Αθήνα 9.5.2013, 18:21

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

Δελτίο Τύπου

Κοινή συνέντευξη Τύπου του Υπουργού Οικονομικών, Γιάννη Στουρνάρα, και του Υπουργού Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Κωστή Χατζηδάκη

Γ. Στουρνάρας: Καλή μας μέρα και χρόνια πολλά.
Αποφασίσαμε να κάνουμε τη σημερινή συνέντευξη για να απαντήσουμε αν όντως έχουμε κάνει μεταρρυθμίσεις, αν έχουμε ανοίξει αγορές και επαγγέλματα. Το θέμα των αγορών είναι πιο πολύ θέμα του κ. Χατζηδάκη, το θέμα των επαγγελμάτων είναι περισσότερο του Υπουργείου Οικονομικών.
Κατ’ αρχάς γιατί άνοιγμα αγορών και επαγγελμάτων; Για ποιο λόγο; Επειδή μας το επιβάλλει η τρόικα ή επειδή πρέπει να γίνει; Σαφώς πρέπει να γίνει. Ήδη, οι πρώτες μελέτες του ΟΟΣΑ, για παράδειγμα αρχές μας δεκαετίας του 2000, αλλά και μας μελέτες και του ΚΕΠΕ- είχε γίνει μια μελέτη εδώ τότε- έδειχναν ότι η Ελλάδα έχει από τα πλέον περιοριστικά πλαίσια στη λειτουργία αγορών και επαγγελμάτων.
Τι σημαίνει αυτό: Σε κάθε οικονομία, η ισορροπία των πόρων δίνεται από τη συνολική ζήτηση και από τη συνολική προσφορά. Τώρα φανταστείτε όσοι από εμάς έχουμε κάνει οικονομικά, το απλό διάγραμμα συνολικής ζήτησης και συνολικής προσφοράς.
Όταν η προσφορά είναι περιορισμένη, το αποτέλεσμα είναι υψηλή τιμή και άρα χαμηλή ανταγωνιστικότητα και χαμηλή ποσότητα. Αυτό, λοιπόν, ήταν ένα χαρακτηριστικό μας ελληνικής οικονομίας που το είχαν εντοπίσει οι διεθνείς οργανισμοί που ασχολούντο με την ένταση του ανταγωνισμού. Άρα, λοιπόν, η Ελλάδα χαρακτηριζόταν συνήθως από κλειστές αγορές και από κλειστά επαγγέλματα.
Μία από μας πρώτες μελέτες που έγιναν ήταν του ΙΟΒΕ το 2010, η οποία ξεκίνησε κάπως διαφορετικά. Στη μελέτη αυτή του ΙΟΒΕ, που είχε εκπονήσει ο τότε επιστημονικός συνεργάτης ο Νίκος Ζόνζηλος, είδε ότι συγκρίνοντας την Ελλάδα με την Ευρωζώνη και ως αποτέλεσμα του πολύ πιο περιοριστικού πλαισίου μας αγορές και στα επαγγέλματα, τα περιθώρια κέρδους και ειδικά μας υπηρεσίες, αλλά γενικά στα μη εμπορεύσιμα αγαθά και υπηρεσίες, είναι 15,5% ψηλότερα στη χώρα μας απ’ ό,τι στην  υπόλοιπη Ευρωζώνη.
Αυτό εξηγούσε εν μέρει γιατί η Ελλάδα ήταν μια σχετικά ακριβή χώρα για το επίπεδο ανάπτυξής μας σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρωζώνη και κατόπιν έθεσε το εξής ερώτημα από τη μελέτη του ΙΟΒΕ: Αν προχωρήσουμε σε πλήρη απελευθέρωση – όχι να γίνουμε Σιγκαπούρη – να γίνουμε Ευρωζώνη, αν δηλαδή συγκλίνει το ποσοστό κέρδους στην Ελλάδα με την υπόλοιπη Ευρωζώνη, τι αποτέλεσμα θα έχουμε; Μακροχρόνια; Συγκρίνοντας δηλαδή το ένα σημείο ισορροπίας πριν από την απελευθέρωση με την τελική απελευθέρωση; Όταν δηλαδή το ρυθμιστικό πλαίσιο στην Ελλάδα γίνει ακριβώς το ίδιο με το ρυθμιστικό πλαίσιο στην Ευρωζώνη. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Έδειχνε περίπου ότι το Εθνικό Προϊόν, αν ήταν 100 πριν από την απελευθέρωση, μακροχρόνια θα γίνει 115 μόνο εξ αυτού του λόγου.
Πολλοί παρεξήγησαν αυτή τη μελέτη και είπαν «μα το Προϊόν έπεσε στην Ελλάδα τα προηγούμενα χρόνια». Το Προϊόν έπεσε στην Ελλάδα λόγω μας κρίσης. Η μελέτη αυτή λέει τι θα γίνει αν τα πράγματα παραμείνουν τα ίδια. Άρα, λοιπόν, ξέρουμε από τη μελέτη αυτή, αλλά και από μας που έγιναν μετά από τον ΟΟΣΑ, ότι αν ανοίξουμε μας αγορές και τα επαγγέλματα θα έχουμε ψηλότερο Προϊόν, ψηλότερη απασχόληση, χαμηλότερες τιμές μερικής ανταγωνιστικότητας. Γι’ αυτό ξεκινήσαμε και απελευθερώνουμε αγορές και επαγγέλματα.
Τι έχει γίνει μέχρι τώρα; Εγώ θα μιλήσω περισσότερο για τα επαγγέλματα. Πράγματι είχαμε περιοριστικούς όρους άσκησης σε εκατοντάδες επαγγέλματα τα οποία στερούσαν επί χρόνια την ελληνική οικονομία από μας θετικές επιπτώσεις του ανταγωνισμού.
Η οικονομία μας, μας μας είπα, ήταν γεμάτη περιχαρακώσεις και φραγμούς υπέρ, στην ουσία, προνομιούχων που δεν ήθελαν να χάσουν κεκτημένα. Δεν νοείται υγιής οικονομία, όταν τα κλειστά επαγγέλματα είναι περισσότερα από τα ανοιχτά, όταν διοικητικά και γραφειοκρατικά εμπόδια στερούν από μας επιχειρήσεις ανταγωνιστικότητα και από την κοινωνία πολυάριθμες θέσεις εργασίας που σήμερα είναι και το ζητούμενο.
Μέχρι σήμερα επαγγέλματα που κάποιοι θεωρούν ότι είναι απλά ρυθμισμένα, ήταν στην πραγματικότητα ερμητικά κλειστά, κρατώντας τεχνηέντως μας νέους επαγγελματίες και επιστήμονες αποκλεισμένους από μας αγορές.
Κατά την εφαρμογή του προγράμματος οικονομικής στήριξης, το άνοιγμα των επαγγελμάτων μπορεί να αποτελέσει μέσω αντιστάθμισης των επιπτώσεων των δημοσιονομικών μέτρων στην ανάπτυξη και μας απαραίτητη προϋπόθεση για τη βελτίωση μας ανταγωνιστικότητας.
Η συνεχιζόμενη ύφεση, βεβαίως, αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα στην πλήρη αξιοποίηση των θετικών συνεπειών από την άρση των επί πολλά χρόνια υφισταμένων περιορισμών. Όσο θα βελτιώνονται τα δημοσιονομικά μεγέθη, η συμβολή του διαρθρωτικού μέτρου, του ανοίγματος των κλειστών επαγγελμάτων και αγορών στην αναπτυξιακή προοπτική θα μεγεθύνεται.
Σήμερα για εκατοντάδες επαγγέλματα η ιεράρχηση γίνεται με την απλή αναγγελία έναρξης επαγγέλματος, χωρίς την ανάγκη προηγούμενης χορήγησης διοικητικής άδειας – και θα μπω σε λεπτομέρειες μετά.
Μας, δεν υπάρχουν μια σειρά περιορισμοί μας πληθυσμιακά κριτήρια, γεωγραφικοί περιορισμοί, ελάχιστες αποστάσεις, αποκλειστική δυνατότητα διάθεσης, περιορισμοί στο μετοχικό κεφάλαιο, υποχρεωτικές κατώτατες τιμές, ή αμοιβές στην άσκηση του επαγγέλματος. Και όλα αυτά έγιναν τον τελευταίο περίπου 1,5 χρόνο.
Όσον αφορά τη νομοθεσία, το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο κρίνεται επαρκές σήμερα. Κατ’ αρχάς υπάρχει ο βασικός νόμος 3919 του2011 με οριζόντια εφαρμογή για την αυτοδίκαιη κατάργηση μιας σειράς περιορισμών, καθώς και ο συμπληρωματικός του νόμος 4038 του 2012. Πρόσφατα ψηφίσαμε το πολυνομοσχέδιο όπου ρυθμίστηκαν κάποια επιπλέον θέματα.
Αλλάξαμε το προβλεπόμενο σήμερα καθεστώς πρόσβασης στο επάγγελμα του εκτιμητή, μέσω μας κατάργησης του Σώματος Ορκωτών Εκτιμητών και των αποκλειστικών αρμοδιοτήτων του. Η πρόσβαση στη συγκεκριμένη δραστηριότητα είναι πλέον ελεύθερη μέσω εξετάσεων και εγγραφή σε μητρώο στο Υπουργείο Οικονομικών.
Ενσωματώθηκε, μας, μια διάταξη με σημαντική προστιθέμενη αξία ως μας το άνοιγμα των επαγγελμάτων που αφορά την υποχρέωση δημοσίευσης από μας επαγγελματικές ενώσεις, οργανώσεις και συλλόγους μιας σειράς πληροφοριών, μας τα βιογραφικά και οι αμοιβές των μελών του Δ.Σ., απολογισμό πεπραγμένων κλπ.
Προβλέπεται, μας, η επαναφορά ορισμένων περιορισμών για όσα επαγγέλματα υπάρχουν θετικές γνωμοδοτήσεις από την Επιτροπή Ανταγωνισμού.
Ποιες είναι οι ενέργειες που κάνει το Υπουργείο μας για την εφαρμογή μας υφιστάμενης νομοθεσίας: Για την επίσπευση των απαιτούμενων ενεργειών, των επιμέρους Υπουργείων, για την εφαρμογή μας υφιστάμενης νομοθεσίας, το Υπουργείο Οικονομικών έχει αναλάβει συντονιστικό ρόλο ώστε να υπάρχει ενιαία αντιμετώπιση των επιμέρους θεμάτων.
Επιπλέον, έχει  δημιουργηθεί στην ιστοσελίδα του Υπουργείου μας ειδική σελίδα για το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων και μας καλώ να την επισκεφθείτε για να δείτε τι ακριβώς έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα. Έχει αναρτηθεί εκεί το ακριβές χρονοδιάγραμμα εφαρμογής και γίνεται συνεχής ενημέρωση μας ισχύουσας νομοθεσίας και των εκδιδόμενων  κανονιστικών πράξεων.       
(http://www.minfin.gr/portal/el/resource/section/EfarmoghN39192011-AnoigmaKleistwnEpaggelmatwn )
Σε ό,τι αφορά τα επαγγέλματα του δικηγόρου, του συμβολαιογράφου και του μηχανικού αρχιτέκτονα, εφαρμόζονται κατ’ αρχήν οι ειδικές διατάξεις που προβλέπει ο Ν. 3919/11 και έχουν γίνει σημαντικά βήματα μας την ολοκλήρωση μας άρσης όσων περιορισμών κρίθηκαν δυσανάλογοι. Τα αρμόδια Υπουργεία Δικαιοσύνης, Ανάπτυξης και Υποδομών μαζί με μας εμπλεκομένους φορείς, δηλαδή μας Δικηγορικούς Συλλόγους και το Τεχνικό Επαγγελματικό Επιμελητήριο, βρίσκονται σε τεχνική διαβούλευση με την τρόικα με σκοπό την επίλυση κάθε εκκρεμότητας.
Η έκθεση του ΚΕΠΕ: Το Νοέμβριο του 2011 ανατέθηκε στο ΚΕΠΕ η εκπόνηση σχετικής μελέτης αναφορικά με μας πιθανές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις από την εφαρμογή του βασικού Ν. 3919/11. Θα μας τη μοιράσουμε σήμερα. Αποτέλεσε, λοιπόν, την πρώτη καταγραφή, αν και αρκετά πρώιμη λόγω μας καθυστερημένης εφαρμογής του υπό εξέταση  νόμου του βαθμού ρύθμισης επαγγελμάτων πριν και μετά την εφαρμογή μας σχετικής νομοθεσίας.
Η έκθεση κατέδειξε αυτό που μας είπα πριν, ότι υπάρχουν σημαντικότατα εμπόδια στον ανταγωνισμό- υπήρχαν μάλλον- τα οποία συναρτώνται σε μεγάλο βαθμό με περιορισμό στην είσοδο σε κάθε κλάδο. Με βάση μας’ αποτελέσματα από τη μέτρηση σύνθετων ποσοτικών δεικτών ρύθμισης ανά επάγγελμα και οικονομική δραστηριότητα, η συνολική εικόνα που διαμορφώθηκε είναι ότι σε αρκετές περιπτώσεις οι δείκτες ρύθμισης, ήδη, μειώθηκαν σημαντικά  υποδηλώνοντας αξιόλογες μεταβολές στο καθεστώς ρύθμισης μας την κατεύθυνση μας κατάργησης περιορισμών.
Εδώ θέλω να μας αναφέρω μια πολύ πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ. Λέγεται «Going for Growth». Η σχετική σελίδα, την οποία θα πάρετε, δείχνει ότι η Ελλάδα  είναι η χώρα με μας μεγαλύτερες διαρθρωτικές αλλαγές τα τελευταία δυο χρόνια. Θα δείτε και το responsiveness rate, αλλά και τη μεταβολή του βαθμού ανταπόκρισης, στο μεν πρώτο έρχεται πρώτη, στο δε δεύτερο κριτήριο έρχεται δεύτερη μετά από την Τσεχία.
Άρα, είναι η χώρα που μέσα στην κρίση έκανε μας περισσότερες διαρθρωτικές αλλαγές. Και είναι καλό να δείτε όλη τη μελέτη.
Ωστόσο, η έκθεση του ΚΕΠΕ επισήμαινε ότι σε επαγγέλματα με το μεγαλύτερο βαθμό ρύθμισης πριν, μας είναι οι δικηγόροι, οι μηχανικοί, οι ενεργειακοί επιθεωρητές, οι φορτοεκφορτωτές, δεν παρατηρήθηκαν μεγάλες μειώσεις μας περιορισμούς. Τώρα έχουμε κάνει αρκετούς.
Η έκθεση εξέτασε την άρση των περιορισμών σε συγκεκριμένα επαγγέλματα και εκτίμησε ότι τα πιθανά οφέλη από τη μείωση των τιμών και των υπηρεσιών, θα κυμανθούν μεταξύ 0,4% και 2,1% του Εθνικού Προϊόντος, ανάλογα με μας υποθέσεις για το αναμενόμενο επίπεδο μείωσης των τιμών. Ξέρετε, ήδη, οι τιμές στην Ελλάδα έχουν πέσει για πρώτη φορά. Και άργησαν να πέσουν. Ήταν μια κριτική που μας ασκούσε η τρόικα.
Πράγματι, άργησαν να πέσουν οι τιμές στην Ελλάδα, για πρώτη φορά μειώθηκαν το Μάρτιο, ύστερα από το 1968. Δεν θεωρώ ότι μειώθηκαν μόνο λόγω του ανοίγματος. Βέβαια και το άνοιγμα των επαγγελμάτων και των αγορών είχε την επίπτωσή του. Η ύφεση, βεβαίως, άσκησε τη μεγαλύτερη επίπτωση.
Το θετικό τώρα από το άνοιγμα θα φανεί όταν έχουμε ανάκαμψη. Εκεί, εάν είχαμε διατηρήσει κλειστά τα επαγγέλματα και μας αγορές, ο πληθωρισμός θα εκτοξευόταν. Τώρα θεωρώ ότι όταν ανακάμψουμε, ο πληθωρισμός θα μείνει μέσα σε πολύ λογικά όρια.
Τα ποσοστά που μας ανέφερα πριν, σημειώνω ότι δεν πρόκειται  για συνολικό όφελος, αλλά μόνο για την πιθανή μείωση των τιμών σε επαγγέλματα που επηρεάζονται από το συγκεκριμένο νόμο.
Η συνολική επίπτωση από όλα τα ανοίγματα αγορών και επαγγελμάτων σε επίπεδο ρύθμισης παρόμοιο με αυτό μας Ευρωζώνης, έχει γίνει πριν από το ΙΟΒΕ και από τον ΟΟΣΑ. Το ΚΕΠΕ μελετά συγκεκριμένα επαγγέλματα που ανοίγουν. Για να ξεκαθαρίσουμε ότι μιλάμε για δυο διαφορετικά πράγματα. Τα οφέλη από την επιτυχή απελευθέρωση μιας αγοράς ανά επάγγελμα δεν περιορίζονται στη μείωση των τιμών των αγαθών αυτών και των υπηρεσιών. Παίρνουν κι μας μορφές, μας αύξηση μας ζήτησης, μας απασχόλησης, υψηλότερη στάθμη ικανοποίησης των αναγκών του κοινού. Θα αναφέρω μερικά παραδείγματα στη συνέχεια.
Δεδομένου ότι η αποτύπωση των οικονομικών επιπτώσεων από την εφαρμογή του νόμου απαιτεί την παρέλευση ικανού χρονικού διαστήματος, έχει ανατεθεί στο ΚΕΠΕ η εκπόνηση μας μελέτης, στοχευμένης τώρα σε 20 επαγγέλματα, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, γιατροί, μηχανικοί, ορκωτοί λογιστές κτλ. Η μελέτη αυτή που εκπονείται τώρα, θα εξετάσει κυρίως  το βαθμό απελευθέρωσης αυτών των επαγγελμάτων μετά μας πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις, τον αριθμό των νεοεισερχομένων και μας μεταβολές μας αμοιβές και μας τιμές.
Η μελέτη αναμένεται να ολοκληρωθεί και να παραδοθεί στο Υπουργείο Οικονομικών τον Ιούλιο του 2013. Η δεύτερη μελέτη ήταν αυτή του ΙΟΒΕ που ανέφερα πριν, που έχει μια πιο πολύ μια μακροοικονομική προσέγγιση.
Ποια είναι τα επόμενα βήματα του Υπουργείου μας: Προχωρούμε με σταθερά βήματα στη σταδιακή απελευθέρωση και των υπολοίπων επαγγελμάτων μέσα μας επόμενους μήνες. Το επόμενο στάδιο είναι η κωδικοποίηση από τα Υπουργεία, εντός 6μηνου, για μας μας διατάξεις νόμων και ερμηνευτικές εγκυκλίους αρμοδιότητάς μας, που έχουν καταργηθεί σύμφωνα με το Ν. 3919/11, μας προβλέπεται στο τελευταίο πολυνομοσχέδιο.
Μέσω μας μας κωδικοποίησης, θα μειωθεί η γραφειοκρατία και θα απλοποιηθούν οι συναλλαγές με τη Διοίκηση, αφού κάθε ενδιαφερόμενος, επαγγελματίας και εμπλεκόμενος φορέας θα γνωρίζει ανά πάσα στιγμή μας όρους και μας προϋποθέσεις άσκησης του επαγγέλματος που τον ενδιαφέρει.
Σχετικά τώρα με τη νέα μελέτη του ΚΕΠΕ, που ανέφερα πριν, η απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων είναι μια συνεχής διαδικασία  που δεν εξαντλείται, βεβαίως, με τη θέσπιση μιας νομοθετικής διάταξης και μόνο.  Χρειάζεται παρακολούθηση και αντιμετώπιση των όποιων στρεβλώσεων παρατηρούνται στην αγορά.
Μας το σκοπό αυτό, μας είπα, αναθέσαμε στο ΚΕΠΕ μια νέα μελέτη. Με βάση τα συμπεράσματα μας μας μελέτης που αναμένουμε να παραδοθεί τον Ιούλιο του 2013, θα δρομολογήσουμε και μας απαραίτητες ρυθμίσεις. Ένα σημαντικό κομμάτι είναι αυτό που ονομάζουμε αποκλειστικές δραστηριότητες. Σχεδιάζουμε, λοιπόν, την καταγραφή και αξιολόγηση των λεγομένων αποκλειστικών δραστηριοτήτων για τα νομοθετικώς ρυθμιζόμενα επαγγέλματα μας είναι οι δικηγόροι, αρχιτέκτονες, μηχανικοί, λογιστές, φοροτεχνικοί, οικονομολόγοι κτλ.
Πρόκειται  για μια σειρά από δραστηριότητες που ασκούνται αποκλειστικά από παρόχους, με συγκεκριμένα επαγγελματικά προσόντα. Μόλις ολοκληρωθεί η καταγραφή και η αξιολόγησή μας θα προχωρήσουμε ανάλογα με μας’ αποτελέσματα σε κατάργηση κάθε αδικαιολόγητης  ή δυσανάλογης αποκλειστικότητας.
Η άρση περιορισμών αυτού του είδους δεν έχει γίνει σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Φαίνεται, άλλωστε, σε ένα γενικότερο επίπεδο στη σελίδα του ΟΟΣΑ που θα μας δώσουμε σήμερα. Θα βοηθήσει περαιτέρω στη μείωση του κόστους των υπηρεσιών για το χρήστη, στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την ενίσχυση του ανταγωνισμού μας αγορές.
Τώρα θέλω να έρθω σε μερικά παραδείγματα από την απελευθέρωση, δηλαδή τι είχαμε πριν την απελευθέρωση και τι έχουμε μετά. Και θα μιλήσω για μας κλάδους. Θα ξεκινήσω από μας συμβολαιογράφους. Εκεί θυμίζω ότι υπήρχε αμοιβή σε ποσοστό 1% για αξία συναλλαγής μέχρι 380.000 ευρώ.
Σήμερα μετά την αλλαγή, πρώτον ανοίγουμε το επάγγελμα, δεύτερον, έχουμε αλλαγή κλιμακίων σε ποσοστό που υπερβαίνει το 50%, η αμοιβή 1% φτάνει μέχρι 120.000 μόνο τώρα και όχι 380.000. Παλιά τα πάγια δικαιώματα επί των δεύτερων φύλλων των πράξεων ήταν 6 ευρώ, αυτό τώρα έχει γίνει 5 ευρώ. Πάγια δικαιώματα επί των αντιγράφων φύλλων πράξεων ήταν 5 ευρώ, τώρα αυτό έχει γίνει 4 ευρώ.
Στα ταξί: Παλαιότερα, πριν από το άνοιγμα, υπήρχε αγορά άδειας εκμετάλλευσης από αυτοκινητιστές που υποχρεωτικά κατείχαν δίπλωμα οδήγησης ταξί. Το κόστος διπλώματος ανερχόταν σε ποσό άνω των 1.000 ευρώ, ενώ η αγορά μας άδειας κόστιζε 180.000 και στην Εφορία δηλωνόταν ποσό μας τάξης μόνο των 1.000 έως 2.000 ευρώ.  Η αγορά άδειας άνοιξε σε όλους, χωρίς την υποχρέωση κατοχής διπλώματος. Η άδεια έπεσε στην αρχή στα 100.000 ευρώ. Σήμερα πλέον ανέρχεται στο ποσό των 40.000 έως 50.000 ευρώ μόνο.
Μας λαϊκές αγορές: Οι άδειες πωλητών λαϊκών αγορών ήταν ισόβιες, περιορισμένου αριθμού, ελεύθερα μεταβιβάσιμες και κληρονομήσιμες. Σήμερα οι άδειες πολιτών είναι προσωποπαγείς και αμεταβίβαστες. Ανανεώνονται ανά τριετία με βάση συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Άρα κανείς δεν έχει πλέον ισόβια άδεια.
Ο κλάδος των αναλογιστών: Υπήρχε αδιαφάνεια στην πιστοποίηση παλιά και περιορισμένος αριθμός. Τώρα έχουν αρθεί τα εμπόδια εισόδου στο επάγγελμα και υπάρχει πλήρης διαφάνεια στην πιστοποίηση.
Ο κλάδος πιστοποιημένων εκτιμητών: Υπήρχε μας ελάχιστος αριθμός, 11 μόνοι, με αποκλειστικές αρμοδιότητες. Σήμερα υπάρχει η κατάργηση του Σώματος  Ορκωτών Εκτιμητών, πρόσβαση στο επάγγελμα μέσω εξετάσεων και εγγραφή στο Μητρώο του Υπουργείου Οικονομικών.
Τέλος, φορτοεκφορτωτές: Υπήρχε πολύ περιορισμένος αριθμός, αδιαφανείς διαδικασίες εισόδου στο επάγγελμα και υψηλό κόστος υπηρεσιών. Σήμερα απλά έχουμε αναγγελία έναρξης επαγγέλματος και αυτοδίκαιη εγγραφή στο Μητρώο και έχουμε σημαντική μείωση του κόστους, αν θέλετε ρωτήστε μας επιχειρήσεις, για τον τελικό μας καταναλωτή.
Θα ήθελα, μας, να αναφέρω την απελευθέρωση μας εκπαίδευσης των τουριστικών ξεναγών- ένα σημαντικό επάγγελμα στην Ελλάδα- μέσω ταχύρρυθμων προγραμμάτων και αυτή μπορεί, πλέον, να παρέχεται από διάφορους φορείς, μας Πανεπιστήμια αλλά και κέντρα Διά  Βίου Μάθησης. Ήδη, αυτό το καλοκαίρι το Ιόνιο Πανεπιστήμιο θα προσφέρει για πρώτη φορά μία παρόμοια εκπαίδευση.
Μας είπα  για μας ορκωτούς εκτιμητές, για μας αναλογιστές, για μας  φορτοεκφορτωτές ξηράς και λιμένων. Ως μας μας προνοιακές δομές, δηλαδή κέντρα για ηλικιωμένους, παιδιά και αναπήρους, έχουν αρθεί περιοριστικές προϋποθέσεις που υπήρχαν. Για παράδειγμα, ύπαρξη ανώτατου αριθμού κλινών, παρουσία γιατρού εγγεγραμμένου στο Σύλλογο του Κέντρου κτλ.
Έχουν αρθεί ορισμένες προϋποθέσεις δημιουργίας εγκαταστάσεων περάτωσης, (bake off) Αυτό το περάσαμε στο τελευταίο πολυνομοσχέδιο, ώστε πλέον η επιχείρηση αυτή να μπορεί να στηθεί ευκολότερα και με μικρότερο κόστος.
Την πρόσβαση στο υπαίθριο εμπόριο και σε λαϊκές αγορές την απλοποιήσαμε, μας, με το τελευταίο πολυνομοσχέδιο και έχουν, βεβαίως, τροποποιηθεί οι όροι διατήρησης σχετικών αδειών.  Έχει δοθεί η δυνατότητα ίδρυσης κτηνιατρικής κλινικής από οποιαδήποτε  Νομικά Πρόσωπα εφ’ όσον η Υπηρεσία προσφέρεται από Κτηνίατρο. Έχουν αρθεί όλοι οι περιορισμοί στο επάγγελμα του αρχαιοπώλη, όσον αφορά την απαιτούμενη προϋπηρεσία.
Επέρχονται απλοποιήσεις στα επαγγέλματα των γεωτεχνικών- κι αυτό το περάσαμε στο πολυνομοσχέδιο-, μας, στην πώληση φυτοπροστατευτικών προϊόντων, λιπασμάτων και πολλαπλαστιαστικού υλικού, καθώς και στη σύσταση και λειτουργία οινολογικών εργαστηρίων.
Μας, έχουν αρθεί μας ξέρετε, πολύ περιορισμοί στο επάγγελμα του δικηγόρου με αντικατάσταση των ελάχιστων αμοιβών για υπηρεσίες μας από συμφωνία με τον πελάτη. Θυμίζω εδώ ότι παλαιότερα ήταν υποχρεωτική η παρουσία και η αμοιβή δικηγόρου και στην πώληση και στην αγορά μας ακινήτου. Τώρα για τον πωλητή έχει καταργηθεί τελείως. Μας, για τον αγοραστή έχει πέσει το πλαφόν –αν δεν κάνω λάθος μας 80.000 ευρώ –και αυτό θα φύγει τελείως το 2014.
Συνολικά τώρα, από τα 343 επαγγέλματα το 72% είναι πλήρως απελευθερωμένο πια. Μένουν ορισμένες ειδικότητες. Για παράδειγμα,  μας δικηγόρους δεν θεωρώ ότι είναι ακόμη απελευθερωμένο διότι θα απελευθερωθεί σταδιακά. Άρα έχει επιτευχθεί το μεγαλύτερο μέρος μας επιδιωκόμενης απελευθέρωσης

Κ. Χατζηδάκης:  Παίρνοντας τη σκυτάλη εκεί που την άφησε ο Γιάννης, να πω ότι ήταν λογικό το προηγούμενο διάστημα όταν λαμβάνονταν δύσκολα και δυσάρεστα μέτρα από την πλευρά του Υπουργείου Οικονομικών και την πλευρά του Υπουργείου Εργασίας κυρίως, η προσοχή και των Μέσων Ενημέρωσης και μας κοινής γνώμης να είναι στραμμένη στα δύσκολα αυτά μέτρα και λιγότερο σε διαρθρωτικές αλλαγές οι οποίες προωθούνταν.
Ωστόσο οι αλλαγές αυτές πράγματι έχουν προωθηθεί σε ένα βαθμό. Θα προωθηθούν ακόμη περισσότερο και πρέπει να γίνουν γνωστές διότι πρέπει να ενημερωθούν για το καινούργιο τοπίο όλοι εκείνοι οι οποίοι μπορούν δυνητικά να επωφεληθούν από αυτές μας αλλαγές. Άνθρωποι που θέλουν να ανοίξουν επιχείρηση και τώρα πια ευκολότερα μπορούν να το κάνουν, άνθρωποι που δεν έχουν δουλειά και που μπορεί λόγω μας απελευθέρωσης να έχουν ευκολότερη πρόσβαση στην αγορά.
Γι’ αυτό τον λόγο συμφωνήσαμε και με το Υπουργείο Οικονομικών να έχουμε μια ιστοσελίδα, ένα είδος παρατηρητηρίου μεταρρυθμίσεων, προκειμένου όλοι όσοι θέλουν να ενημερώνονται. Είτε πρόκειται για Μέσα Ενημέρωσης είτε ακόμη περισσότερο για απλούς πολίτες, να μπορούν να το κάνουν, να έχουν πρόσβαση στην πληροφόρηση που σχετίζεται με μας δυνατότητες που έχει ο καθένας να μπει στην αγορά εργασίας, είτε ως εργαζόμενος είτε ως επιχειρηματίας.
Οι διαρθρωτικές αλλαγές αυτές δεν ξεκίνησαν προφανώς την επομένη μέρα των εκλογών. Γινόταν κατά καιρούς διάφορες προσπάθειες. Θέλω να σημειώσω μας προσπάθειες που είχαν γίνει στο επίπεδο του ανοίγματος των αγορών με την άρση του καμποτάζ στην κρουαζιέρα, που αρχίζει πια να αποδίδει καρπούς, την απλοποίηση των διαδικασιών για την περιβαλλοντική αδειοδότηση, τη θεσμοθέτηση του one stop shop και του κεντρικού μητρώου για την ίδρυση και τη λειτουργία επιχειρήσεων και τα λοιπά.
Θα μου επιτρέψετε να πω ότι  μετά μας εκλογές και με κατεύθυνση και του ίδιου του Πρωθυπουργού του Αντώνη Σαμαρά η προσπάθεια αυτή επιταχύνθηκε. Ο Γιάννης προηγουμένως αναφέρθηκε κυρίως στο θέμα των κλειστών επαγγελμάτων, η δική μου έμφαση θα είναι στο τι έγινε και κυρίως στο τι γίνεται και πρόκειται να γίνει για το άνοιγμα των αγορών, έτσι ώστε η χώρα να γίνει περισσότερο φιλική στην επιχειρηματικότητα καταργώντας μια σειρά από ρυθμίσεις οι οποίες έκαναν δύσκολη την επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα.
Η εντύπωσή μου είναι ότι για πολλά χρόνια ο καθένας κέρδιζε τη δική του προσωπική μάχη και όλοι μαζί τελικώς χάναμε τον πόλεμο. Διότι δημιουργούσαμε τέτοιες αγκυλώσεις στην οικονομία που η Ελλάδα τελικώς ήταν μια χώρα καθόλου φιλική στην επιχειρηματικότητα.
Όταν υπάρχουν τόσα εμπόδια εισόδου στην αγορά, μπορεί κάποιος επιμέρους κλάδος να θεωρεί πρόσκαιρα ότι έχει προστατευτεί, στην πραγματικότητα μας στρεβλώνεται η αγορά, αποξενώνονται οι επενδυτές, δεν επιτρέπεται να λειτουργήσει ομαλά η οικονομία και τελικώς ακόμη και ο μας μας ο κλάδος που θεωρεί ότι προστατεύτηκε, τελικώς γίνεται θύμα του υπερπροστατευτισμού.
Εν πάση περιπτώσει στόχευση δική μας είναι αφ’ μας να ενισχύσουμε την επιχειρηματικότητα και με αυτό τον τρόπο την απασχόληση και από την άλλη πλευρά να εξασφαλίσουμε φτηνότερα και ποιοτικότερα αγαθά και υπηρεσίες μας πολίτες. Γιατί όταν λειτουργεί ομαλότερα η αγορά, όταν λειτουργεί πράγματι ο ανταγωνισμός μας που κερδίζει πάνω απ’ όλα είναι ο πολίτης, ο καταναλωτής με καλύτερες τιμές και καλύτερες υπηρεσίες. Τα εμπόδια εισόδου και ο υπερπροστατευτισμός λειτουργούν εις βάρος του καταναλωτή.
Από την πλευρά του Υπουργείου μας όλο αυτό το διάστημα, μας 10 μήνες που έχουν περάσει από μας εκλογές, έχουν προωθηθεί 11 συγκεκριμένα μέτρα. Όχι μας μας βαρύτητας μεταξύ μας, αλλά όλα πάντως κάποιας σημασίας σε σχέση με την απελευθέρωση των αγορών.
1. Πρώτα απ’ όλα υιοθετήσαμε νέες απλούστερες αγορανομικές και υγειονομικές διατάξεις. Πρόκειται για 148 επιμέρους ρυθμίσεις οι οποίες ενισχύουν τον ανταγωνισμό διότι επιτρέπουν σε περισσότερες επιχειρήσεις να πουλούν περισσότερα προϊόντα σε περισσότερα σημεία. Έχουμε τελειώσει ουσιαστικά τη διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και σύντομα ο αρμόδιος Υπουργός ο κ. Σκορδάς θα παρουσιάσει αναλυτικότερα πως διαμορφώνεται το τοπίο με μας νέες αγορές αγορανομικές και υγειονομικές διατάξεις μας οποίες πρέπει να πω συμβολή στην προετοιμασία μας είχε και το Υπουργείο Υγείας.
2. Απελευθερώσαμε τα δίδακτρα στα ιδιωτικά σχολεία με ορατές ήδη μας πρώτες θετικές συνέπειες. Ξεκίνησε μια κάποια αποκλιμάκωση στα δίδακτρα.
3. Προχωρήσαμε σε θεσμικές παρεμβάσεις για την απελευθέρωση αγορών στη λιανική, μας παραδείγματος χάριν τη δυνατότητα να πωλείται βρεφικό γάλα στα σούπερ μάρκετ και τα καπνικά είδη σε περισσότερα σημεία από πριν. Ξέρετε ότι χρειάστηκε να επανανομοθετήσουμε για το βρεφικό γάλα και η σύγκριση νομίζω είναι ορατή δια γυμνού οφθαλμού. Όλοι εκείνοι οι οποίοι αντιδρούσαν, έχουν απέναντί μας πολλούς νέους γονείς οι οποίοι είναι μάρτυρες για το ότι από τότε που επετράπη να πωλείται το βρεφικό γάλα και στα σούπερ μάρκετ και όχι μόνο στα φαρμακεία, έχουμε αρκετά φτηνότερες τιμές.
4. Δημιουργήσαμε ένα σύγχρονο κανονιστικό πλαίσιο για μια σειρά από τεχνικά επαγγέλματα. Πιθανώς ορισμένοι να το θεωρούν λίγο τεχνικό ή και βαρετό το ζήτημα αυτό, αλλά πιστέψτε με δεν ήταν καθόλου εύκολο να βγουν μια σειρά από Προεδρικά Διατάγματα που αφορούν μας υδραυλικούς, μας χειριστές μηχανημάτων τεχνικών έργων, μας τεχνίτες υγρών και αερίων καυσίμων, μας τεχνικούς βιομηχανικών εγκαταστάσεων και μας ψυκτικούς,  ακολουθούν οι ηλεκτρολόγοι. Και δεν ήταν καθόλου εύκολο, όχι μόνο γιατί τα θέματα είναι τεχνικά, όχι μόνο γιατί θα έπρεπε να εγκριθούν όλα αυτά από το Συμβούλιο μας Επικρατείας, αλλά γιατί μας αντιλαμβάνεστε υπήρχαν πολλά επιμέρους συμφέροντα και μας επιμέρους παράμετροι που έπρεπε να ληφθούν υπόψη πριν καταλήξουμε σε όλη αυτή την απλούστευση και το νέο κανονιστικό πλαίσιο. Οι δε αντιδράσεις δεν ήταν προφανώς λίγες.
5. Απελευθερώσαμε το επάγγελμα του λογιστή, αναφέρθηκε ο κ. Στουρνάρας προηγουμένως.  Αναφέρομαι σε αυτό διότι επειδή σε εμάς υπάγεται το Οικονομικό Επιμελητήριο, εμείς είχαμε την ευθύνη ειδικά για το επάγγελμα του λογιστή. Πράγμα, που δίνει τη δυνατότητα σε νέους λογιστές οι οποίοι δεν είχαν μέχρι τώρα πρόσβαση στην αγορά, να δοκιμάσουν την τύχη μας αν μη τι άλλο. Πράγμα το οποίο μέχρι τώρα δεν επιτρεπόταν.
6. Καταργήσαμε τη δυνατότητα μεταβίβασης σε οποιονδήποτε μας άδειες των επαγγελματιών πωλητών μας λαϊκές αγορές. Εκτός από περίπτωση αιφνιδίου θανάτου, για να μην μένει απροστάτευτη η οικογένεια του πωλητή. Αλλά πάντως καταργήθηκε ο υπερπροστατευτισμός και η κληρονομικότητα μας άδειες.
7. Απλοποιήσαμε περαιτέρω μας διαδικασίες λειτουργίας των θερμών γωνιών και αναφέρομαι στα bake off και των πρατηρίων άρτου, μεταξύ άλλων με την άρση των περιορισμών στο εμβαδόν των χώρων αυτών, αλλά και με τη δυνατότητα να πωλείται ψωμί σε περισσότερα σημεία.
8. Έχουμε απελευθερώσει πια πλήρως την αγορά των φορτηγών, είτε πρόκειται για μεγάλα φορτηγά είτε για φορτηγά μικρού τονάζ, κάθε είδους φορτηγά. Η αγορά είναι απολύτως απελευθερωμένη.
9. Απελευθερώσαμε μας μεταφορές σε σχέση με μας τουριστικές υπηρεσίες για την εκμίσθωση επιβατών Ι.Χ. αυτοκινήτων με οδηγό. Δεν επιτρεπόταν στην Ελλάδα μέχρι πρόσφατα κάποιος τουρίστας που ερχόταν να μισθώσει ένα αυτοκίνητο με οδηγό εάν το ήθελε, ήμασταν εξαίρεση στον ευρωπαϊκό χάρτη. Και μας επετράπη στα ξενοδοχεία με δικά μας μέσα, ή με όποια μέσα εν πάση περιπτώσει θέλουν να μεταφέρουν πελάτες στα ξενοδοχεία μας, διότι υπήρχαν και εδώ αρκετοί περιορισμοί.
Μπορεί σε κάποιους να φαίνονται παράξενα ακόμη και σήμερα, αλλά πάντως οι περιορισμοί αυτοί ήταν υπαρκτοί για μας δεκαετίες στην Ελλάδα. Και νομίζω ότι κι αυτές οι ρυθμίσεις θα έχουν θετικές συνέπειες στον τουρισμό μας Ελλάδας, ιδιαίτερα στον ποιοτικό τουρισμό.
10. Προωθήσαμε μαζί με το Υπουργείο Οικονομικών και το Υπουργείο Ενέργειας μέτρα αντιμετώπισης για μας χρόνιες στρεβλώσεις μας αγοράς των καυσίμων. Τα παρουσιάσαμε ήδη από το περασμένο Οκτώβριο και χαιρετίστηκαν από μας περισσότερους εμπλεκόμενους στην αγορά των καυσίμων.
11. Μειώσαμε το ελάχιστο κεφάλαιο ίδρυσης Ανώνυμης Εταιρείας και ΕΠΕ, θεσμοθετήσαμε τα προτυποποιημένα Καταστατικά και τη διευκόλυνση δεύτερης ευκαιρίας για μας επιχειρηματίες.
Αυτά έχουν γίνει, είναι νόμοι του κράτους. Ισχύουν και διαμορφώνουν σε κάποιο βαθμό μια καινούργια πραγματικότητα. Αλλά φυσικά δεν τελειώνει εδώ η προσπάθεια, η προσπάθεια συνεχίζεται. Έχουμε κι άλλα πράγματα να κάνουμε και θα αναφερθώ στα βασικότερα.
Πρώτα απ’ όλα μας επόμενες μέρες θα φέρουμε στη Βουλή το νέο πλαίσιο για τη λειτουργία μας αγοράς. Σε αυτό το νομοσχέδιο μας ξέρετε εντάσσονται αλλαγές μας η αντιμετώπιση ορισμένων παθογενειών στην αγορά καυσίμων σε σχέση με την καταδολίευση των καταναλωτών, τη νοθεία, εντάσσονται μας διατάξεις για την προστασία των καταναλωτών, εντάσσεται η πρόβλεψη για κωδικοποίηση και επικαιροποίηση των αγορανομικών διατάξεων ανά πενταετία για να εξασφαλίσουμε πως θα ανταποκρίνονται πάντοτε μας ανάγκες μας εποχής και εντάσσονται και ρυθμίσεις για μας προσφορές, καθώς εμείς επιπλέον θεσμοθετούμε τέσσερις περιόδους προσφορών και εκπτώσεων διευρύνοντας μας περιόδους αυτές και δίνοντας περισσότερες ευκαιρίες στον καταναλωτή.
Μέσα σε αυτό το νομοσχέδιο υπάρχει και ένα ζήτημα που έχει συζητηθεί περισσότερο. Το θέμα του ανοίγματος των καταστημάτων μας Κυριακές. Εκεί θέλω να πω ότι σε όλα τα προηγούμενα υπάρχει συναίνεση. Σε σχέση με το άνοιγμα των καταστημάτων μας Κυριακές υπάρχει συναίνεση και στο ότι τα καταστήματα θα πρέπει να ανοίγουν περισσότερες Κυριακές το χρόνο. Εμείς προτείνουμε 7, άλλοι λένε 6, άλλοι ενδεχομένως θα πούνε παραπάνω, αλλά εν πάση περιπτώσει σε αυτό μας υπάρχει μια συναίνεση και είναι σημαντικό και δεν πρέπει να το υποτιμούμε καθόλου, διότι μέχρι πριν από 5-6 χρόνια γινόταν «πόλεμος» ακόμη και γι’ αυτό το ζήτημα.
Υπάρχει ένα μόνο ζήτημα το οποίο είναι ανοιχτό που αφορά την προαιρετική δυνατότητα των μικρών καταστημάτων  μόνο, εφόσον το θέλουν, να ανοίγουν για όποιες Κυριακές του χρόνου θέλουν, μόνο αυτά και όχι τα μεγάλα. Μιλάμε για καταστήματα κάτω από 250 τ.μ. Και το κάνουμε διότι θέλουμε να ενισχύσουμε τα μικρά καταστήματα. Να μας δώσουμε προτεραιότητα σε σχέση με τα μεγάλα, μας ισχύει και σε μας χώρες μας Ευρώπης. Σε ορισμένες μας στην Ιταλία μπορούν να ανοίγουν όλα τα καταστήματα μας μας Κυριακές. Σε μας μας στη Βρετανία, δίνεται προτεραιότητα στα μικρά καταστήματα και αυτό θεωρείται σύμφωνο φυσικά και με το κοινοτικό δίκαιο. Θυμίζω ότι η Βρετανία, μας και μας χώρες που δίνουν προτεραιότητα στα μικρά καταστήματα, είναι χώρες Ευρωπαϊκής Ένωσης και δεν θεωρήθηκε ούτε αντισυνταγματικό, ούτε παράνομο, ούτε αντίθετο στο κοινοτικό δίκαιο.
Είναι πάρα πολύ απλό. Αυτή είναι η θέση του υπουργείου. Δεν έχουμε κάποιο τρόπο να επιβάλουμε τη θέση μας. Αλλά δεν έχουμε και κανένα λόγο να λέμε το αντίθετο απ’ αυτό που πιστεύουμε. Μας ο καθένας συμμετέχει στο δημόσιο διάλογο, έχοντας τη θέση του, έτσι κι εμείς έχουμε μια θέση την οποία την υποστηρίζει η πλειοψηφία των καταναλωτών μας δημοσκοπήσεις, την υποστηρίζουν αρκετοί επαγγελματικοί φορείς, ο ΣΕΛΠΕ, ο ΣΕΤΕ, την υποστηρίζει ο Δήμος Αθηναίων, την υποστηρίζουν άλλοι επιμέρους φορείς. Εν πάση περιπτώσει, θα γίνει μας διάλογος και θα δούμε τι καλύτερο μπορεί να γίνει ως μας αυτό.
Εμείς έχουμε τη θέση μας, την εκφράζουμε, η Βουλή θα αποφασίσει με δημοκρατικές διαδικασίες και δεν νομίζω ότι υπάρχει κανένας λόγος δραματοποίησης σε αυτό το ζήτημα. Η πρόθεσή μας πάντως είναι να διευρύνουμε μας δυνατότητες των καταναλωτών, να δημιουργήσουμε μας περισσότερες δυνατότητες για προσέλκυση τουριστών, ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα και με αυτό τον τρόπο να δημιουργηθούν και κάποιες θέσεις εργασίας.
Επαναλαμβάνω μας σε όλα αυτά ισχύει ο νόμος μας δημοκρατίας. Συμφωνούμε στο 95% των ρυθμίσεων αυτού του νομοσχεδίου. Τα υπόλοιπα θα τα δούμε συντεταγμένα και δημοκρατικά.
