Αθήνα 22.4.2008, 07:04
Γονική άδεια και άδεια απουσίας από την εργασία τους, άνευ αποδοχών, δικαιούνται οι εργαζόμενοι άνδρες και γυναίκες με σχέση ναυτικής εργασίας σε εμπορικά πλοία.

Τα παραπάνω προβλέπονται από το προεδρικό διάταγμα 37/2008 (ΦΕΚ Α' 64/15 Απριλίου 2008), το οποίο ενσωματώνει στο εθνικό μας Δίκαιο την οδηγία 96/34/ΕΚ του Συμβουλίου της 3ης Ιουνίου 1996 σχετικά με τη συμφωνία - πλαίσιο για τη γονική άδεια, που συνήφθη την 14η Δεκεμβρίου 1995 από την Ένωση των Συνομοσπονδιών της Βιομηχανίας και των Εργοδοτών της Ευρώπης (UNICE), το Ευρωπαϊκό Κέντρο Δημοσίων Επιχειρήσεων (CEEP) και την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων (CES).

Το π.δ. εφαρμόζεται σε γονείς άνδρες και γυναίκες που εργάζονται με σχέση ναυτικής εργασίας σε εμπορικά πλοία και ορίζει τους ελάχιστους κανόνες για τη διευκόλυνση του συνδυασμού των επαγγελματικών και οικογενειακών υποχρεώσεων των εργαζομένων αυτών.

Σύμφωνα με αυτό, σε εμπορικά πλοία κάθε κατηγορίας, η οργανική σύνθεση προσωπικού των οποίων προβλέπει αριθμό ναυτικών μικρότερο από τριάντα, επιτρέπεται να συμφωνούνται μεταξύ εργοδότη και ναυτικού ειδικές ρυθμίσεις, ως προς τον τρόπο άσκησης του δικαιώματος λήψης γονικής άδειας, όπως αυτός καθορίζεται από τις διατάξεις του παρόντος π.δ., λαμβανομένων υπόψη των λειτουργικών αναγκών του πλοίου.

Σε κάθε γονέα ναυτικό, που εργάζεται με σχέση ναυτικής εργασίας, εφόσον έχει συμπληρώσει συνολική θαλάσσια υπηρεσία τουλάχιστον δώδεκα μηνών, γεννάται δικαίωμα να λάβει γονική άδεια χωρίς αποδοχές, συνολικής διάρκειας τουλάχιστον τριών μηνών, για να μπορέσει να ασχοληθεί με το παιδί του μέχρι αυτό να συμπληρώσει την ηλικία των πέντε ετών. Το δικαίωμα αυτό δεν μεταβιβάζεται.
Σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων παιδιών το δικαίωμα γονικής άδειας είναι αυτοτελές για το καθένα από αυτά εφόσον από το χρόνο λήξης της αδείας που δόθηκε για το προηγούμενο παιδί ο εργαζόμενος ναυτικός συμπλήρωσε δωδεκάμηνη τουλάχιστον συνολική θαλάσσια υπηρεσία. Το δικαίωμα γονικής άδειας με τις ίδιες πιο πάνω προϋποθέσεις παρέχεται και σε περίπτωση υιοθεσίας παιδιού.

Για το χρόνο άσκησης του δικαιώματος γονικής άδειας ο εργαζόμενος ναυτικός πρέπει να ενημερώσει σχετικά τον πλοίαρχο ή τον εργοδότη τουλάχιστον ένα μήνα πριν την έναρξή της, οπότε ή άδεια χορηγείται, στον πρώτο λιμένα κατάπλου του πλοίου εφόσον έχει παρέλθει η πιο πάνω προθεσμία προειδοποίησης.

