Σύμφωνα με δύο πορίσματα του Συνηγόρου του Πολίτη, η Διοίκηση του e-ΕΦΚΑ συμμορφώθηκε με την απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου για την παρακράτηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) από τις μηνιαίες συντάξεις των συνταξιούχων του Δημοσίου, η οποία αποτελεί συνέχεια προηγούμενης απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου (υπ’ αριθμ. 244/2017), αλλά δεν έπραξε το ίδιο και με δικαστικές αποφάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου για αναπροσαρμογή της βουλευτικής σύνταξης,καθυστερώντας την έκδοση σχετικής υπουργικής απόφασης.

Αναλυτικά: 

Τη συμμόρφωση της Διοίκησης του e-ΕΦΚΑ με την υπ’ αριθμ. 1477/2021 απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου για την παρακράτηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) από τις μηνιαίες συντάξεις των συνταξιούχων του Δημοσίου η οποία αποτελεί συνέχεια προηγούμενης απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου (υπ’ αριθμ. 244/2017) για την οποία είχε απευθύνει Πόρισμα προς τους αρμόδιους Υπουργούς, ζητά ο Συνήγορος του Πολίτη.

Ο Συνήγορος του Πολίτη μετά την έκδοση της υπ’ αριθμ. 1477/2021 απόφασης της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου που αφορά τη συνταγματικότητα της παρακράτησης της ΕΑΣ για τους συνταξιούχους του Δημοσίου, επανέρχεται στο υπ’ αριθμ. 241883/17150/2018 πόρισμά του. Το Πόρισμα συντάχθηκε κατόπιν πλήθους αναφορών πολιτών σχετικά με τη μη συμμόρφωση της Γενικής Διεύθυνσης Συντάξεων του Δημοσίου στην υπ’ αριθμ. 244/2017 απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αφού συνεχιζόταν η παρακράτηση της ΕΑΣ από τις μηνιαίες συντάξεις των συνταξιούχων του Δημοσίου παρά το γεγονός ότι το Ανώτατο Δημοσιονομικό Δικαστήριο της χώρας έκρινε ότι οι διατάξεις των νόμων 3863/2010, 3865/2010, 3986/2011 και 4002/2011 που αφορούν την ΕΑΣ, αντίκεινται τόσο στις διατάξεις του Συντάγματος, όσο και στις υπερνομοθετικές πηγές δικαίου που δεσμεύουν τη χώρα μας και κυρίως στο Πρώτο Πρόσθετο Πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ).

Tο σκεπτικό της υπ’ αριθμ. 244/2017 απόφασης ήταν ότι τελικός αποδέκτης των εισφορών δεν είναι το Δημόσιο, από το οποίο συνταξιοδοτούνται οι δημόσιοι υπάλληλοι, αλλά οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης από τους οποίους δεν έχουν απολαβές οι συνταξιούχοι του Δημοσίου. Συνεπώς, από την 10.02.2017, ημερομηνία έκδοσης της απόφασης, έπρεπε καθολικά να διακοπεί η παρακράτηση της ΕΑΣ από τις μηνιαίες συντάξεις του συνόλου των συνταξιούχων του Δημοσίου.

Με την υπ’ αριθμ. 1477/2021 απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου κρίθηκε ότι η παρακράτηση της ΕΑΣ είναι αντισυνταγματική και συνεπώς κρατήθηκε παρανόμως από τις μηνιαίες συντάξεις των συνταξιούχων του Δημοσίου για το χρονικό διάστημα 10.02.2017 έως 31.12.2018.

Για το χρονικό διάστημα 01.01.2019 και εντεύθεν η παρακράτηση της ΕΑΣ από τις συντάξεις των δημοσίων λειτουργών και υπαλλήλων, για την ενίσχυση του Ασφαλιστικού Κεφαλαίου Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ), που έχει συσταθεί για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του συνταξιοδοτικού συστήματος, δεν είναι αντισυνταγματική διότι τα ποσά της κράτησης μεταφέρονται στο ΑΚΑΓΕ σκοπός του οποίου δεν είναι η άμεση κάλυψη ελλειμμάτων των εν λόγω φορέων, αλλά η συγκρότηση αποθεματικού για τις μελλοντικές γενεές συνταξιούχων και όχι για την τρέχουσα, προκειμένου να βοηθήσει έναντι οποιασδήποτε δυσμενούς εξέλιξης των συνταξιοδοτικών δεδομένων.

Ο Συνήγορος του Πολίτη επισημαίνει εκ νέου, ότι η υπ’ αριθμ. 1477/2021 απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ως αποτέλεσμα προδικαστικού ερωτήματος, πρέπει καθολικά να εφαρμοστεί για το σύνολο των συνταξιούχων του Δημοσίου και δεν υφίσταται λόγος οι συνταξιούχοι να ταλαιπωρούνται υποβάλλοντας μεμονωμένα αιτήσεις προς το Ελεγκτικό Συνέδριο σε περίπτωση μη συμμόρφωσης στην απόφασή του.

Οποιαδήποτε διαφορετική ενέργεια από την πλευρά της διοίκησης θα ερχόταν σε αντίφαση με τις γενικές αρχές του δικαίου με τις οποίες οφείλει να ευθυγραμμίζεται η δράση της Διοίκησης, την αρχή της νομιμότητας, της χρηστής διοίκησης, της ασφάλειας δικαίου, της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης και κυρίως η αρχή της ισότητας η οποία επιβάλλει την ομοιόμορφη μεταχείριση των προσώπων που βρίσκονται κάτω από τις ίδιες συνθήκες. 

Με επιστολή του προς τον Υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, ο Συνήγορος του Πολίτη ζητά να συμμορφωθεί η διοίκηση με τις αποφάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να εκδοθεί η αναγκαία Υπουργική Απόφαση, σύμφωνα με τα οριζόμενα του ν. 4387/2016, προκειμένου να εκδοθούν οι σχετικές τροποποιητικές συνταξιοδοτικές αποφάσεις.

Στον Συνήγορο του Πολίτη προσέφυγαν συνταξιούχοι βουλευτές για την μη συμμόρφωση της Γενικής Διεύθυνσης Συντάξεων Δημοσίου του e-ΕΦΚΑ σε αποφάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου για αναπροσαρμογή της σύνταξής τους. Η εκτέλεση των αποφάσεων εκκρεμεί επί σειρά ετών, σε πολλές περιπτώσεις και πέραν της πενταετίας. Ο Συνήγορος του Πολίτη συνέταξε πόρισμα προς τον αρμόδιο Υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων με το οποίο επισημαίνει την υποχρέωση συμμόρφωσης της διοίκησης προς τις δικαστικές αποφάσεις η οποία συνιστά θεμελιώδη πτυχή και έκφραση της αρχής του κράτους δικαίου και της δημοκρατικής αρχής, αποτελώντας ταυτόχρονα και ρητή συνταγματική επιταγή.

Γι’ αυτό το λόγο, θα πρέπει να εκδοθεί και η αναγκαία υπουργική απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, σύμφωνα με τα οριζόμενα της παρ. 4 β του άρθρου 23 του ν. 4387/2016 με την οποία να καθορίζονται ο τρόπος, ο χρόνος και η διαδικασία καταβολής των αναδρομικών ποσών σύνταξης, που δικαιούνται συνταξιούχοι του Δημοσίου κατά το ν.δ. 99/1974, καθώς και οι κληρονόμοι τους, λόγω της αναπροσαρμογής των συντάξεών τους με βάση τις διατάξεις του άρθρου 57 του ν. 3691/2008, σε εκτέλεση τελεσίδικων δικαστικών αποφάσεων του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Άλλωστε, για το θέμα αυτό, το Τριμελές Συμβούλιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου διαπιστώνοντας τη μη συμμόρφωση της διοίκησης, επιβάλλει και χρηματικά πρόστιμα προς το Δημόσιο το οποίο καλείται να καταβάλει στους προσφεύγοντες.