Μια δεύτερη ρύθμιση που θα έρθει στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, αφορά στο νέο σύστημα για μας υπεραστικές οδικές μεταφορές. Έχουμε ήδη παρουσιάσει το νομοσχέδιο, έχει τελειώσει η διαβούλευση και ο βασικός στόχος είναι να μπούνε περισσότερα στοιχεία ανταγωνισμού, πριν από το 2019 που είναι το απώτατο όριο το οποίο έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Με το σύστημα το οποίο έχουμε παρουσιάσει, προβλέπεται η δημιουργία τριών κατηγοριών γραμμών για μας υπεραστικές συγκοινωνίες. Πρώτον, γραμμές παροχής έργου με διαγωνισμό. Δηλαδή εκείνες μας οποίες ο ανάδοχος εξασφαλίζει την αποκλειστικότητα εκτέλεσης έργου, αφού προηγουμένως κερδίσει το σχετικό διαγωνισμό. Σε αυτές μας γραμμές θεωρείται ότι εάν έχουμε παραπάνω από έναν παρόχους, θα είναι όλοι ζημιογόνοι. Οπότε διαγωνισμός, αλλά ανατίθενται οι γραμμές στον καλύτερο, σε αυτόν που θα δώσει την καλύτερη προσφορά για κάποιο χρονικό διάστημα.
Δεύτερον, έχουμε μας γραμμές ελεύθερης επιλογής, μας μας αποκαλούμε, δηλαδή γραμμές μεγάλου εμπορικού ενδιαφέροντος, που μπορεί να μας εκτελεί κάθε ενδιαφερόμενος. Δεν υπάρχει κανένας περιορισμός σε αυτές μας γραμμές.
Και τρίτον, έχουμε μας άγονες γραμμές, δηλαδή εκείνες για μας οποίες λόγω μικρού οικονομικού ενδιαφέροντος θα προβλέπεται και επιδότηση, μας γίνεται στην ακτοπλοϊα, ή στην αεροπλοϊα.
Μίλησα για το νέο πλαίσιο, για τη λειτουργία μας αγοράς. Μίλησα για μας υπεραστικές συγκοινωνίες. Προχωρώ στον τρίτο τομέα παρεμβάσεων που αφορά στη συνεργασία μας με την Παγκόσμια Τράπεζα. Έχουμε ξεκινήσει εδώ και κάμποσους μήνες να συνεργαζόμαστε με την Παγκόσμια Τράπεζα, προκειμένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα μας ελληνικής οικονομίας.
Ειδικότερα το Υπουργείο και η Παγκόσμια Τράπεζα εργάζονται μας εξής τομείς: Έναρξη λειτουργίας των επιχειρήσεων, θέματα εταιρικής διακυβέρνησης, έκδοση οικοδομικών αδειών, μεταβίβαση ακινήτων και ο τομέας των logistics.
Στο πλαίσιο αυτό καταθέτουμε μας επόμενες μέρες στη Βουλή μια πρώτη τροπολογία με ορισμένα μέτρα και παρεμβάσεις που θέλουμε να πιστεύουμε, μετά και από τη συνεννόηση που είχαμε με μας ειδικούς μας Παγκόσμιας Τράπεζας, ότι θα ενισχύσουν περαιτέρω την ανταγωνιστικότητα μας ελληνικής οικονομίας στην ετήσια έκθεση μας Παγκόσμιας Τράπεζας.
Θα την διαβάσετε την τροπολογία όταν θα κατατεθεί. Μπορώ να μας πω από σήμερα μας βασικές προβλέψεις. Πρώτα απ’ όλα δεν θα υπάρχει πρόβλεψη στο εξής για ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο μας ΕΠΕ, μας φυσικά και μας ΙΚΕ. Οι εταίροι θα μπορούν χωρίς κανένα περιορισμό να ορίζουν οι ίδιοι το μετοχικό κεφάλαιο με το καταστατικό.
Σημειώνω μας ότι συνολικά με μας αλλαγές που προωθήθηκαν και προωθούνται, θα μειωθούν οι διαδικασίες ίδρυσης του συνηθέστερου εταιρικού τύπου κατά 30%, κατά τον τρόπο μέτρησης μας Παγκόσμιας Τράπεζας με αυτονόητες θετικές συνέπειες στην κατάταξη μας χώρας μας δείκτες μας ανταγωνιστικότητας.
Κατόπιν, μας εισηγμένες εταιρείες περιορίζεται περαιτέρω η δυνατότητα συναλλαγών μεταξύ συνδεδεμένων επιχειρήσεων και προσώπων. Συγγενείς των μελών του Δ.Σ. Αφορά η τροπολογία αυτή θέματα εταιρικής διακυβέρνησης. Ενισχύεται έτσι η διαφάνεια και προστατεύονται οι επενδυτές μειοψηφίας, ή οι επενδυτές μη εμπλεκόμενοι με τη διοίκηση μιας επιχείρησης. Θεωρείται ότι με αυτό τον τρόπο έχουμε μεγαλύτερη διαφάνεια στο ζήτημα μας εταιρικής διακυβέρνησης των Α.Ε. και επομένως στο δείκτη διαφάνειας, μας μετράται από την Παγκόσμια Τράπεζα, η χώρα θα ανέβει κάποιες θέσεις.
Κατόπιν για την έκδοση οικοδομικής άδειας, θα υπάρξει περαιτέρω μείωση των διαδικασιών. Τώρα θα μου πείτε γιατί μιλάμε εμείς για την οικοδομική άδεια: διότι είναι μέσα στο πακέτο των ρυθμίσεων για την ανταγωνιστικότητα και έχουμε συνεννοηθεί προηγουμένως με το ΥΠΕΚΑ, εδώ και κάμποσο χρονικό διάστημα μιλάμε γι’ αυτό, προκειμένου να έχουμε περαιτέρω απλοποιήσεις.
Σχετικά με τη μελέτη Ενεργητικής Πυροπροστασίας εξαλείφεται η ανάγκη ελέγχου από την Πυροσβεστική, ενώ αντίθετα ενισχύεται η ευθύνη του μηχανικού. Και μας η Αστυνομία στο εξής θα αρκείται πλέον στο να ενημερώνεται για το σχέδιο δόμησης και όχι να θεωρεί τα στοιχεία του.
Μας ενισχύεται και η χρήση ηλεκτρονικών μέσων κατά την έκδοση των αδειών δόμησης. Ήδη και πριν την ολοκλήρωση μας διαδικασίας ηλεκτρονικής υποβολής των δικαιολογητικών, που επισπεύδεται από το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, προβλέπεται πως μέρος του φακέλου θα μπορεί να υποβάλλεται και με μορφή CD στην υπηρεσία με μόνη την υπεύθυνη δήλωση του μηχανικού.
Εν πάση περιπτώσει, είναι μέτρα που θα οδηγούν σε μεγαλύτερη ευθύνη του μηχανικού, σε μικρότερη εμπλοκή του δημοσίου, σε χρήση ηλεκτρονικών μέσων, έτσι ώστε να έχουμε λιγότερη γραφειοκρατία και μια δημόσια διοίκηση περισσότερο φιλική στον πολίτη. Αυτές είναι κάποιες πρώτες παρεμβάσεις που αφορούν τη συνεργασία με την Παγκόσμια Τράπεζα.
Ήδη διυπουργικές ομάδες δουλεύουν για συγκεκριμένα θέματα τα οποία θα ωριμάσουν και θα εφαρμοστούν με ορίζοντα 12 μηνών και στόχο έχουν την περαιτέρω μείωση μας γραφειοκρατίας και του συνδεόμενου κόστους συναλλαγής με τον πολίτη.
Στο πλαίσιο μας μας συνεργασίας με την Παγκόσμια Τράπεζα έχει δημιουργηθεί και μια Επιτροπή για τα Logistics. Θέλω να θυμίσω ότι με βάση τη μελέτη μας McKinsey, τα Logistics θεωρούνται ως μας από μας τομείς που θα έπρεπε η εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση να δίνει προτεραιότητα.
Προχωρούμε λοιπόν όχι μόνο σε καταγραφή των προβλημάτων και των δυσκολιών, αλλά και σε αλλαγή του καθεστώτος όπου κρίνεται αναγκαίο. Ήδη έχουν εντοπιστεί θέματα αδειοδότησης τόσο για μας αποθήκες και μας εγκαταστάσεις, όσο και για τα λεγόμενα Logistics Center.
Μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχει ολοκληρωθεί μεγάλο μέρος του έργου μας Τράπεζας και μας μόνιμης επιτροπής Logistics και θα μπορέσουμε να φέρουμε σχετικές νομοθετικές και μας ρυθμίσεις σε συνεργασία βέβαια με τα συναρμόδια υπουργεία, γιατί ενίοτε εμπλέκονται υπουργεία, μας το Υπουργείο Ναυτιλίας κλπ.
Και παράλληλα σε συνεργασία με την Παγκόσμια Τράπεζα, προχωρεί ίσως το πιο δύσκολο πράγμα που έχουμε μπροστά μας, που είναι το πλαίσιο απλούστευσης μας αδειοδότησης των επιχειρήσεων. Μιλάμε για μας αδειοδοτήσεις εγκατάστασης και λειτουργίας.
Έχει ήδη γίνει η αρχή. Πριν από μας μέρες μας παρουσιάστηκε μια μελέτη του ΣΕΒ που χρηματοδοτήθηκε από το ΕΣΠΑ στο πλαίσιο μας μας συνολικότερης προσπάθειας,  η οποία σε 780 σελίδες καταγράφει τα προβλήματα. Γι’ αυτό λέω ότι είναι το πιο δύσκολο πράγμα σε σχέση με αυτά που έχουμε μπροστά μας.
Καταλαβαίνετε πόσο πολύπλοκη είναι αυτή η δουλειά και πόσο η χώρα διαχρονικά είχε αυτοπαγιδευτεί μέσα σε μια σειρά από γραφειοκρατικές ρυθμίσεις οι οποίες θεωρητικώς προστάτευαν μας που ήταν μέσα στην επιχειρηματικότητα, έδιωχναν μας οποιονδήποτε άλλον ήθελε να μπει και τελικώς ζημίωναν και μας που θεωρητικά ωφελούσαν.
Στο πλαίσιο αυτό, συνεργαζόμαστε με την Παγκόσμια Τράπεζα, τον επιχειρηματικό κόσμο μας χώρας και την Task Force, ώστε να σχεδιάσουμε ένα αρχικό πλάνο, ένα σχέδιο δράσης για την απλοποίηση των αδειοδοτήσεων μέχρι τα τέλη Ιουνίου.
Στη συνέχεια μέχρι το Σεπτέμβριο θα προχωρήσουμε σε περισσότερη εξειδίκευση, ώστε μέσα σε ένα εύλογο χρονικό ορίζοντα να αντιμετωπίσουμε σφαιρικά το ζήτημα.
Και τελειώνω με τον τελευταίο άξονα παρεμβάσεων για το επόμενο χρονικό διάστημα, που αφορά στη συνεργασία μας με την ΟΟΣΑ αυτή τη φορά. Όχι για την ανταγωνιστικότητα, αλλά για τον ανταγωνισμό, για την ομαλότερη λειτουργία μας αγοράς και την πληρέστερη προστασία των καταναλωτών.
Εδώ έχουμε δράσεις σε τέσσερις τομείς: τουρισμός, επεξεργασία τροφίμων, οικοδομικά υλικά και λιανεμπόριο.
Θέλω να μας πω ότι ο ΟΟΣΑ έχει δουλέψει ήδη με άλλα κράτη – μέλη του σε ολόκληρο τον πλανήτη. Ο Καναδάς, η Ιαπωνία, το Μεξικό είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα. Στην Αυστραλία για παράδειγμα στη δεκαετία του ’90 χάρις μας διαρθρωτικές αλλαγές που έγιναν με εφαρμογή των μεθόδων μας λεγόμενης «Εργαλειοθήκης του ΟΟΣΑ», είχαμε διπλάσια αύξηση στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ από το μέσο όρο του ΟΟΣΑ και η ανεργία έπεσε από το 10,4 στο 4,4%.
Η δουλειά των ειδικών του ΟΟΣΑ έχει ξεκινήσει από τον Ιανουάριο. Σε ό,τι αφορά εμάς μέχρι τώρα έχουν εντοπιστεί, συλλεγεί και χαρτογραφηθεί από μας ομάδες του ΟΟΣΑ πλήρως οι κανονισμοί και η νομοθεσία μας τέσσερις τομείς. Με τη χρήση μας εργαλειοθήκης έχουν εντοπιστεί νομοθετικές και μας κανονιστικές ρυθμίσεις οι οποίες ενδεχομένως θέτουν εμπόδια στον ανταγωνισμό, μας παραδείγματος χάριν περιορισμοί στα σημεία πώλησης, καθορισμός ελάχιστων τιμών, συγκεκριμένες προδιαγραφές σε υλικά ή συσκευασίες και τα λοιπά.
Αυτές οι νομοθετικές ρυθμίσεις εξετάζονται περαιτέρω προκειμένου να εξαχθούν και τα τελικά συμπεράσματα. Δεν είμαστε στη φάση τελικών ανακοινώσεων. Πάντως μπορώ να αναφέρω τα μέχρι σήμερα προκαταρτικά συμπεράσματα χωρίς –ξαναλέω- να είναι κάτι το οριστικό και το επίσημο, διότι η μελέτη συνεχίζεται.
Στον τουρισμό. Από μας μέχρι τώρα μελέτες έχουν εντοπιστεί 131 πιθανά σημεία παρέμβασης που μπορεί να αφορούν καθορισμό τιμών, αδειοδοτήσεις, προνομιακή αντιμετώπιση προμηθευτών και τα λοιπά.
Στα δομικά υλικά 39 σημεία παρέμβασης. Παραδείγματος χάριν μη εναρμόνιση των ελληνικών με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, μερική ενσωμάτωση κοινοτικής νομοθεσίας και ούτω καθ’ εξής.
Στο λιανικό εμπόριο 200 πιθανά σημεία παρέμβασης: καθορισμός τιμών, περιορισμοί στα δίκτυα διανομής, προωθητικές ενέργειες, ώρες λειτουργίας των καταστημάτων, προδιαγραφές για μας συσκευασίες προϊόντων και τα λοιπά.
Στην επεξεργασία τροφίμων, 96 πιθανά σημεία παρέμβασης: περιορισμοί μας αδειοδοτήσεις και τη λειτουργία των επιχειρήσεων, αναχρονιστικές διατάξεις.
Και μας μελέτες που έχουν γίνει σε οριζόντιο επίπεδο, 51 πιθανά σημεία παρέμβασης, παραδείγματος χάριν χωροταξικοί περιορισμοί, περιορισμοί στη χρήση γης και τα λοιπά.
Μας επόμενες εβδομάδες θα έχουμε μια συγκεντρωτική κατάσταση με τα σημεία που επιδέχονται παρέμβασης και μέχρι τον Σεπτέμβριο θα έχει διαμορφωθεί η πρώτη δέσμη των προτεινόμενων νομοθετικών ρυθμίσεων. Καταλαβαίνετε επομένως ότι δεν είναι μόνο η δουλειά που έγινε μέχρι τώρα, αλλά και η δουλειά που συνεχίζεται και πρέπει να γίνει μέχρι το τέλος του χρόνου.
Είναι μας οι αλλαγές, αλλά νομίζω δεν έχουμε άλλη επιλογή παρά να προχωρήσουμε αυτές μας αλλαγές. Όχι γιατί το λέει η Παγκόσμια Τράπεζα ή ο ΟΟΣΑ, αλλά γιατί σε αυτό τον τομέα πρέπει να προχωρήσουμε και μόνοι μας. Είναι θέμα προστασίας μας εθνικής οικονομίας, είναι θέμα ενίσχυσης μας ανταγωνιστικότητας, είναι θέμα δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας. Όλοι αυτοί οι περιττοί περιορισμοί παγιδεύουν την πορεία μας μας το μέλλον, ναρκοθετούν την πορεία μας ελληνικής οικονομίας μας το μέλλον και είναι απόφαση του Πρωθυπουργού και μας Κυβέρνησης να αντιμετωπιστούν όλα αυτά τα προβλήματα.
Μέχρι τώρα μας ξέρετε η Κυβέρνηση έχει κατορθώσει να ξεπεράσει τρία σημαντικά εμπόδια που είχε μπροστά μας.
Το πρώτο είχε να κάνει με την πολιτική σταθερότητα. Θυμάστε ποια ήταν η κατάσταση πριν μας εκλογές και αμέσως μετά μας εκλογές. Σήμερα όλοι ξέρουμε ότι έχουμε μια σταθερή τρικομματική Κυβέρνηση που προχωρά μπροστά.
Το δεύτερο πρόβλημα –και εδώ πρέπει να δώσουμε τα εύσημα στον Πρωθυπουργό και στον Υπουργό των Οικονομικών- έχει να κάνει με τα σενάρια Grexit μας εξόδου μας Ελλάδας από το ευρώ. Αυτά τα σενάρια δεν υπάρχουν πια και δημιουργούν και σε εμάς, στο Υπουργείο Ανάπτυξης, ένα καλύτερο κλίμα, περισσότερες προϋποθέσεις για να κάνουμε τη δουλειά μας.
Το τρίτο εμπόδιο που αντιμετωπίζεται εντός των ημερών είχε να κάνει με την ανακεφαλαιοποίηση των Τραπεζών. Αυτό το θέμα αντιμετωπίζεται έτσι ώστε πια να προχωρήσουμε μπροστά μέσα σε ένα καλύτερο περιβάλλον.
Αλλά συν Αθηνά και χείρα κίνει! Πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε έτσι ώστε να γίνει πράγματι η οικονομία περισσότερο φιλική στην επιχειρηματικότητα. Δεν είμαστε οπαδοί των διαρθρωτικών αλλαγών επειδή είναι ωραίες οι λέξεις, θέλουμε να προχωρήσουμε μας διαρθρωτικές αλλαγές γιατί είναι προϋπόθεση να μπούμε στο δρόμο μας ανάκαμψης και μας ανάπτυξης και να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα μας ανεργίας ιδιαίτερα των νέων παιδιών.
Γι’ αυτό είμαστε εδώ. Μας δεν λογαριάσαμε μέχρι τώρα το πολιτικό κόστος έτσι δεν θα το λογαριάσουμε και από εδώ και πέρα, είναι πατριωτικό καθήκον μας να πετύχουμε και πιστεύω ότι με τη στήριξη μας πλειοψηφίας των Ελλήνων πολιτών στο τέλος θα τα καταφέρουμε.

