Αθήνα 20.11.2013, 14:32

Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η κοινή γεωργική πολιτική (ΚΓΠ) κατά την περίοδο μετά από το 2013 θα δώσει μεγαλύτερη έμφαση στην προστασία του περιβάλλοντος, τη δικαιότερη κατανομή των ενισχύσεων της ΕΕ και την παροχή βοήθειας στους αγρότες, ώστε να ανταπεξέλθουν στις προκλήσεις τις αγοράς.

Η πρώτη μεταρρύθμιση της γεωργικής πολιτικής της ΕΕ, η οποία αποφασίστηκε από κοινού από τους υπουργούς και τους άμεσα εκλεγμένους ευρωβουλευτές, μόλις έλαβε το τελικό της σχήμα. Κατά τη διάρκεια αυτής της μακράς και δύσκολης πορείας, το Κοινοβούλιο έκανε σημαντικές βελτιώσεις. Η νέα ΚΓΠ θα επιτύχει μία καλύτερη ισορροπία μεταξύ της ασφάλειας των τροφίμων και της προστασίας του περιβάλλοντος, θα προετοιμάσει καλύτερα τους αγρότες για να αντιμετωπίσουν τις μελλοντικές προκλήσεις και θα είναι πιο δίκαιη και  πιο λογική», είπε ο Paolo De Castro (Σοσιαλιστές, Ιταλία), πρόεδρος της κοινοβουλευτικής επιτροπής Γεωργίας και επικεφαλής των διαπραγματεύσεων των ευρωβουλευτών με το Συμβούλιο.

Για να διασφαλίσουν ότι οι άμεσες ενισχύσεις χορηγούνται μόνο σε «ενεργούς αγρότες», οι ευρωβουλευτές έπεισαν το Συμβούλιο να καταρτίσει έναν κατάλογο με κάποιες κατηγορίες φυσικών ή νομικών προσώπων, όπως αυτοί που διευθύνουν αερολιμένες ή γήπεδα, στις οποίες δεν θα χορηγούνται άμεσες ενισχύσεις εκτός εάν αποδείξουν ότι η γεωργική τους δραστηριότητα συνεισφέρει σε σημαντικό μερίδιο του εισοδήματός τους. 

Το Κοινοβούλιο επέμεινε επίσης σε ένα υποχρεωτικό, πανευρωπαϊκό σύστημα, που θα δίνει στους αγρότες νεαρής ηλικίας ένα συμπλήρωμα ενίσχυσης της τάξης του 25% για τα πρώτα 25 έως 90 εκτάρια που καλλιεργούν. Οι αγρότες με μικρές εκμεταλλεύσεις θα μπορούν επίσης να λάβουν περισσότερα χρήματα. Αντίθετα, οι αγρότες με μεγάλες εκμεταλλεύσεις που λαμβάνουν πάνω από 150.000 ευρώ θα δουν την ενίσχυσή τους να μειώνεται τουλάχιστον κατά 5 %.

«Εκτός από την μετατόπιση των χρηματοδοτήσεων από τους μεγαλύτερους στους μικρότερους και νεότερους εξασφαλίσαμε και την καλύτερη κατανομή των ευρωπαϊκών πόρων σε όλη τη ΕΕ. Έως το 2020 οι αγρότες από διαφορετικά κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν τουλάχιστον το 72% του κοινοτικού μέσου όρου άμεσων ενισχύσεων», δήλωσε  ο Luis Manuel Capoulas Santos (Σοσιαλιστές, Πορτογαλία), εισηγητής των εκθέσεων για τις άμεσες ενισχύσεις και την αγροτική ανάπτυξη. 

Βάσει της νέας ΚΓΠ, το 30% των προϋπολογισμών των κρατών μελών για τις άμεσες ενισχύσεις  θα χορηγείται μόνο εάν εφαρμόζονται (υποχρεωτικά) μέτρα φιλικά για το περιβάλλον, όπως είναι η διαφοροποίηση της καλλιέργειας, η διατήρηση μόνιμων βοσκοτόπων και λειμώνων και η δημιουργία "περιοχών με οικολογική εστίαση".  

