Αθήνα 16.3.2006, 23:40
Συζητείται αυτές τις ημέρες στην Βουλή το σχέδιο νόμου του υπουργείου Υγείας «Ενίσχυση της οικογένειας και άλλες διατάξεις», που στην ουσία αναφέρεται στους πολυτέκνους, θεσπίζοντας ευνοϊκές ρυθμίσεις και για τις τρίτεκνες οικογένειες.

Mε αφορμή το γεγονός, η Proslipsis παρουσιάζει όλες τις πλευρές του επισημαίνοντας προκαταβολικά ότι αυτό σε καμία περίπτωση δεν εξισώνει τις τρίτεκνες οικογένειες με τις πολύτεκνες, δηλαδή όσες έχουν τέσσερα τέκνα.

Τρίτεκνοι
Ειδικά για τις τρίτεκνες οικογένειες, το νομοσχέδιο προβλέπει τα ακόλουθα:

Προσλήψεις - εκπαίδευση
* Προβλέπεται η διευκόλυνση στην πρόσβαση στην απασχόληση στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα. Προβλέπεται το δικαίωμα πρόσληψης με ένταξη στο 10% θέσεων μερικής απασχόλησης στο δημόσιο τομέα και στους ΟΤΑ Α’ και Β΄ βαθμού για έναν εκ των γονέων και ένα εκ των τριών τέκνων. Θεσπίζεται δικαίωμα πρόσληψης ενός εκ των γονέων και ενός εκ των τριών τέκνων με ένταξη στο ποσοστό 20% των θέσεων τακτικού προσωπικού με σύμβαση ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου των κατηγοριών ΠΕ, ΤΕ και ΔΕ κατά Νομαρχία, Φορέα, Κλάδο και Ειδικότητα. Δημόσιοι πολιτικοί διοικητικοί υπάλληλοι γονείς τριών τέκνων ή ένα τέκνο αυτών τοποθετούνται στον τόπο των συμφερόντων τους.

* Από την έναρξη του σχολικού έτους 2006 – 2007 και εφεξής, κατά την πρόσληψη των αναπληρωτών εκπαιδευτικών ποσοστό 20% κατά κλάδο και ειδικότητα επί των εκάστοτε προσλαμβανομένων αναπληρωτών, προσλαμβάνεται από τους εγγεγραμμένους στον πίνακα εκπαιδευτικούς που έχουν τρία τέκνα. Για το διορισμό απαιτείται πτυχίο παιδαγωγικών σπουδών της ΣΕΛΕΤΕ ή πτυχίο ισοδύναμο προς αυτό. Η πρόσληψη γίνεται με βάση τη σειρά εγγραφής στον πίνακα αυτό και εφόσον έχουν υποβάλει αίτηση για πρόσληψη σε περιοχές που πραγματοποιούνται προσλήψεις.

* Ένταξη στις ειδικές ποσοστώσεις που ισχύουν για τους πολύτεκνους για την εισαγωγή στις Σχολές Αστυνομίας, Λιμενικού Σώματος και Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού των μελών τρίτεκνων οικογενειών.

* Πρόσβαση με τους ίδιους όρους που ισχύουν για τους πολύτεκνους και για τις οικογένειες με τρία παιδιά στα Ινστιτούτα διά βίου εκπαίδευσης, στα προγράμματα διά βίου κατάρτισης των δημόσιων ΙΕΚ, όπου προβλέπεται ειδικότερα, ότι οι άνεργοι γονείς τριών τέκνων προηγούνται έναντι των λοιπών γονέων τριών τέκνων, και οι άνεργοι πολύτεκνοι γονείς προηγούνται έναντι των λοιπών πολύτεκνων γονέων, καθώς και στα προγράμματα των ΙΕΚ Οργανισμού Τουριστικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης.

