Τίτλος: Το Πανεπιστήμιο Αθηνών και η ιστορία του (1837-1937)

   Συγγραφείς: Γαβρόγλου Κώστας, Καραμανωλάκης Δ. Βαγγέλης,
   Μπάρκουλα Χάιδω

   Εκδότης: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης

   Σελ. 416

   Έτος έκδοσης: 2014

   Ενδεικτική τιμή: €35,00

   

Περιγραφή

Το βιβλίο πραγματεύεται την πολύπλευρη παρουσία και φυσιογνωμία του Πανεπιστημίου Αθηνών, του πρώτου ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος του ελληνικού κράτους. Επιχειρείται μια συνθετική μελέτη και αφήγηση της ιστορίας του κατά τον πρώτο αιώνα της ζωής του, από την ίδρυσή του έως και τον Μεσοπόλεμο, μέσα από έναν συνεχή διάλογο με προηγούμενες αλλά και σύγχρονες ιστοριογραφικές προσεγγίσεις και με την αξιοποίηση του πλουσιότατου αρχείου του. Με επίκεντρο τους σημαντικότερους σταθμούς της ιστορικής διαδρομής του, αναδεικνύεται ο κεντρικός ρόλος του Πανεπιστημίου ως του κατεξοχήν εκπαιδευτικού επιστημονικού φορέα ο οποίος λειτούργησε με σκοπό την πλήρη ένταξη της Ελλάδας στη χορεία των ευρωπαϊκών κρατών, αφενός υπερασπίζοντας το εξέχον ιστορικό παρελθόν του ελληνικού έθνους-κράτους –με έμφαση στην αρχαιότητα, τη μήτρα του ευρωπαϊκού πολιτισμού– και αφετέρου συμβάλλοντας στην επιστημονική και τεχνολογική εξέλιξη της χώρας.  

Κεντρικοί άξονες που διατρέχουν την αφήγηση είναι η σχέση του ιδρύματος με την πολιτική εξουσία, η θέση του στο πλαίσιο της Μεγάλης Ιδέας, ο ρόλος του στη διαμόρφωση της έννοιας και των πρακτικών της επιστήμης και στη στελέχωση του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, καθώς και η συμβολή του διδακτικού προσωπικού και του φοιτητικού σώματος στη συγκρότηση της δημόσιας σφαίρας. Παράλληλα, τίθεται μια σειρά από νέα ερευνητικά ερωτήματα, και επιχειρείται μια πρώτη συσχέτισή τους με πλευρές της ιστορίας του ιδρύματος που δεν έχουν μελετηθεί αναλυτικά (οικονομική αυτοτέλεια, συμβολή εργαστηρίων, μου­σείων, κλινικών κ.ά.), με το πλήθος των ευθυνών και αρμοδιοτήτων που το πανεπιστήμιο ανέλαβε με την πάροδο του χρόνου καλύπτοντας κοινωνικά αιτούμενα, και με τον ιδεολογικό του ρόλο. Ο τόμος εικονογραφείται με πλούσιο και σπάνιο φωτογραφικό και αρχειακό υλικό.

Ο πρώτος αιώνας ζωής του Πανεπιστηµίου Αθηνών

Πρόλογος

Συντοµογραφίες

1 Το Πανεπιστήµιο Αθηνών: ζητήµατα ιστοριογραφίας (1837-1937)

1.1  Επισκοπώντας µια µακρά παρουσία 

1.2  Το Πανεπιστήµιο Αθηνών ως εργαστήριο παραγωγής ιδεολογίας 

1.3  Το Πανεπιστήµιο Αθηνών, το κράτος και οι µεταρρυθµίσεις    

1.4  Το Πανεπιστήµιο Αθηνών ως φυτώριο επαγγελµατικής εκπαίδευσης    

1.5  Το Πανεπιστήµιο Αθηνών ως εκπαιδευτικός και επιστηµονικός θεσµός    

1.6  Το διδακτικό προσωπικό    

1.7  Το Πανεπιστήµιο και το φοιτητικό σώµα    

1.8  Η παρουσία του Πανεπιστηµίου Αθηνών στον δηµόσιο βίο

2 Το πανεπιστήµιο ως εθνικόν πανδιδακτήριον (1837-1862)    

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ (1837-1862)    

2.1  Τα σχέδια για την ίδρυση πανεπιστηµίου στο νεοσύστατο κράτος    

2.2  Η Ιόνιος Ακαδηµία    

2.3  Τα εγκαίνια του ιδρύµατος    

2.4  Η άλλη ανώτατη εκπαίδευση    

2.5  Το κτιριακό πρόγραµµα του νέου πανεπιστηµίου    

2.6  Η διοίκηση του πανεπιστηµίου    

2.7  Το διδακτικό προσωπικό    

2.8  Η οργάνωση των πανεπιστηµιακών σπουδών    

2.9  Οι φοιτητές    

2.10 Τα οικονοµικά του πανεπιστηµίου    

2.11 Ο δηµόσιος βίος και το Πανεπιστήµιο Αθηνών    

3 Το Πανεπιστήµιο ως φοιτητικόν σπουδαστήριον  (1863-1910)    

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ (1863-1910)    

3.1  Από το Οθώνειο στο Εθνικό Πανεπιστήµιο    

3.2  Η άλλη ανώτατη εκπαίδευση    

3.3  Οι κτιριακές εγκαταστάσεις του Πανεπιστηµίου Αθηνών    

3.4  Διδακτικό προσωπικό    

3.5  Οργάνωση σπουδών    

3.6  Οικονοµίa-διοίκηση του πανεπιστηµίου    

3.7  Το φοιτητικό σώµα    

3.8  Το πανεπιστήµιο στον δηµόσιο βίο    

4 Το Πανεπιστήµιο Αθηνών σε άµυνα (1910-1937)    

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ (1910-1937)

4.1  Το κτιριακό πρόγραµµα του «νέου µεγάλου πανεπιστηµίου»

4.2  Οι εκκαθαρίσεις στο πανεπιστήµιο (1910)    

4.3  Ο νέος κανονισµός λειτουργίας του πανεπιστηµίου (1911)    

4.4  Το Ιωνικό Πανεπιστήµιο στη Σµύρνη    

4.5  Ο οργανισµός του 1922     

4.6  Η καθιέρωση των εισαγωγικών εξετάσεων     

4.7  Το Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης    

4.8  Η περιουσία του Πανεπιστηµίου Αθηνών (1930)     

4.9  Οι προτάσεις Κ. Καραθεοδωρή (1930)    

4.10 Ο κανονισµός του 1932    

4.11 Μετά το 1932     

4.12 Διδακτικό προσωπικό και γνωστικά αντικείµενα (1911-1937)    

4.13 Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες    

4.14 Η άλλη ανώτατη εκπαίδευση    

Συνοψίζοντας έναν αιώνα ζωής    

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1

Τα παραρτήµατα και τα προσαρτήµατα του Πανεπιστηµίου Αθηνών (1837-1937)

1.  Πανεπιστηµιακή Βιβλιοθήκη    

2.  Βοτανικός Κήπος     

3.  Αστεροσκοπείο    

4.  Πανεπιστηµιακό Γυµναστήριο 

5.  Πανεπιστηµιακή Λέσχη    

6.  Πανεπιστηµιακός Ναός    

7.  Σχολεία     

8.  Μουσεία    

9.  Ιδρύµατα  νοσηλείας και υγειονοµικής φροντίδας     

10. Εργαστήρια    

11. Φροντιστήρια - Σπουδαστήρια

    

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2

Το διδακτικό προσωπικό του Πανεπιστηµίου Αθηνών (1837-1937)    

Θεολογική Σχολή    

Ιατρική Σχολή    

Νοµική Σχολή    

Φιλοσοφική Σχολή    

Φυσικοµαθηµατικό Τµήµα/Φυσικοµαθηµατική Σχολή

Βιβλιογραφία

Κατάλογος εικόνων – Πηγές εικονογράφησης    

Ευρετήριο