Αθήνα 18.11.2012, 16:22

Διευκρινήσεις για το μέτρο της διαθεσιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων δίνει το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης με τη μέθοδο των ερωταπαντήσεων (κινητικότητα την ονομάζει το υπουργείο).

Όπως αναφέρεται στο σχετικό σημείωμα, οι διευκρινίσεις αφορούν:
1. Την άμεση ένταξη στο Πρόγραμμα Κινητικότητας ενός περιορισμένου αριθμού υπαλλήλων συγκεκριμένων ειδικοτήτων με σκοπό τη μετακίνησή τους σε υπηρεσίες όπου υπάρχουν επείγουσες ανάγκες σε προσωπικό για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών.
2. Την ενίσχυση και αυστηρή εφαρμογή του νομικού πλαισίου όσον αφορά τους υπαλλήλους που διώκονται για πολύ σοβαρά πειθαρχικά παραπτώματα και ποινικά αδικήματα, προκειμένου να απομακρυνθούν άμεσα από τις υπηρεσίες τους και να προστατευθεί το κύρος του Δημοσίου.

Ακολουθούν οι ερωταπαντήσεις:

1. Πρόγραμμα Κινητικότητας
1. Τι είναι το πρόγραμμα Κινητικότητας;
Το Πρόγραμμα Κινητικότητας επιχειρεί να αντιμετωπίσει -κατά πρώτο λόγο- άμεσα και διαπιστωμένα κενά σε ολόκληρο το φάσμα του Δημοσίου που προκαλούνται από την ανορθολογική κατανομή του προσωπικού, την αθρόα συνταξιοδότηση των υπαλλήλων που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, σε συνδυασμό με τους περιορισμούς στις προσλήψεις που έχουν εφαρμοστεί (1 πρόσληψη για κάθε 5 αποχωρήσεις) αλλά και το πάγωμα προσλήψεων σε ορισμένες υπηρεσίες. Τα κενά θα καλυφθούν αξιοποιώντας ανθρώπινο δυναμικό που απασχολείται σε υπερστελεχωμένες υπηρεσίες. Το Πρόγραμμα Κινητικότητας θα συμβάλει να συμπληρωθούν κενές θέσεις απαραίτητες για την εύρυθμη λειτουργία της διοίκησης και την καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη.

2. Πού θα μεταφερθούν οι υπάλληλοι που τίθενται σε διαθεσιμότητα;
Οι υπάλληλοι των οποίων οι οργανικές θέσεις καταργούνται και τίθενται σε καθεστώς διαθεσιμότητας, μπορούν να μεταφερθούν (ή να τοποθετηθούν προσωρινά) κατά προτεραιότητα σε υπηρεσίες όπου υπάρχουν διαπιστωμένες ανάγκες σε προσωπικό. Ιδίως εκεί όπου η υποστελέχωση δημιουργεί έντονα προβλήματα και καθυστερήσεις στην εξυπηρέτηση του πολίτη, όπως για παράδειγμα στα νοσοκομεία, στα ΚΕΠ, στις διευθύνσεις συντάξεων στο δημόσιο και στα ασφαλιστικά ταμεία κ.τ.λ. Επιπλέον, σε υπηρεσίες όπου προβλέπεται πάγωμα προσλήψεων, με συνέπεια τα κενά σε διοικητικούς υπαλλήλους να μπορούν πλέον να καλυφθούν μόνο με μετακινήσεις (όπως στην παιδεία ή στους ΟΤΑ).

3. Πώς θα μετακινηθούν οι υπάλληλοι εκεί όπου οι κενές οργανικές θέσεις έχουν καταργηθεί;
Με τη μετάταξη προβλέπεται η σύσταση θέσης όπου δεν υπάρχει κενή οργανική θέση αλλά υπάρχει πραγματική ανάγκη. Η μετακίνηση υπαλλήλου για την κάλυψη πραγματικών και διαπιστωμένων αναγκών γίνεται ανεξάρτητα από το αν υπάρχει οργανική θέση, δεδομένου ότι το προβλέπει ο ίδιος ο νόμος.