* Οι γονείς τριών τέκνων και ένα εκ των τριών τέκνων εντάσσονται στις αναγκαστικές προσλήψεις εργασίας του ν. 2643/1998 και απολαμβάνουν το δικαίωμα πρόσληψης τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον στενό και ευρύτερο δημόσιο τομέα. Τόσο στον στενό, όσο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα προβλέπεται ποσοστό 2% μόνον για τις οικογένειες τριών τέκνων. Τις συγκεκριμένες προσλήψεις διαχειρίζεται ο ΟΑΕΔ, ο οποίος υποχρεούται να εκδίδει σχετικές προσκλήσεις κάθε χρόνο, κάτι που δεν τηρεί.

* Μπορούν να διορίζονται σε θέση διοικητή ή προέδρου Μονάδας Κοινωνικής Φροντίδας δημόσιοι λειτουργοί ή υπάλληλοι δημοσίων υπηρεσιών και Ν.Π.Δ.Δ. ή στελέχη οργανισμών ή τραπεζών ή άλλων φορέων του δημοσίου τομέα καθώς και μέλη ΔΕΠ ΑΕΙ, εκπαιδευτικού προσωπικού των ΤΕΙ και εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, μεταφέροντας τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους στο νευραλγικό τομέα της κοινωνικής αλληλεγγύης προς εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Επίσης προβλέπεται η δυνατότητα αντικατάστασης μελών του Δ.Σ. των Μονάδων Κοινωνικής Φροντίδας. Το μέτρο αυτό έχει αναδρομική ισχύ απο το 2005.

Αλλες παροχές
* Στην μητέρα που αποκτά τρίτο τέκνο, και για κάθε τέκνο μετά από το τρίτο, καταβάλλεται εφάπαξ παροχή ύψους 2.000 ευρώ, ανεξάρτητα από κάθε άλλο επίδομα, μισθό, σύνταξη, αμοιβή, αποζημίωση ή εισόδημα.

* Η προβλεπόμενη από το άρθρο 12 του ν. 3220/2004 απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης επεκτείνεται και χορηγείται στους γονείς με τρία παιδιά, σε ποσοστό 35% κατά το έτος 2006, 70% κατά το έτος 2007 και 100% κατά το έτος 2008 και εντεύθεν. Η απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης χορηγείται αναλογικά, ήτοι, για αυτοκίνητα με κυλινδρισμό κινητήρα άνω των δύο χιλιάδων κυβικών εκατοστών, η απαλλαγή περιορίζεται στο 50 % του τέλους ταξινόμησης. Η απαλλαγή αυτή παρέχεται μόνο για μία φορά και για ένα αυτοκίνητο ανά οικογένεια.

* Καθιερώνεται στη νομοθεσία περί λαϊκής κατοικίας του υπουργείου Υγείας, ειδική μοριοδότηση για τις οικογένειες με τρία τέκνα και άνω, καθώς και με τέκνα με αναπηρία 67% και άνω, η οποία δεν προβλεπόταν μέχρι σήμερα.

* Οι γονείς και τα τέκνα οικογενειών με τρία παιδιά είναι δικαιούχοι της «Κάρτας Πολιτισμού».

Σημειώνεται ότι μέτρα για τις τρίτεκνες οικογένειες έχουν θεσπίσει και άλλα υπουργεία. Ειδικότερα το υπουργείο Εθνικής Αμυνας για μειωμένη θητεία, το υπουργείο Παιδείας για μετεγγραφές φοιτητών - μελών τρίτεκνων οικογενειών, με τους ίδιους όρους που ισχύουν για πολύτεκνες οικογένειες, και το υπουργείο Ανάπτυξης για τη χορήγηση αδειών μικροπωλητή λαϊκών αγορών.

Πολυτεκνία
Όσον αφορά την πολυτεκνία γενικότερα, το σχέδιο νόμου διευρύνει τις παροχές προς τις πολύτεκνες οικογένειες, ώστε να συμπεριλαμβάνονται όλοι οι ελληνόπαιδες, ανεξαρτήτως της υπηκοότητας των γονιών τους.

