Στόχος του προγράμματος είναι η ενθάρρυνση και οικονομική ενίσχυση των νέων επιστημόνων, που αποφασίζουν να ασκήσουν το επάγγελμά τους, δημιουργώντας τη δική τους μικρή επιχείρηση παροχής υπηρεσιών, συναφή με την ειδικότητά τους. Από τις 6.000 θέσεις ποσοστό 60% θα καλυφθεί από γυναίκες. Η δαπάνη των 90 εκατ. ευρώ για την υλοποίηση του προγράμματος (45 εκατ. ευρώ για το 2009 και 45 εκατ. ευρώ για το 2010) επιβαρύνει τον προϋπολογισμό του ΟΑΕΔ.

Στο πρόγραμμα μπορούν να ενταχθούν νέοι επιστήμονες που είναι ιατροί, οδοντίατροι, κτηνίατροι, φαρμακοποιοί, δικηγόροι καθώς και μηχανικοί, απόφοιτοι Πανεπιστημιακών, Πολυτεχνικών Σχολών (που παρέχουν υπηρεσίες, εντασσόμενες στα ελευθέρια επαγγέλματα), εφόσον πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις:
- Να έχουν κάνει έναρξη επιτηδεύματος (στην αρμόδια ΔΟΥ) υποχρεωτικά από τις 2 Ιανουαρίου 2009 και μετά.
- Να έχουν, κατά την ημερομηνία έναρξης της δραστηριότητας τους ηλικία μέχρι 34 ετών, πλην των ιατρών και των γυναικών νέων επιστημόνων, μητέρων ενός τουλάχιστον ανήλικου τέκνου και ανεξαρτήτως ειδικότητας, που μπορούν να έχουν ηλικία μέχρι 42 ετών. Για όσους έχουν αποκτήσει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών, μέχρι τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας των 34 ετών, το ηλικιακό όριο παρατείνεται αντίστοιχα κατά το χρονικό διάστημα που αφορά στις μεταπτυχιακές σπουδές. Κατά τον υπολογισμό της ηλικίας του ΝΕΕ θα λαμβάνεται υπόψη η 31η Δεκεμβρίου του έτους γεννήσεώς του.
- Να μην έχει παρέλθει, μέχρι την ημερομηνία έναρξης δραστηριότητας τους, χρονικό διάστημα, μεγαλύτερο των έξι ετών από το χρόνο κτήσης του πτυχίου τους (για όλους τους επιστήμονες πλην των ιατρών) ή της απόκτησης της ειδικότητας τους (για τους ιατρούς). Για νέους επιστήμονες (πλην ιατρών) που έχουν ολοκληρώσει μεταπτυχιακές σπουδές, το χρονικό διάστημα των έξι ετών παρατείνεται αντίστοιχα κατά το χρόνο των μεταπτυχιακών τους.
- Να διαθέτουν Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) 
- Να εμφανίζουν -στο εκκαθαριστικό τους σημείωμα από την οικεία ΔΟΥ- εισόδημα που δεν υπερβαίνει το ποσό των 15.000 ευρώ, κατά το οικονομικό έτος της έναρξης δραστηριότητάς τους. Ειδικά για τις κατηγορίες νέων επιστημόνων, για τις οποίες απαιτείται πρακτική άσκηση για την απόκτηση ειδικότητας ή άδειας άσκησης επαγγέλματος (όπως ιατροί, δικηγόροι κ.ά.), η αμοιβή τους κατά τη διάρκεια της πρακτικής άσκησης δεν υπολογίζεται ως εισόδημα, προκειμένου να ενταχθούν στο πρόγραμμα. 
- Να έχουν εκπληρώσει ή νόμιμα απαλλαγεί από τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις (οι άνδρες υποψήφιοι).
Οι υποψήφιοι για ένταξοι στο πρόγραμμα Νέοι Επιστήμονες, λαμβάνουν από την αρμόδια υπηρεσία του ΟΑΕΔ «βεβαίωση συμμετοχής στο πρόγραμμα».

Στο πρόγραμμα μπορούν να υπαχθούν μέχρι και τρία μέλη εταιρειών:
- Ομορρύθμων (ΟΕ),
- Ετερορρύθμων (ΕΕ), μόνο για τα ομόρρυθμα μέλη τους.
- ΕΠΕ ή
- Δικηγορικών εταιριών του π.δ. 81/2005,
με την προϋπόθεση ότι, κάθε υποψήφιος για ένταξη στο πρόγραμμα μετέχει τουλάχιστον με ποσοστό 25% στο εταιρικό κεφάλαιο.

Εξαιρέσεις
Στο πρόγραμμα δεν μπορούν να ενταχθούν:
- Ανώνυμες Εταιρείες (ΑΕ),
- Αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρίες,
- Όσοι ΝΕΕ δημιουργούν επιχείρηση για την άσκηση επαγγέλματος που έχει το ίδιο αντικείμενο δραστηριότητας με άλλο επαγγελματία, που δραστηριοποιήθηκε στον ίδιο χώρο, μέσα στο τελευταίο δωδεκάμηνο πριν από την ημερομηνία έναρξης εργασιών του νέου ελεύθερου επαγγελματία στη ΔΟΥ.
- Όσοι είχαν άλλη επιχείρηση πριν από τη νέα έναρξη επιτηδεύματος στη ΔΟΥ. Επιτρέπεται μόνον η έναρξη δραστηριότητας ιατρού άνευ ειδικότητας, η οποία δεν υπερβαίνει, σε καμία περίπτωση, τους 12 μήνες.

Επιχορήγηση
Το ποσό της επιχορήγησης για κάθε νέο ελεύθερο επαγγελματία καθορίζεται στα 15.000 ευρώ. Με την έκδοση της απόφασης έγκρισης υπαγωγής στο πρόγραμμα, καταβάλλονται 5.000 ευρώ και στην συνέχεια καταβάλλονται, από 5.000 ευρώ, στο τέλος κάθε εξαμήνου της επιδότησης, που είναι δωδεκάμηνης διάρκειας από την υπαγωγή του ΝΕΕ και αφού στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα πραγματοποιηθεί τουλάχιστον ένας επιτόπιος έλεγχος (όπου και διαπιστώνεται η κανονική λειτουργία της δραστηριότητας). Μέσα σε 60 ημέρες από τη λήξη κάθε εξαμήνου και προκειμένου να εισπράξει τη δόση της επιχορήγησης, ο ΝΕΕ προσκομίζει στον ΟΑΕΔ αίτηση (όπου δηλώνει ότι η επιχείρηση λειτουργεί κανονικά και ότι το σύνολο των εσόδων εξόδων στα βιβλία του είναι τουλάχιστον ίσο με το ήμισυ του ποσού της δόσης) και βεβαίωση φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας, όπου απαιτείται, τιμολόγια ή βεβαίωση καταβολής ΦΠΑ.

Διαδικασία υπαγωγής
Η διαδικασία υπαγωγής των νέων στο πρόγραμμα, περιλαμβάνει τρία στάδια:

1ο στάδιο:
Ηλεκτρονική υποβολή αίτησης, στη σχετική περιοχή του δικτυακού τόπου του ΟΑΕΔ στη διεύθυνση www.oaed.gr.
Πριν την υποβολή της ηλεκτρονικής αίτησης, θα πρέπει να έχουν προηγηθεί κατά σειρά:
- η συμπλήρωση της «βεβαίωσης συμμετοχής» στο πρόγραμμα και 
- η έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας στην αρμόδια ΔΟΥ.

2ο στάδιο:
Επιλογή των προς χρηματοδότηση επαγγελματιών, με βάση τη σειρά προτεραιότητας και την κατανομή των θέσεων ανά Διοικητική Περιφέρεια. Η επιλογή γίνεται από Τριμελή Επιτροπή, που θα συσταθεί με απόφαση του Διοικητή του ΟΑΕΔ.