Ερωτήσεις – Απαντήσεις
Θ. Κουκάκης: Και μας μας δυο Υπουργούς είναι η ερώτηση. Κάποιος ο οποίος δραστηριοποιείται ως ελεύθερος επαγγελματίας ή θέλει να δραστηριοποιηθεί- κυρίως για μας δεύτερους μιλάω- είτε δικηγόρος είτε συμβολαιογράφος ή κάποιος ο οποίος θέλει να δραστηριοποιηθεί σε μια αγορά μας πούμε μας φούρναρης, χρειάζεται κεφάλαιο κίνησης για να ξεκινήσει τη δραστηριότητά του. Μαθαίνουμε, πληροφορούμαστε περιστατικά επώνυμα ή ανώνυμα ανθρώπων οι οποίοι θέλουν να ξεκινήσουν να δραστηριοποιούνται και απευθύνονται μας Τράπεζες ακόμη και δίνοντας εξασφαλίσεις, ακίνητα θέλουν να δώσουν προκειμένου να πάρουν ένα δάνειο. Αλλά αυτά δεν μας χορηγούνται.
Η ερώτησή μου είναι: τι προβλέπεται να γίνει σε αυτή την κατεύθυνση; Γνωρίζουμε ότι υπάρχει και μια πρωτοβουλία από την ομάδα δράσης στο σκέλος των μικροπιστώσεων του κ. Ράιχενμπαχ και πως αυτά τα μέτρα τα οποία μας ανακοινώσατε, τελικά θα λειτουργήσουν στην πραγματική οικονομία, όταν δεν μπορούν να έχουν έστω και ελάχιστο αρχικό κεφάλαιο ελεύθεροι επαγγελματίες και επιχειρήσεις προκειμένου να εκκινήσουν. Μας ευχαριστώ.
Ν. Ρογκάκος: Μπορώ να προσθέσω κάτι και στην ερώτηση του συναδέλφου, μας τον κ. Χατζηδάκη κυρίως. Όσον αφορά το πρόγραμμα των μικρομεσαίων για το ΕΣΠΑ το οποίο λήγει μας 10 του μήνα και εδώ υπάρχει ένα θέμα. Διότι πέρα του ότι οn line κάνουν τη δουλειά μας οι επιχειρηματίες και υπάρχει καθυστέρηση και κώλυμα στην ιστοσελίδα και δεν θα προλάβουν και με μας αργίες του Πάσχα, είστε διατεθειμένοι να δώσετε ένα περιθώριο ώστε να κατατίθενται τα Πρωτόκολλα και να δώσετε ένα περιθώριο για το υπόλοιπο σχέδιο μας ανθρώπους μας; Υπάρχουν πάρα πολλά τέτοια ερωτήματα κ. Υπουργέ και νομίζω ότι είναι σημαντικό γιατί είναι το μεγαλύτερο πρόγραμμα αυτό των 500 εκ. Ευχαριστώ.
Γ. Στουρνάρας: Στο πρώτο ερώτημα, τα θέματα ΕΣΠΑ θα απαντήσει ο κ. Χατζηδάκης αλλά και ορισμένα τραπεζικά. Σαφώς το πρόβλημα του τραπεζικού τομέα είναι γνωστό. Η Ελλάδα σχεδόν βρέθηκε σε πιστωτική ασφυξία, αυτή είναι η πηγή του προβλήματος που αναφέρατε κ. Κουκάκη. Το πρόβλημα αυτό το ξεπερνάμε σιγά – σιγά, το ξεπερνάμε με την ανακεφαλαιοποίηση, το ξεπερνάμε με την αποκατάσταση μας εμπιστοσύνης, θα έλεγα ως πρώτο θέμα, με τη σταδιακή επιστροφή καταθέσεων, που με μια μικρή διακοπή που είχε να κάνει με την κρίση μας Κύπρου επανήλθαν πάλι οι καταθέσεις. Είχαμε μια μικρή εκροή κατά τη διάρκεια μας κυπριακής κρίσης σχετιζόμενη κυρίως με τα κυπριακά καταστήματα εδώ, αλλά έχουμε πάλι εξασφαλίσει ομαλή ροή.
Όσο βελτιώνεται η κεφαλαιακή κατάσταση των Τραπεζών και η ρευστότητά μας από καταθέσεις , και όλοι οι πρόδρομοι δείκτες δείχνουν ότι πράγματι υπάρχει μια βελτίωση μας ρευστότητας, τόσο ευκολότερα θα γίνει η παροχή κεφαλαίου κίνησης για νέους επαγγελματίες.
Ο κ. Χατζηδάκης θα  μιλήσει για το θέμα μας Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Μας ξέρετε η ΕΤΕπ έχει αρχίσει και δανειοδοτεί εκ νέου την ελληνική οικονομία. Επί 11 μήνες το 2012 δεν είχε εκταμιεύσει ούτε ένα ευρώ, έδωσε 900 εκ. ευρώ για μικρομεσαίες επιχειρήσεις και για άλλα έργα το Δεκέμβριο. Επομένως η αποκατάσταση εμπιστοσύνης και σταδιακά μας ρευστότητας θα είναι αυτή η οποία θα επιτρέψει ξανά παροχή κεφαλαίου κίνησης σε νέους επαγγελματίες και σε νέες επιχειρήσεις.

Κ. Χατζηδάκης: Κατ’ αρχήν θέλω να επισημάνω ότι η δεύτερη ερώτηση, χωρίς να είναι πρόθεση αυτού που την ήγειρε, έρχεται σε αντίθεση με το νόημα μας πρώτης. Με ποια έννοια; Στο ΕΣΠΑ πράγματι ο προβληματισμός μας όταν ξεκινήσαμε τη δράση αυτή, ήταν ότι λόγω των προβλημάτων μας ρευστότητας ενδεχομένως οι αιτήσεις δεν θα κάλυπταν τον προϋπολογισμό.
Μας φαίνεται και από την ερώτηση σε σχέση με τα προβλήματα στην κατάθεση των αιτημάτων, τελικώς υπάρχει ενδιαφέρον. Πράγμα που δείχνει ότι ενώ ασφαλώς το τοπίο στη ρευστότητα πόρρω απέχει από το να θεωρηθεί παραδεισένιο, υπάρχει ένα ολοένα και περισσότερο αυξανόμενο ενδιαφέρον σε σχέση με μας μικρομεσαίες επιχειρήσεις οι οποίες ενδιαφέρονται για το ΕΣΠΑ.
Τι θα κάνουμε: Δε θέλω να είμαι σχοινοτενής, η δράση αυτή ξεκίνησε, μπορούσε να υποβάλλει κανείς προτάσεις από τα μέσα Φεβρουαρίου περίπου. Για λόγους που έχουν να κάνουν με μια ιδιόμορφη ελληνική παράδοση, για πάρα μας μέρες μας και σε μας μας μας δράσεις, προ κρίσεως και μετά την κρίση, δεν υποβάλλονταν αιτήματα και ξεκίνησαν να υποβάλλονται μας τελευταίες μέρες. Είναι διαθέσιμα και στατιστικά στοιχεία να δείτε πώς έχουμε αύξηση με ρυθμούς γεωμετρικής προόδου μετά την Κυριακή του Πάσχα.
Θα δούμε πώς θα εξελιχθεί το πράγμα και αργά το απόγευμα θα βγει μια ανακοίνωση σε κάθε περίπτωση. Αλλά δε θέλω να προδικάσω τώρα τι θα συμβεί. Ανάλογα με την εξέλιξη των μεγεθών θα έρθουμε με υπεύθυνο τρόπο και με απόλυτη διαφάνεια και παραθέτοντας όλα τα στοιχεία, ν’ αντιμετωπίσουμε το ζήτημα. Ο στόχος μας φυσικά είναι να έχουμε αιτήματα, να έχουμε προσφορά και η δράση αυτή να πάει καλά. Άρα περιμένετε μέχρι το απόγευμα να βγει μια ανακοίνωση.
Σε σχέση με τη ρευστότητα και την πρώτη ερώτηση, θέλω να πω ότι πράγματι υπάρχουν μας δυσκολίες. Έχουν να κάνουν με το ότι οι Τράπεζές μας μετά και το πρόβλημα με το haircut είχαν γίνει, μας είχε λεχθεί, βρύσες χωρίς νερό. Σταδιακά το πρόβλημα βήμα-βήμα ξεκινά κάπως ν’ αποκαθίσταται. Βεβαίως τα επιτόκια δανεισμού είναι υψηλά, αλλά βεβαίως κι εμείς από τη δική μας πλευρά κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε για ν’ απαλύνουμε το πρόβλημα.
Χαρακτηριστική είναι η τελευταία δράση, η «Επιχειρηματική Επανεκκίνηση» του ΕΤΕΑΝ που είναι και για κεφάλαια κίνησης και η οποία δίνει τη δυνατότητα για ένα επιτόκιο, το χαμηλότερο μας αγοράς, με σημερινές τιμές περίπου στο 4,5%, πράγμα που διευκολύνει μας επιχειρηματίες. Υπάρχουν προγράμματα του ΕΣΠΑ και για «κεφάλαια σποράς» μας λέγονται, που διευκολύνουν μας νέους επιχειρηματίες, υπάρχουν οι δυνατότητες μέσω μας Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Τίποτε από αυτά δεν είναι εύκολα, διότι είναι μια πορεία κόντρα στον άνεμο και πρέπει κάθε μέρα να παλεύεις.
Είναι σ’ εξέλιξη η ανακεφαλαιοποίηση των Τραπεζών, είναι σε εξέλιξη μια σειρά από μας διαδικασίες στην οικονομία, κάθε μέρα το παρακολουθούμε, νομίζω ότι υπάρχει μια κάποια βελτίωση, βεβαίως δε θριαμβολογούμε και βεβαίως δε θέλουμε να ισχυριστούμε σε καμία περίπτωση ότι όλα τα προβλήματα είναι λυμένα.
Μας εάν συγκρίνετε την κατάσταση σε σχέση με κάποιους μήνες πριν, θα δείτε ότι και περισσότερα προγράμματα είναι σ’ εξέλιξη και σταδιακά, λίγο-λίγο η κατάσταση ξεκινά να γίνεται κάπως καλύτερη.