Το δικαίωμα αναγνώρισης της πολυτεκνικής ιδιότητας για την απονομή πλεονεκτημάτων διατηρείται, όσον αφορά στους πολύτεκνους κοινοτικούς υπηκόους και τα μέλη των οικογενειών τους που ζουν και εργάζονται στην χώρα μας. Βασική προϋπόθεση για όλα τα πρόσωπα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανόνα δικαίου είναι η μόνιμη διαμονή τους στην Ελλάδα. Όσον αφορά στο κριτήριο της υπηκοότητας, πρόσβαση στις παροχές έχουν καταρχήν οι Έλληνες πολίτες καθώς και οι παλιννοστούντες ομογενείς. Η ένταξη στις παροχές ατόμων αλλοδαπής υπηκοότητας και εθνικότητας επιτρέπεται σε ορισμένες κατηγορίες αλλοδαπών που απαριθμούνται περιοριστικά, σε συμμόρφωση προς διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας μας. Σε ό,τι αφορά στους αναγνωρισμένους πρόσφυγες, στους ανιθαγενείς και στους δικαιούχους ανθρωπιστικού καθεστώτος οι παροχές χορηγούνται έως την παύση ή την ανάκληση ή τον τερματισμό ή την άρνηση ανανέωσης του καθεστώτος του πρόσφυγα ή του ανθρωπιστικού καθεστώτος, που αποδεικνύονται με την σχετική απόφαση του αρμόδιου για τον καθορισμό του καθεστώτος του πρόσφυγα ή του ανθρωπιστικού καθεστώτος οργάνου.

Πολύτεκνοι θεωρούνται οι γονείς τεσσάρων τέκνων από έναν ή περισσότερους γάμους, σε αντίθεση με προηγούμενη διάταξη, η οποία απαιτούσε την ύπαρξη τεσσάρων τέκνων από νόμιμο γάμο, επιφέροντας διάκριση σε βάρος των τέκνων εξ άκυρου ή ακυρώσιμου γάμου. Στα τέσσερα τέκνα συγκαταλέγονται πλέον, εκτός από τα νομιμοποιηθέντα ή νομίμως αναγνωρισθέντα, και τα υιοθετηθέντα.

Η διάταξη που απαιτούσε τα θήλεα τέκνα να είναι άγαμα ή διαζευγμένα ή σε χηρεία και να συντηρούνται από τους γονείς τους, απαλείφθηκε λόγω της δυσμενούς διάκρισης σε βάρος τους, και πλέον τα τέκνα, άρρενα ή θήλεα, αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο, ήτοι έως την ηλικία των 23 ετών ή των 25 εφόσον σπουδάζουν ή ανεξαρτήτως ηλικίας και οικογενειακής κατάστασης, εφόσον είναι ανάπηρα σε ποσοστό 67% και άνω ισοβίως, και όχι των 21 ετών, όπως ίσχυε μέχρι σήμερα.

Για τους αναπήρους είτε πολύτεκνους γονείς είτε τέκνα πολυτέκνου, δεν απαιτείται πλέον, για την απονομή της ιδιότητας του πολυτέκνου, η ανικανότητα αυτών προς εργασία, καθώς η αναπηρία δεν πρέπει να αποτελεί τιμωρία και λόγο αποτροπής της ένταξης στην αγορά εργασίας, προκειμένου να μην χαθεί η ιδιότητα του πολυτέκνου και τα πλεονεκτήματα που απορρέουν από αυτή. Περαιτέρω, για τα ανάπηρα τέκνα ορίζεται ρητά, ότι μπορούν να είναι άγαμα ή έγγαμα και να διατηρούν την ιδιότητα τέκνου πολύτεκνης οικογένειας.

Στις περιπτώσεις, που ένας γονέας για οποιοδήποτε λόγο, άνευ συζύγου, έχει την γονική μέριμνα και επιμέλεια τριών τουλάχιστον τέκνων και είναι μόνος υπόχρεος για την διατροφή τους, είτε λόγω θανάτου είτε κήρυξης σε αφάνεια του άλλου γονέα, είτε λόγω γέννησης των τέκνων εκτός γάμου, τότε θεωρείται πολύτεκνος, δίχως διαχωρισμό, εάν πρόκειται για τον πατέρα ή την μητέρα αυτών.

