρδος (Κωδικός 024) μετά την προσθήκη των λογιστικών διαφορών (δαπάνες που δεν αναγνωρίζονται προς έκπτωση) που έχουν δηλωθεί στους κωδικούς 018, 019, 020, 021, 022, 023 και 025 (Φ.01.010 και Φ.01.013). Από τις δηλώσεις των τραπεζικών και ασφαλιστικών επιχειρήσεων (Φ.01.011 και Φ.01.014) λαμβάνονται υπόψη οι λογιστικές διαφορές στους κωδικούς 018, 019, 020, 021, 022 και 062. Για λόγους ίσης μεταχείρισης, θα πρέπει να αφαιρούνται οι αρνητικές λογιστικές διαφορές (κωδικός 462: ποσό που φορολογήθηκε κατά την προηγούμενη χρήση λόγω αναμόρφωσης της πρόβλεψης για αποζημίωση προσωπικού). Πέραν των ανωτέρω, δεν αφαιρείται κανένα άλλο ποσό.

Ειδικά για τις επιχειρήσεις που δημοσιεύουν τις οικονομικές τους καταστάσεις σύμφωνα με τους κανόνες των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων (Δ.Λ.Π.), ανεξάρτητα από τον τρόπο τήρησης των βιβλίων τους, η έκτακτη εισφορά επιβάλλεται στα μεγαλύτερα καθαρά κέρδη μεταξύ αυτών που εμφανίζονται στις πιο πάνω καταστάσεις και αυτών που προκύπτουν με βάση τα άρθρα 31 και 105 του ν. 2238/1994, εφόσον υπερβαίνουν τα 5.000.000 ευρώ.

Με τις διατάξεις της παρ.17 του άρθρου 105 του ν.2238/1994 ορίζεται, ότι για την εξεύρεση του συνολικού καθαρού φορολογητέου εισοδήματος των εταιρειών, που είτε υποχρεωτικά είτε προαιρετικά εφαρμόζουν τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα που υιοθετούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως προβλέπεται από τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθμ. 1606/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 19ης Ιουλίου 2002, που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (L 243) και των Κανονισμών που εκδίδονται από την Επιτροπή (Commission), κατ' εξουσιοδότηση των άρθρων 3 και 6 του Κανονισμού αυτού, εφαρμόζονται τα εξής:
α) Στην περίπτωση των εταιρειών που τηρούν τα βιβλία τους σύμφωνα με τους κανόνες της ισχύουσας φορολογικής νομοθεσίας, τα κέρδη (ή ζημίες) της εταιρείας προκύπτουν αποκλειστικά από τα τηρούμενα βιβλία με βάση τους ισχύοντες κανόνες της φορολογικής νομοθεσίας. Τα κέρδη (ή ζημίες) της εταιρείας που προκύπτουν από τις Οικονομικές Καταστάσεις με βάση τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα δεν λαμβάνονται υπόψη για τους σκοπούς φορολογίας.
β) Στην περίπτωση των εταιρειών που τηρούν τα βιβλία τους σύμφωνα με τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα………………………………………………………………………………….

Κατά την εκκαθάριση και βεβαίωση της υπόψη εισφοράς διαπιστώθηκαν οι ακόλουθες περιπτώσεις:
α) επιχειρήσεις που συντάσσουν τις οικονομικές τους καταστάσεις σύμφωνα με τους κανόνες των Δ.Λ.Π:
αα) καταχώρησαν στον Κ.Α. 116 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (Κέρδη ισολογισμού χρήσης βάσει Δ.Λ.Π.) ποσό μεγαλύτερο από αυτό που εμφανίζεται στις αντίστοιχες δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις με βάση τα Δ.Λ.Π, με αποτέλεσμα να βεβαιωθεί σε βάρος τους ποσό έκτακτης εισφοράς μεγαλύτερο από κανονικό,
ββ) υπέβαλαν δήλωση φορολογίας εισοδήματος με βάση το έντυπο Φ.01.010 και Φ.01.011 κατά περίπτωση (έντυπο νομικών προσώπων που δεν συντάσσουν τις οικονομικές καταστάσεις με βάση τα Δ.Λ.Π), αντί του προβλεπόμενου (Φ.01.013, Φ.01.014), με αποτέλεσμα να μην βεβαιωθεί σε βάρος τους έκτακτη εισφορά, λόγω μη εμφάνισης των κερδών που αναφέροντο στις οικονομικές καταστάσεις των Δ.Λ.Π.
β) επιχειρήσεις εμφάνισαν τις αρνητικές λογιστικές διαφορές, σε κωδικούς διαφορετικούς από αυτόν του Κ.Α. 462, με αποτέλεσμα να μην αφαιρεθούν κατά τον προσδιορισμό των κερδών επί των οποίων επιβλήθηκε η έκτακτη εισφορά.
γ) επιχειρήσεις δήλωσαν (κωδικοί 018 έως 025) λογιστικές διαφορές (δαπάνες που δεν αναγνωρίζονται προς έκπτωση) ποσά που αφορούν ζημίες από πώληση μετοχών, πριν τον συμψηφισμό τους με κέρδη που προέκυψαν, την ίδια διαχειριστική περίοδο, από την πώληση μετοχών, τα οποία δηλώθηκαν στον κωδικό 460, με αποτέλεσμα να μην αφαιρεθούν κατά τον προσδιορισμό των κερδών επί των οποίων επιβλήθηκε η έκτακτη εισφορά.

Ενόψει των ανωτέρω, με την παρούσα γίνεται δεκτό, ότι οι επιχειρήσεις που εμπίπτουν στις πιο πάνω περιπτώσεις μπορούν να υποβάλουν, χωρίς την επιβολή κυρώσεων, αίτηση προς την αρμόδια Δ.Ο.Υ και να ζητήσουν νέα εκκαθάριση. Στην συνέχεια, οι Δ.Ο.Υ. θα πρέπει να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες, προκειμένου να βεβαιώσουν το ορθό ποσό της έκτακτης εισφοράς, εφόσον βέβαια τα στοιχεία που τεθούν υπόψη τους ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Περαιτέρω, και δεδομένου ότι τα αποτελέσματα που προκύπτουν με βάση τα Δ.Λ.Π δεν λαμβάνονται υπόψη για την επιβολή του φόρου εισοδήματος καθώς επίσης και ότι, η μη υποβολή του ορθού εντύπου δήλωσης φορολογίας εισοδήματος οφείλεται και σε υπαιτιότητα της υπηρεσίας, με την παρούσα γίνεται δεκτό, οι εταιρείες που εμπίπτουν σ’ αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να κληθούν άμεσα να υποβάλουν, εντός δέκα ημερών από την έκδοση της παρούσας, δήλωση φορολογίας εισοδήματος με το προβλεπόμενο έντυπο χωρίς την επιβολή κυρώσεων. Στην συνέχεια, οι Δ.Ο.Υ θα πρέπει να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες, προκειμένου να βεβαιώσουν το ορθό ποσό της έκτακτης εισφοράς και οι υπόψη εταιρείες θα καταβάλουν ολόκληρο το ποσό των ληξιπρόθεσμων δόσεων, χωρίς την επιβολή κυρώσεων.

Τέλος, αν η καταβολή του συνόλου της έκτακτης εισφοράς γίνει εφάπαξ, εντός της ως άνω προθεσμίας, χορηγείται έκπτωση τρία τοις εκατό (3%). Η έκπτωση δεν χορηγείται στην περίπτωση που το σύνολο της έκτακτης εισφοράς είναι καταβλητέο σε μία δόση, λόγω ποσού.

Σημειώνεται, ότι για τις επιχειρήσεις που συντάσσουν τις οικονομικές καταστάσεις τους με βάση τα Δ.Λ.Π., θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα κέρδη των οικονομικών καταστάσεων πριν από την αφαίρεση του φόρου εισοδήματος.