H Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα (Γραφείο Αθηνών της Γενικής Διεύθυνσης Μετάφρασης) σε συνεργασία με το Ελληνικό Σύστημα Υποδομών Ποιότητας/Ελληνικό Οργανισμό Τυποποίησης (ΕΣΥΠ/ΕΛΟΤ) και την Ελληνική Εταιρεία Ορολογίας (ΕΛΕΤΟ) διοργανώνουν στις 29 και τις 30 Μαΐου 2015 σχετικό σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών.

 

Το Σεμινάριο απευθύνεται σε 40 νέους μεταφραστές (κάτω των 35 ετών) που ασχολούνται τουλάχιστον τα 3 τελευταία χρόνια με τεχνικές μεταφράσεις και ενδιαφέρονται για θέματα ορολογίας. Σκοπός του Σεμιναρίου είναι η εξοικείωση με τις θεμελιώδεις αρχές και μεθόδους ορολογικών εργασιών με βάση τα ισχύοντα διεθνή και ελληνικά πρότυπα. 

Το σεμινάριο επικεντρώνεται:

- στις ορολογικές εργασίες αναγνώρισης των εννοιών βάσει των διακριτικών χαρακτηριστικών ή/και χαρακτηριστικών οριοθέτησης κυρίως από παρατασσόμενες ή συγγενικές έννοιες,

- στις σχέσεις εννοιών και στους ορισμούς ή περιγραφή των εννοιών, και τέλος,

- στην επιλογή του προτιμώμενου όρου, από τις διαθέσιμες ή προτεινόμενες επιλογές όρων.

Μετά την επιτυχή παρακολούθηση του σεμιναρίου οι εκπαιδευόμενοι θα είναι σε θέση:

- να κατανοούν το υποκείμενο σύστημα εννοιών του μεταφραστέου κειμένου,

- να αναγνωρίζουν τις έννοιες και τις σχέσεις τους από τα διακριτικά τους χαρακτηριστικά, και,

- να αξιοποιούν αποτελεσματικότερα τις ορολογικές και εννοιακές πληροφορίες του κειμένου/συγκειμένου και τους διαθέσιμους ορολογικούς πόρους.

Στο Σεμινάριο θα παρουσιαστούν εργαλεία κατασκευής ηλεκτρονικών γλωσσαρίων και θα γίνουν πρακτικές ασκήσεις.

Δηλώσεις συμμετοχής θα γίνονται δεκτές μέχρι τις 30 Απριλίου 2015 στη διεύθυνση https://ec.europa.eu/eusurvey/runner/Training-Workshop-Terminology.

 

Με την αίτησή τους οι υποψήφιοι θα πρέπει να υποβάλουν:

- Αντίγραφο δελτίου ταυτότητας ή διαβατηρίου (από το οποίο να προκύπτει η ηλικία τους).

- Αποδεικτικό της αποκλειστικής ενασχόλησης με τη μετάφραση, ήτοι:

α) βεβαίωση έναρξης και μεταβολής εργασιών φυσικού προσώπου (για τους ελεύθερους επαγγελματίες) ή

β) βεβαίωση του εργοδότη περί απασχόλησης ως μεταφραστή και αποδεικτικό μισθοδοσίας (για τους μισθοδοτούμενους).

- Σύντομη έκθεση με αναφορά στις σπουδές και την εμπειρία του υποψηφίου, στον τύπο των εγγράφων που μεταφράζει και τους λόγους για τους οποίους επιθυμεί να παρακολουθήσει το Σεμινάριο.

 

Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας. Οι οργανωτές επιφυλάσσονται να απορρίψουν την αίτηση συμμετοχής ατόμων που δεν πληρούν τα ελάχιστα κριτήρια συμμετοχής. Η συμμετοχή στο σεμινάριο είναι δωρεάν. Οι υποψήφιοι θα ενημερωθούν με ηλεκτρονικό μήνυμα για την έγκριση ή όχι της συμμετοχής τους στο Σεμινάριο.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29 ΜΑΪΟΥ 2015

08:30-09:00 Εγγραφές

09:00-09:15 Χαιρετισμοί έναρξης

09:15-09:45 Εισαγωγή – Ορολογικές ανάγκες και ορολογικές εργασίες στη μετάφραση και σκοπός του σεμιναρίου.