Ακόμη, στην περίπτωση κατά την οποία ο ένας εκ των γονέων κατέστη ανάπηρος από οιασδήποτε αιτία ή ανάπηρος πολέμου σε ποσοστό 67% και άνω, αυτός θεωρείται πολύτεκνος εφόσον έχει και τρία μόνον τέκνα, δίχως να απαιτείται η προϋπόθεση της ανικανότητας προς εργασία, καθώς στόχος είναι η ένταξη των ατόμων με αναπηρία στην αγορά εργασίας και στην κοινωνία, με ενθάρρυνση για φυσιολογική οικογενειακή ζωή, και όχι η περιθωριοποίησή τους.

Με το προηγούμενο καθεστώς, τα απορφανισθέντα τέκνα πολύτεκνης οικογένειας, προκειμένου να διατηρήσουν την ιδιότητα αυτή, έπρεπε να είναι τουλάχιστον τρία. Με προτεινόμενη διάταξη, τα απορφανισθέντα τέκνα πολύτεκνης οικογένειας αρκεί να είναι έστω και δύο, προκειμένου να συμπεριληφθούν στη ρύθμιση οριακές περιπτώσεις τραγικών ατυχημάτων ή καταστάσεων, στις οποίες έχασαν ταυτόχρονα ή σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα τη ζωή τους αμφότεροι οι γονείς και ένα ή ακόμη και δύο εκ των τεσσάρων τέκνων της οικογένειας.

Προβλέπεται, ακόμη, η αναθεώρηση διαδικασίας αναγνώρισης της πολυτεκνικής ιδιότητας, ώστε αυτή να γίνεται ατελώς ανά τριετία.

Αλλα μέτρα
Το νομοσχέδιο προβλέπει και μια σειρά άλλα μέτρα. Ειδικότερα:
* Προβλέπεται, για πρώτη φορά, η απώλεια της πολυτεκνικής ιδιότητας και ευεργετημάτων που απορρέουν από αυτή σε περίπτωση τέλεσης βαρύτατων αξιόποινων πράξεων, για τους πολύτεκνους γονείς που καταδικάζονται με αμετάκλητη απόφαση ποινικού δικαστηρίου για τέλεση κακουργήματος ή εκ προθέσεως πλημμελήματος σε βάρος τέκνου τους ή του άλλου γονέα (π.χ. βιασμό, trafficking κλπ). Τα τέκνα σε κάθε περίπτωση διατηρούν την πολυτεκνική ιδιότητα και όσα πλεονεκτήματα την συνοδεύουν.

* Προβλέπεται η κωδικοποίηση των κείμενων διατάξεων που αφορούν στην απόκτηση της ιδιότητας του πολυτέκνου και τα συνακόλουθα πλεονεκτήματα που συνδέονται με αυτή, καθώς και των τριτέκνων καθίσταται, λόγω της διάσπαρτης νομοθεσίας δεκαετιών.

* Προβλέπεται η δυνατότητα επιχορήγησης οργανώσεων πολυτέκνων και τριτέκνων μέχρι το ποσοστό 3% του καθαρού προϊόντος του Ειδικού Κρατικού Λαχείου και αναβαθμίζεται ο ρόλος της Ανώτατης Συνομοσπονδίας Πολυτέκνων Ελλάδος σε επίπεδο παρακολούθησης και αξιολόγησης υφιστάμενων πολιτικών, καθώς και σχεδιασμού νέων μέτρων.Επίσης, προβλέπεται η ουσιαστική ενίσχυση της Ανώτατης Συνομοσπονδία Πολυτέκνων Ελλάδος και των οργανώσεων – μελών της, με καθιέρωση της παρακράτησης ποσού ύψους 1,5 ευρώ μηνιαίων από το πολυτεκνικό επίδομα από κάθε μέλος – οικογένεια από τον ΟΓΑ και απόδοση του προϊόντος σε αυτή και τα μέλη της. Εξασφαλίζεται κατ’ αυτόν τον τρόπο η πλήρης οικονομική ανεξαρτησία του πολυτεκνικού κινήματος, η οποία βασίζεται σε σταθερή πρόσοδο.

