Το Ψήφισμα αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στη δημογραφική αλλαγή, την κοινωνικοοικονομική κρίση, τις πυκνές μεταναστευτικές ροές, την επιχειρηματικότητα, την εργασία, την υγεία και την σπατάλη τροφίμων.

Η Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ) είναι ένα συμβουλευτικό όργανο της ΕΕ αποτελούμενο από τοπικούς και περιφερειακούς εκλεγμένους εκπροσώπους και από τα 28 κράτη μέλη. Μέσω της ΕτΠ, οι εκπρόσωποι αυτοί μπορούν να διατυπώνουν τη γνώμη τους σχετικά με τη νομοθεσία της ΕΕ που έχει άμεσο αντίκτυπο στις περιφέρειες και τις πόλεις.

(2016/C 051/01)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

- έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με θέμα «Πρόγραμμα εργασίας για το 2016: Δεν είναι ώρα για εφησυχασμό» και τη συμφωνία συνεργασίας μεταξύ της ΕτΠ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

- έχοντας υπόψη το ψήφισμά της της 9ης Ιουλίου 2015 με τίτλο «Ψήφισμα σχετικά με τις προτεραιότητες για το πρόγραμμα εργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2016» και το ψήφισμά της της 4ης Ιουνίου 2015 με τίτλο «Οι προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών για την έκτη θητεία 2015-2020»,

- έχοντας υπόψη τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας,

1. επιδοκιμάζει τις προτάσεις της Επιτροπής να προωθήσει, με βάση την ενδιάμεση αναθεώρηση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και την υλοποίηση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (ΣΒΑ), μια νέα στρατηγική για την εφαρμογή της αρχής της βιωσιμότητας σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 3 της Συνθήκης της ΕΕ· οι δύο πιθανές επιλογές όσον αφορά αυτή τη νέα στρατηγική θα μπορούσαν να είναι οι ΣΒΑ να ενταχθούν είτε σε μια νέα αναθεωρημένη στρατηγική «Ευρώπη 2030» είτε σε μια νέα στρατηγική βιωσιμότητας·

2. τονίζει ότι η εν λόγω επιδίωξη χρειάζεται να αποκτήσει ισχυρή εδαφική διάσταση με τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών (ΤΠΑ) στον σχεδιασμό και στην υλοποίησή της, μέσω του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, προκειμένου να διασφαλιστεί τόσο η αποτελεσματικότητά της όσο και η δημοκρατική νομιμότητα και η υποχρέωση λογοδοσίας· το εν λόγω αίτημα σχετίζεται με την έκκληση της ΕτΠ να καταρτιστεί λευκή βίβλος σχετικά με την εδαφική συνοχή με βάση τις εργασίες της λουξεμβουργιανής προεδρίας για την ανάλυση της αλληλεπίδρασης μεταξύ της Εδαφικής Ατζέντας 2020 και της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»· σε αυτό το πλαίσιο, προτείνει επίσης να καταστούν υποχρεωτικές οι αναλύσεις εδαφικού αντικτύπου κατά τη διενέργεια των εκτιμήσεων επιπτώσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής·

3. προτρέπει σθεναρά την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Επιτροπή να δώσουν προτεραιότητα σε έργα που προβλέπουν τη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, συμπεριλαμβανομένων των ομάδων έργων μικρής και μεσαίας κλίμακας, και δεσμεύεται ότι θα προωθεί και θα παρακολουθεί τις δραστηριότητες του ΕΤΣΕ στο τοπικό και στο περιφερειακό επίπεδο· επισημαίνει ότι τα δάνεια από το ΕΤΣΕ δεν είναι κατάλληλα για όλες τις χώρες, δεδομένου ότι το ΕΤΣΕ δεν προσφέρει καλύτερους όρους δανειοδότησης στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές από αυτούς που είναι ήδη διαθέσιμοι σε ορισμένα κράτη μέλη·

4. χαιρετίζει την προθυμία της Επιτροπής να απλοποιήσει την εφαρμογή της πολιτικής για τη συνοχή και εκτιμά ότι οι προσπάθειες απλοποίησης πρέπει να διέπονται από μια σφαιρική προσέγγιση τόσο για τους δικαιούχους όσο και για τις διαχειριστικές αρχές· η ΕτΠ θα παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς και θα συνεισφέρει στις εργασίες της ομάδας υψηλού επιπέδου για την απλοποίηση·

5. καλεί την Επιτροπή να ξεκινήσει αμέσως διάλογο με την ΕτΠ σχετικά με τις εδαφικές πτυχές της αναθεώρησης του ΠΔΠ, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι όλες οι πολιτικές της ΕΕ θα συμβάλλουν στην ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής εντός της ΕΕ·

6. επισημαίνει ότι ο προσανατολισμός του προϋπολογισμού της ΕΕ προς την επίτευξη αποτελεσμάτων επιβάλλει επίσης να δοθεί μια φιλόδοξη συνέχεια στα προσεχώς αναμενόμενα συμπεράσματα της ομάδας υψηλού επιπέδου για τους ιδίους πόρους· δεδομένου ότι η βασική επίδραση του προϋπολογισμού της ΕΕ ασκείται στο τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές πρέπει να διαδραματίζουν επίσης εξέχοντα ρόλο —ιδίως μέσω της ΕτΠ— στην κατάρτιση ουσιαστικών και ολοκληρωμένων προτάσεων για τη μεταρρύθμιση του δημοσιονομικού συστήματος της ΕΕ που η ΕτΠ αναμένει ότι θα δρομολογηθεί από την Επιτροπή το 2016·

7. παροτρύνει και πάλι την Επιτροπή να δρομολογήσει εκ νέου τη συζήτηση με θέμα «Πέραν του ΑΕγχΠ» και να εξετάσει την αναγκαιότητα καθώς και τη σκοπιμότητα της διαμόρφωσης συμπληρωματικών δεικτών για την ευημερία και τη βιώσιμη ανάπτυξη·

8. εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι στο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2016 δεν γίνεται αναφορά στο αστικό θεματολόγιο της ΕΕ, λόγω της επείγουσας ανάγκης για μια πιο σφαιρική προσέγγιση της πολιτικής και της νομοθεσίας της ΕΕ στον συγκεκριμένο τομέα· εν προκειμένω, επαναλαμβάνει το αίτημά της για την εκπόνηση λευκής βίβλου σχετικά με το αστικό θεματολόγιο της ΕΕ·

9. προτρέπει την Επιτροπή να εξετάσει την πρόταση της λουξεμβουργιανής προεδρίας για μια «ευρωπαϊκή διασυνοριακή σύμβαση σχετικά με ειδικές διατάξεις στις διασυνοριακές περιφέρειες» και ζητά να συμμετάσχει ενεργά στην επανεξέταση των διασυνοριακών εμποδίων που προετοιμάζεται επί του παρόντος από την Επιτροπή·

10. επαναλαμβάνει την έκκλησή της προς την Επιτροπή να δημοσιεύσει πράσινη βίβλο για την κινητικότητα σε περιφέρειες που αντιμετωπίζουν γεωγραφικές και δημογραφικές προκλήσεις·

11. καλεί την Επιτροπή να εκδώσει λευκή βίβλο για τις αγροτικές περιοχές, με στόχο την ενίσχυση των τεράστιων δυνατοτήτων απασχόλησης και οικονομικής ανάπτυξης των εν λόγω περιοχών, συν τοις άλλοις και εντός ενός αστικού-αγροτικού πλαισίου· επισημαίνει εκ νέου την ανάγκη απλοποίησης της ΚΓΠ· επίσης, αναμένει την έκθεση σχετικά με τη λειτουργία της αγοράς γάλακτος, επί της οποίας η ΕτΠ έχει ήδη διατυπώσει εξαιρετικά συγκεκριμένες συστάσεις·

12. παρακινεί την Επιτροπή να μεριμνήσει για ένα σαφές σχέδιο δράσης σχετικά με τη γαλάζια ανάπτυξη και απευθύνει έκκληση για τη δημιουργία μιας κοινότητας της γνώσης και της καινοτομίας (ΚΓΚ) ειδικά εστιασμένης στη γαλάζια οικονομία, ως επιπλέον μέτρο για την ανάπτυξη δεξιοτήτων και τη μεταφορά ιδεών από τη θαλάσσια έρευνα στον ιδιωτικό τομέα·

13. επιδοκιμάζει τις προσπάθειες της Επιτροπής που έχουν ως στόχο να διευκολυνθεί η χρήση καινοτόμων χρηματοδοτικών μέσων· τονίζει ότι τα εν λόγω μέσα χρειάζονται περαιτέρω απλούστευση και προτρέπει σθεναρά την Επιτροπή να προωθήσει —σε στενή συνεργασία με τους εκπροσώπους των δήμων, των περιφερειών, της ΕΤΕπ και των κοινωνικών εταίρων— όλες τις νομικές λύσεις που είναι αναγκαίες προκειμένου να μην επαναληφθούν τα λάθη που έγιναν κατά την έναρξη της περιόδου προγραμματισμού 2007-2013·

14. προτίθεται να εξετάσει ενδελεχώς τη νέα δέσμη μέτρων για την κυκλική οικονομία, συμπεριλαμβανομένου τόσο του σχεδίου δράσης που εμπεριέχει όσο και της νέας νομοθετικής πρότασης περί τροποποίησης της νομοθεσίας της ΕΕ για τα απόβλητα, καθώς και τον αντίκτυπό της στις τοπικές και περιφερειακές αρχές·

