Αθήνα 25.1.2011, 20:22

Οι αναλογιστικές μελέτες δείχνουν ότι οι στόχοι στο ασφαλιστικό επιτυγχάνονται και δεν θα χειασθούν πρόσθετες αλλαγές στα όρια ηλικίας και στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων.

Τα παραπάνω αναμέρονται στην εισήγηση του αναπληρωτή υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Γιώργου Κουτρουμάνη, στην Ειδική Διαρκή Επιτροπή Παρακολούθησης του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης.

Σύμφωνα με την εισήγηση, προβλέπεται αύξηση κάτω του 2,5% επί του ΑΕΠ των δαπανών για το ασφαλιστικό έως το 2060 και περιορισμός της αύξησης των ελλειμμάτων των τεσσάρων μεγάλων ασφαλιστικών Ταμείων .

* Ακολουθεί το κείμενο της εισήγησης.

Θέμα: Εισήγηση του Αναπληρωτή Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Γιώργου Κουτρουμάνη, στην Ειδική Διαρκή Επιτροπή Παρακολούθησης του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης

Όπως έχουμε επισημάνει κατά την προηγούμενη συνεδρίαση της επιτροπής παρακολούθησης του ασφαλιστικού, ο νόμος 3863 που αποτελεί από τον Ιούλιο του 2010 το νέο ασφαλιστικό χάρτη της χώρας είναι ένας νόμος που στηρίχθηκε και βασίσθηκε σε συγκεκριμένες αναλογιστικές μελέτες.

Οι αναλογιστικές αυτές μελέτες εκπονήθηκαν από την Εθνική Αναλογιστική Αρχή και πιστοποιήθηκαν από το Διεθνές Γραφείο Εργασίας (ILO) και θέλω να επαναλάβω ότι όταν μιλάμε για το ILO, μιλάμε για έναν εκ των πλέον έγκυρους οίκους μελετών στον κόσμο που παρέχει τις υπηρεσίες του σε πάνω από 80 χώρες σήμερα.

Τίποτα λοιπόν δεν γίνεται στα τυφλά.

Οι ρυθμίσεις του νέου ασφαλιστικού δημιουργούν μία στέρεη βάση που οδηγεί στην διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του συστήματος.

Όπως γνωρίζετε, η χώρα μας, όπως και οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες, έχει αναλάβει την υποχρέωση να αντιμετωπίσει το πρόβλημα του ασφαλιστικού διασφαλίζοντας ότι οι δαπάνες για συντάξεις από το 2009 και μέχρι το 2060 δεν θα αυξηθούν περισσότερο από το 2,5% του ΑΕΠ.

Η μελέτη που είχε κατατεθεί στη Βουλή κατά την ψήφιση του ασφαλιστικού νόμου έδειχνε ότι βρισκόμαστε κοντά στο στόχο αυτό με την αύξηση της δαπάνης να κινείται κοντά στο 2,8% του ΑΕΠ.

Όπως είχαμε υποσχεθεί, η μελέτη εκείνη θα επικαιροποιηθεί με νέες μελέτες οι οποίες ενσωματώνουν όλες τις αλλαγές όπως τελικά ψηφίστηκαν από τη Βουλή.

Σήμερα είμαστε στην ευχάριστη θέση να παρουσιάσουμε τις μελέτες για τα 3 μεγαλύτερα ταμεία της χώρας μας που είναι το ΙΚΑ, ο ΟΑΕΕ και ο ΟΓΑ.

Παράλληλα, ολοκληρώθηκε ήδη και η μελέτη για το Δημόσιο και απομένει η τελική πιστοποίηση της από το ILO.

Αξίζει να θυμηθούμε όλοι ότι χωρίς την παρέμβαση μας στο ασφαλιστικό, οι δαπάνες για συντάξεις θα έφθαναν στο 24% του ΑΕΠ το 2060 από το 13% που ήταν το 2009.

Ένα ποσό που θα οδηγούσε σε δημοσιονομική έκρηξη και θα αφαιρούσε κάθε δυνατότητα διάθεσης πόρων για την παιδεία, την υγεία, την ανάπτυξη της χώρας.

Στόχος λοιπόν της παρέμβασης μας στο ασφαλιστικό, που αποτελούσε το μείζον κοινωνικό και δημοσιονομικό ζήτημα της χώρας μας, ήταν να μην ξεπεράσουν τις επόμενες δεκαετίες οι δαπάνες το 15,5% του ΑΕΠ, δηλαδή να μην υπάρξει αύξηση των δαπανών αυτών πάνω από 2,5% του ΑΕΠ.

Με την προηγούμενη μελέτη η αύξηση αυτή φαινόταν να περιορίζεται στο ανεκτό επίπεδο του 2,8% του ΑΕΠ περίπου.

Έχουμε τώρα τις νέες μελέτες για τα 3 ταμεία που προανέφερα.

Αλλά και το Δημόσιο για το οποίο οριακές θα είναι οι αλλαγές εάν τελικά υπάρξουν.

Πριν αναφερθώ στα αποτελέσματα των μελετών, είναι απαραίτητο να διευκρινίσουμε ότι οι μελέτες αυτές έγιναν με βάση τις μακροοικονομικές παραδοχές του Ecofin (εξέλιξη ανεργίας, άνεργος πληθυσμός, ποσοστό μεταβολής του ΑΕΠ, κ.λ.π.).
Επιπλέον παραδοχές που έχουν συμπεριληφθεί στις μελέτες είναι:
α. Η επικαιροποίηση των αποδοχών με βάση την αύξηση του ΑΕΠ και την μεταβολή του Δ.Τ.Κ.
β. Η καταβολή 12 συντάξεων σε ότι αφορά τη βασική σύνταξη
γ. Η μείωση των αναπηρικών συντάξεων ως ποσοστού επί του συνόλου από το 14,5%, στο 8,5% μέχρι το 2020.

Τι δείχνουν οι νέες επικαιροποιημένες μελέτες

1. Για το ΙΚΑ
•  Το ετήσιο έλλειμμα μειώνεται
Για το 2011 από 1,25% του ΑΕΠ στο 0,65% του ΑΕΠ.
Για το 2020 από 1,34% του ΑΕΠ στο 0,04% του ΑΕΠ.
Για το 2030 από 2,21% του ΑΕΠ στο 0,22% του ΑΕΠ.
Για το 2060 από 4,5% του ΑΕΠ στο 1,65% του ΑΕΠ.
• Οι δαπάνες για συντάξεις μειώνονται
Το 2020 από 4.02% του ΑΕΠ στο 3,12% του ΑΕΠ
Το 2030 από 4,78% του ΑΕΠ στο 3,22% του ΑΕΠ
Το 2060 από 7,16% του ΑΕΠ στο 4,72% του ΑΕΠ

Τα βασικά λοιπόν αποτελέσματα για το ΙΚΑ είναι ότι η αύξηση του ελλείμματος μετά τις νομοθετικές παρεμβάσεις περιορίζεται σημαντικά, όπως και οι δαπάνες για τις συντάξεις.
Συγκεκριμένα, από το 1% του ΑΕΠ που ήταν το έλλειμμα το 2010, το 2060 θα φθάσει το 1,65% του ΑΕΠ. Χωρίς τις αλλαγές θα έφθανε το 4,5% του ΑΕΠ.
Αντίστοιχα, οι δαπάνες για συντάξεις θα έφθαναν το 7,16% του ΑΕΠ και περιορίζονται 4,72% (αύξηση σε σχέση με το 2010, 1,13% του ΑΕΠ)

2. Για τον ΟΑΕΕ
• Το ετήσιο έλλειμμα μειώνεται
Για το 2011 από 0,47% του ΑΕΠ στο 0,34% του ΑΕΠ
Για το 2020 από το 0,80% του ΑΕΠ στο 0,54% του ΑΕΠ
Για το 2030 από το 1,28% του ΑΕΠ στο 0,78% του ΑΕΠ
Για το 2060 από το 1,84% του ΑΕΠ στο 1,14% του ΑΕΠ
• Οι δαπάνες για συντάξεις μειώνονται
Το 2020 από 1,63% του ΑΕΠ στο 1,33% του ΑΕΠ
Το 2030 από 2,10% του ΑΕΠ στο 1,57%του ΑΕΠ
Το 2060 από 2,68% του ΑΕΠ στο 1,95% του ΑΕΠ

Τα βασικά αποτελέσματα λοιπόν για τον ΟΑΕΕ είναι ότι η αύξηση του ελλείμματος μετά τις νομοθετικές παρεμβάσεις περιορίζεται όπως και οι δαπάνες για τις συντάξεις.
Η αύξηση της δαπάνης για συντάξεις θα είναι για τον ΟΑΕΕ το 2060 σε σχέση με το 2009 περίπου 0,88% του ΑΕΠ από 1,59% του ΑΕΠ, που θα ήταν η αύξηση χωρίς τις αλλαγές.

