Το Eυρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη θέση του για το σύστημα επαλήθευσης και προέγκρισης περιβαλλοντικών ισχυρισμών μάρκετινγκ, με σκοπό την προστασία των πολιτών από παραπλανητικές διαφημίσεις.

Η «οδηγία για τους πράσινους ισχυρισμούς» επί της οποίας τοποθετήθηκε το Κοινοβούλιο, θα υποχρεώνει τις εταιρίες να υποβάλλουν αποδεικτικά στοιχεία σχετικά με περιβαλλοντικούς χαρακτηρισμούς των προϊόντων τους, τους οποίους χρησιμοποιούν για σκοπούς εμπορικής προώθησης. Έτσι, προτού διαφημίσουν τα προϊόντα τους ως «βιοαποδομήσιμα», «λιγότερο ρυπογόνα», «με εξοικονόμηση νερού» ή «με βιοδιασπώμενο περιεχόμενο», θα πρέπει να λάβουν έγκριση από αρμόδιους επαληθευτές, οι οποίοι θα οριστούν από τα κράτη μέλη.

Βασικός στόχος της νέας οδηγίας είναι η προστασία των καταναλωτών από παραπλανητικές, αβάσιμες και διφορούμενες διαφημίσεις.

Επιθυμία του Κοινοβουλίου είναι οι ισχυρισμοί και τα αποδεικτικά που κατατίθενται να ελέγχονται εντός 30 ημέρων, ωστόσο ο χρόνος αυτός θα μπορούσε να μειωθεί για τις απλούστερες ετικέτες. Από τους νέους κανόνες εξαιρούνται οι μικρές επιχειρήσεις, ενώ οι μικρομεσαίες θα έχουν επιπλέον χρόνο για να συμμορφωθούν με τους νέους κανονισμούς σε σχέση με τις μεγάλες επιχειρήσεις.

Εταιρείες που παραβιάζουν τους κανόνες ενδέχεται να αντιμετωπίσουν ποινές, για παράδειγμα θα μπορούσαν να αποκλειστούν προσωρινά από τη σύναψη δημόσιων συμβάσεων, να χάσουν τα σχετικά έσοδά τους ή να τους επιβληθούν πρόστιμα ύψους τουλάχιστον 4% επί του συνολικού ετήσιου κύκλου εργασιών τους.

«Πράσινοι» ισχυρισμοί που βασίζονται αποκλειστικά σε συστήματα της λεγόμενης εξισορρόπησης άνθρακα θα παραμείνουν απαγορευμένοι. Ωστόσο, οι εταιρείες θα μπορούσαν να αναφέρουν συστήματα για την αντιστάθμιση ή και την απανθρακοποίηση στις διαφημίσεις τους, εάν έχουν ήδη μειώσει τις εκπομπές τους και χρησιμοποιούν τα συστήματα αυτά μόνο για τις υπόλοιπες εκπομπές. Τα «μόρια άνθρακα» που εκδίδουν τα συστήματα αυτά πρέπει να είναι πιστοποιημένα και υψηλής ακεραιότητας, όπως αυτά που καθορίζονται στο πλαίσιο πιστοποίησης για τις απορροφήσεις άνθρακα.

Το Κοινοβούλιο αποφάσισε επίσης ότι οι «πράσινοι» ισχυρισμοί για προϊόντα που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες θα πρέπει να παραμείνουν νόμιμοι προς το παρόν, αλλά η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει στο εγγύς μέλλον αν θα πρέπει να απαγορευτούν πλήρως.

Οι δύο εισηγητές θα παραχωρήσουν συνέντευξη Τύπου μετά την ψηφοφορία, στις 15:30 (ώρα Ελλάδας).

Ο εισηγητής της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς Andrus Ansip (Renew, Εσθονία) δήλωσε: «Οι μελέτες δείχνουν ότι πάνω από το 50% των περιβαλλοντικών ισχυρισμών είναι ασαφείς, παραπλανητικοί ή αβάσιμοι. Δεν μπορούμε να μιλάμε για χαρούμενους καταναλωτές αν κάθε τόσο κάποιος ισχυρισμός είναι ψευδής. Δεν μπορούμε να μιλάμε για ίσους όρους ανταγωνισμού για τους επιχειρηματίες μας εάν ορισμένοι έμποροι εξαπατούν. Πιστεύω ότι το σχέδιο οδηγίας που εγκρίθηκε σήμερα είναι ισορροπημένο, καθώς θα ξεκαθαρίσει το τοπίο για τους καταναλωτές μας και θα είναι λιγότερο επαχθής για τους εμπόρους σε σχέση με την επαλήθευση βάσει αίτησης».

Ο εισηγητής της Επιτροπής Περιβάλλοντος Cyrus Engerer (Σοσιαλιστές, Μάλτα), δήλωσε: «Ήρθε η ώρα να βάλουμε τέλος στην προβολή ψευδοοικολογικής ταυτότητας. Η θέση μας θα βάλει τέλος στον πολλαπλασιασμό των παραπλανητικών ‘πράσινων’ ισχυρισμών που έχουν εξαπατήσει τους καταναλωτές εδώ και πάρα πολύ καιρό. Θα διασφαλίσουμε ότι οι επιχειρήσεις έχουν τα κατάλληλα εργαλεία για να υιοθετήσουν πραγματικές πρακτικές βιωσιμότητας. Οι Ευρωπαίοι καταναλωτές επιθυμούν να κάνουν βιώσιμες επιλογές. Όλοι όσοι προσφέρουν προϊόντα ή υπηρεσίες πρέπει να εγγυώνται ότι οι ισχυρισμοί τους είναι επιστημονικά επαληθευμένοι».

Το Κοινοβούλιο ενέκρινε το κείμενο σε πρώτη ανάγνωση με 467 ψήφους υπέρ, 65 κατά και 74 λευκά. Το νέο Κοινοβούλιο που θα προκύψει από τις ευρωπαϊκές εκλογές που θα διεξαχθούν από τις 6 έως τις 9 Ιουνίου 2024 θα αναλάβει να συνεχίσει την νομοθετική διαδικασία.

Με την έγκριση της παρούσας έκθεσης, το Κοινοβούλιο δηλώνει ότι ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των Ευρωπαίων πολιτών περί ξεκάθαρης εμπορικής ετικέτας για όλα τα προϊόντα όσον αφορά τη βιωσιμότητα και το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα, αλλά και για την αύξηση της ευαισθητοποίησης τόσο των επιχειρήσεων, όσο και των πολιτών σχετικά με την βιώσιμη συμπεριφορά, όπως εκφράζεται στις προτάσεις 5(1) και 11(8) της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης.