Το ετήσιο Βραβείο δημοσιογραφίας «Daphne Caruana Galizia» προκήρυξε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στις 3 Μαΐου, Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου.

Το Βραβείο επιβραβεύει τη δημοσιογραφία που προωθεί ή υπερασπίζεται τις βασικές αρχές και αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, η ελευθερία, η δημοκρατία, η ισότητα, το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ο νικητής επιλέγεται από ανεξάρτητη κριτική επιτροπή αποτελούμενη από εκπροσώπους του Τύπου και της κοινωνίας των πολιτών και λαμβάνει 20.000 ευρώ χρηματικό έπαθλο.

Η τελετή απονομής των βραβείων γίνεται στα μέσα Οκτωβρίου, για να τιμηθεί η επέτειος της δολοφονίας της Μαλτέζας δημοσιογράφου Daphne Caruana Galizia.

Το βραβείο είναι ανοικτό σε επαγγελματίες δημοσιογράφους και ομάδες επαγγελματιών δημοσιογράφων κάθε εθνικότητας, οι οποίοι μπορούν να υποβάλουν εμπεριστατωμένα άρθρα που έχουν δημοσιευθεί ή μεταδοθεί από μέσα ενημέρωσης που εδρεύουν σε μία από τις 27 χώρες της ΕΕ. Στόχος είναι η υποστήριξη και ανάδειξη της σημασίας της επαγγελματικής δημοσιογραφίας για τη διασφάλιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Μια ανεξάρτητη κριτική επιτροπή αποτελούμενη από εκπροσώπους του Τύπου και της κοινωνίας των πολιτών από τα 27 κράτη μέλη, καθώς και εκπροσώπους των κυριότερων ευρωπαϊκών ενώσεων δημοσιογραφίας, θα επιλέξει τη νικήτρια συμμετοχή. Η τελετή απονομής των βραβείων πραγματοποιείται κάθε χρόνο γύρω στις 16 Οκτωβρίου, ημερομηνία δολοφονίας της Daphne Caruana Galizia.

Το βραβείο και το χρηματικό έπαθλο των 20.000 ευρώ καταδεικνύουν τη σθεναρή στήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην ερευνητική δημοσιογραφία και τη σημασία της ελευθερίας του Τύπου. Τα τελευταία χρόνια, το Κοινοβούλιο έχει προειδοποιήσει για απόπειρες υπονόμευσης της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης τόσο εντός όσο και εκτός αυτής.

Οι ευρωβουλευτές έχουν επανειλημμένα καταγγείλει τις επιθέσεις εναντίον δημοσιογράφων, ιδίως από πολιτικούς, σε πολλά κράτη μέλη και κάλεσαν την Επιτροπή να καταθέσει νομοθεσία κατά των καταχρηστικών αγωγών. Οι πρώτοι νέοι κανόνες για την αντιμετώπιση κακόβουλων δικαστικών διαφορών κατά επικριτικών φωνών εγκρίθηκαν τον Φεβρουάριο του 2024. Τον Μάρτιο, το Κοινοβούλιο έδωσε επίσης το πράσινο φως στον ευρωπαϊκό νόμο για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, έναν νέο νόμο για την προστασία των δημοσιογράφων της ΕΕ και της ελευθερίας του Τύπου.

Οι δημοσιογράφοι μπορούν να υποβάλουν το άρθρο τους ηλεκτρονικά στη διεύθυνση https://daphnejournalismprize.eu/ έως τις 31 Ιουλίου 2024, 12 μ.μ. (ώρα Κεντρικής Ευρώπης).

Η Daphne Caruana Galizia ήταν Μαλτέζα δημοσιογράφος, blogger και ακτιβίστρια κατά της διαφθοράς, η οποία ανέφερε εκτενώς τη διαφθορά, το ξέπλυμα χρήματος, το οργανωμένο έγκλημα, την πώληση ιθαγένειας και τους δεσμούς της κυβέρνησης της Μάλτας με τα Panama Papers. Μετά από παρενόχληση και απειλές, δολοφονήθηκε σε έκρηξη παγιδευμένου αυτοκινήτου στις 16 Οκτωβρίου 2017. Η κατακραυγή για τους χειρισμούς των αρχών στην έρευνα για τη δολοφονία της προκάλεσε τελικά την παραίτηση του πρωθυπουργού Τζόζεφ Μουσκάτ. Επικρίνοντας τις ελλείψεις στην έρευνα, τον Δεκέμβριο του 2019, οι ευρωβουλευτές κάλεσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβει δράση.

Τον Οκτώβριο του 2023, έξι χρόνια μετά τη δολοφονία της, το Κοινοβούλιο εξέφρασε την ανησυχία του για την περιορισμένη πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά τη δολοφονία της. Οι ευρωβουλευτές εξέφρασαν τη λύπη τους για το γεγονός ότι οι έρευνες οδήγησαν σε τρεις μόνο καταδίκες και επέμειναν ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι πρέπει να προσαχθούν στη δικαιοσύνη.