Χ. Κολώνας: Ήθελα να ρωτήσω και μας δυο Υπουργούς και περισσότερο τον κ. Υπουργό Οικονομικών το εξής: Σίγουρα η απελευθέρωση επαγγελμάτων δημιουργεί συνθήκες ανταγωνισμού και συμβάλλει στην αποκλιμάκωση των τιμών.  Ωστόσο, με δεδομένο το ότι έχουμε μεγάλο αριθμό ανέργων, με δεδομένο το ότι η πλειονότητα, η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών έχει υποστεί μεγάλες μειώσεις στα εισοδήματά μας, οι τιμές για την ώρα φαντάζουν απλησίαστες και με δεδομένο κιόλας παρά το γεγονός μας είπατε κι μας ότι το Μάρτιο είχαμε για πρώτη φορά μετά από τόσα χρόνια τη μείωση των τιμών, ένα από τα θέματα τα οποία θα μπορούσαν να ρίξουν μας τιμές και το οποίο το θέτουν συνεχώς οι φορείς μας αγοράς, είναι η μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στην ενέργεια και η μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση, αλλά εγώ θα πρόσθετα και στα τρόφιμα, προκειμένου να ενισχυθεί η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών.
 Σε ποια φάση βρίσκονται οι συζητήσεις με την τρόικα γι’ αυτό το θέμα και αν η κυβέρνηση σκοπεύει να εξετάσει, να θέσει και το ζήτημα μας μείωσης του ΦΠΑ στα τρόφιμα;
Κι ένα δεύτερο: Θα περίμενα κι απ’ μας δυο Υπουργούς, ή μάλλον από την κυβέρνηση ν’ ακούσω και κάποια πράγματα για μια σημαντική αγορά η οποία πρέπει επιτέλους ν’ απελευθερωθεί, την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Εκεί πέρα δεν ακούσαμε καμία εξαγγελία, το τι έχει γίνει ή το τι θα γίνει και με δεδομένο το ότι είναι και σ’ εξέλιξη μια σειρά από αποκρατικοποιήσεις. Ευχαριστώ.
Γ. Στουρνάρας: Σαφώς λιγότεροι φόροι είναι καλύτεροι από περισσότερους φόρους, αλλά υπάρχει ένα μεγάλο ερώτημα: Τι θα γίνει με τα έσοδα. Βεβαίως είναι επιθυμητή η μείωση των φόρων. Όσον αφορά τον ειδικό φόρο καυσίμων στην ενέργεια είχα την ευκαιρία στο ΣΕΒ, όπου είχα μιλήσει πριν από μας μήνες, να μας πω ότι αυτό είναι επιθυμητό, αλλά δεν είναι εφικτό σε αυτή τη φάση, διότι τα έσοδα δεν το επιτρέπουν. Μας ξέρετε, ενώ συνολικά μας δαπάνες πάμε καλύτερα από το στόχο, στα έσοδα πάμε λίγο χειρότερα από το στόχο.
Επομένως, έχουμε δρόμο μπροστά μας για τη δημοσιονομική εξυγίανση, για την παραγωγή πρωτογενούς πλεονάσματος σε ετήσια βάση. Έχουμε θέσει στην τρόικα τη μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση, αυτό είναι ένα θέμα το οποίο θα το ξαναδούμε τον Ιούνιο και εφ’ όσον τα έσοδα πάνε καλά και είμαστε εντός των δημοσιονομικών στόχων. Επομένως, το μεγάλο εμπόδιο είναι τα έσοδα σήμερα, το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι ακόμα εκτός αγορών. Άρα εάν κάπου πέσουμε εκτός – πείτε ότι πέσουμε εκτός 200 ευρώ – αυτά τα 200 ευρώ, δυστυχώς, δεν μπορούμε να τα βρούμε σήμερα από την αγορά, πρέπει να τα κόψουμε από κάπου αλλού.
Επομένως, κάθε μέτρο μείωσης φόρων έχει κόστος εναλλακτικό, έχει κόστος ευκαιρίας. Πρέπει να πάρουμε δηλαδή άλλο ισοδύναμο μέτρο, όσο σήμερα διαρκεί το πρόβλημα. Άρα λοιπόν, θέτετε ένα σωστό ερώτημα. Η απάντηση είναι ότι είναι επιθυμητή η μείωση των φόρων, αλλά δεν είναι εφικτή στη φάση αυτή.
Όσον φορά την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας πράγματι η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας έχει στρεβλώσεις, δημιουργεί προβλήματα, η πρωτοβουλία είναι στο ΥΠΕΚΑ, που σε συνεργασία μαζί μας, προχωρούμε στην άρση αυτών των στρεβλώσεων, πρώτα στην αγορά του ΛΑΓΗΕ, του ΑΔΜΗΕ και ευρύτερα στο σύνολο μας αγοράς μας ηλεκτρικής ενέργειας. Αλλά, επειδή είναι κυρίως πρωτοβουλία που αφορά το ΥΠΕΚΑ, δεν θα ήθελα να πω σήμερα κάτι περισσότερο γι’ αυτό.
Ν. Υποφάντης: Κύριε Χατζηδάκη, είπατε πριν από λίγο για το θέμα των Κυριακών που απασχολεί ένα πολύ μεγάλο κομμάτι μας αγοράς. Ότι συμφωνείτε στο άνοιγμα κάποιων Κυριακών είναι δεδομένο αυτό, ωστόσο αφήνετε ανοιχτό το ενδεχόμενο αν οι δημοκρατικές διαδικασίες μας πουν όχι, να υποχωρήσετε στην πρότασή μας για άνοιγμα 52 Κυριακές. Είναι έτσι;
Δημοσιογράφος: Σε αυτό ήθελα να προσθέσω, αν μου επιτρέπετε κ. Υπουργέ, επειδή στη δουλειά που κάνει ο ΟΟΣΑ είπατε ότι ένα από τα σημεία τα οποία έχει εντοπίσει είναι και τα ωράρια λειτουργίας. Θα ανοίξετε και θέμα διεύρυνσης του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων καθημερινά;
Κ. Χατζηδάκης: Για το τελευταίο δεν τίθεται τέτοιο θέμα. Άλλωστε η μελέτη του ΟΟΣΑ είναι σε προκαταρκτικό στάδιο, περισσότερο αναφερόμαστε έτσι κι αλλιώς, ή αποκλειστικά αναφερόμαστε στο ζήτημα το οποίο είναι ανοιχτό αυτή την ώρα.
Τονίζω και πάλι, τα πράγματα είναι πολύ απλά: Συμφωνούμε, τουλάχιστον αναφερόμενοι μας τρεις κυβερνητικούς εταίρους σε μας μας ρυθμίσεις του νομοσχεδίου, συμφωνούμε μας προσφορές, συμφωνούμε μας Κυριακές, τώρα ποιος θα είναι ο ακριβής αριθμός απομένει να το δούμε και υπάρχει η προαιρετική δυνατότητα για μας μικρούς. Εκεί υπάρχει η θέση του Υπουργείου, αν θέλετε και μας Μας Δημοκρατίας διότι τυχαίνει ο Υπουργός ο συγκεκριμένος να προέρχεται από το χώρο μας Μας Δημοκρατίας, υπάρχει η θέση των άλλων δυο κομμάτων. Είναι απολύτως θεμιτό, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το έχω ζήσει πάρα μας φορές.
Μας έχω ζήσει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διαλόγους οι οποίοι οδηγούσαν και σε σύγκλιση θέσεων ως μας επιμέρους ζητήματα. Από κει και πέρα δεν έχουμε κανένα τρόπο ούτε εγώ προσωπικά ούτε η Νέα Δημοκρατία ως κόμμα να επιβάλλει αυτή τη θέση. Καταγράφουμε τη θέση μας, ελπίζουμε ότι στο πλαίσιο του δημοκρατικού διαλόγου η θέση αυτή μπορεί να γίνει δεκτή. Η Βουλή χρειάζεται 151 ψήφους, απομένει να δούμε αν θα υπάρχουν ή δε θα υπάρχουν. Εμείς θεωρούμε ότι μαζί μας έχουμε αυτή την ώρα την πλειοψηφία μας κοινής γνώμης, δεν το κάναμε γι’ αυτό, δεν το κάναμε για να έχουμε την πλειοψηφία μας κοινής γνώμης..
Δημοσιογράφος: Πώς το λέτε αυτό;
Κ. Χατζηδάκης: Από μας δημοσκοπήσεις που έχουν γίνει, αλλά εν πάση περιπτώσει αυτό είναι εκτίμηση του καθενός. Και ξαναλέω, δεν το κάναμε γι’ αυτό. Το κάναμε γιατί θεωρούμε ότι είναι σωστό, αλλά από κει και πέρα δεν είναι και μας ψόγον ότι τρία κόμματα που στηρίζουν μια κυβέρνηση με διαφορετικές αφετηρίες διαφωνούν σ’ ένα ζήτημα. Ο καθένας καταγράφει την άποψή του και ο καθένας του χρεώνει, του πιστώνει ό,τι νομίζει στη συγκεκριμένη περίπτωση. Και θα προχωρήσουμε έτσι κι αλλιώς.
Αν θέλετε τη δική μου εκτίμηση εγώ πιστεύω ότι νωρίτερα ή αργότερα, επειδή είναι η τάση των πραγμάτων σε όλη την Ευρώπη αυτό θα γίνει και στην Ελλάδα. Θα ήθελα να γίνει όσο το δυνατό νωρίτερα γιατί βοηθά και τον τουρισμό και μας καταναλωτές και το εμπόριο. Αλλά από κει και πέρα και το ότι ήδη συμφωνούμε στα υπόλοιπα ζητήματα, είναι πολύ σημαντικό και ούτως ή άλλως πάμε σ’ ένα μεγαλύτερο άνοιγμα μας αγοράς και σε λειτουργία των καταστημάτων σε κάποιον αριθμό Κυριακών με συναίνεση όλων.
Δ. Μανιφάβα: Θα ήθελα να το κάνω λίγο πιο συγκεκριμένο το ερώτημα για μας Κυριακές. Μας δηλαδή θα καταθέσετε μας επόμενες μέρες το νομοσχέδιο για τον Αγορανομικό Κώδικα με την αρχική μας θέση που προτείνει την προαιρετική λειτουργία 52 Κυριακές το χρόνο για τα μικρά καταστήματα και θα δείτε αν θα ψηφιστεί ή δε θα ψηφιστεί στη Βουλή το συγκεκριμένο άρθρο ή θα πάει τροποποιημένο το νομοσχέδιο ως μας αυτό το άρθρο; Αυτή είναι η μία ερώτηση, κι αν μου επιτρέπεται και μια δεύτερη:
Αν η μελέτη του ΟΟΣΑ μέχρι στιγμής έχει δείξει ότι πρέπει ν’ ανοίξει και μια άλλη αγορά πέρα από αυτές που έχουν ανοίξει για τα σούπερ μάρκετ, εάν πρέπει ν’ ανοίξει και η αγορά των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων, να διατίθενται κι αυτά από τα σούπερ μάρκετ μας διατίθεται πλέον το γάλα πρώτης βρεφικής ηλικίας, τα προϊόντα καπνού, τα προϊόντα Τύπου.
Κ. Χατζηδάκης: Σε σχέση με το νομοσχέδιο γίνεται διάλογος μεταξύ των κυβερνητικών εταίρων. Όταν θα κατατεθεί θα δείτε τη μορφή που θα έχει. Αυτό το οποίο μας λέω είναι μια πολιτική θέση. Θα εξελιχθούν τα πράγματα και δεν υπάρχει λόγος υπερδραματοποίησης του συγκεκριμένου ζητήματος. Ξαναλέω ότι σε σχέση με το παρελθόν υπάρχει πρόοδος και υπάρχει κι ένα μεγάλο πεδίο σύγκλησης στα ζητήματα αυτού του νομοσχεδίου.
Σε σχέση με τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, επειδή αφορά και στο Υπουργείο Υγείας, εγώ τουλάχιστον στο πλαίσιο μας μας συνέντευξης δε θα ήθελα να κάνω κάποια επιμέρους συζήτηση, δε θα ήταν δεοντολογικά σωστό.
Σ. Νίκας: Θα ήθελα να ρωτήσω αν στο επικαιροποιημένο μνημόνιο που περιμένουμε στον επόμενο μήνα φαντάζομαι, κάποια απ’ μας αυτές μας δράσεις που αναφέρατε είτε κ. Στουρνάρα είτε μας κ. Χατζηδάκη, έχει τεθεί ως προαπαιτούμενη δράση για εκταμίευση κάποιας δόσης ή ως ορόσημο ως mailstrom μας εκταμίευσης κάποιας δόσης.
Γ. Στουρνάρας: Από ό,τι θυμάμαι όχι. Νομίζω, ότι πλέον με το πολυνομοσχέδιο που περάσαμε έχουμε τελειώσει μας υποχρεώσεις μας. Βέβαια, ακόμη παραμένει η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, δεν ξέρω ποια θα είναι τα επόμενα milestones. Τα milestones του Ιουνίου δεν θα έχουν να κάνουν με αυτά- αν δεν απατώμαι-, αλλά κοντός ψαλμός αλληλούια. Θα ξέρουμε σε λίγο.
Ν. Ρογκάκος: Κύριε Υπουργέ, μιας και είναι η τελευταία ερώτηση να μας ρωτήσουμε το εξής: χτες υπήρξαν διαρροές για εκταμίευση διπλής δόσης από το Eurogroup μας 13 Μαΐου, δηλαδή υπήρξαν διαρροές από το Eurogroup ότι η Ελλάδα θα λάβει ακόμη 3,3 δις. Ευρώ επιπλέον από τη δόση του Μαρτίου. Ισχύει κάτι τέτοιο; Ή, υπάρχει πρόθεση από την Κυβέρνηση να θέσει αυτό το θέμα; Ευχαριστώ.
Γ. Στουρνάρας: Είναι ένα θέμα το οποίο έχει κουβεντιαστεί σε τεχνοκρατικό επίπεδο, δεν υπάρχει κατάληξη ακόμη γι’ αυτό κι εγώ δεν το συζητώ. Θα ήταν ευχής έργο να εκταμιευτούν και τα 3,3 δις. Αλλά δεν γνωρίζουμε ποιες θα είναι οι αντιδράσεις άλλων κρατών – μελών για εκταμίευση χωρίς να υπάρχει η προεπισκόπηση πριν.  Φυσικά έχει τεθεί. Η Ελλάδα πάντα θέτει τα ζητήματα, αλλά χρειάζεσαι δύο για να χορέψεις τανγκό μας ξέρετε.
Ν. Ρογκάκος: Υπουργέ γιατί είναι επείγον να μας δοθούν αυτά τα επιπλέον κεφάλαια; Γιατί είναι επείγον να μας δοθούν νωρίτερα αυτά τα κεφάλαια;
Γ. Στουρνάρας: Δεν θα μας δοθούν, θα εγκριθούν. Δεν θα εκταμιευτούν αμέσως. Θα εγκριθούν. Γιατί και το EFSF τα λεφτά δεν τα βρίσκει, πρέπει να βγει μας αγορές.
Ν. Ρογκάκος: Θα γίνει μας το Δεκέμβριο κ. Υπουργέ δηλαδή; Σιγά – σιγά η εκταμίευση;
Γ. Στουρνάρας: Αυτό τώρα είναι εικονική ιστορία, δεν το γνωρίζουμε ακόμη. Είναι μια ιδέα που έχει πέσει στο Euro Working Group. Δεν έχει γίνει διαβούλευση ακόμη στο Eurogroup, τη Δευτέρα θα γνωρίζουμε. Εμείς αυτή τη στιγμή αγωνιζόμαστε ούτως ώστε μέχρι αύριο να έχει εξειδικεύσει το πολυνομοσχέδιο με μας απαραίτητες Υπουργικές Αποφάσεις.
Σήμερα που μας μιλώ, δεν είμαστε ακόμη έτοιμοι διότι μεσολάβησαν οι διακοπές στην Ελλάδα, σήμερα έχουν διακοπές μας Βρυξέλλες, άρα υπάρχει ένα τεχνικό ζήτημα. Δουλεύουμε επί 24ωρου βάσεως για να προλάβουμε αύριο να έχουμε  ικανοποιήσει όλα τα προαπαιτούμενα ενόψει μας συζήτησης μας Δευτέρας.
Γι’ αυτό θέλω να κρατήσω μικρό καλάθι για τη διπλή δόση. Όσοι με ρωτήσατε χτες είπα ότι «δεν υπάρχει τέτοιο θέμα» και πράγματι δεν υπάρχει τέτοιο θέμα σε επίσημο επίπεδο. Τεχνικές συζητήσεις γίνονται, αλλά το Eurogroup ποτέ δεν σταματά να μας εκπλήσσει. Γι’ αυτό θα ήθελα πραγματικά να κρατήσουμε πολύ  μικρό καλάθι όσον αφορά το ζήτημα αυτό.
Και δεν το λέω για να καλυφθώ ενόψει κινδύνων, το λέω από εμπειρία ότι μία χώρα να σηκωθεί και να πει «αυτό δεν προβλέπεται», η ιστορία τελειώνει εκεί.
Δημοσιογράφος:  Η τρόικα θα έρθει τον Ιούνιο;
Γ. Στουρνάρας: Ναι, μας αρέσει η Ελλάδα!
Δημοσιογράφος: (Ερώτηση εκτός μικροφώνου) … τα ομόλογα;
Γ. Στουρνάρας: Υπάρχουν τρόποι.
Δημοσιογράφος: Έκδοση εντόκων κ. Υπουργέ;
Γ. Στουρνάρας: Θα το ξέρουμε τη Δευτέρα. Υπάρχουν θέματα που μας απασχολούν, είναι διακυβερνητικά θέματα που απασχολούν το Υπουργείο Οικονομικών, το Υπουργείο Ανάπτυξης.

* Ακολουθεί σχετικό υλικό.

ΠΙΝΑΚΑΣ

15 Αλλαγές για την Απελευθέρωση της Αγοράς και την Ενίσχυση του Ανταγωνισμού 
 
Απελευθέρωση των διδάκτρων στα ιδιωτικά σχολεία 
Νέες απλούστερες αγορανομικές και υγειονομικές διατάξεις 
Πλήρης απελευθέρωση της αγοράς των φορτηγών 
Απελευθέρωση των μεταφορών για τον τουρισμό 
Σύγχρονο ευρωπαϊκό πλαίσιο για τα τεχνικά επαγγέλματα 
Μέτρα για την ενίσχυση του ανταγωνισμού στην αγορά καυσίμων 
Θεσμικές παρεμβάσεις για την απελευθέρωση αγορών στη λιανική 
Απελευθερώση του επαγγέλματος του λογιστή 
Καταργήση μεταβίβασης στις άδειες των λαϊκών αγορών 
Απλοποίηση διαδικασιών και άρση περιορισμών στην αγορά Άρτου (θερμές γωνιές) 
Μείωση ελαχίστου κεφαλαίου και προτυποποιημένα καταστατικά για τις εταιρείες 
Νέο νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς 
Νέο σύστημα στις υπεραστικές οδικές μεταφορές 
Πρωτοβουλίες για την επιχειρηματικότητα και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας-Παγκόσμια Τράπεζα  
Παρεμβάσεις για τον ανταγωνισμό σε 4 τομείς της οικονομίας-ΟΟΣΑ   
(Τουρισμός,Επεξεργασά Τροφίμων,Οικοδομικά Υλικά,Λιανικό Εμπόριο) 

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ 3919/2011:
«ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ,
ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΑΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΩΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΩΝ
ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ»

ΤΕΛΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
ΑΘΗΝΑ, ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2012
 