4. Γιατί επιλέχθηκαν οι υπάλληλοι που προσελήφθησαν χωρίς διαγωνιστική διαδικασία;
Επιλέχθηκαν μόνο όσοι προσελήφθησαν χωρίς διαγωνισμό υπό τον έλεγχο ανεξάρτητης αρχής ή άλλη διαδικασία επιλογής που περιβάλλεται με αυξημένες εγγυήσεις διαφάνειας και αξιοκρατίας, επειδή οι υπάλληλοι αυτοί τοποθετήθηκαν στις θέσεις τους χωρίς κριτήρια ορθολογικής κατανομής με βάση την συστηματική ιεράρχηση των αναγκών των υπηρεσιών. Προέκυψαν έτσι υπερστελεχωμένες υπηρεσίες, τη στιγμή που υπάρχουν υπηρεσίες με άμεσες και επείγουσες ανάγκες σε προσωπικό. Σε αυτές θα μετακινηθούν οι εν λόγω υπάλληλοι.

5. Η ένταξή τους στο Πρόγραμμα Κινητικότητας σημαίνει ότι αμφισβητείται  η νομιμότητα της πρόσληψής τους στο Δημόσιο;
Σε καμία περίπτωση δεν αμφισβητείται η νομιμότητα των προσλήψεων αυτών. Κανένας από τους εν λόγω υπαλλήλους δεν στοχοποιείται.

6. Ποιους αφορά η διαθεσιμότητα;
Αφορά μόνο υπαλλήλους ΙΔΑΧ, δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, διοικητικού. Δηλαδή αφορά:
i. Αποκλειστικά υπαλλήλους που υπηρετούν με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου σε υπηρεσίες κεντρικές και περιφερειακές, του Δημοσίου, των ανεξάρτητων αρχών, των ΝΠΔΔ, των ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού και των ΝΠΙΔ που ανήκουν στον δημόσιο τομέα. Δηλαδή δεν αφορά μόνιμο προσωπικό.
ii. Αποκλειστικά υπαλλήλους Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Δηλαδή δεν αφορά υπαλλήλους υποχρεωτικής, ανώτατης τεχνολογικής και ανώτατης πανεπιστημιακής εκπαίδευσης (ΥΕ, ΤΕ και ΠΕ).
iii.Αποκλειστικά υπαλλήλους των ειδικοτήτων Διοικητικού, Διοικητικού - Λογιστικού, Διοικητικού – Οικονομικού και Διοικητικών Γραμματέων. Δηλαδή δεν αφορά υπαλλήλους καμίας άλλης ειδικότητας.

7. Γιατί επιλέχθηκαν αυτές οι κατηγορίες;
Όπως προκύπτει από τα διαθέσιμα στοιχεία, στις εν λόγω ειδικότητες παρατηρείται ιδιαίτερη συγκέντρωση υπαλλήλων σε συγκεκριμένες υπηρεσίες, ενώ υπάρχουν ιδιαίτερες ελλείψεις σε άλλες, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται μεγάλες καθυστερήσεις που ταλαιπωρούν τον πολίτη.   Επίσης, πρόκειται για μια κατηγορία όπου η μετακίνηση είναι ευκολότερη δεδομένου ότι οι ανάγκες είναι πολλές.

8. Η ρύθμιση αφορά όλους τους προαναφερόμενους υπαλλήλους με συνέπεια να εντάσσονται στο καθεστώς της διαθεσιμότητας και στο Πρόγραμμα Κινητικότητας;
Όχι. Ο αριθμός των υπαλλήλων των οποίων οι θέσεις καταργούνται και εξ αυτού του λόγου εντάσσονται στο καθεστώς διαθεσιμότητας και στο πρόγραμμα των μετακινήσεων είναι πράγματι περιορισμένος, καθώς έχουν τεθεί τρεις επιπλέον περιορισμοί. Οι θέσεις αυτές καταργούνται μόνον εφόσον:
 i. ο αριθμός των υπαλλήλων που εμπίπτουν στη ρύθμιση είναι μεγαλύτερος των δέκα (10) ανά υπηρεσία ή φορέα, ώστε να μην επηρεαστούν οι μικρές σε μέγεθος υπηρεσίες και να μην υπάρξουν δυσλειτουργίες.
ii. οι υπάλληλοι αυτοί ανέρχονται σε ποσοστό μικρότερο του 25% του συνολικού αριθμού των υπηρετούντων διοικητικών υπαλλήλων (μονίμων και ΙΔΑΧ) των ως άνω κλάδων και ειδικοτήτων (δηλαδή των διοικητικών), ανεξαρτήτως εκπαιδευτικής βαθμίδας. Αν υπερβαίνουν το 25%, οι υπηρεσίες εξαιρούνται.
iii. οι υπάλληλοι αυτοί είναι λιγότεροι από το 10% του συνόλου του τακτικού προσωπικού που υπηρετεί στην υπηρεσία ανεξαρτήτως εκπαιδευτικής βαθμίδας, κλάδου και ειδικότητας, ώστε να μην προκύψουν προβλήματα.
Οι περιορισμοί αυτοί απαιτείται να συντρέχουν σωρευτικά.

9. Αυτό αφορά όλες τις υπηρεσίες;
Όχι. Λαμβάνεται πρόνοια να εξαιρεθούν από την εφαρμογή αυτής της διάταξης ευαίσθητες υπηρεσίες όπως οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης και φροντίδας, ο ΟΑΕΔ, τα νοσοκομεία καθώς και αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία (δηλαδή οι υπάλληλοι που υπηρετούν στη ΓΓ Πολιτισμού του Υπουργείου Παιδείας).

10. Ποιες «ευαίσθητες» ομάδες υπαλλήλων εξαιρούνται εξαρχής από τη ρύθμιση;
Ακόμη και αν πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις υπαγωγής στο Πρόγραμμα Κινητικότητας, εξαιρούνται οι υπάλληλοι των ανωτέρω κατηγοριών εφόσον:
I.Ο σύζυγος ή η σύζυγός τους έχει ενταχθεί και εξακολουθεί να τελεί σε προσυνταξιοδοτική διαθεσιμότητα ή εργασιακή εφεδρεία.
II. Ο σύζυγος, η σύζυγος ή τέκνο τους που τους βαρύνει φορολογικά και ζει μαζί τους έχει αναπηρία σε ποσοστό τουλάχιστον 67%.
III. Έχουν προσληφθεί με διαδικασίες που αφορούν ΑΜΕΑ.
IV. Είναι πολύτεκνοι, εφόσον τα τέκνα τους βαραίνουν φορολογικά.
V. Είναι προστάτες μονογονεϊκής οικογένειας με τέκνο που συνοικεί και τους βαραίνει φορολογικά.

11. Από πότε ξεκινούν να ισχύουν οι ρυθμίσεις;
Οι ρυθμίσεις ξεκινούν να ισχύουν από την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου. Συνεπώς, από την επομένη ημέρα της δημοσίευσης, οι υπάλληλοι αυτοί είναι σε καθεστώς διαθεσιμότητας.

12. Για τους υπαλλήλους που μετατάσσονται/μεταφέρονται σε άλλη θέση, εξακολουθεί να ισχύει το καθεστώς διαθεσιμότητας;
Προφανώς όχι. Άπαξ και μεταφερθεί ο υπάλληλος σε άλλη θέση, αίρεται αυτομάτως το καθεστώς διαθεσιμότητας. Ταυτόχρονα, επανέρχεται στο 100% του μισθού του. Γι’ αυτό και είναι κρίσιμο να εφαρμοστεί το ταχύτερο δυνατό η διαδικασία μετακίνησης.

13. Τι συμβαίνει εάν οι υπηρεσίες καθυστερήσουν να αποστείλουν τα στοιχεία των υπαλλήλων που εντάσσονται στο Πρόγραμμα Κινητικότητας;
Αν οι υπηρεσίες καθυστερήσουν να στείλουν τα στοιχεία, δεν «εξαιρούν» τους υπαλλήλους, καθώς με τη δημοσίευση του νόμου έχουν ήδη τεθεί αυτοδίκαια στο καθεστώς της διαθεσιμότητας. Τα στοιχεία μπορούν να αντληθούν από τη βάση δεδομένων της απογραφής. Επιπλέον, καθώς προβλέπονται αυστηρές προθεσμίες για την υλοποίηση αυτής της διαδικασίας, τα αρμόδια όργανα και υπηρεσίες της διοίκησης που δεν τις τηρήσουν ενδέχεται να αντιμετωπίσουν  πειθαρχικές ποινές. Οι προθεσμίες αποσκοπούν στη γρήγορη μετακίνηση των υπαλλήλων. Η καθυστέρηση συνεπάγεται μόνο μεγαλύτερη παραμονή στο καθεστώς της διαθεσιμότητας.

14. Πώς διασφαλίζεται ότι η μετακίνηση των υπαλλήλων θα ολοκληρωθεί χωρίς καθυστερήσεις;
Προκειμένου να ολοκληρωθεί το συντομότερο η μετακίνηση των υπαλλήλων στις νέες τους θέσεις, απαιτείται οι υπηρεσίες να ανταποκριθούν τάχιστα αποστέλλοντας τα στοιχεία που τους έχουν ζητηθεί. Ταυτόχρονα, το ΥΔΜΗΔ έχει ήδη απευθυνθεί σε όλα τα υπουργεία προκειμένου να καταθέσουν άμεσα αιτιολογημένα αιτήματα ως προς τις ανάγκες των υπηρεσιών και φορέων τους σε προσωπικό.

15. Η κατάργηση θέσεων που υλοποιείται σήμερα, πρόκειται να επαναληφθεί εντός του 2013;
Όχι. Η κατάργηση θέσεων στη συγκεκριμένη περίπτωση υλοποιείται άπαξ, βάσει του παρόντος νόμου.

16. Η διαδικασία μετακίνησης υπαλλήλων σε άλλες θέσεις ενέχει τον κίνδυνο ιδιαίτερης μεταχείρισης υπαλλήλων;
Όχι, διότι το μέτρο έχει γενικό και αντικειμενικό χαρακτήρα και οι διαδικασίες θα γίνουν τάχιστα, με προκαθορισμένα κριτήρια σύμφωνα με τις ανάγκες των υπηρεσιών και τα προσόντα των υπαλλήλων, μακριά από ρουσφετολογικές πιέσεις. Την αντικειμενικότητα της διαδικασίας διασφαλίζει η κρίση για τις μετακινήσεις των υπαλλήλων από το Τριμελές Συμβούλιο (του άρ. 5 παρ. 3 ν. 4024/2011) αποτελείται από τον αντιπρόεδρο του ΑΣΕΠ, από έναν εκπρόσωπο του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και έναν εκπρόσωπο του Υπουργείου Οικονομικών.

17. Το Πρόγραμμα Κινητικότητας αποτελεί έναν νέο θεσμό στο δημόσιο;
Όχι. Η αναγκαία, αποτελεσματική κινητικότητα των υπαλλήλων στο δημόσιο εξασφαλίζεται με την ενίσχυση και διεύρυνση θεσμών που υπάρχουν ήδη στο υπαλληλικό μας δίκαιο. Με τις νέες ρυθμίσεις, διευρύνονται οι θεσμοί της εθελούσιας ή υποχρεωτικής μετάταξης και της μεταφοράς, ενώ ενεργοποιείται ο θεσμός της προσωρινής μετακίνησης υπαλλήλων. Η τομή είναι ότι ο δημόσιος υπάλληλος δεν παραμένει οπωσδήποτε αμετακίνητος στη θέση που αρχικά διορίστηκε, αλλά κατευθύνεται ανάλογα με τις ανάγκες της υπηρεσίας και των πολιτών.

2. Θέση σε αργία πειθαρχικά υπόλογων υπαλλήλων
18. Η θέση σε αργία των πειθαρχικά υπόλογων υπαλλήλων είναι μια νέα ρύθμιση;
Όχι, διότι απλώς ενισχύεται το υπάρχον, πρόσφατο και αυστηρότερο πειθαρχικό δίκαιο για τους δημοσίους υπαλλήλους που εισήγαγε ο ν. 4057/2012. Τροποποιούνται και επεκτείνονται σε ολόκληρο τον δημόσιο τομέα υπάρχουσες διατάξεις του Υπαλληλικού Κώδικα που αφορούν τη θέση προσωπικού σε αυτοδίκαιη και δυνητική αργία (άρθρα 103 και 104 του Κώδικα). Στόχος είναι να εφαρμοστούν πλήρως και με αυστηρότητα οι νόμοι που ήδη υπάρχουν.

19. Τι διασφαλίζεται με τις νέες αυστηρότερες ρυθμίσεις;
Διασφαλίζεται ότι δεν θα παραμένουν στη θέση τους στην υπηρεσία υπάλληλοι που έχουν παραπεμφθεί στο πειθαρχικό συμβούλιο ή στα δικαστήρια για σοβαρή πειθαρχική ή ποινική υπόθεση μέχρι να καταδικαστούν τελεσίδικα ή να αθωωθούν. Στόχος είναι να προστατευθεί το κύρος των δημόσιων υπηρεσιών και των ίδιων των δημοσίων υπαλλήλων.

20. Ποιους υπαλλήλους αφορά;
Αφορά αποκλειστικά υπαλλήλους που έχουν παραπεμφθεί για σοβαρότατα ποινικά αδικήματα (π.χ. κακουργηματικές πράξεις, κλοπή, υπεξαίρεση, απάτη, εκβίαση, πλαστογραφία, δωροδοκία, απιστία περί την υπηρεσία και οποιοδήποτε έγκλημα κατά της γενετήσιας ελευθερίας) ή πειθαρχικά παραπτώματα (π.χ. πράξεις άρνησης αναγνώρισης του συντάγματος, απόκτηση οικονομικού οφέλους κατά την άσκηση των καθηκόντων, αναξιοπρεπής ή ανάρμοστη συμπεριφορά, σοβαρή απείθεια, αδικαιολόγητη αποχή από την εκτέλεση καθηκόντων, παράλειψη των πειθαρχικών οργάνων να προβούν σε δίωξη και τιμωρία πειθαρχικού παραπτώματος κλπ).

21. Ποιες περιπτώσεις δεν αφορά;
Δεν αφορά τις υπόλοιπες πειθαρχικές υποθέσεις που εκκρεμούν. Προφανώς δεν αφορά απλές παραβάσεις του Υπαλληλικού Κώδικα (π.χ. απλή απείθεια, άρνηση παροχής πληροφόρησης, μη έγκαιρη απάντηση σε πολίτες, άρνηση ή παρέλκυση εκτέλεσης υπηρεσίας, παράβαση της αρχής της αμεροληψίας - ισότητας - εχεμύθειας κλπ).

22. Η θέση σε αργία προσβάλλει το τεκμήριο αθωότητας του υπαλλήλου;
Η αργία είναι διοικητικό μέτρο και όχι ποινή. Συνεπώς δεν πλήττεται το τεκμήριο αθωότητας του υπαλλήλου. Ούτε βέβαια αποδυναμώνεται η δικαστική προστασία που απολαμβάνει. Μάλιστα προβλέπεται υπό προϋποθέσεις η δυνατότητα αναστολής ή άρσης της αργίας και η επαναφορά του υπαλλήλου στην υπηρεσία του.

23. Τι γίνεται εάν περάσει ένα έτος από τη θέση του υπαλλήλου σε αργία και η δίωξή του συνεχίσει να εκκρεμεί;
Το αρμόδιο πειθαρχικό συμβούλιο γνωμοδοτεί για τη συνέχιση ή μη της αργίας.