Ένα «ψηφιακό πορτοφόλι» για την εξακρίβωση της γνησιότητας και την πρόσβαση σε δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες, καθώς και για την αποθήκευση, την ανταλλαγή και την ηλεκτρονική υπογραφή εγγράφων, είναι στα σχέδια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Σύμφωνα με τον κανονισμό που εγκρίθηκε την περασμένη Πέμπτη και έχει ήδη συμφωνηθεί με τους υπουργούς της ΕΕ, αυτό το νέο «ψηφιακό πορτοφόλι» ταυτότητας θα επιτρέπει στους πολίτες να ταυτοποιούνται και να πιστοποιούν την ταυτότητά τους στο διαδίκτυο χωρίς να χρειάζεται να καταφεύγουν σε εμπορικούς παρόχους - μια πρακτική που εγείρει ανησυχίες για την εμπιστοσύνη, την ασφάλεια και την προστασία της ιδιωτικής ζωής.

Το «πορτοφόλι» της ΕΕ θα χρησιμοποιείται σε εθελοντική βάση. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, οι ευρωβουλευτές εξασφάλισαν διατάξεις για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των πολιτών και την προώθηση ενός ψηφιακού συστήματος χωρίς αποκλεισμούς, αποφεύγοντας τις διακρίσεις κατά των ατόμων που επιλέγουν να μην χρησιμοποιούν το «ψηφιακό πορτοφόλι».

Ο νόμος προβλέπει δωρεάν «εγκεκριμένες ηλεκτρονικές υπογραφές» για τους χρήστες «πορτοφολιών« της ΕΕ, οι οποίοι είναι οι«πιο αξιόπιστοι και έχουν την ίδια νομική υπόσταση με μια χειρόγραφη υπογραφή, καθώς και αλληλεπιδράσεις μεταξύ πορτοφολιών, για τη βελτίωση της ρευστότητας των ψηφιακών ανταλλαγών.

Οι ευρωβουλευτές έχουν επίσης δώσει εντολή για ένα πορτοφόλι ανοιχτού κώδικα για την ενθάρρυνση της διαφάνειας, της καινοτομίας και την ενίσχυση της ασφάλειας. Θεσπίζουν επίσης αυστηρούς κανόνες για την καταχώριση και την εποπτεία των εμπλεκόμενων εταιρειών, ώστε να διασφαλίζεται η λογοδοσία και η ιχνηλασιμότητα.

Μέσω του λεγόμενου πίνακα ελέγχου απορρήτου, οι χρήστες θα μπορούν να έχουν τον πλήρη έλεγχο των δεδομένων τους και θα μπορούν να ζητούν τη διαγραφή των δεδομένων τους, όπως προβλέπεται στον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Δεδομένων (GDPR).

Η εισηγήτρια Romana Jerković (Σοσιαλιστές, Κροατία) δήλωσε: «Η νομοθεσία αυτή αποσκοπεί στην ενδυνάμωση των πολιτών, παρέχοντάς τους τον πλήρη έλεγχο της χρήσης και της ανταλλαγής των δεδομένων τους. Η ψηφιακή ταυτότητα έχει εξελιχθεί από απλή ευκολία σε καταλύτη για τη συμμετοχή των πολιτών, την κοινωνική ενδυνάμωση και ένα μέσο για την προώθηση της συμμετοχικότητας στην ψηφιακή εποχή».

Το Κοινοβούλιο έδωσε το τελικό πράσινο φως για τον κανονισμό με 335 ψήφους υπέρ, 190 κατά και 31 αποχές. Τώρα θα πρέπει να εγκριθεί επίσημα από το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ για να γίνει νόμος.

Μελέτη της υπηρεσίας έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επισημαίνει ότι, μετά την πανδημία, η παροχή δημόσιων και ιδιωτικών υπηρεσιών γίνεται ολοένα και περισσότερο ψηφιακή. Οι υπάρχουσες λύσεις «ψηφιακού πορτοφολιού» επιτρέπουν στους χρήστες να αποθηκεύουν και να συνδέουν δεδομένα σε ένα ενιαίο, απρόσκοπτο περιβάλλον στα κινητά τους τηλέφωνα. Ωστόσο, σύμφωνα με την Επιτροπή, η ευκολία αυτή συνεπάγεται το κόστος της απώλειας ελέγχου επί των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, ενώ οι λύσεις αυτές αποσυνδέονται από μια επαληθευμένη φυσική ταυτότητα, γεγονός που καθιστά δυσκολότερο τον μετριασμό της απάτης και των απειλών στον κυβερνοχώρο.

Η νομοθεσία αποτελεί άμεση απάντηση στις συστάσεις της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης, ιδίως ευθυγραμμιζόμενη με την πρόταση 35 παράγραφος 10 και την πρόταση 33 παράγραφος 5. Η πρόταση 35 παράγραφος 10 τάσσεται υπέρ της δημιουργίας μιας ευρωπαϊκής κοινής ψηφιακής ταυτότητας για τον εξορθολογισμό των διασυνοριακών ψηφιακών συναλλαγών και υπηρεσιών, η οποία θα υποστηρίζεται από ένα ισχυρό πλαίσιο ευρωπαϊκών προτύπων και κατευθυντήριων γραμμών για τη διασφάλιση των αναγκαίων εγγυήσεων. Η πρόταση 33 παράγραφος 5 υπογραμμίζει τη σημασία της δημιουργίας ενός ασφαλούς και αξιόπιστου ψηφιακού περιβάλλοντος.