15. καλεί την Επιτροπή να ενθαρρύνει την ενδυνάμωση της ευρωπαϊκής συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας και να αναγνωρίσει ρητά τον ρόλο και τη συμβολή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στις πολιτικές της Ενεργειακής Ένωσης, ιδίως όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τη μικροπαραγωγή ενέργειας, την υλοποίηση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, τις ενεργειακές υποδομές και τις πολιτικές διαφοροποίησης, καθώς και τις πρωτοποριακές ενεργειακές τεχνολογίες· δηλώνει πρόθυμη να συμμετάσχει ενεργά στο φόρουμ των ενεργειακών υποδομών και να συνεργαστεί με τις ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές ενέργειας·

16. συνιστά στην Επιτροπή να συνεκτιμήσει τόσο τις απόψεις και τις προσδοκίες των καταναλωτών όσο και την εμπειρία και τις βέλτιστες πρακτικές των τοπικών και περιφερειακών αρχών κατά τον σχεδιασμό της νέας δομής της αγοράς ενέργειας· δηλώνει έτοιμη να συμβάλει ενεργά στις εργασίες του Ενεργειακού Φόρουμ Πολιτών·

17. εκφράζει την ικανοποίησή της που η Επιτροπή προωθεί μια πρωτοβουλία, αν και μη νομοθετική, για την ευρωπαϊκή διαστημική στρατηγική και ελπίζει ότι θα υποστηρίξει την αγορά των εφαρμογών των διαστημικών τεχνολογιών, προκειμένου να ενθαρρυνθεί η δημιουργία ΜΜΕ στον τομέα αυτό· εν προκειμένω, ζητά τη μεγαλύτερη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στις φάσεις χάραξης και εφαρμογής της ευρωπαϊκής διαστημικής στρατηγικής·

18. καλεί την Επιτροπή να υποστηρίξει τις τοπικές και περιφερειακές πρωτοβουλίες στην εκστρατεία για «Πόλεις ανθεκτικές σε καταστροφές», η οποία διοργανώνεται υπό την καθοδήγηση των Ηνωμένων Εθνών εντός του «πλαισίου του Sendai», και επαναλαμβάνει το αίτημά της προς την Επιτροπή να εντάξει σαφώς την αύξηση της ανθεκτικότητας στις αναπτυξιακές της πολιτικές· η τωρινή ανάληψη δράσης θα ήταν πολύ αποδοτικότερη οικονομικά από ό,τι η οικοδόμηση της ανθεκτικότητας των ήδη κατασκευασμένων υποδομών·

19. χαιρετίζει την απόφαση της Επιτροπής για τη συγχώνευση της διαχείρισης των πρωτοβουλιών «Σύμφωνο των δημάρχων» και «Δήμαρχοι για την προσαρμογή», και εκδηλώνει την προθυμία της να συμβάλει ενεργά στη διεύρυνση και στην προώθηση του νέου ολοκληρωμένου «Συμφώνου των Δημάρχων για το κλίμα και την ενέργεια», σε παγκόσμια κλίμακα· επαναλαμβάνει, ωστόσο, ότι δεν θα πρέπει να παραβλεφθούν οι άλλες τοπικές και περιφερειακές μορφές συνεργασίας σε θέματα σχετικά με το κλίμα και την ενέργεια·

20. εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι το πρόγραμμα εργασίας δεν περιλαμβάνει σαφή αναφορά στο Γενικό Πρόγραμμα Δράσης της Ένωσης για το Περιβάλλον έως το 2020, όπως εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (1)· ειδικότερα, προτρέπει την Επιτροπή να υλοποιήσει τον τέταρτο στόχο προτεραιότητας για τη μεγιστοποίηση των ωφελημάτων της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ μέσω της βελτιωμένης εφαρμογής της· παρότι χαιρετίζει την προβλεπόμενη πρωτοβουλία REFIT για την υποβολή περιβαλλοντικών εκθέσεων, επαναλαμβάνει ωστόσο το αίτημά της όσον αφορά μια νέα οδηγία σχετικά με την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά ζητήματα, καθώς και για μια νομοθετική πρόταση για τις περιβαλλοντικές επιθεωρήσεις και την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων (2)·

21. διαπιστώνει με ανησυχία ότι η δημογραφική αλλαγή, η κοινωνικοοικονομική κρίση και οι πυκνές μεταναστευτικές ροές μπορούν να επιτείνουν τις ήδη υπάρχουσες ανισότητες στον τομέα της υγείας μεταξύ των ευρωπαϊκών περιφερειών και να αποτελέσουν πρόβλημα για την ύπαρξη αποτελεσματικών, προσβάσιμων και ανθεκτικών συστημάτων υγείας, και προτρέπει την Επιτροπή να αναθέσει την εκπόνηση μελέτης για τη διερεύνηση των εν λόγω επιβαρυντικών παραγόντων και των τρόπων με τους οποίους οι ευρωπαϊκές περιφέρειες μπορούν να μετατρέψουν το πρόβλημα αυτό σε ευκαιρία·

22. καλεί την Επιτροπή να αναλάβει δράση στον τομέα της σπατάλης τροφίμων, θέτοντας ως στόχο τον περιορισμό της σπατάλης τροφίμων τουλάχιστον κατά 30 % έως το 2025, λαμβάνοντας ιδιαίτερα υπόψη ότι πολλές τοπικές και περιφερειακές αρχές ανά την Ευρώπη χρειάζονται καθοδήγηση και ασφάλεια δικαίου όταν προβαίνουν στην υλοποίηση μέτρων και πρωτοβουλιών για τον περιορισμό της σπατάλης τροφίμων·

23. επαναλαμβάνει τις εκκλήσεις της προκειμένου να συνεκτιμώνται στα μέτρα της ΕΕ, στις ρυθμίσεις χρηματοδότησης και στις προτεραιότητες, οι σωρευτικές επιπτώσεις των μικρού και μεσαίου μεγέθους πόλεων, δεδομένου ότι περίπου το 56 % των πόλεων αυτών έχει πληθυσμό από 5 000 έως 100 000 κατοίκους·

24. παροτρύνει την Επιτροπή να υποβάλει άμεσα τις προτάσεις πρωτοβουλιών της όσον αφορά την υλοποίηση της στρατηγικής για την ενιαία αγορά, υπογραμμίζει δε ότι θα πρέπει να αξιολογηθεί πλήρως ο εδαφικός αντίκτυπος των σχετικών μέτρων·

25. τονίζει ότι η υλοποίηση της ενιαίας ψηφιακής αγοράς είναι πρωταρχικής σημασίας για τους δήμους και τις περιφέρειες· καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλλει τακτικά εκθέσεις σχετικά με την πρόοδο που σημειώνεται για τη γεφύρωση του «ψηφιακού χάσματος», ιδίως σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο·

26. χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να αναθεωρήσει την οδηγία για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων (ΥΟΑΜ) και ζητά τη δέουσα συνεκτίμηση της περιφερειακής διάστασης και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της εκάστοτε περιοχής·

27. υπογραμμίζει ότι απαιτείται μια στρατηγική για τη στήριξη της δημιουργίας υποδομών ΤΠΕ, ιδίως στις αγροτικές, στις απομακρυσμένες περιφέρειες και γενικότερα στις περιφέρειες με καθυστέρηση ανάπτυξης, λαμβανομένου υπόψη ότι οι υπηρεσίες ευρυζωνικής και υπερευρυζωνικής σύνδεσης μπορούν να αποτελέσουν ισχυρό μοχλό ανάπτυξης·

28. επικροτεί την εστίαση της Επιτροπής στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων της συνεργατικής ή κοινόχρηστης οικονομίας και αναμένει από την Επιτροπή να υποβάλει σύντομα προτάσεις σχετικά με μια συντονισμένη προσέγγιση όσον αφορά τους κανόνες που τη διέπουν, λαμβάνοντας υπόψη τον σημαντικό ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών, καθώς και την ανάγκη διασφάλισης των δικαιωμάτων των καταναλωτών·

29. επιδοκιμάζει τις προσπάθειες της Επιτροπής για την άρση των ρυθμιστικών εμποδίων που τίθενται στις ΜΜΕ και στις νεοσύστατες επιχειρήσεις και χαιρετίζει την πρόθεσή της να προτείνει μια πρωτοβουλία για την παροχή δεύτερης ευκαιρίας στους επιχειρηματίες σε περίπτωση πτώχευσης· εξαίρει τη σημαντική συμβολή των δήμων και των περιφερειών στην ανάδειξη ισχυρών επιχειρηματικών οικοσυστημάτων και τονίζει επομένως την ανάγκη ενσωμάτωσής τους στη διακυβέρνηση της πολιτικής για τις ΜΜΕ και, ειδικότερα στο δίκτυο απεσταλμένων των ΜΜΕ·

30. παροτρύνει την Επιτροπή να συνεχίσει τις προσπάθειές της για τη δημιουργία Ένωσης Κεφαλαιαγορών και τονίζει εκ νέου ότι απαιτείται να ελαχιστοποιηθεί ο διοικητικός φόρτος που θα προκληθεί από τις μελλοντικές ρυθμιστικές δράσεις και να αποφευχθεί η υπερβολική ανάληψη κινδύνων και η αστάθεια στις χρηματοπιστωτικές αγορές·

31. χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει σχέδιο δράσης για τον ΦΠΑ, προκειμένου να τεθούν σε εφαρμογή τα διεθνή πρότυπα σχετικά με τη διάβρωση της φορολογικής βάσης και τη μεταφορά των κερδών και να διευκρινιστούν —στο πλαίσιο της αναθεώρησης της οδηγίας της ΕΕ για το κοινό σύστημα ΦΠΑ, το 2016— οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες η μη φορολόγηση δημόσιων διαδημοτικών συμπράξεων που δεν υπάγονται στη νομοθεσία περί δημόσιων συμβάσεων μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι σύμφωνη με το δίκαιο της ΕΕ·

32. λαμβάνει υπό σημείωση την εξαγγελία της Επιτροπής για την απόσυρση της υφιστάμενης πρότασής της σχετικά με την κοινή ενοποιημένη βάση φορολογίας των εταιρειών, η οποία είχε επικροτηθεί από την ΕτΠ, αλλά διερωτάται σε ποιο βαθμό η πρόθεση της Επιτροπής να την αντικαταστήσει «με προτάσεις για σταδιακή προσέγγιση, αρχίζοντας με την επίτευξη συμφωνίας επί της υποχρεωτικής φορολογικής βάσης» προεξοφλεί την έκβαση της εν εξελίξει διαβούλευσης επί του θέματος·

33. εκφράζει τη βαθιά λύπη της που δεν δόθηκε καμία εξήγηση για την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να μετατεθεί για αργότερα η υιοθέτηση της δέσμης μέτρων για την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού, η οποία προβλεπόταν ότι θα αποτελούσε μία από τις εμβληματικές πρωτοβουλίες της Επιτροπής για την καταπολέμηση του κοινωνικού ντάμπινγκ και του κοινωνικού τουρισμού και την ενίσχυση των κοινωνικών δικαιωμάτων στην Ευρώπη, και η οποία έπρεπε, κατά την ΕτΠ, να συμπεριλαμβάνει αναθεώρηση της οδηγίας για την απόσπαση των εργαζομένων·

34. αναμένει την πρόταση της Επιτροπής για την καλύτερη αντιμετώπιση των προκλήσεων που τίθενται όσον αφορά την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής —ειδικότερα σε σχέση με τη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας—, κυρίως μέσω της αναθεώρησης της οδηγίας του 2010 σχετικά με τη γονική άδεια, της άρσης του θεσμικού αδιεξόδου σχετικά με την οδηγία για την άδεια μητρότητας και της παρουσίασης συγκεκριμένης στρατηγικής για την επίτευξη της ισότητας των φύλων εντός της ΕΕ·

35. καλεί την Επιτροπή να προτείνει την αναθεώρηση της οδηγίας σχετικά με την προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους που συνδέονται με την έκθεση σε καρκινογόνους και μεταλλαξιογόνους παράγοντες κατά την εργασία και να υποβάλει πρόταση οδηγίας σχετικά με τις μυοσκελετικές παθήσεις·

36. υπογραμμίζει ότι η ατζέντα «Νέες δεξιότητες για την Ευρώπη» θα πρέπει να επικεντρωθεί στην ανανέωση των προσπαθειών εκσυγχρονισμού των ευρωπαϊκών συστημάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και στην υποβολή προτάσεων με μέλημα να εξασφαλιστεί ότι όλοι όσοι ζουν στην ΕΕ έχουν το δικαίωμα και τη δυνατότητα να αποκτήσουν ένα ελάχιστο επίπεδο εκπαίδευσης και δεξιοτήτων για την επίτευξη αριστείας και την ενθάρρυνση της καινοτομίας τόσο στην εκπαίδευση όσο και στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ΕΕΚ), προάγοντας την εκπαίδευση σε ψηφιακές δεξιότητες και τον ρόλο της εκπαίδευσης για την καταπολέμηση της ριζοσπαστικοποίησης της νεολαίας·

37. χαιρετίζει την προθυμία της Επιτροπής να βελτιώσει τη δημοκρατική λογοδοσία του συστήματος οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ, η οποία δεν θα μπορούσε να είναι πλήρης χωρίς τη συμμετοχή των υποεθνικών αρχών·

38. καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει τον αντίκτυπο των νέων κανόνων του ΕΣΟΛ 2010 στην επενδυτική ικανότητα των τοπικών και περιφερειακών αρχών·

39. αναμένει με ενδιαφέρον τις πρωτοβουλίες της Επιτροπής σχετικά με τη μετάβαση από την πρώτη στη δεύτερη φάση της διαδικασίας ολοκλήρωσης της ΟΝΕ, συμπεριλαμβανομένης της λευκής βίβλου που προβλέπεται για την άνοιξη του 2017· υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι για κάθε φάση της εφαρμογής πρέπει να ληφθεί ξεχωριστή απόφαση·

40. τονίζει ότι η αντιμετώπιση των περιφερειακών ανισοτήτων είναι ζωτικής σημασίας για τη βελτίωση της κοινωνικής διάστασης της ΟΝΕ· επισημαίνει ότι θα ήταν σκόπιμο να προστεθούν δείκτες μέτρησης των περιφερειακών ανισοτήτων στον πίνακα κοινωνικών δεικτών της ΟΝΕ·