* Συνιστάται ινστιτούτο με αυτοτελή νομική προσωπικότητα ως νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, με την επωνυμία «Ινστιτούτο Κοινωνικής Δημογραφίας και Έρευνας» (Ι.Κ.Δ.Ε.), με αντικείμενο την προώθηση ερευνητικού - συμβουλευτικού έργου στη δημογραφία και την κοινωνική πολιτική, ώστε να καλυφθεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό κενό που έχει επισημανθεί, τόσο στο Πόρισμα της Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής για το Δημογραφικό (1992) όσο και στη Γνώμη Πρωτοβουλίας της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για το Δημογραφικό (2002).

* Προβλέπεται η σύσταση του Εθνικού Συμβουλίου Οικογένειας και Πληθυσμού, με ευρύτατη διακομματική σύνθεση και συμμετοχής εκπροσώπων των κοινωνικών εταίρων για την προώθηση του δημόσιου διαλόγου στα θέματα σχετικά με το δημογραφικό ζήτημα, τον πληθυσμό και την οικογένεια, σύμφωνα και με το Πόρισμα της Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής για το Δημογραφικό (1992).

* Οι πολυκατοικίες που χτίστηκαν στο Βαρβάσι Χίου για την αποκατάσταση παραπηγματούχων αποτελούνται από 120 διαμερίσματα και έχουν χαρακτηρισθεί επικίνδυνες από στατική και δομική άποψη και ως εκ τούτου κατεδαφιστέες. Για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης κρίθηκε αναγκαίο, αφού κατεδαφιστούν οι παλαιές πολυκατοικίες, να αποκατασταθούν οι ιδιοκτήτες των διαμερισμάτων στεγαστικά με νέο κοινό πρόγραμμα των υπουργείων Υγείας και Απασχόλησης. Η επιδότηση ενοικίου των δικαιούχων για όσο χρονικό διάστημα απαιτηθεί έως την στεγαστική τους αποκατάσταση στις νέες πολυκατοικίες είναι απαραίτητη, ώστε να αποδώσουν ελεύθερα τα διαμερίσματα, προκειμένου να κατεδαφιστούν οι επικίνδυνες πολυκατοικίες, κάτι το οποίο μέχρι σήμερα αρνούνταν να πράξουν λόγω του περιορισμένου χρόνου επιδότησης σε συνδυασμό με τις χρονοβόρες διαδικασίες των στεγαστικών προγραμμάτων.

* Επανιδρύεται το Εθνικό Παρατηρητήριο Ατόμων με Αναπηρία. Με την εν λόγω διάταξη η ελληνική πολιτεία εκπληρώνει τόσο τις συνταγματικές (άρθρο 21 παρ. 5 του Συντάγματος) όσο και τις διεθνείς της υποχρεώσεις για συντονισμένη, συνεχή και συνεπή παρέμβαση στην προσπάθεια εξίσωσης των ευκαιριών για τα ΑμεΑ και πλήρους και ισότιμης ένταξής τους στην κοινωνία. Παράλληλα, ανταποκρίνεται σε ένα χρόνιο αίτημα του ελληνικού αναπηρικού κινήματος.

* Το Ε.Π.Α.- ΑμεΑ οργανώνεται κατά το αποκεντρωτικό σύστημα, με παραρτήματα σε ολόκληρη τη χώρα, προκειμένου να τυγχάνουν των ευεργετικών υπηρεσιών του όλοι οι ανάπηροι της χώρας. Το Διοικητικό Συμβούλιο του Ε.Π.Α.-Αμεα γίνεται επταμελές (από εννεαμελές που προβλεπόταν στο ν. 3106/2003) με στόχο η διοίκηση να καταστεί πιο ευέλικτη και άρα πιο λειτουργική.

* Καθιερώνεται η ημέρα εορτασμού και τιμής για τις πολύτεκνες οικογένειες: την πρώτη Κυριακή του Νοεμβρίου εορτάζεται εκ μεταφοράς η μνήμη των Αγίων Μαρτύρων Τερεντίου και Νεονίλλης και των επτά τέκνων τους.