3. Για τον ΟΓΑ και το Δημόσιο
Υπάρχει μείωση σημαντική σε βάθος χρόνου της δαπάνης για συντάξεις κυρίως λόγω μείωσης του πληθυσμού που προβλέπεται στους κλάδους αυτούς. Έτσι με βάση τις μελέτες οι δαπάνες για τον ΟΓΑ μειώνονται από το 1,93 % του ΑΕΠ το 2009 στο 0,34% για το 2060 (μείωση κατά 1,59%).
Αντίστοιχα στο Δημόσιο έχουμε μείωση της δαπάνης για συντάξεις  από το 2,68% του ΑΕΠ το 2009 στο 2,05% το 2060 (μείωση 0,63% του ΑΕΠ).

Από όλα τα παραπάνω στοιχεία προκύπτει το σημαντικό για την πορεία του συστήματος αποτέλεσμα που δείχνει ότι οι συνολικές δαπάνες για τις συντάξεις των 4 μεγαλύτερων φορέων της χώρας μας, διατηρούνται σχεδόν σταθερές ως ποσοστό του ΑΕΠ από σήμερα και για τις επόμενες  5 δεκαετίες.

Το συμπέρασμα αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό αφού τα 4 αυτά μεγάλα ταμεία καλύπτουν για κύρια σύνταξη 4.615.000 ασφαλισμένους που αποτελούν το 93% των ασφαλισμένων.

Τι σημαίνουν τα στοιχεία των μελετών για την πορεία του συστήματος

Είναι προφανές ότι με βάση τα στοιχεία των μελετών, η προοπτική των μεγάλων ασφαλιστικών ταμείων και συνολικά του ασφαλιστικού μας συστήματος αλλάζει ριζικά μετά το νέο ασφαλιστικό νόμο.

Από μία ανεξέλεγκτη κατάσταση με ελλείμματα που δεν θα μπορούσαν να καλυφθούν σε καμία ευρωπαϊκή ή άλλη χώρα, μπαίνουμε σε μία πορεία βιωσιμότητας και επάρκειας του συστήματος. Θέτουμε τις βάσεις έτσι ώστε να πάρουν σύνταξη όλοι οι εργαζόμενοι κα οι σημερινοί και εκείνοι των επόμενων γενεών.

Αυτό βέβαια δεν δημιουργεί για την κυβέρνηση και δεν πρέπει να δημιουργεί για κανέναν την πεποίθηση ότι το ασφαλιστικό έκλεισε σε ότι αφορά το σύνολο των προβλημάτων που αντιμετωπίζει.

Για τις κύριες συντάξεις δεν θα χρειασθούν άλλες αλλαγές. Δεν θα χρειαστούν παραπέρα αυξήσεις στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης ή στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων.

Για τις επικουρικές που είναι ένα άλλο κεφάλαιο, οι αλλαγές θα γίνουν εφόσον αυτές προκύψουν από τις μελέτες αυτές και όπου χρειασθεί τα επόμενα χρόνια.

Τι μένει λοιπόν για το ασφαλιστικό

Η ασφαλής πορεία των ασφαλιστικών ταμείων από σήμερα και για τα επόμενη χρόνια, καθώς και το επίπεδο των παροχών στο οποίο μπορούν να υπάρξουν και βελτιώσεις, συνδέονται άμεσα με δύο παράγοντες που ο πρώτος αφορά τη συνολική πορεία της χώρας και ο δεύτερος την οργάνωση και λειτουργία του συστήματος.

Η έξοδος της χώρας από την κρίση και η επαναφορά σε μία τροχιά ανάπτυξης και ενίσχυσης της απασχόλησης, αποτελεί σημαντικό παράγοντα ενίσχυσης του ασφαλιστικού μας συστήματος και των παροχών του.

Η αποτελεσματική οργάνωση και λειτουργία των ταμείων (αυτό που επιχειρούμε να κάνουμε σήμερα), επίσης αποτελεί προϋπόθεση για τη διασφάλιση των πόρων και τη σωστή διαχείριση τους.

Έχουμε κάνει στο ασφαλιστικό το πρώτο και σημαντικότερο βήμα με την ψήφιση του νέου ασφαλιστικού νόμου.

Σήμερα, συνεχίζουμε με τα επόμενα βήματα έτσι ώστε η Κοινωνική Ασφάλιση να αποτελεί και τώρα και πάντοτε παράγοντα ασφάλισης για τον κάθε πολίτη.