ΣΥΝΟΨΗ
Τα κύρια συμπεράσματα και διαπιστώσεις της μελέτης συνοψίζονται ως εξής:
Πορεία εφαρμογής του Νόμου 3919/2011
- Η εφαρμογή του Νόμου 3919/2011: «Αρχή της επαγγελματικής ελευθερίας, κατάργηση αδικαιολόγητων περιορισμών στην πρόσβαση και άσκηση επαγγελμάτων», προϋπέθετε την προώθηση σειράς νομοθετημάτων, που είτε προβλέπονταν από το Νόμο άμεσα είτε θα προέκυπταν από τον έλεγχο της προϋπάρχουσας νομοθεσίας, με στόχο να αρθούν ασυνέπειες με τις ρυθμίσεις του Νόμου. Η διαδικασία αρχικά καθυστέρησε σημαντικά σε σχέση με την προβλεπόμενη τετράμηνη μεταβατική περίοδο, ωστόσο στη συνέχεια προχώρησε ικανοποιητικά και βρίσκεται σε διαδικασία ολοκλήρωσής της. Κατά συνέπεια η προσέγγιση των επιπτώσεων του Νόμου υφίσταται περιορισμούς καθώς δεν έχει καταστεί ακόμη δυνατή η οριστικοποίηση του πεδίου εφαρμογής του Νόμου, ο σαφής προσδιορισμός των επαγγελμάτων/οικονομικών δραστηριοτήτων που επηρεάζονται από αυτόν και η έκταση των αλλαγών που προκύπτουν.
Είδη και μορφές των παρεμβάσεων στη λειτουργία των επαγγελμάτων
- Το καθεστώς αδειοδότησης που προβλεπόταν προ του Νόμου για την έναρξη ή τη λειτουργία πολλών επαγγελμάτων/οικονομικών δραστηριοτήτων συχνά περιλάμβανε προϋποθέσεις που καθυστερούσαν τις διαδικασίες έναρξης λειτουργίας μιας επιχείρησης, επιβάρυναν τον επιχειρηματία με πρόσθετη δαπάνη, δεν προστάτευαν ικανοποιητικά τον καταναλωτή και επιβάρυναν τη λειτουργία του δημόσιου τομέα, εντείνοντας τη γραφειοκρατία.
- Η Ελλάδα κατατασσόταν μεταξύ των χωρών με υψηλό βαθμό παρεμβατικών ρυθμίσεων στην άσκηση πολλών επαγγελμάτων/οικονομικών δραστηριοτήτων, οι οποίες δεν έχουν απαραίτητα σχέση με την προστασία των καταναλωτών και δημιουργούν στρεβλώσεις στη λειτουργία της αγοράς.
Κατάταξη των επαγγελμάτων
- Ο κατάλογος των επαγγελμάτων/οικονομικών δραστηριοτήτων που καταρτίστηκε περιλαμβάνει τους σημαντικότερους περιορισμούς, απεικονίζει τα αποτελέσματα της αναλυτικής εργασίας που παρατίθεται στο Μέρος Β΄ της παρούσας μελέτης ανά επάγγελμα/οικονομική δραστηριότητα και τη μέχρι σήμερα πορεία εφαρμογής του Νόμου 3919/2011.
- Από το διευρυμένο ενδεικτικό κατάλογο του Υπουργείου Οικονομικών φαίνεται ότι για την πλειονότητα των επαγγελμάτων ίσχυε κάποια μορφή αδειοδοτικής διαδικασίας, χωρίς όμως σημαντικές επιπτώσεις στην οικονομία, ενώ ένας μικρός αριθμός επαγγελμάτων και οικονομικών δραστηριοτήτων λειτουργεί με σημαντικούς περιορισμούς, η άρση των οποίων αναμένεται να επηρεάσει βασικά μεγέθη της οικονομίας.
Οικονομική βαρύτητα, εξελίξεις και επιδόσεις του τομέα των υπηρεσιών και επιμέρους επαγγελμάτων/οικονομικών δραστηριοτήτων
- Ο τομέας των υπηρεσιών αποτελεί το μεγαλύτερο τομέα της οικονομίας στην Ελλάδα, όπως και στις χώρες της ευρωζώνης, τόσο από την άποψη της απασχόλησης όσο και του εισοδήματος, ενώ στην αυξανόμενη ζήτηση των υπηρεσιών οφείλεται το μεγαλύτερο μέρος των νέων θέσεων εργασίας.
- Ο αυξημένος ρόλος των υπηρεσιών στις σύγχρονες οικονομίες συναρτάται με τις αλληλεξαρτήσεις των υπηρεσιών με τους υπόλοιπους παραγωγικούς τομείς, καθώς οι υπηρεσίες χρησιμοποιούνται από όλους τους τομείς και είναι απαραίτητες για τη λειτουργία όλων των επιχειρήσεων, προκειμένου να παράγουν και να είναι ανταγωνιστικές. Είναι παρούσες και ενσωματωμένες σε κάθε στάδιο της αλυσίδας της προστιθεμένης αξίας και συμβάλλουν σημαντικά στις επιδόσεις της υπόλοιπης οικονομίας.
- Η αύξηση του τομέα των υπηρεσιών εν μέρει οφείλεται στην εξωτερική ανάθεση πολλών υπηρεσιών που στο παρελθόν παράγονταν ενδοεπιχειρησιακά. Επιπρόσθετα, στην ισχυρή παρουσία των υπηρεσιών συνέβαλαν η απελευθέρωση των αγορών, η αύξηση της παγκοσμιοποίησης πολλών υπηρεσιών και η αυξανόμενη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας, η οποία συνεπάγεται μετακίνηση από την παροχή υπηρεσιών εντός του νοικοκυριού σε υπηρεσίες που παρέχονται στην αγορά.
- Εξετάζοντας την πορεία της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας κατά την περίοδο 2000-2011, παρατηρείται μείωση της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας στους περισσότερους οικονομικούς κλάδους μετά το 2008 ή το 2009 ή νωρίτερα (κατασκευές) με εξαίρεση τη γεωργία. Αντίστοιχες είναι και οι εξελίξεις στην απασχόληση.
- Το σύνολο σχεδόν των κλάδων των υπηρεσιών παρουσιάζει μείωση του κύκλου εργασιών το 2009 και το 2010 ή μόνο το 2010 (υπηρεσίες δραστηριοτήτων επεξεργασίας δεδομένων και δραστηριοτήτων παροχής πληροφόρησης), με εξαίρεση τις υπηρεσίες καθαρισμού και παροχής προστασίας που παρουσιάζουν αύξηση και τα δύο έτη και τις υπηρεσίες νομικών και λογιστικών δραστηριοτήτων που παρουσιάζουν αύξηση μόνο το 2010. Σε σχέση με τη μεταποίηση οι επιπτώσεις της κρίσης στις υπηρεσίες είναι πιο μέτριες, ωστόσο αλληλεξαρτήσεις και πολλαπλασιαστές επηρεάζουν την τελική ζήτηση και οι επιπτώσεις της κρίσης είναι πιθανόν να εξαπλωθούν σε όλη την οικονομία.
- Οι προαναφερθείσες εξελίξεις καθιστούν επιτακτικότερη την ανάγκη λήψης μέτρων είτε για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης σε τομείς που πλήττονται περισσότερο από αυτήν είτε για την καλύτερη λειτουργία των αγορών.
- Η παραγωγικότητα εργασίας, το μέσο κόστος ανά απασχολούμενο και οι επενδύσεις ανά απασχολούμενο του τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών στη χώρα μας είναι χαμηλότερα από το μέσο όρο των χωρών της Ε.Ε.
- Σύμφωνα με το δείκτη καινοτομίας η Ελλάδα είναι μια σχετικά χαμηλής έντασης καινοτομίας χώρα, οι υπηρεσίες είναι περισσότερο καινοτόμες σε σχέση με το παρελθόν, ωστόσο υστερούν σε σχέση με τη μεταποίηση με κάποιες εξαιρέσεις. Η διάρθρωση της ελληνικής οικονομίας (εξειδίκευση σε λιγότερο προηγμένους τεχνολογικά τομείς και επικράτηση των πολύ μικρών έως μικρών οικογενειακών επιχειρήσεων) δεν ευνοεί την έντονη δραστηριότητα Έρευνας και Ανάπτυξης (Ε&Α). Οι επενδύσεις σε Ε&Α είναι από τις χαμηλότερες στην Ε.Ε., ενώ η ικανότητα καινοτομίας της ελληνικής οικονομίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την εισαγόμενη τεχνολογία και τεχνογνωσία, την καινοτομική οργάνωση και εμπορία και όχι τόσο την παραγωγή και αξιοποίηση νέας γνώσης. Η καινοτομία στις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών είναι περισσότερο προσανατολισμένη σε οργανωτικές αλλαγές, σε σχέση με την ανάπτυξη νέων προϊόντων και διαδικασιών, και συνδέεται με τη διάδοση καλών πρακτικών και τη διάχυση της γνώσης.
- Η Ελλάδα κατατάσσεται σε χαμηλή θέση σε σχέση με τους δείκτες ανταγωνιστικότητας που μετρώνται από διάφορους οργανισμούς (IMD, WEF) και η θέση της με όλες τις προσεγγίσεις εμφανίζεται δυσμενής. Μικρή βελτίωση παρουσιάζεται στην κατάταξη της Παγκόσμιας Τράπεζας (Doing Business), που εν μέρει αποδίδεται και στις μειώσεις των αμοιβών συγκεκριμένων επαγγελμάτων (συμβολαιογράφων, δικηγόρων). Αντίστοιχα, στην έκθεση για την επιχειρημα-τικότητα στην Ελλάδα, σημειώνεται ότι το πρόβλημα της επιχειρηματικότητας δεν είναι τόσο ποσοτικό όσο ποιοτικό, καθώς οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν πλήθος εμποδίων, τα οποία αποτελούν μακροχρόνιες παθογένειες της ελληνικής οικονομίας.
- Κατά την περίοδο 2004-2010 τα επαγγέλματα με ρυθμίσεις, οι οποίες εξασφαλίζουν κάποιες ελάχιστες αμοιβές ή κάποια μορφή προστασίας, αύξησαν την απασχόλησή τους περισσότερο συγκριτικά με τα αποκαλούμενα μη ρυθμιζόμενα επαγγέλματα.
- Οι δείκτες για τη μέτρηση του ανταγωνισμού, που έχουν υπολογισθεί από διάφορους οργανισμούς (Ε.Ε., ΟΟΣΑ) ή από σχετικές μελέτες (προσαυξήσεις τιμών, περιθώρια κέρδους, βαθμός ρύθμισης, ελευθερία εμπορίου, δομή της αγοράς) κατά την τελευταία δεκαετία, δείχνουν ότι η Ελλάδα κατατάσσεται μεταξύ των χωρών που παρουσιάζουν σημαντικά προβλήματα ανταγωνισμού, παρά τις βελτιώσεις που έχουν σημειωθεί κατά τα τελευταία χρόνια.
- Η Ελλάδα, όπως και οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες του νότου, χαρακτηρίζεται από περισσότερο παραδοσιακή παραγωγική οργάνωση του τομέα των υπηρεσιών, με κεντρικό ρόλο των μικρών επιχειρήσεων και των αυτοαπασχολούμενων. Η οργάνωση της παραγωγικής διαδικασίας με την κυριαρχία μικρών επιχειρήσεων μπορεί να συνεπάγεται χαμηλό ρυθμό υιοθέτησης πιο εξελιγμένων πρακτικών παραγωγής και τεχνολογικών αλλαγών.
- Η συμμετοχή των δαπανών για υπηρεσίες στο Γενικό Δείκτη Τιμών Καταναλωτή ανέρχεται στο 39,6% περίπου με βάση την Έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών του 2008/09 και είναι αυξημένη κατά 4,8 εκατοστιαίες μονάδες ή κατά 13,9% σε σχέση με το 1998/99.
- Το επάγγελμα του δικηγόρου συγκαταλέγεται ανάμεσα στα επαγγέλματα υπηρεσιών με τον υψηλότερο βαθμό ρυθμιστικής παρέμβασης. Στην Ελλάδα, παρατηρείται αύξηση στον αριθμό των δικηγόρων τα τελευταία χρόνια, η οποία συνοδεύεται και από ανάλογη αύξηση στον αριθμό των εγγεγραμμένων υποθέσεων ιδιωτικού δικαίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι από τον Δεκέμβριο του 2011 καταγράφεται σταδιακή μείωση του δείκτη τιμών καταναλωτή για τις νομικές υπηρεσίες, η οποία μπορεί να οφείλεται εν μέρει στην απελευθέρωση του επαγγέλματος.
- Το επάγγελμα του συμβολαιογράφου λατινικού τύπου καταγράφει τους υψηλότερους δείκτες ρυθμιστικών παρεμβάσεων εισόδου και συμπεριφοράς για την πλειονότητα των χωρών της Ε.Ε. Στην Ελλάδα εμφανίζει πληρότητα ως προς τον αριθμό και κατέχει την πρώτη θέση ως προς την αναλογία συμβολαιογράφων ανά κάτοικο. Παρόλα αυτά, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση στον αριθμό των διορισμένων συμβολαιογράφων, η οποία όμως συνοδεύεται από σημαντική συρρίκνωση στον όγκο των συναφθεισών συμβολαιογραφικών πράξεων. Οι αμοιβές των συμβολαιογράφων καθορίζονται σε υψηλότερα επίπεδα συγκριτικά με άλλες χώρες της Ε.Ε. Η μείωση στα ποσοστά των αναλογικών αμοιβών, μετά την εφαρμογή του νόμου, δεν φαίνεται να επηρεάζει το μεγαλύτερο όγκο των συναλλαγών, περιορίζοντας τα οφέλη για τους καταναλωτές.
- Τα επαγγέλματα/δραστηριότητες υγείας παρουσιάζουν πληθώρα περιορισμών εισόδου και συμπεριφοράς, μερικοί εκ των οποίων θεωρούνται αναγκαίοι λόγω της ιδιαιτερότητας του κλάδου και της διαφύλαξης του δημοσίου συμφέροντος. Από το 2011 και μετά παρατηρείται μείωση στο δείκτη τιμών καταναλωτή αλλά και στις δαπάνες των νοικοκυριών για όλες τις υποομάδες του κλάδου, με εξαίρεση τις ιδιωτικές κλινικές, η οποία οφείλεται κυρίως στην άσκηση φαρμακευτικής πολιτικής λόγω του Μνημονίου και στον περιορισμό των ιατρικών επισκέψεων λόγω της συρρίκνωσης αμοιβών και συντάξεων και δευτερευόντως στην απελευθέρωση της παροχής των υπηρεσιών.
- Τα τελευταία χρόνια, καταγράφεται μια δραματική συρρίκνωση της οικοδομικής δραστηριότητας. Οι νέες οικοδομικές άδειες έχουν φτάσει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, ενώ από το 2007 και μετά παρουσιάζεται μέση ετήσια μείωση στην ακαθάριστη προστιθέμενη αξία του κλάδου της τάξης του 10%. Η συμμετοχή του κλάδου στο σύνολο της προστιθέμενης αξίας ανέρχεται στο 4,5% το 2011. Την τριετία 2008-2011 χάθηκαν πάνω από 130 χιλιάδες θέσεις εργασίας από τον κατασκευαστικό κλάδο ενώ το κόστος εργασίας στον κλάδο των κατασκευών, έχει αρχίσει να μειώνεται από το 2009.
- Από την καταγραφή των βασικότερων περιορισμών στη λειτουργία των επαγγελμάτων του αρχιτέκτονα και του μηχανικού φαίνεται ότι η Ελλάδα σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης είναι ανάμεσα στις χώρες με τους περισσότερους περιορισμούς, κυρίως όσον αφορά στις διαδικασίες αδειοδότησης και στην ύπαρξη καθορισμένων ή ελάχιστων αμοιβών. Βρίσκεται στο μέσο της κλίμακας, όσον αφορά στους περιορισμούς στα προσόντα εκπαίδευσης που απαιτούνται για την άσκηση του επαγγέλματος, ενώ δεν ισχύουν περιορισμοί διαφήμισης ή περιορισμοί στη μορφή των επιχειρήσεων και στο είδος της επαγγελματικής συνεργασίας.
- Ο Ν. 3919/2011 επηρεάζει μόνο συγκεκριμένες υπηρεσίες και επαγγέλματα του κλάδου των μεταφορών, όπως π.χ. τις υπηρεσίες εκμίσθωσης αυτοκινήτων ή τα τεχνικά επαγγέλματα επισκευής αυτοκινήτων, ενώ σημαντικοί τομείς και δραστηριότητες του τομέα δεν εμπίπτουν στις διατάξεις του Νόμου.
- Ο κλάδος της ιδιωτικής πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης απορροφά διαχρονικά το 6% του μαθητικού πληθυσμού και απασχολεί το 5% των διδασκόντων. Η συμμετοχή του κλάδου στο ΓΔΤΚ διαμορφώνεται για το 2012 σε 4,67‰ για τα ιδιωτικά σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και σε 3,05‰ για τα δίδακτρα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Οι ρυθμίσεις του κλάδου της εκπαίδευσης περιορίζονται κυρίως στην ύπαρξη συγκεκριμένων εκπαιδευτικών προσόντων και κατάλληλων υποδομών και είναι θεσπισμένες με γνώμονα την παροχή καλύτερων υπηρεσιών προς τους μαθητές και κατ’ επέκταση σε ολόκληρη την κοινωνία. Ενδεχόμενη πλήρης απελευθέρωση των αντίστοιχων επαγγελμάτων και άρση όλων των περιορισμών θα έχει μάλλον μικρή έως μηδαμινή επίπτωση τόσο στις τιμές όσο και στην απασχόληση και τον ανταγωνισμό.
- Ο αριθμός των φροντιστηρίων και των κέντρων ξένων γλωσσών φαίνεται να συρρικνώνεται τα τελευταία χρόνια προκειμένου να προσαρμοστεί στη μειωμένη ζήτηση (μείωση μαθητών). Η μείωση αυτή συνοδεύεται και από αντίστοιχη προσαρμογή προς τα κάτω και στις τιμές, οι οποίες για μεν τα φροντιστήρια αποτελούν το 10,73‰ του γενικού δείκτη ενώ για τις ξένες γλώσσες το 8,80‰. Είναι σαφές ότι ο μεγάλος αριθμός φροντιστηρίων και ΚΞΓ σε συνδυασμό με το μικρό κόστος εισόδου στην αγορά δεν φαίνεται να δημιουργούν πρόβλημα ανταγωνισμού. Ενδεχόμενη πλήρης απελευθέρωση δε φαίνεται να επηρεάσει ούτε τις τιμές ούτε την απασχόληση στα συγκεκριμένα επαγγέλματα, τα οποία φαίνεται να προσαρμόζονται σχετικά γρήγορα στις μεταβαλλόμενες συνθήκες.
Αναμενόμενες επιπτώσεις
- Η αξιολόγηση των συνθηκών ανταγωνισμού, όπως προκύπτει από την εφαρμογή του «Οδηγού αξιολόγησης συνθηκών ανταγωνισμού» του ΟΟΣΑ κατέδειξε την ύπαρξη αδυναμιών στον ανταγωνισμό.
- Σε ότι αφορά τους δικηγόρους και τις δικηγορικές εταιρείες, η πιστή εφαρμογή των Ν.3919/2011 και Ν. 4093/2012 θεωρείται ότι θα συμβάλλει θετικά στην απελευθέρωση του επαγγέλματος και θα βελτιώσει τις συνθήκες του με άμεσο αντίκτυπο στην οικονομία της χώρας μας. Συνεχίζουν όμως να υφίστανται περιορισμοί, όπως γεωγραφικοί και η πλήρης άρση των αποκλειστικών δικαιωμάτων των δικηγόρων. Η άρση των περιορισμών αυτών δύναται να βελτιώσει τον ανταγωνισμό αλλά και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.
- Το επάγγελμα του συμβολαιογράφου παρουσιάζει ιδιαιτερότητες ως προς την άρση των περιορισμών λειτουργίας του συγκριτικά με τα άλλα επαγγέλματα λόγω του δημόσιου χαρακτήρα του και της σημαντικότητας των συναλλαγών του είτε από νομικής είτε από οικονομικής άποψης. Η πλήρης εφαρμογή του Νόμου εξορθολογίζει την αναλογική αμοιβή των συμβολαιογράφων και μειώνει το κόστος των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες. Οι αμοιβές μειώνονται ακόμη περισσότερο με την μερική άρση της υποχρεωτικής παράστασης των δικηγόρων στις μεταβιβάσεις ακινήτων, μετά τη θέσπιση του Νόμου 4093/2012, ενισχύοντας τον ελεύθερο ανταγωνισμό.
- Δεδομένου ότι η χρήση των υπηρεσιών του νόμιμου ελεγκτή είναι υποχρεωτική από το νόμο για μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων, βελτίωση των συνθηκών ανταγωνισμού μεταξύ των νόμιμων ελεγκτών θα έχει πολλαπλασιαστικά θετικά αποτελέσματα σε κλάδους, όπου η χρήση των υπηρεσιών τους αποτελεί εισροή για την παραγωγική διαδικασία. Ο Ν. 3919/2011, καταργώντας τις ελάχιστες αμοιβές των νόμιμων ελεγκτών και επιτρέποντας την ελεύθερη διαπραγμάτευσή τους, προωθεί τον ανταγωνισμό μεταξύ των ελεγκτών. Η θέσπιση όμως ελάχιστων ωρών για τον κάθε έλεγχο αποδυναμώνει την αξία της κατάργησης ελάχιστων αμοιβών, αφού οι ώρες εργασίας είναι στενά συνυφασμένες με τη συνολική αμοιβή. Επιπλέον, ο καθορισμός ανώτατου ορίου εργασίας κατ’ έτος μειώνει την αρχή της αποτελεσματικότητας, αφού δεν επιτρέπει τον ανταγωνισμό μεταξύ ελεγκτών. Κατάργηση των δύο αυτών περιορισμών φαίνεται ότι μάλλον θα συντελέσει θετικά στον ανταγωνισμό μεταξύ νομίμων ελεγκτών και πιθανόν να οδηγήσει σε μείωση των τιμών που καλούνται να πληρώνουν οι ελεγχόμενες εταιρείες.
- Αναφορικά με τους μηχανικούς, η εφαρμογή του Ν. 3919/2011 θα επιφέρει θετικά αποτελέσματα στην απελευθέρωση του επαγγέλματος. Η εφαρμογή των νέων ρυθμίσεων, αναμένεται να οδηγήσει στην αύξηση του ανταγωνισμού μεταξύ των μηχανικών, διατηρώντας, ωστόσο, τις προϋποθέσεις αδειοδότησης. Η κατάργηση των ελάχιστων αμοιβών μπορεί να δημιουργήσει ένα πλαίσιο ανταγωνιστικής λειτουργίας για το εν λόγω επάγγελμα, επιφέροντας μείωση στις τιμές και πιθανώς, καλύτερες παρεχόμενες υπηρεσίες λόγω του αυξημένου κινήτρου των επαγγελματιών να γίνουν πιο αποδοτικοί.
- Η εφαρμογή του Ν. 3919/2011 αναμένεται να άρει τους διοικητικούς και γεωγραφικούς περιορισμούς που υφίστανται στο επάγγελμα των φορτοεκφορτωτών, ενισχύοντας την αρχή της επαγγελματικής ελευθερίας και διευκολύνοντας την πρόσβαση και άσκηση του επαγγέλματος. Επιπρόσθετα, η πλήρης εφαρμογή του Νόμου αναμένεται να καταργήσει καταχρηστικές πρακτικές και οιονεί μονοπωλιακές συμπεριφορές οδηγώντας σε μείωση των τιμών και ελάφρυνση του κόστους των προϊόντων, επιφέροντας πιθανώς και αύξηση στον κύκλο εργασιών των επιχειρήσεων που κάνουν χρήση των φορτοεκφορτωτικών εργασιών.
- Αν και οι διαδικασίες για την εφαρμογή του Νόμου δεν έχουν ολοκληρωθεί πλήρως, με αποτέλεσμα να μην είναι εφικτός ο υπολογισμός του τελικού δείκτη ρύθμισης για κάποια από τα εξεταζόμενα επαγγέλματα, η συνολική εικόνα που διαμορφώνεται είναι ότι στην πλειονότητα των επαγγελμάτων/οικονομικών δραστηριοτήτων οι δείκτες μειώθηκαν σημαντικά, υποδηλώνοντας αξιόλογες μεταβολές στο καθεστώς ρύθμισης προς την κατεύθυνση της κατάργησης περιορισμών, ενώ η ολοκλήρωση των διαδικασιών εφαρμογής του αναμένεται να βελτιώσει περαιτέρω τη συνολική εικόνα.
- Όσον αφορά την ένταση των ρυθμίσεων προ της εφαρμογής του Νόμου, οι σχετικοί δείκτες καταδεικνύουν την ύπαρξη σημαντικών εμποδίων στον ανταγωνισμό, τα οποία συναρτώνται σε μεγαλύτερο βαθμό με περιορισμούς στην είσοδο και σε μικρότερο με περιορισμούς στη συμπεριφορά. Στα επαγγέλματα/οικονομικές δραστηριότητες με τους μεγαλύτερους βαθμούς ρύθμισης συγκαταλέγονται επιστημονικά επαγγέλματα όπως οι συμβολαιογράφοι, οι δικηγόροι και οι δικηγορικές εταιρείες, οι μηχανικοί, οι εταιρείες μηχανικών και οι ενεργειακοί επιθεωρητές, οι νόμιμοι ελεγκτές και οι ορκωτοί εκτιμητές, αρκετά επαγγέλματα και υπηρεσίες του κλάδου της υγείας, αλλά και ορισμένα άλλα επαγγέλματα, όπως του εκτελωνιστή, του οδηγού ταξί, του εφημεριδοπώλη και του φορτοεκφορτωτή.
- Με την εφαρμογή του Νόμου, οι παρατηρούμενες μειώσεις στο γενικό δείκτη ρύθμισης για τα περισσότερα επαγγέλματα/οικονομικές δραστηριότητες αποδίδονται κυρίως στη μείωση του δείκτη εισόδου και λιγότερο στην υποχώρηση του δείκτη συμπεριφοράς. Εξαίρεση αποτελεί η μηδενική μεταβολή του δείκτη ρυθμίσεων εισόδου στις περιπτώσεις των μηχανικών, των εταιρειών μηχανικών και ορισμένων υπηρεσιών υγείας.
- Τα περισσότερα επαγγέλματα που διατήρησαν σχετικά υψηλούς δείκτες ρύθμισης εντοπίζονται σε κλάδους όπου, λόγω της απαιτούμενης επιστημονικής εξειδίκευσης και της ιδιαίτερης φύσης των παρεχόμενων υπηρεσιών (νομικά επαγγέλματα, υπηρεσίες μηχανικών, ιατρικά επαγγέλματα και υπηρεσίες), δικαιολογείται κάποιος βαθμός περιοριστικών ρυθμίσεων. Ωστόσο, σε περιορισμένο αριθμό άλλων επαγγελμάτων η διατήρηση υψηλών δεικτών ρύθμισης δεν συνάδει με τη φύση των συγκεκριμένων επαγγελμάτων.
- Η συνολική απασχόληση, δεδομένης και της τρέχουσας οικονομικής κρίσης, μάλλον θα παρουσιάσει περαιτέρω μείωση πριν να αρχίσει να αυξάνεται και αυτό θα συμβεί ανεξάρτητα από θεσμικές παρεμβάσεις στην απελευθέρωση των λεγόμενων «κλειστών» επαγγελμάτων.
- Η απελευθέρωση των επαγγελμάτων μπορεί να αυξήσει την απασχόληση σε ένα συγκεκριμένο επάγγελμα αλλά όχι απαραίτητα και τη συνολική απασχόληση, οδηγώντας βραχυχρόνια κυρίως σε μια αναδιάρθρωση της απασχόλησης, παρά σε μεγάλες αυξήσεις της συνολικής απασχόλησης.
- Η πλήρης ή μερική κατάργηση θεσμοθετημένης υπερπροστασίας συγκε-κριμένων επαγγελματικών ομάδων εις βάρος των χρηστών των υπηρεσιών τους θα μπορούσε ενδεχομένως να μειώσει το κόστος συγκεκριμένων υπηρεσιών και να προσελκύσει επενδύσεις, οι οποίες θα συντελούσαν σε αύξηση της συνολικής απασχόλησης.
- Η μείωση των περιορισμών στη λειτουργία των αγορών που αναμένεται να προκύψει από την εφαρμογή του Νόμου φαίνεται να οδηγεί σε αύξηση του ανταγωνισμού, ο οποίος θεωρείται σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει τόσο την παραγωγικότητα όσο και τις εξελίξεις στις τιμές.
- Οι μεγάλες επιχειρήσεις ίσως αντιμετωπίζουν με μεγαλύτερη ευχέρεια τα εμπόδια που υπάρχουν στις αγορές του τομέα των υπηρεσιών γενικότερα ή συγκεκριμένων επαγγελμάτων, αλλά οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που αποτελούν και τη συντριπτική πλειονότητα, φαίνεται να συναντούν δυσχέρειες και να είναι περισσότερο ευάλωτες, κάτι που ισχύει επίσης και για τους ιδιώτες καταναλωτές ή τα νοικοκυριά.
- Η αποτύπωση της επίπτωσης της εφαρμογής του Νόμου 3919/2011 στο Γενικό Δείκτη Τιμών Καταναλωτή δυσχεραίνεται καθώς δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί η εφαρμογή του Νόμου και επομένως δεν υπάρχουν στοιχεία για τις τιμές μετά την εφαρμογή του Νόμου για όλα τα επαγγέλματα/οικονομικές δραστηριότητες, στο βαθμό που αυτές απεικονίζονται σαφώς ως διακεκριμένες κατηγορίες που συμμετέχουν στη διαμόρφωση του δείκτη. Ταυτόχρονα, η ύφεση που παρατηρείται στην ελληνική οικονομία και η μείωση της ζήτησης για συγκεκριμένες υπηρεσίες έχει ήδη συμπιέσει τις τιμές και κατά συνέπεια δεν είναι δυνατό να διαχωριστούν οι επιπτώσεις στις τιμές που αποδίδονται στους παράγοντες αυτούς ή στις αλλαγές που προέρχονται από την εφαρμογή του νόμου.
- Εξετάζοντας τις ετήσιες μεταβολές και την επίπτωση των υπηρεσιών που συμμετέχουν στη διαμόρφωση του Γ.Δ.Τ.Κ. κατά την περίοδο 2000-2011, τις μεταβολές μεταξύ Ιουλίου 2011 (προβλεπόμενη έναρξη εφαρμογής του Νόμου) και 2012 και τις μηνιαίες μεταβολές του 2011 και του πρώτου οκταμήνου του 2012 υπάρχουν ενδείξεις, για αυξανόμενη αρνητική επίπτωση των υπηρεσιών υγείας και εκπαίδευσης και των επικοινωνιών. Αντίστοιχες εξελίξεις καταγράφονται σε πολλές από τις επιμέρους κατηγορίες υπηρεσιών που εντάσσονται στις άλλες ομάδες αγαθών και υπηρεσιών.
- Η προβλεπόμενη από το Νόμο 3919/2011 διαδικασία αναγγελίας έναρξης της επαγγελματικής δραστηριότητας και η δυνατότητα έναρξης της άσκησης του επαγγέλματος εντός τριμήνου από την υποβολή των απαραίτητων δικαιολογητικών στους αρμόδιους φορείς (οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να απαγορεύσουν την άσκηση σε περίπτωση μη τήρησης των νόμιμων προϋποθέσεων), στο βαθμό που οργανωθεί σωστά μπορεί να λειτουργήσει ικανοποιητικά στην επίσπευση των διαδικασιών έναρξης και στη μείωση του αντίστοιχου κόστους για τους επαγγελματίες, ενώ αναμένεται να μειώσει τη γραφειοκρατία, να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα των εμπλεκόμενων δημόσιων υπηρεσιών και να αποδεσμεύσει πόρους από τη δημόσια διοίκηση.
- Η έκταση της αναμενόμενης πτώσης των τιμών των υπηρεσιών ως αποτέλεσμα της εφαρμογής του Νόμου δεν είναι εύκολο να υπολογισθεί καθώς: (α) δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί η διαδικασία των εξαιρέσεων και επομένως δεν είναι απολύτως σαφές για ποιες κατηγορίες επαγγελματιών αναμένεται να προκύψουν αλλαγές στην άσκηση των επαγγελμάτων τους και επομένως πιθανές αλλαγές στις τιμές, (β) δεν έχουν πάρει ακόμα οριστική μορφή τα νομοθετήματα που ορίζουν αλλαγές στην τιμολόγηση των υπηρεσιών συγκεκριμένων επαγγελμάτων και (γ) η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να βρίσκεται σε κατάσταση ύφεσης.
- Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι τα πιθανά οφέλη από την προβλεπόμενη άρση των περιορισμών στη λειτουργία των επαγγελμάτων ως ποσοστό στο εθνικό εισόδημα κυμαίνονται μεταξύ 0,4% και 2,1%, ανάλογα με τις υποθέσεις που έγιναν για το αναμενόμενο επίπεδο μείωσης των τιμών.
 