41. είναι της γνώμης ότι η πολυεπίπεδη διακυβέρνηση καθιστά δυνατή την έμπρακτη αντιμετώπιση των ζητημάτων που σχετίζονται με την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και συμβάλλει στη διαδικασία οικοδόμησης και προάσπισης της Ευρώπης των πολιτών·

42. θεωρεί ότι η αμοιβαία εμπιστοσύνη είναι θεμελιώδους σημασίας για την αποτελεσματική διασυνοριακή επιβολή του νόμου, δεδομένου ότι η τρομοκρατία και η ριζοσπαστικοποίηση, το οργανωμένο έγκλημα και η εγκληματικότητα στον κυβερνοχώρο έχουν εκ φύσεως διακρατικό χαρακτήρα και απαιτούν απόκριση εκ μέρους της ΕΕ· επιδοκιμάζει τη δέσμευση της Επιτροπής για την επίδειξη μεγαλύτερης προσοχής στη βελτίωση της επιχειρησιακής συνεργασίας και στην ανάπτυξη των εργαλείων που απαιτούνται προς τον σκοπό αυτό·

43. διαπιστώνει την έμφαση που δίδεται στις αρχές της αλληλεγγύης και της υπευθυνότητας στο ευρωπαϊκό θεματολόγιο για τη μετανάστευση και στις πρωτοβουλίες για την υλοποίησή του· υπογραμμίζει ότι οι εν λόγω αρχές και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς και οι δυνατότητες των τοπικών και περιφερειακών αρχών θα πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο όλων των πολιτικών της ΕΕ για τη μετανάστευση και να λαμβάνονται υπόψη κατά την έγκριση και την εφαρμογή τους από τα κράτη μέλη·

44. λαμβάνει υπό σημείωση την αύξηση των χρηματοδοτικών κονδυλίων της ΕΕ για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης και καλεί την Επιτροπή να διενεργήσει ανάλυση σχετικά με την προστιθέμενη αξία και το εύρος της χρήσης τους, ιδίως όσον αφορά τις τοπικές και περιφερειακές αρχές· τονίζει την επιτακτική ανάγκη ταχύτερης παροχής και διάθεσης κονδυλίων για τη διαχείριση της μετανάστευσης και της ένταξης· προτρέπει σθεναρά την Επιτροπή να διασφαλίσει στις τοπικές και περιφερειακές αρχές που υποδέχονται και φιλοξενούν επί του παρόντος πρόσφυγες την επείγουσα χορήγηση των απαιτούμενων χρηματοδοτικών πόρων για την κάλυψη των άμεσων αναγκών των προσφύγων·

45. χαιρετίζει την εξαγγελία πρωτοβουλιών για την αντιστάθμιση των ελλείψεων που παρατηρούνται στους κανονισμούς της ΕΕ περί ασύλου και τη διαμόρφωση ενός συνεκτικού και μακρόπνοου συστήματος μετεγκατάστασης και επανεγκατάστασης για ολόκληρη την επικράτεια της ΕΕ· επιδοκιμάζει, στο πλαίσιο αυτό, την προβλεπόμενη περαιτέρω ανάπτυξη του κανονισμού του Δουβλίνου με στόχο μια πιο ισότιμη κατανομή των βαρών βάσει σταθερών και δίκαιων ποσοστώσεων· επιπλέον, υπογραμμίζει ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ οφείλουν να τηρούν με συνέπεια τις ισχύουσες διατάξεις της διαδικασίας του Δουβλίνου που έχουν συμφωνηθεί από κοινού, όπως και τις απαιτήσεις υποδοχής και τα διαδικαστικά πρότυπα της ΕΕ·

46. υπογραμμίζει ότι είναι επιτακτική ανάγκη να προστατεύονται καλύτερα τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ· τονίζει ότι θα πρέπει να αποφεύγεται οποιοδήποτε μέτρο θα έθετε σε κίνδυνο την αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας στο εσωτερικό του χώρου Σένγκεν· αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι σε εξαιρετικές περιπτώσεις πρέπει να είναι δυνατοί οι έλεγχοι στα εσωτερικά σύνορα της ΕΕ για τη διασφάλιση ενός χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης· παροτρύνει σθεναρά την Επιτροπή να συνεκτιμήσει επίσης ότι θα πρέπει στο μέλλον να αναληφθούν πρωτοβουλίες για τη διευκόλυνση της ένταξης των προσφύγων, όπως σύναψη συμπράξεων για τη μετανάστευση και την ένταξη μεταξύ των ΤΠΑ των χωρών προέλευσης και των χωρών προορισμού τους·

47. λαμβάνει υπό σημείωση την πρόταση της Επιτροπής για τη θέσπιση καταλόγου ασφαλών χωρών καταγωγής και δεσμεύεται να δραστηριοποιηθεί για τη διαμόρφωση πολιτικών και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο μέσω των μεικτών συμβουλευτικών επιτροπών της και των ομάδων εργασίας της, με τη συμμετοχή και των επτά χωρών που απαριθμούνται στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής·