Ιωάννης Χ. Σαριδάκης, ΕΣΥΠ/ΕΛΟΤ

09:45-10:30 Πραγματικότητα/αντικείμενα, εννοιοποίηση και έννοιες. Ουσιώδη και διακριτικά χαρακτηριστικά. Βάθος και πλάτος εννοιών. Σχέσεις εννοιών.

Ιεραρχικές (ειδογονικές και μεριστικές) και συσχετικές σχέσεις.

Κώστας Βαλεοντής, ΕΛΕΤΟ

10:30-11:15 Συστήματα εννοιών και εννοιοδιαγράμματα. Ορισμοί εννοιών. Είδη ορισμών και ελαττωματικοί ορισμοί.

Κώστας Βαλεοντής, ΕΛΕΤΟ

11:15-11:45 Διάλειμμα (καφές)

11:45-13:00 Κατασήμανση και οροδοσία. Είδη κατασημάνσεων. Μονοσημία, Πολυσημία, Ομωνυμία και συνωνυμία. Νεολογισμοί. Διαβάθμιση αποδεκτότητας όρων. Προτιμώμενος, αποδεκτός, αδόκιμος όρος.

Κώστας Βαλεοντής, ΕΛΕΤΟ

13:00-14:00 Ορογραφία, ορολογικά προϊόντα και δεδομένα. Βάσεις ορολογικών δεδομένων, εργαλεία και άλλοι πόροι. Αναζήτηση και επιλογή κατάλληλου όρου. Ειδική ορολογία και ειδικοί πεδίου. Αξιολόγηση ορολογικών πόρων.

Κατερίνα Τοράκη, Τεχνική Υπεύθυνος ΕΛΟΤ/ΤΕ 21 «Ορολογία - Γλωσσικοί πόροι»

14:00-15:00 Γεύμα

15:00-16:30 Εφαρμογή των αρχών και μεθόδων ορολογικών εργασιών στις νομικές επιστήμες. Νομική ορολογία και μετάφραση.

Παναγιώτης Κριμπάς, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

16:30-16:45 Διάλειμμα (καφές)

16:45-17:30 Αντιστοίχιση εννοιών και όρων. Εναρμόνιση ανά κείμενο, γνωστικό πεδίο ή πλαίσιο εφαρμογής και διαπεδιακή εναρμόνιση. Μείζονες αστοχίες.

Ιωάννης Χ. Σαριδάκης, ΕΣΥΠ/ΕΛΟΤ

Μετά από κάθε ομιλία θα υπάρχει χρόνος για ερωτήσεις και συζήτηση

ΣΑΒΒΑΤΟ 30 ΜΑΙΟΥ 2015

09:00-10:00 Όργανα τυποποίησης και ορολογίας, ISO TC 37, ΕΛΟΤ 21, και Ελληνική Εταιρία Ορολογίας (ΕΛΕΤΟ). Βασικά πρότυπα ορολογίας.

Κατερίνα Τοράκη, Τεχνική Υπεύθυνος ΕΛΟΤ/ΤΕ 21 «Ορολογία - Γλωσσικοί πόροι»

10:00-10:30 Οι βασικοί μηχανισμοί σχηματισμού όρων στην ελληνική γλώσσα. Ο

σύμπλοκος όρος στο ορολόγιο ενός θεματικού πεδίου

Κώστας Βαλεοντής, ΕΛΕΤΟ

10:30-11:00 Τυποποιητικές ρηματικές εκφράσεις. Εναρμόνιση όρων, κανονιστικών εκφράσεων και διατυπώσεων στην ενσωμάτωση του ευρωπαϊκού δικαίου και προτύπων

Ιωάννης Χ. Σαριδάκης, ΕΣΥΠ/ΕΛΟΤ

11:00-11:30 Διάλειμμα (καφές)

11:30-12:30 Φτιάχνοντας ένα ηλεκτρονικό γλωσσάριο – εργαλεία και δυνατότητες ενσωμάτωσης στη μεταφραστική ροή εργασίας

Σπύρος Δόικας, translatum.gr

12:30-13:30 Ασκήσεις και επίλυση επιλεγμένων ασκήσεων επί της ύλης του σεμιναρίου