Η γονική άδεια παρέχεται άπαξ και στο σύνολο της εκτός από αντίθετη συμφωνία μεταξύ ναυτικού και
εργοδότη. Ο πλοίαρχος ή ο εργοδότης μπορούν να αναβάλουν τη χορήγηση της γονικής άδειας:
α) στην περίπτωση που αποδεδειγμένα δεν καθίσταται δυνατή η εξεύρεση αντικαταστάτη του εργαζομένου ναυτικού,
β) κατά τους μήνες Ιούνιο – Ιούλιο – Αύγουστο – Σεπτέμβριο σε εργαζόμενους ναυτικούς σε δρομολογημένα επιβατηγά ακτοπλοϊκά πλοία και σε επιβατηγά τουριστικά πλοία.
4) Για την αντικατάσταση του εργαζομένου ναυτικού στον οποίο έχει χορηγηθεί γονική άδεια, επιτρέπεται να συνάπτεται σύμβαση ορισμένου χρόνου.
5) Σε περιπτώσεις χορήγησης γονικής άδειας, καταχωρίζεται σχετική εγγραφή στο ναυτολόγιο, στο ημερολόγιο γέφυρας του πλοίου καθώς και στην αντίστοιχη θυρίδα και στη σελίδα παρατηρήσεων του ναυτικού φυλλαδίου του εργαζομένου ναυτικού.

Ο εργαζόμενος ναυτικός που ασκεί το δικαίωμα της γονικής άδειας καλύπτει τα έξοδα μετακίνησής του από και προς το πλοίο. Ο ναυτικός έχει την δυνατότητα εάν το επιθυμεί να συνεχίσει κατά το χρόνο της γονικής άδειας την ασφαλιστική του κάλυψη στο Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο, καταβάλλοντας ο ίδιος το σύνολο των εισφορών που αναλογούν. Επίσης έχει δικαίωμα να επανέλθει στην εργασία του στην ίδια θέση στο πλοίο που υπηρετούσε ή σε περίπτωση αδυναμίας σε εργασία ισοδύναμη ή ανάλογη, εφόσον τουλάχιστον δεκαπέντε ημέρες πριν τη λήξη της γονικής άδειας, δηλώσει εγγράφως προς τον εργοδότη την πρόθεσή του να ασκήσει το δικαίωμα αυτό. Η μη υποβολή της πιο πάνω δήλωσης ισοδυναμεί με παραίτηση του ναυτικού από το δικαίωμα αυτό.

Η αίτηση ή η λήψη της γονικής άδειας, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος π.δ., δεν μπορεί να αποτελέσει λόγο καταγγελίας της σύμβασης ναυτολόγησης εκ μέρους του εργοδότη.

Τηρουμένων των διαδικασιών χορήγησης έγκρισης από την Αρχή που προβλέπεται στο άρθρο 89 του
ν.δ. 187/1973 «Περί Κώδικος Δημοσίου Ναυτικού Δικαίου» και υπό την προϋπόθεση ότι δεν υφίσταται κίνδυνος για την ασφάλεια του πλοίου και των επιβαινόντων, ο πλοίαρχος χορηγεί σε εργαζόμενο ναυτικό άδεια απουσίας από το πλοίο για χρονικό διάστημα μέχρι 144 ώρες συνολικά σε χρονική περίοδο ενός έτους, για λόγους ανωτέρας βίας που συνδέονται με επείγοντες οικογενειακούς λόγους του εργαζομένου ναυτικού, σε περίπτωση ασθένειας ή ατυχήματος εξαρτώμενου από αυτόν μέλους, που καθιστά απαραίτητη την άμεση παρουσία του. Εάν η απουσία αυτή συνεπάγεται και έξοδα μετακίνησης, αυτά βαρύνουν το ναυτικό. Σε περιπτώσεις χορήγησης άδειας απουσίας, καταχωρείται σχετική εγγραφή στο ημερολόγιο γεφύρας του πλοίου και σε σελίδα παρατηρήσεων του ναυτικού φυλλαδίου του εργαζομένου ναυτικού.

Η άδεια απουσίας είναι δυνατό να χορηγείται εφάπαξ ή τμηματικά και κατά το χρόνο διάρκειάς της ο
ναυτικός δεν δικαιούται αποδοχές. Η μη έγκαιρη επιστροφή του ναυτικού στο πλοίο μετά το πέρας της
άδειας απουσίας συνιστά λόγο καταγγελίας της σύμβασης ναυτολόγησης, χωρίς δικαίωμα αποζημίωσης.

Στην έννοια του όρου «εξαρτώμενα μέλη» περιλαμβάνονται: α) τα παιδιά, φυσικά ή υιοθετημένα, β) ο ή η σύζυγος, γ) οι γονείς, αδελφοί και αδελφές.

Η ισχύς του π.δ. άρχισε με την δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 15 Απριλίου 2008.