48. καλεί την Επιτροπή να σχεδιάσει αποτελεσματικές πολιτικές επιστροφής, οι οποίες θα πρέπει να τεθούν ταχέως σε εφαρμογή, με σεβασμό της αξιοπρέπειας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων των μεταναστών που δεν δικαιούνται να τους χορηγηθεί άσυλο και που μπορούν να επιστρέψουν με ασφάλεια στη χώρα προέλευσής τους· αυτό είναι απαραίτητο για να εξασφαλιστεί η επικέντρωση των πόρων σε εκείνους που τους έχουν πραγματικά ανάγκη και να αποτραπεί η πρόκληση πρόσθετων κοινωνικών συγκρούσεων που θα μπορούσαν να προλειάνουν το έδαφος για την εκδήλωση φαινομένων εξτρεμισμού·

49. χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής περί θεσμοθέτησης ενός νέου Συστήματος Επενδυτικών Δικαστηρίων (Investment Court System — ICS) τόσο για την TTIP όσο και για όλες τις άλλες —υφιστάμενες και μελλοντικές— εμπορικές διαπραγματεύσεις· επιδοκιμάζει, ειδικότερα, το γεγονός ότι η νέα πρόταση κατοχυρώνει το δικαίωμα των κυβερνήσεων να προβαίνουν σε κανονιστικές ρυθμίσεις, αλλά ζητά την παροχή πρόσθετων ενδελεχών διευκρινίσεων όσον αφορά τον τρόπο κατά τον οποίο το σύστημα αυτό θα βελτιώσει την κατάσταση σε σχέση με τον τρέχοντα μηχανισμό επίλυσης διαφορών επενδυτή-κράτους (ΕΔΕΚ)·

50. παροτρύνει σθεναρά την Επιτροπή να προβεί, πριν από την έναρξη των εμπορικών διαπραγματεύσεων, σε εκτίμηση των δυνητικών οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων των εμπορικών συμφωνιών όσον αφορά, μεταξύ άλλων, τις ΜΜΕ, τους καταναλωτές, συγκεκριμένους οικονομικούς τομείς, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις αναπτυσσόμενες χώρες· τονίζει ειδικότερα, ότι απαιτείται να διευκρινιστεί εάν και πότε η ΤΤΙΡ μπορεί να επηρεάσει τις τοπικές δημόσιες υπηρεσίες·

51. εκφράζει τη λύπη της για τη συνεχιζόμενη παράλειψη της περιφερειακής και τοπικής διάστασης στις εμπορικές διαπραγματεύσεις και καλεί την Επιτροπή να διορθώσει τη συγκεκριμένη παράλειψη στη νέα στρατηγική της για το εμπόριο και τις επενδύσεις· σε αυτό το πλαίσιο, καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει την ΕτΠ στις διαπραγματεύσεις για την TISA, ιδίως μέσω της παροχής στην ΕτΠ πρόσβασης στα έγγραφα των διαπραγματεύσεων, ακριβώς όπως στην περίπτωση της TTIP·

52. τονίζει την επιτακτική ανάγκη ειρηνικής διευθέτησης των συγκρούσεων στη Λιβύη, στη Συρία και στην Ουκρανία· προτείνει τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στο πλαίσιο της «διαπροσωπικής διπλωματίας»· επιβεβαιώνει εκ νέου την προθυμία της να συμβάλει στην υλοποίηση της μεταρρύθμισης για την αποκέντρωση στην Ουκρανία και συνιστά την ενίσχυση των δεσμών συνεργασίας μεταξύ των τοπικών και περιφερειακών αρχών της Ευρώπης και της Λιβύης με στόχο την οικοδόμηση ικανοτήτων και την εδαφική ανάπτυξη, ακόμη και πριν από την πλήρη εφαρμογή της συνολικής εσωτερικής συμφωνίας·

53. χαιρετίζει την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να επιδιώξει τη διαμόρφωση ενός περισσότερο στοχοθετημένου πλαισίου, εστιασμένου στη σταθεροποίηση και στη δημοκρατική ανάπτυξη των χωρών-εταίρων στο πλαίσιο της νέας ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας· υπογραμμίζει ότι στη νέα πολιτική απαιτείται να υιοθετηθεί μια εδαφική προσέγγιση και να υποστηριχθεί η διαδικασία αποκέντρωσης στους στρατηγικούς της στόχους· δεσμεύεται να συνεισφέρει στην προσέγγιση αυτή με τη βοήθεια των δύο διαύλων συνεργασίας που διαθέτει, ήτοι της Ευρωμεσογειακής Περιφερειακής και Τοπικής Συνέλευσης (ARLEM) και της διάσκεψης Περιφερειακών και Τοπικών Αρχών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης (CORLEAP)·

54. επικροτεί την πρόθεση της Επιτροπής να εξακολουθήσει να μεριμνά για την απτή υλοποίηση της ενταξιακής προσχώρησης των υποψηφίων προς ένταξη στην ΕΕ χωρών· προτρέπει σθεναρά την Επιτροπή να εξετάσει λεπτομερέστερα την κατάσταση των αυτοδιοικητικών αρχών στις χώρες της διεύρυνσης, στο πλαίσιο των εκθέσεων προόδου σχετικά με τη διεύρυνση που θα τεθούν στο επίκεντρο των εργασιών των μεικτών συμβουλευτικών επιτροπών και των ομάδων εργασίας·

55. επιδοκιμάζει τόσο την προτεινόμενη πολιτική για μετά τη συμφωνία του Κοτονού όσο και την πρόθεση της Επιτροπής να μεγιστοποιήσει τη συνοχή της εξωτερικής πολιτικής· εμμένει ιδιαίτερα στην ανάγκη ενδυνάμωσης της τοπικής δημοκρατίας και της διοικητικής ικανότητας στο πλαίσιο της αναπτυξιακής πολιτικής, αλλά και στην ανάγκη προώθησης της περιφερειακής ολοκλήρωσης στις περιοχές-εταίρους και της αποκεντρωμένης αναπτυξιακής συνεργασίας με τις εν λόγω περιοχές·

56. προτρέπει την Επιτροπή, κατά την εξέταση των απαντήσεων που έχουν δοθεί στο πλαίσιο δημόσιων διαβουλεύσεων, να λαμβάνει υπόψη τις ποικίλες προελεύσεις των διαφόρων συνεισφορών και να κάνει διάκριση μεταξύ συνεισφορών εκπροσώπων ειδικών συμφερόντων και συνεισφορών εκπροσώπων γενικών συμφερόντων, μεταξύ των οποίων εντάσσονται οι συνεισφορές των τοπικών και των περιφερειακών αρχών· τονίζει ότι είναι σημαντικό να συνεκτιμάται αυτή η διαφορά πεδίου ενδιαφερόντων, ώστε να μπορεί, μεταξύ άλλων, να αξιολογείται κατά πόσον απαιτείται εξέταση του εδαφικού αντικτύπου για συγκεκριμένες νομοθετικές προτάσεις·

57. επισημαίνει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να διαδραματίσουν πρωταρχικό ρόλο για τον εντοπισμό των διοικητικά επαχθών κανόνων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του διοικητικού φόρτου που μπορεί να προκληθεί τόσο κατά τη μεταφορά των εν λόγω κανόνων στην εθνική νομοθεσία όσο και κατά την εφαρμογή τους· επαναλαμβάνει την έκκλησή της για την πραγματοποίηση αναφοράς στη συμβολή της ΕτΠ στη νομοθετική διαδικασία στο πλαίσιο της διοργανικής συμφωνίας για τη βελτίωση της νομοθεσίας, λαμβανομένου υπόψη της προνομιακού θεσμικού ρόλου της ΕτΠ όσον αφορά την αρχή της επικουρικότητας και τον εδαφικό αντίκτυπο της νομοθεσίας της ΕΕ·

58. τονίζει εκ νέου το αίτημά της για την εξαίρεση των δημοκρατικά εκλεγμένων εκπροσώπων των περιφερειακών και τοπικών αρχών και των αντιπροσωπευτικών τους ενώσεων από τους κανόνες του μητρώου διαφάνειας της ΕΕ, το οποίο έχει ως στόχο να ρυθμίσει την πρόσβαση των ομάδων ειδικών συμφερόντων στα όργανα της ΕΕ·

59. χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να επεκτείνει τους «Διαλόγους με τους πολίτες», καθώς και την αποφασιστικότητά της να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ της ΕΕ και των πολιτών της· επαναλαμβάνει ότι θα εξακολουθήσει να προωθεί τόσο τη διαφάνεια και τη δημοκρατική λογοδοσία στο πλαίσιο της διαδικασίας λήψης αποφάσεων της ΕΕ όσο και την αποκεντρωμένη επικοινωνία σχετικά με τις πολιτικές της ΕΕ που επηρεάζουν τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, με μέλημα τη μεγιστοποίηση της νομιμότητας της ΕΕ και της νομοθεσίας της·

60. παρακολουθεί με ζωηρό ενδιαφέρον την αναθεώρηση του κανονισμού σχετικά με την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία πολιτών και τονίζει ότι χρειάζεται συνολική αναθεώρηση, προκειμένου το εν λόγω μέσο να εκπληρώσει τον δυνητικό του ρόλο και να καταδείξει την αξία του·

61. αναθέτει στον πρόεδρό της να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο και στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Βρυξέλλες 3 Δεκεμβρίου 2015.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Markku MARKKULA