Μετά από κάθε ομιλία θα υπάρχει χρόνος για ερωτήσεις και συζήτηση

Πρότυπα. Κείμενα αναφοράς

1. ΕΛΟΤ402/ISO 704 «Ορολογική εργασία – Αρχές και μέθοδοι»,

2. ΕΛΟΤ 561-1/ISO 1087-1 «Ορολογική εργασία – Λεξιλόγιο – Μέρος 1: Θεωρία και εφαρμογή»,

3. ΕΛΟΤ 561-2/ISO 1087-2 «Ορολογική εργασία – Λεξιλόγιο – Μέρος 2: Πληροφορικές εφαρμογές» και

4. ΕΛΟΤ 562/ISO 860 «Ορολογική εργασία – Εναρμόνιση εννοιών και όρων».

5. ΕΛΟΤ 1445/ISO 23185 «Αξιολόγηση ορολογικών πόρων – Γενικές έννοιες, αρχές και απαιτήσεις»

6. Σχέδιο ΕΛΟΤ 1447/ ISO 12616 «Mεταφρασεοστρεφής oρογραφία» Πληροφοριακό υλικό

1. Κατάλογοι προτύπων ορολογίας και πληροφόρησης (ΤΕ 21 και ΤΕ 22)

2. Πρόγραμμα μεταγραμματισμού (ΕΛΟΤ 743/ ISO 843)

3. Πρότυπο κωδικών χωρών και γλωσσών (ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 3166 και ISO 639)

4. ΕΛΟΤ ΕΝ 45020 «Τυποποίηση και συναφείς δραστηριότητες - Γενικό λεξιλόγιο»

5. Οδηγίες απόδοσης στα ελληνικά των τυποποιητικών ρημάτων της αγγλικής

6. Η μετάφραση του τυποποιητικού εγγράφου: Ενα πρόβλημα κεφαλαιώδους ευρωπαϊκής σημασίας

7. ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 17000 «Αξιολόγηση της συμμόρφωσης – Λεξιλόγιο και γενικές αρχές

8. Μονάδες διεθνούς συστήματος (SI)

9. Κατάλογος ιστοτόπων βάσεων ελληνικής ορολογίας.

Τι είναι οι «ορολογικές εργασίες στη μετάφραση»

Ορολογική εργασία είναι η εργασία που αφορά τη συστηματική συλλογή, περιγραφή, επεξεργασία και παρουσίαση των εννοιών και των κατασημάνσεων των εννοιών με σύμβολα, όρους ή ονόματα.

Οι ορολογικές εργασίες στα μεταφραστικά έργα είναι:

α) η αναζήτηση και εξόρυξη όρων από το μεταφραστέο κείμενο,

β) η αναγνώριση της έννοιας και του συγκείμενου όπου ορίζεται η έννοια ή μαρτυρείται η χρήση της και ο προσδιορισμός των διακριτικών χαρακτηριστικών από συγγενικές έννοιες. Η εξόρυξη όρων και η αναγνώριση των εννοιών συνιστούν τον ορολογικό ερανισμό,

γ) η αναγνώριση των διαφορετικών όρων που χρησιμοποιούνται για την υποδήλωση της έννοιας σε σχετικές γλωσσικές συλλογές και η άντληση ορολογικών πληροφοριών αξιοποιώντας ορολογικούς πόρους όπως Βάσεις ορολογικών δεδομένων π.χ. ΙΑΤΕ,

δ) η επιλογή του (κατάλληλου) προτιμώμενου όρου

ε) η αναφορά του βαθμού αποδεκτότητας για τους λοιπούς χρησιμοποιούμενους όρους στο πλαίσιο χρήσης και εφαρμογής και

στ) η ορογραφία. Η καταγραφή των ορολογικών δεδομένων και προϊόντων των ορογραφικών εργασιών ως μέρος του παραδοτέου μετάφρασης ή για ιδία μελλοντική χρήση από μεταφραστή.

Η συστηματική συλλογή ορολογικών πληροφοριών δίνει στους μεταφραστές τη δυνατότητα να παρακολουθούν και να επαναχρησιμοποιούν την εμπειρογνωσία τους, ενώ ταυτόχρονα διευκολύνει τη συνεργασία με άλλους μεταφραστές ή στο πλαίσιο ομάδας μεταφραστών.