EXECUTIVE SUMMARY
The impact of the implementation of Law 3919/2011 “on the principle of freedom of profession, repeal of unwarranted restrictions on access to and the pursuit of professions”

The main conclusions of the study are as follows:
The implementation of Law 3919/2011
- The implementation of Law 3919/2011 “on the principle of freedom of profession, repeal of unwarranted restrictions on access to and the pursuit of professions” presupposed the promotion of a series of statutes which were either directly anticipated by the Law or would arise from the examination of the pre-existing legislation, aiming at the withdrawal of any inconsistencies with the Law. The process was delayed considerably beyond the four-month transition period provided, but subsequently progressed significantly and is now in the process of completion. Due to the delays, the assessment of the impact of the Law is subject to restrictions, as there is still no final picture of the relevant field of implementation, the professions/activities affected by the Law and the scale of the changes brought about by the Law.
Forms of interventions/restrictions in the functioning of professions  
- The licensing regime applicable prior to the Law often included requirements which delayed the procedures of setting up a new firm, placed an extra cost to the entrepreneur, did not adequately protect consumers and decreased the efficiency of public services via bureaucracy.
- Prior to the Law, Greece stood among the countries with a high degree of regulation in the conduct of many professions/economic activities. This regulatory framework was not necessarily connected with consumer protection, causing distortions in the functioning of the market.
List of professions
- The list constructed with reference to professions/economic activities facing major restrictions, illustrates results from the detailed analysis conducted in part B of the current study, with respect to the process of implementation of the Law 3919/2011 so far per individual profession/economic activity.
- From the extensive indicative list of the Ministry of Finance, it seems that for the majority of professions there was some form of licensing procedure in place, without, however, significant effects on the economy. On the other hand, a small number of professions and economic activities functioned under stronger restrictions, the repeal of which is expected to influence fundamental economic variables.
Economic importance, developments and performance of the service sector and individual professions/activities
- Similarly to other Euro-zone economies, services in the Greek economy constitute the largest productive sector, both with respect to employment and income. Furthermore, in Greece, the rising demand for services has been the major source of new job vacancies.
- The increased role of services in modern economies is closely associated with the interdependencies between services and other productive sectors, as services are an input in all sectors and are necessary for all firms’ production and competitiveness. Services are also present and incorporated in every stage of the value added chain and contribute significantly to the whole economy’s performance.
- The expansion of the services sector has been to some degree a result of the outsourcing of many services which were previously produced in-house. In addition, the strong presence of many services was supported by market liberalisation, increased globalization and the increasing participation of women in the labour market, the latter implying a move from services produced in-house to services supplied by the market.
- Examining the course of gross value added during the period 2000-2011, a reduction in this value in most economic sectors is observed after 2008 or 2009 or earlier (construction) - with the exception of agriculture. Similar developments are also recorded with regard to employment.
- Turnover for the majority of the services sectors either decreased in both 2009 and 2010 or only in 2010 (data processing service activities and information service activities), with the exception of cleaning services and security and investigation activities, the turnover of which increased during both years, and the legal and accounting consultancy activities, the turnover of which increased only in 2010. Compared to the manufacturing sector, the impact of the financial crisis on the services sector is less severe. However, inter relations and multiplier effects affect final demand and the consequences of the crisis may expand to other sectors of the economy.
- The aforementioned developments render imperative the need for taking measures, either against the adverse consequences of the current economic crisis, especially in sectors that are highly affected by the economic downturn, or for the improvement of market functioning.
- Labour productivity, the average cost per employee and investment per employee in the Greek professional services sector are below the corresponding averages of EU countries.
- Based on the innovation index, Greece is considered as a relatively low innovation country. Services are more innovative compared to the past, though, with few exceptions, they are inferior to the manufacturing sector. The structure of the Greek economy (specialisation on less technologically developed sectors and the dominance of the very small and small family businesses) does not favour an intensive activity of Research and Development (R&D). Investments in R&D are the lowest in the EU, while the innovation capability of the Greek economy depends largely on imported technology and know-how, and innovative organising and marketing, and less on the production and utilization of new technology. Innovation in the services is clearly more oriented towards organizational changes, and not towards the development of new products and procedures, linked with the distribution of good practices and knowledge.
- Competitiveness indices, calculated by various organizations (IMD, WEF) rank Greece very low and its position, regardless of the adopted methodology, is unfavourable. A small improvement is observed in the ranking of the World Bank (Doing Business) which is partially a result of the decrease in the fee of certain professionals (notaries, lawyers). Correspondingly in the Greek Report on Entrepreneurship, it is noted that the problem of business dexterity is more qualitative than quantitative, as enterprises face numerous obstacles, which constitute long-term diseases of the Greek economy.
- During the period 2004-2010 employment in the regulated professions guaranteeing a minimum level of revenue or some form of protection increased more in comparison to the non-regulated occupations.
- Competition indices (price increments, profit margins, regulation degree, trade freedom, market structure), which have been calculated by various organizations (EU, OECD) or in relevant studies during the last decade, show that Greece ranks among the countries that face significant competition problems, despite the improvements that took place over the past few years.
- Greece, like the rest South European countries, is characterized by a more traditional organization of the services sector, with small firms and self-employment playing a central role. This organisational form of production, with the dominant role of small firms, may lead to a lower adoption rate of advanced production techniques and technological changes.
- Expenditure for services comprises 39.6% of the Consumer Price Index (CPI) on the basis of the 2008/09 Household Budget Survey, representing an increase of 4.8 percentage points or 13.9% compared to 1998/99.
- The profession of lawyers is among the most highly regulated service professions. In Greece, an increase in the number of lawyers has been observed during recent years, accompanied by a corresponding increase in the number of private law cases. Since December 2011, a gradual reduction in the consumer price index for legal services has been recorded. This is partly due to the liberalisation of the profession.
- In most EU countries, the notary profession records the highest indices of regulation among professions with respect to both entry and conduct. In Greece, the notary profession is saturated, with the country ranking first as to the relevant per capita ratio of professionals. Despite that, an increase in the number of appointed notaries has been observed in recent years, accompanied by a significant reduction in the volume of contracts deeds. Notary fees in Greece are specified at higher levels compared to other EU countries. The reduction in the pro rata notary fees following the implementation of the Law does not seem to affect the bulk of notarial acts, thus limiting the benefits to consumers.
- Health professions/activities exhibit many restrictions in entry and conduct, some of which are considered as necessary in view of the special nature of the sector and the need to protect the interests of the public. Since 2011 health related professions/activities have recorded a reduction in the relevant consumer price index, with household expenditure in all related service categories, except those provided by private clinics, falling. The price reduction is primarily a result of the Memorandum on pharmaceutical policy and the reduction in visits to doctors due to the decline in family income, and to a lesser extent an effect of the deregulation of medical services.
- Over recent years, building activity has recorded a dramatic decline. New building permits have reached historically low levels, while from 2007 onwards the average annual reduction in the gross added value of the construction sector was in the order of 10%. The sector’s share in total gross value added amounted to 4.5% in 2011. During the period 2008-2011, over 130 thousand jobs were lost in the sector, while labour cost has been declining since 2009.
- From the examination of the main forms of restrictions in the entry and conduct of the architect and engineering professions, it appears that Greece compared to other European countries, is amongst those with the highest restrictions, particularly with regard to the licensing procedures and the existence of fixed or minimum wages. Greece ranks in the middle of the scale regarding regulations on required educational qualifications, while there are no restrictions on advertising, corporate form and professional collaboration.
- Law 3919/2011 only applies to specific services and professions in the transport sector, such as car rental services and technical-repair related occupations, while major sub-sectors and activities, are exempted from the Law.
- The private primary and secondary education sector absorbs over time 6% of the student population and employs 5% of teachers. The sectors’ participation in the CPI in 2012 amounted to 4.67‰ for private primary education fees and 3.05‰ for secondary education fees. Restrictions in educational services are limited mainly to the existence of specific educational qualifications and infrastructure requirements driven by the need to provide better services to students, and, by extension, to society. Possible full liberalization of their respective professions and all restrictions will have small or even insignificant impact on prices, employment and competition.
- The number of private tuition centres and foreign language schools appears to decline in recent years, adapting to reduced demand (fewer students). This reduction has been accompanied by a corresponding downward adjustment in prices, which for private tuition centres represent 10.73‰ of the CPI while for foreign language schools represent 8.80‰. It is clear that the large number of private tuition centres and foreign language schools, combined with the low cost of entry into the relevant markets, do not pose threats on competition. Possible full liberalization will probably not affect either prices or employment in the specific professions, the adjustment of which to changing conditions appears to be quick.
Expected Impact from the implementation of the Law
- The assessment of the competition conditions via the implementation of the “OECD Toolkit”, evidenced that there are weaknesses in the functioning of competition.
- Regarding lawyers and law firms, the precise implementation of the Law 3919/2011 is considered to contribute positively to the deregulation of the profession and thus improve its conduct, having a positive impact on the national economy. However, restrictions, like geographical and exclusive privileges of lawyers, continue to apply. The abolition of these restrictions may improve both competition and the quality of the services provided.
- Due to its public service character and the importance of its transactions either from a legal or an economic point of view, the occupation of notaries presents more peculiarities as to the lift of its restrictions compared to other occupations. Full implementation of the Law will rationalize the pro rata fee of notaries and will decrease the cost for customers. Fees could further decrease with the lift of the mandatory presence of lawyers in land property transfers following the adoption of Law 4093/2012, thus strengthening competition.
- Given that the services of chartered accountants are mandatory by law for a large number of enterprises, improvement of competition conditions among auditors will have multiple positive effects in sectors where auditing services are an input to production. Law 3919/2011 abolishes minimum fees for auditors and allows negotiation of their fee, thus promoting competition among them. However, the predefinition of the minimum hours of an audit weakens the merit of abolishing minimum fees, as working hours are closely related to the total remuneration. Moreover, the determination of the total working hours per year reduces efficiency, since it restricts competition among auditors. Elimination of these two constraints can have a positive impact on the competition among auditors and it is possible that it will reduce the fee paid by the audited companies.
- Regarding engineers, the implementation of the Law will bring positive results with respect to the liberalisation of the profession. The application of new regulations, is expected to lead to increased competition among engineers, maintaining, however, licensing requirements. The abolition of the minimum wage may create a competitive framework for the operation of the profession, resulting in a reduction in prices and probably better services due to the increased incentive for professionals to become more efficient.
- The implementation of Law 3919/2011 is expected to lift the administrative and geographical constraints which exist in the profession of stevedores, and thus improve the occupational freedom and accommodate access to it and its practice. Moreover, full implementation of the Law is expected to abolish excessive practices and quasi monopolistic conduct, resulting in price and cost reduction, and possibly inducing an increase in the turnover of the enterprises using stevedores.
- While procedures for the implementation of the Law have not as yet been completed, thus resulting in certain gaps in our calculations of regulation indices for some of the occupations examined, the overall picture on the basis of the currently available indices is that of a significant reduction in their values. This suggests that the Law brought about considerable changes to the regulatory regime in the direction of abolishing restrictions, with the completion of the implementation process being expected to improve further the overall picture.
- Regarding the intensity of regulations before the implementation of the Law, the relevant indices point to the existence of significant barriers to competition, resulting mainly from entry restrictions and to a lesser extent from restrictions on conduct. Professions and services ranking high as to their overall regulation index -and hence as to the strictness of their regulations- were those of notaries, lawyers and law firms, engineers, engineering companies and energy inspectors, statutory auditors, certified appraisers and customs agents, several professions and services in the healthcare industry, but also some other professions, such as taxi drivers, newsvendors and stevedores.
- After the implementation of the Law, the observed decreases in the value of the overall index were for most professions to a larger extent a result of the reduction in the entry regulation index (due e.g. to the lift of restrictions such as licensing) and to a lesser degree an effect of the decline in the conduct regulation index. A notable exception is the zero change of the entry indices for legal professions, engineers, engineering companies and some health services.
- Regarding those occupations maintaining their relatively high regulation indices, the majority belongs in sectors where a certain degree of restrictions is justified by the requirements on scientific expertise and the special nature of the services offered (legal professions, engineering and health services). However, a small number of professions still retain high index levels, despite the lack of such justifications.
- The employment level, given the current economic crisis, will probably decrease further before recovering, and this will occur regardless of institutional interventions in the deregulation of the so-called “closed” professions.
- The repeal of restrictions may increase employment in specific occupations but it may not have an effect on total employment, resulting particularly over the short-run to a restructuring of employment instead of an increase in total employment.
- Full or partial repeal of the legislated overprotection of specific professions that comes at the expense of consumers, could reduce the cost of using specific services, thus attracting investments which in turn can increase total employment.
- The cutback of restrictions in market functioning as a result of the Law’s implementation seems to enhance competition, a factor considered as being important due to its impact on both productivity and price developments.
- Large enterprises as consumers of services may overcome more successfully the existing obstacles in the services markets or in specific professions. However, small-medium sized firms, which constitute the majority of firms in Greece, seem to face serious difficulties and are more vulnerable, something which is also true for individual consumers or households.
- Since the implementation of the Law has not yet been completed and therefore no data are available for prices after the application of the Law in all occupations/ activities (to the extent that these are clearly depicted as discrete categories in the composition of the Index), it is difficult to identify/quantify the impact of Law 3919/2011 on the CPI. Meanwhile, the ongoing recession in the Greek economy and the decline in the demand for specific services have already reduced prices and consequently it is not possible to separate the effect on prices due to these factors from that of the changes resulting from the implementation of the Law.
- Looking into the annual changes and the impact of the services participating in the CPI during the period 2000-2011, the changes between July 2011 (expected start of the Law’s implementation) and 2012 and the monthly changes of 2011 and the first eight months of 2012, there are indications of an increasing negative impact in the cases of health and communication. Similar developments are also recorded in many of the individual service categories belonging to other groups of goods and services.
- The statutory procedure of announcing the starting a professional activity and the opportunity of beginning to exercise the activity within three months from the submission of the required documents to the relevant official bodies (which have the right to forbid conduct of the profession in the case that legal requirements are not met), can, if properly organised, speed up the inception processes and reduce the relevant cost for professionals. In addition, it may be expected to reduce bureaucracy, improve the efficiency of public services and release scarce resources from public administration.
- The expected price reduction in services as a result of the implementation of the Law is not easy to calculate because: (a) the exemption procedure has not yet been completed and therefore it is not entirely clear for which professions changes (and therefore potential changes in prices) are expected to occur (b) laws that define changes in the pricing of specific professions have not yet taken their final form, and (c) the Greek economy is still in a state of recession.
- Estimations indicate that the overall potential benefits from the repeal of restrictions on access to and the pursuit of professions as a percentage of the national income varies from 0.4% to 2.1% depending on different assumptions made on the level of price reduction.

Άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων ( σύμφωνα με το τελευταίο πολυνομοσχέδιο)
9/5/2013
Έχουν γίνει σημαντικά βήματα στο άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων. Ειδικότερα:
- Η εκπαίδευση των τουριστικών ξεναγών μέσω ταχύρυθμων προγραμμάτων μπορεί πλέον να παρέχεται από διάφορους φορείς, όπως πανεπιστήμια αλλά και κέντρα δια βίου μάθησης. Ήδη, αυτό το καλοκαίρι το Ιόνιο Πανεπιστήμιο θα προσφέρει για πρώτη φορά τέτοια εκπαίδευση.
- Ανοίχτηκε το επάγγελμα των ορκωτών εκτιμητών. Καταργήθηκε το κλειστό σώμα των ορκωτών εκτιμητών, για την είσοδο στο οποίοι υπήρχαν διάφοροι περιορισμοί. Ήδη δρομολογείται η διαδικασία των επόμενων εξετάσεων.
- Ανοίχτηκε το επάγγελμά των αναλογιστών, με τροποποίηση των όρων διενέργειας των εξετάσεων, σύμφωνα με την αντίστοιχη γνωμοδότηση της Επιτροπής Ανταγωνισμού.
- Ανοίχτηκε το επάγγελμα των φορτοεκφορτωτών (ξηράς και λιμένων).
- Ως προς τις προνοιακές δομές (κέντρα για ηλικιωμένους, παιδιά και αναπήρους), έχουν αρθεί περιοριστικές  προϋποθέσεις που υπήρχαν (π.χ. ύπαρξη ανώτατου αριθμού κλινών, παρουσία γιατρού εγγεγραμμένου στο σύλλογο της κέντρου κ.λ.π.).
- Έχουν αρθεί ορισμένες προϋποθέσεις δημιουργίας εγκαταστάσεων περάτωσης έψησης (Bake-off), ώστε πλέον η επιχείρηση αυτή μπορεί ασκηθεί ευκολότερα και με μικρότερο κόστος.
- Η πρόσβαση στο υπαίθριο εμπόριο και τις λαϊκές αγορές έχει απλοποιηθεί, ενώ έχουν τροποποιηθεί οι όροι διατήρησης των σχετικών αδειών.
- Έχει δοθεί η δυνατότητα ίδρυσης κτηνιατρικής κλινικής από οποιαδήποτε νομικά πρόσωπα, εφόσον η υπηρεσία προσφέρεται από κτηνίατρο.
- Έχουν αρθεί περιορισμοί στο επάγγελμά του αρχαιοπώλη, όσον αφορά την απαιτούμενη προϋπηρεσία.
- Επέρχονται απλοποιήσεις στα επαγγέλματα των γεωτεχνικών. Επίσης, στην πώληση φυτοπροστατευτικών προϊόντων, λιπασμάτων και πολλαπλασιαστικού υλικού καθώς και στη σύσταση και λειτουργία οινολογικών εργαστηρίων.
- Έχουν αρθεί περιορισμοί στο επάγγελμα του δικηγόρου, με αντικατάσταση των ελάχιστων αμοιβών για υπηρεσίες τους από συμφωνία με τον πελάτη.

Νόμος 3919/2011
ΠΡΟΟΔΟΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ
Στατιστική απεικόνιση (ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 - ΜΑΙΟΣ 2013)
ΣΥΝΟΛΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ: 343
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ = 41
(Αναλυτικά : 14 επαγγέλματα στο πεδίο εφαρμογής του κεφαλαίου Α του ν. 3919/2011 και 26 επαγγέλματα στο πεδίο εφαρμογής του κεφαλαίου Β του ν. 3919/2011)
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΡΥΘΜΙΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗ ΓΓ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ (ν. 3982/2011): 56
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΜΕ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ Ν3919/2011 = 247
(Αναλυτικά: 189 επαγγέλματα για τα οποία έχει εκδοθεί εγκύκλιος / νομοθετική ρύθμιση – εκ των οποίων 187 στο κεφάλαιο Α και 2 στο κεφάλαιο Β του ν. 3919/2011,  21 ελεύθερα επαγγέλματα,  34 επαγγέλματα τα οποία έχει γίνει επαναφορά αδειοδότησης / περιορισμών έπειτα από θετική γνωμοδότηση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, 2 επαγγέλματα εξαιρούμενα από το πεδίο εφαρμογής του ν.3919/2011, 1 επάγγελμα για το οποίο εκδόθηκε ΠΔ εντός του 4μήνου από την έναρξη ισχύος του ν.3919/2011)

ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ - ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ
ΚΛΑΔΟΣ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΓΡΑΦΩΝ
- Κλιμάκια αμοιβής Αλλαγή κλιμακίων σε ποσοστό που υπερβαίνει το 50% .
- Αμοιβή σε ποσοστό 1% για αξία συναλλαγής μέχρι €380.000 Αμοιβή σε ποσοστό 1% για αξία συναλλαγής μέχρι €120.000
- Πάγια δικαιώματα επί των δευτέρων φύλλων των πράξεων €6 Πάγια δικαιώματα επί των δευτέρων φύλλων των πράξεων €5
- Πάγια  δικαιώματα επί των αντιγράφων  φύλλων των πράξεων €5 σε τέσσερα (4) ευρώ Πάγια  δικαιώματα επί των αντιγράφων  φύλλων των πράξεων €4

ΚΛΑΔΟΣ ΤΑΞΙ 
- Αγορά άδειας εκμετάλλευσης από αυτοκινητιστές που υποχρεωτικά κατείχαν δίπλωμα οδήγησης ταξί.    
- Η αγορά άδειας άνοιξε σε όλους, χωρίς την υποχρέωση κατοχής Διπλώματος.
- Το κόστος διπλώματος ανερχόταν σε ποσό άνω των 1.000 ευρώ, ενώ η αγορά της άδειας κόστιζε 180.000 ευρώ και στην εφορία δηλώνονταν ποσό της τάξης των 1.000 -2000 ευρώ.
 
- Η άδεια έπεσε στα  100.000 ευρώ και σήμερα πλέον ανέρχεται στο ποσό των 40.000 – 50.000 ευρώ
ΛΑΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ 
Οι άδειες πωλητών λαϊκών αγορών ήταν ισόβιες, περιορισμένου αριθμού, ελεύθερα μεταβιβάσιμες και κληρονομήσιμες. Οι άδειες πωλητών λαϊκών αγορών είναι προσωποπαγείς και αμεταβίβαστες.
Ανανεώνονται ανά τριετία με βάση συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
ΚΛΑΔΟΣ ΑΝΑΛΟΓΙΣΤΩΝ 
Αδιαφάνεια στην πιστοποίηση, περιορισμένος αριθμός. Διαφάνεια στην πιστοποίηση, άρση εμποδίων  εισόδου στο επάγγελμα
ΚΛΑΔΟΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΕΚΤΙΜΗΤΩΝ 
Ελάχιστος αριθμός (11) με αποκλειστικές αρμοδιότητες Κατάργηση του Σώματος Ορκωτών Εκτιμητών, πρόσβαση στο επάγγελμα μέσω εξετάσεων και εγγραφής στο μητρώο του Υπ.Οικονομικών.
ΦΟΡΤΟΕΚΦΟΡΤΩΤΕΣ  
Περιορισμένος αριθμός, αδιαφανείς διαδικασίες εισόδου στο επάγγελμα, υψηλό κόστος υπηρεσιών Αναγγελία έναρξης επαγγέλματος και αυτοδίκαιη εγγραφή στο Μητρώο.
Μείωση κόστους για τις επιχειρήσεις και για τον τελικό καταναλωτή.

ΕΠΟΜΕΝΑ ΒΗΜΑΤΑ
Προχωράμε με σταθερά βήματα στην σταδιακή απελευθέρωση και των υπόλοιπων επαγγελμάτων μέσα στους επόμενους μήνες.
1. ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΑ
Το επόμενο στάδιο είναι η κωδικοποίηση από τα  Υπουργεία εντός εξαμήνου, για όλες τις διατάξεις νόμων, κανονιστικές πράξεις και ερμηνευτικές εγκυκλίους αρμοδιότητάς τους, που έχουν καταργηθεί σύμφωνα με τον ν. 3919/11, όπως προβλέπεται στο τελευταίο πολυνομοσχέδιο.
Μέσω αυτής της κωδικοποίησης, θα μειωθεί η γραφειοκρατία και θα απλοποιηθούν οι συναλλαγές με τη Διοίκηση, αφού ο κάθε ενδιαφερόμενος, επαγγελματίας και εμπλεκόμενος φορέας θα γνωρίζει ανά πάσα στιγμή τους όρους και τις προϋποθέσεις άσκησης του επαγγέλματος που τον ενδιαφέρει.

2. ΝΕΑ ΜΕΛΕΤΗ ΚΕΠΕ
Η απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων είναι μια συνεχής διαδικασία που δεν εξαντλείται με την θέσπιση νομοθετικών διατάξεων. Απαιτείται συνεχής παρακολούθηση και αντιμετώπιση των όποιων στρεβλώσεων παρατηρούνται στην αγορά.
Προς αυτό το σκοπό, έχει ανατεθεί στο ΚΕΠΕ η εκπόνηση νέας μελέτης, στοχευμένης σε 20 επαγγέλματα, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, γιατροί, μηχανικοί, ορκωτοί λογιστές κ.α.
Η μελέτη θα εξετάσει κυρίως:
• το βαθμό απελευθέρωσής τους μετά τις πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις,
• τον αριθμό των νεοεισερχόμενων και
• τις μεταβολές στις τιμές για τον καταναλωτή.
Η μελέτη αναμένεται να ολοκληρωθεί και να παραδοθεί στο υπουργείο Οικονομικών τον Ιούλιο 2013.
Με βάση τα συμπεράσματα της μελέτης, θα δρομολογήσουμε τις απαραίτητες ρυθμίσεις.

3. ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Μια σημαντική πρωτοβουλία που σχεδιάζουμε είναι η καταγραφή και αξιολόγηση των λεγόμενων «αποκλειστικών δραστηριοτήτων» για τα νομοθετικώς ρυθμιζόμενα επαγγέλματα (δικηγόροι, αρχιτέκτονες/μηχανικοί, λογιστές/φοροτεχνικοί, οικονομολόγοι κ.α.).
Πρόκειται για  μια σειρά από δραστηριότητες, που ασκούνται αποκλειστικά από παρόχους με συγκεκριμένα επαγγελματικά προσόντα.
Μόλις ολοκληρωθεί η καταγραφή και η αξιολόγησή τους, θα προχωρήσουμε, ανάλογα με τα αποτελέσματα,  σε κατάργηση κάθε αδικαιολόγητης ή δυσανάλογης αποκλειστικότητας.
Η άρση περιορισμών αυτού του είδους, η οποία, να σημειωθεί, δεν έχει γίνει σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα, θα βοηθήσει περαιτέρω στη μείωση του κόστους των υπηρεσιών για τον χρήστη, στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την ενίσχυση του ανταγωνισμού στις αγορές.