3ο στάδιο:
Ένταξη στο πρόγραμμα, ύστερα από την θετική έγκριση του επιτόπιου ελέγχου (στο χώρο άσκησης της δραστηριότητας) από εκπρόσωπο του Οργανισμού και την έκδοση εγκριτικής απόφασης από την Υπηρεσία.

Έλεγχοι - δικαιολογητικά
Ο πρώτος επιτόπιος έλεγχος πραγματοποιείται εντός 30 ημερών από την ημερομηνία αξιολόγησης των επιχειρηματικών σχεδίων από την Τριμελή Επιτροπή και ορίζεται κατόπιν συνεννοήσεως των ελεγκτών με τον επαγγελματία.
Οι ελεγκτές πρέπει να ενημερώσουν τον επαγγελματία για το σύνολο των απαιτούμενων δικαιολογητικών που πρέπει να βρίσκονται στο χώρο δραστηριότητάς του, προκειμένου να ελεγχθούν (βεβαίωση έναρξης δραστηριότητας, πτυχίο, τίτλος ειδικότητας για τους ιατρούς, επίσημο έγγραφο από το οποίο αποδεικύεται η ηλικία, εκκθαριστικό σημείωμα ΔΟΥ του έτους έναρξης της δραστηριότητας, εξοφλημένα τιμολόγια και αποδείξεις αγορά εξοπλισμού ύψους αντίστοιχου τουλάχιστον του 40% της επιχορήγησης, μισθωτήριο, καταστατικό σύστασης εταιρείας εάν απαιτείται κ.λπ).

Οι ΝΕΕ θα πρέπει να απασχολούνται στο χώρο δραστηριότητάς τους και να είναι ασφαλισμένοι κατά κύριο λόγο στον Ασφαλιστικό Φορέα, όπου υπάγεται η επιχείρηση. Οι ενδιαφερόμενοι δε θα πρέπει να παρέχουν τις υπηρεσίες τους με σχέση εξαρτημένης εργασίας σε χώρους άλλων επιχειρήσεων ή Φορέων.

Η επιχείρηση θα πρέπει να λειτουργεί ανεξάρτητα και σε κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο (εκτός του χώρου της κατοικίας του επαγγελματία), κατά τρόπο ώστε να εξυπηρετεί ικανοποιητικά το σκοπό της. Επιτρέπεται κατ’ εξαίρεση η άσκηση επαγγέλματος σε (κατάλληλα διαμορφωμένο) χώρο εντός της οικίας, στις περιπτώσεις μητέρας παιδιού σε προσχολική ηλικία, ή γυναίκας που φροντίζει στην οικία της, συγγενείς α΄ βαθμού ή σύζυγο με αναπηρία, άνω του 67%. Για τις περιπτώσεις αυτές οι ενδιαφερόμενες απαιτείται να προσκομίζουν σχετικές βεβαιώσεις, πιστοποιητικά κλπ από δημόσιους φορείς.

Δίδεται επίσης η δυνατότητα δημιουργίας έδρας άσκησης επαγγέλματος σε κοινό χώρο (που πληροί τις υπόλοιπες προϋποθέσεις) με άλλους επαγγελματίες ίδιας κατηγορίας, με την προϋπόθεση ότι θα υπάρχουν διακριτικά στοιχεία του χώρου δραστηριότητάς τους (όπως, πινακίδα στην είσοδο του χώρου, προσωπικό απασχολούμενο αποκλειστικά από τους νέους ελεύθερους επαγγελματίες, εξοπλισμός που αφορά μόνο τη συγκεκριμένη δραστηριότητα κ.λπ.).

Ο νέος ελεύθερος επαγγελματίας δεν πρέπει να διακόψει την άσκηση του επαγγέλματoς του στο δωδεκάμηνο διάστημα της επιχορήγησης.