«Η διπλή χρηματοδότηση» (δηλαδή η διπλή χορήγηση ενισχύσεων στους αγρότες για τα ίδια οικολογικά οφέλη) δεν θα επιτρέπεται. Oι αγρότες που δεν εφαρμόζουν τα υποχρεωτικά μέτρα για το περιβάλλον θα αντιμετωπίζουν επιπρόσθετες κυρώσεις, πέρα από την απώλεια των «πράσινων» ενισχύσεων. Οι εν λόγω κυρώσεις θα τεθούν σταδιακά σε εφαρμογή κατά τα πρώτα τέσσερα χρόνια της νέας ΚΓΠ. «Είναι ζήτημα δικαιοσύνης να δοθεί στους αγρότες περισσότερος χρόνος για να εξοικειωθούν με τους νέους κανόνες. Καμία κύρωση δεν θα επιβληθεί τα πρώτα δύο χρόνια της νέας ΚΓΠ. Mόνο μετά από τα δύο πρώτα έτη το μερίδιο των αποκαλούμενων "πράσινων" ενισχύσεων που θα παρακρατείται σταδιακά θα φτάσει το ανώτατο όριο του 25%», είπε ο Giovanni La Via (ΕΛΚ, Ιταλία), εισηγητής έκθεσης για τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της κοινής γεωργικής πολιτικής. 

«Mε τα νέα μέσα για τη διατήρηση και την ανάπτυξη των αγροτικών οικονομιών, τη βελτίωση της προστασίας του περιβάλλοντος και την αποφυγή της διπλής χρηματοδότησης, οι δημόσιοι πόροι θα αξιοποιούνται καλύτερα ως προς την παροχή δημοσίων αγαθών σε όλους», επεσήμανε ο Capoulas Santos. 

Το Κοινοβούλιο διασφάλισε επίσης ότι οι οργανώσεις παραγωγών θα εφοδιαστούν με πρόσθετα μέσα ώστε να βοηθήσουν τους αγρότες να αντιμετωπίσουν τη μεταβλητότητα της αγοράς και να ενισχύσουν τη διαπραγματευτική τους ισχύ ως προς τον καθορισμό των τιμών. «Για παράδειγμα, το πεδίο εφαρμογής των τομέων στους οποίους οι οργανώσεις παραγωγών μπορούν να διαπραγματεύονται τις συμβάσεις παράδοσης, χωρίς να παραβιάζουν τους κανόνες ανταγωνισμού, θα διευρυνθεί. Οι ισχυρότερες οργανώσεις παραγωγών θα επιτρέψουν στους αγρότες να βελτιώσουν την οικονομική τους θέση, αλλά αυτό δεν πρέπει  να οδηγήσει σε καρτέλ», είπε ο Michel Dantin (ΕΛΚ, Γαλλία), εισηγητής της έκθεσης για τη θέσπιση κοινής οργάνωσης των αγορών γεωργικών προϊόντων.

Η διαδικασία μεταρρύθμισης της ΚΓΠ, που ξεκίνησε το Κοινοβούλιο το 2010, έφτασε στο τελικό της στάδιο τον Ιούνιο του 2013, όταν οι επικεφαλής των διαπραγματεύσεων εκ μέρους του Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής κατέληξαν σε πολιτική συμφωνία σχετικά με τα σημαντικότερα ζητήματα. 

Η τελική ψηφοφορία στην ολομέλεια έρχεται μετά από άλλον ένα γύρο διαπραγματεύσεων κατά τη διάρκεια των οποίων επιλύθηκαν  τα υπόλοιπα ζητήματα. Η δέσμη νομοθετικών μέτρων που εγκρίθηκε περιλαμβάνει τέσσερις κανονισμούς σχετικά με τη γεωργική πολιτική της ΕΕ για την περίοδο 2015-2020 και ένα κανονισμό που θεσπίζει ορισμένους μεταβατικούς κανόνες για το 2014.