Αθήνα 13.12.2011, 17:56

Οι υπήκοοι τρίτων χωρών που εργάζονται νόμιμα στην ΕΕ θα έχουν κοινά δικαιώματα, ανάλογα με αυτά των Ευρωπαίων, όσον αφορά τις συνθήκες εργασίας, τις συντάξεις, την ασφάλιση και την πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες, σύμφωνα με τη νέα "ενιαία άδεια" που ενέκρινε το ΕΚ την Τρίτη. Η οδηγία αυτή θα δίνει τη δυνατότητα στους αλλοδαπούς εργαζόμενους να αποκτούν άδεια εργασίας και διαμονής μέσω μίας ενιαίας διαδικασίας.

Η ευρωπαϊκή οδηγία για την "ενιαία άδεια" έρχεται να συμπληρώσει άλλα μέτρα που έχουν ήδη ληφθεί για τη νόμιμη μετανάστευση, όπως αυτό της μπλε κάρτας, ενώ έχει σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να διευκολύνει τη μετανάστευση, η οποία θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες της ευρωπαϊκής αγοράς εργασίας.

Στη συζήτηση της Δευτέρας η εισηγήτρια Véronique Mathieu (ΕΛΚ, Γαλλία) δήλωσε τα εξής: "Μέσω της οδηγίας για την ενιαία άδεια θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε ως ένα βαθμό την έλλειψη εργατικού δυναμικού στην ΕΕ. Η ενιαία άδεια θα διευκολύνει επίσης τους ελέγχους και την εξισορρόπηση των μεταναστευτικών ροών. Είναι προτιμότερη η νόμιμη μετανάστευση και η απομάκρυνση κάθε είδους κινήτρου για την λαθρομετανάστευση. Οι νέοι κανόνες θα απλουστεύσουν τις άδειες διαμονής και εργασίας και θα επιτρέψουν στους υπηκόους τρίτων χωρών να απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα με τους εργαζόμενους στην ΕΕ. Τα δικαιώματα των εργαζομένων βρίσκονται στο επίκεντρο της παρούσας οδηγίας."

Οι νέοι κανόνες δεν θίγουν τις αρμοδιότητες των ευρωπαϊκών χωρών σχετικά με το αν θα δεχθούν ή όχι εργαζόμενους που προέρχονται από χώρες εκτός ΕΕ ή πόσους θα δεχθούν. Τα κράτη μέλη θα πρέπει ωστόσο να αποφασίζουν εντός τεσσάρων μηνών για το εάν θα χορηγήσουν την ενιαία άδεια.

Η προτεινόμενη οδηγία θα περιορίσει την γραφειοκρατία για τους υπηκόους τρίτων χωρών δίνοντάς τους τη δυνατότητα να αποκτούν άδεια εργασίας και διαμονής σε ένα κράτος μέλος μέσω μίας ενιαίας διαδικασίας. Η αίτηση για την "ενιαία άδεια" εντός της ΕΕ θα μπορεί να υποβάλλεται από τον υπήκοο της τρίτης χώρας ή από τον εργοδότη του.

Οι νέοι κανόνες θα ισχύουν για τους υπηκόους τρίτων χωρών που επιθυμούν να ζήσουν και να εργαστούν σε ένα κράτος μέλος, ή που ήδη διαμένουν νόμιμα και εργάζονται σε μια χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η νέα νομοθεσία δεν θα καλύπτει τους επί μακρόν διαμένοντες, τους πρόσφυγες και τους αποσπασμένους εργαζόμενους (οι οποίοι υπόκεινται ήδη σε άλλους ευρωπαϊκούς κανόνες), τους εποχιακούς εργαζομένους και τους εργαζομένους που μετατίθενται ενδοϋπηρεσιακά (οι οποίοι θα καλυφθούν από άλλες κοινοτικές οδηγίες). Εξαιρούνται επίσης οι ναυτικοί που εργάζονται σε πλοία υπό τη σημαία ενός κράτους μέλους.

Οι κάτοχοι της ενιαίας άδειας θα έχουν ένα τυποποιημένο σύνολο δικαιωμάτων ανάλογο με αυτό των Ευρωπαίων εργαζομένων, όπως οι αξιοπρεπείς βασικές συνθήκες εργασίας, η αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων, το δικαίωμα συμμετοχής σε συνδικαλιστικές οργανώσεις και η πρόσβαση σε συντάξεις, κοινωνική ασφάλιση, δημόσια στέγαση και σε υπηρεσίες που παρέχονται από γραφεία ευρέσεως εργασίας. Οι χώρες της ΕΕ θα μπορούν να εφαρμόσουν κάποιους συγκεκριμένους περιορισμούς επί των δικαιωμάτων αυτών.

Κατά γενικό κανόνα, οι μη Ευρωπαίοι εργαζόμενοι θα έχουν πρόσβαση στην κοινωνική ασφάλιση ανάλογη με αυτήν των Ευρωπαίων υπηκόων. Εντούτοις, τα κράτη μέλη μπορούν να θέσουν περιορισμούς σε εργαζόμενους που έχουν συμβόλαια διάρκειας μικρότερης των έξι μηνών. Για τους μη Ευρωπαίους υπηκόους που βρίσκονται εντός της ΕΕ για σπουδές, η πρόσβαση σε οικογενειακές παροχές μπορεί να περιοριστεί περαιτέρω. Τα κράτη μέλη θα μπορούν επίσης να περιορίσουν την πρόσβαση και σε δημόσιες υπηρεσίες, όπως η δημόσια στέγαση, για εκείνους τους υπηκόους τρίτων χωρών οι οποίοι έχουν εργασία.

Κατόπιν αιτήματος των ευρωβουλευτών, η οδηγία διασφαλίζει ότι οι υπήκοοι των τρίτων χωρών θα μπορούν να λαμβάνουν τη σύνταξη τους όταν επιστρέψουν στην πατρίδα τους υπό τις ίδιες συνθήκες και με τον ίδιο συντελεστή όπως και οι πολίτες των οικείων κρατών μελών όταν μεταβαίνουν σε τρίτη χώρα.

Κατόπιν αιτήματος των ευρωβουλευτών, θα παρέχεται επαγγελματική κατάρτιση και εκπαίδευση στους μη Ευρωπαίους εργαζόμενους οι οποίοι εργάζονται ήδη ή έχουν καταγραφεί ως άνεργοι. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, οι ευρωβουλευτές απέρριψαν την πρόταση των κρατών μελών να περιοριστεί η παροχή των υπηρεσιών αυτών μόνο σε αλλοδαπούς υπηκόους που εργάζονται. Όσον αφορά την πρόσβαση στην πανεπιστημιακή και τριτοβάθμια εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση που δεν συνδέεται άμεσα με τη συγκεκριμένη επαγγελματική δραστηριότητα τα κράτη μέλη της ΕΕ θα μπορούν να θέτουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως για παράδειγμα τη "δέουσα γνώση της γλώσσας".

Η ψήφιση της νέας ευρωπαϊκής νομοθεσίας από το ΕΚ είναι το τελευταίο στάδιο της νομοθετικής διαδικασίας, καθώς τα κράτη μέλη την έχουν ήδη εγκρίνει. Οι χώρες της ΕΕ θα έχουν στη διάθεση τους δύο χρόνια προκειμένου να μεταφέρουν τους κανόνες της νέας οδηγίας στο εθνικό τους δίκαιο.