Αθήνα 8.5.2008, 16:22
Διευκρινιστική εγκύκλιο προς όλους τους φορείς κύριας ασφάλισης αρμοδιότητας του υπουργείου (πλην ΟΓΑ), με την οποία παρέχονται οδηγίες για την εφαρμογή των μέτρων για την προστασία και στήριξη της μητρότητας και κατ’ επέκταση του θεσμού της οικογένειας που προβλέπονται στον νόμο 3655/2008 για τη «Διοικητική και οργανωτική μεταρρύθμιση του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης και λοιπές ασφαλιστικές διατάξεις», εξέδωσε ο Γενικός Γραμματέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων κ. Δημοσθένης Μαμμωνάς.

Οι οδηγίες αφορούν στην εφαρμογή των άρθρων 140 και 141 παράγραφος 1 και 2 που αφορούν:
- Το δικαίωμα συνταξιοδότησης και του ασφαλισμένου πατέρα ανάπηρου παιδιού με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω.
- Την αναγνώριση πλασματικού χρόνου εργασίας προκειμενου για συνταξιοδότηση.
- Τη μείωση κατά 50% των εισφορών στον φορέα κύρια ασφάλισης των ασφαλισμένων μητέρων κατά τους πρώτους 12 μήνες που έπονται της γέννησης κάθε παιδιού.

Αναλυτικά:

* Με τις διατάξεις του άρθρου 140 του ν. 2566/2008 επεκτείνεται και στον ασφαλισμένο, σε όλους τους ασφαλιστικούς φορείς αρμοδιότητας του υπουργείου Απασχόλησης, πατέρα ανάπηρου παιδιού με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, η δυνατότητα να συνταξιοδοτηθεί με τους όρους και τις προϋποθέσεις που ισχύουν για τις μητέρες ανάπηρων παιδιών, σύμφωνα τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 5 του ν. 3232/2004.
Οι ασφαλισμένες μητέρες ανάπηρων παιδιών με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω -ανεξάρτητα του χρόνου υπαγωγής τους στην ασφάλιση- έχουν τη δυνατότητα να συνταξιοδοτηθούν, χωρίς όριο ηλικίας, εφόσον έχουν πραγματοποιήσει 7.500 ημέρες ή 25 έτη ασφάλισης.
Η δυνατότητα συνταξιοδότησης με τις παραπάνω προϋποθέσεις χορηγείται διαζευκτικά και στον ασφαλισμένο πατέρα, εφόσον η ασφαλισμένη μητέρα δεν το ασκεί ή έχει αποβιώσει.
Στην περίπτωση που και οι δύο σύζυγοι είναι εν ζωή, προκειμένου να ασκηθεί το δικαίωμα από τον ασφαλισμένο πατέρα θα πρέπει να προηγηθεί δήλωση της μητέρας προς τον ασφαλιστικό της φορέα ή τους φορείς, εφόσον ασφαλίζεται σε περισσότερους από έναν φορείς, στην οποία θα δηλώνει ότι δεν έχει ασκήσει ούτε θα ασκήσει το δικαίωμα συνταξιοδότησης με τις διατάξεις αυτές.
Εάν η εν ζωή μητέρα δεν είναι εργαζόμενη και ως εκ τούτου ασφαλισμένη σε οποιοδήποτε φορέα με δικαίωμα λήψης σύνταξης, δεν παρέχεται στον πατέρα δυνατότητα άσκησης του ανωτέρω δικαιώματος, καθότι η παρασχεθείσα δυνατότητα συνταξιοδότησης πηγάζει από την αναγκαιότητα φροντίδας και συμπαράστασης του παιδιού.
Εάν ο γάμος έχει λυθεί, δικαίωμα συνταξιοδότησης έχει ο ασφαλισμένος γονέας ο οποίος έχει τη  μέριμνα του ανάπηρου παιδιού ή παιδιών, ή έχει οριστεί δικαστικά συμπαραστάτης λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής ή σωματικής αναπηρίας του παιδιού .
Οι παραπάνω διατάξεις έχουν άμεση εφαρμογή, δηλαδή ισχύουν από 3.4.2008 (ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου 3655).

* Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 141 του ν. 3655/2008 επεκτείνεται σε όλους τους ασφαλιστικούς φορείς, πλήν του ΟΓΑ, η δυνατότητα της μητέρας ασφαλισμένης για αναγνώριση πλασματικού χρόνου για κάθε παιδί και μέχρι 3 παιδιά, τον οποίο πλέον μπορεί να χρησιμοποιεί τόσο για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος όσο και για προσαύξηση του ποσού της σύνταξης.
Συγκεκριμένα: 
- Το δικαίωμα αναγνώρισης πλασματικού χρόνου αφορά τις ασφαλισμένες (ανεξάρτητα χρόνου υπαγωγής στην ασφάλιση) σε οποιοδήποτε Ασφαλιστικό Οργανισμό Κύριας Ασφάλισης Μισθωτών και Αυτοαπασχολούμενων, πλήν του ΟΓΑ. Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση ασφάλισης σε περισσότερους του ενός ασφαλιστικούς φορείς, το δικαίωμα αναγνώρισης ασκείται σε ένα φορέα, τον οποίο επιλέγει η ίδια η ασφαλισμένη μητέρα. 
- Ο πλασματικός χρόνος αφορά τα παιδιά που αποκτώνται από 1.1.2000 και εφεξής. 
- Ο αναγνωριζόμενος πλασματικός χρόνος δεν μπορεί να υπερβεί  συνολικά τα 5 χρόνια.
Συγκεκριμένα ανέρχεται σε 1 έτος ή 300 ημέρες ασφάλισης για το πρώτο παιδί και σε 2 ή 600 ημέρες ασφάλισης για κάθε επόμενο παιδί και μέχρι το τρίτο. Πέραν του ανωτέρω χρόνου των 5 ετών και προκειμένου για μισθωτούς, μπορεί επιπλέον να αναγνωρισθεί και ο χρόνος γονικής άδειας ανατροφής παιδιών που προβλέπεται από τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 5 του ν. 1483/84 και ο οποίος ανέρχεται σε 3,5 μήνε . Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να προσμετρηθεί χρόνος γονικής άδειας που υπερβαίνει τους 3,5 μήνες , ακόμα και αν υφίσταται ειδική πρόβλεψη σε Κλαδική Συλλογική σύμβαση Εργασίας.
- Ο αναγνωριζόμενος χρόνος αξιοποιείται ουσιαστικά, αφού χρησιμοποιείται τόσο για θεμελίωση δικαιώματος σε πλήρη σύνταξη γήρατος, όσο και για προσαύξηση του ποσού της σύνταξης.
Σύμφωνα με τη ρητή γραμματική διατύπωση της κοινοποιούμενης διάταξης ο αναγνωριζόμενος πλασματικός χρόνος δεν συνυπολογίζεται για τη συμπλήρωση:
Α: Των 37 ετών ασφάλισης
Β. Των 4.500 ημερών ασφάλισης ή 15 ετών
Γ. Των ημερών εργασίας που απαιτούνται να έχουν διανυθεί σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, προκειμένου να καταστεί δυνατή η συνταξιοδότηση κατά τον ΚΒΑΕ.
Δ. Του χρόνου ασφάλισης που απαιτείται κατά περίπτωση για τη συνταξιοδότηση των μητέρων ανηλίκων ή ανάπηρων παιδιών.
Ως χρόνος κατά τον οποίο ασκείται το δικαίωμα ορίζεται η ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης για λήψη πλήρους σύνταξης γήρατος .
- Δικαίωμα χρησιμοποίησης του πλασματικού αυτού χρόνου παρέχεται και στους  πατέρες ασφαλισμένους, εφόσον το σχετικό δικαίωμα δεν ασκείται από τη μητέρα. Για την απόδειξη της μη χρήσης του δικαιώματος από τη μητέρα απαιτείται η υποβολή εκ μέρους της υπεύθυνης δήλωσης προς τον συνταξιοδοτικό της φορέα ή τους φορείς, εφόσον ασφαλίζεται σε περισσότερους από έναν φορείς, ότι δεν έχει ασκήσει ούτε πρόκειται να ασκήσει το δικαίωμά της αυτό. Στην περίπτωση που του ανωτέρω δικαιώματος κάνει χρήση ο πατέρας, η αναγνώριση τελεί υπό τους ανωτέρω περιορισμούς.
Η αναγνώριση του ανωτέρω πλασματικού χρόνου, προκειμένου για μισθωτούς, γίνεται με βάση τη συνολική εισφορά εργοδότη και εργαζόμενου για τον κλάδο κύριας σύνταξης του οικείου φορέα, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί κατά τη χρονική στιγμή της υποβολής της αίτησης  και δεν μπορεί να υπολείπεται από το μηνιαίο συνολικό ασφάλιστρο ( εργοδότη και εργαζόμενου) κλάδου κύριας σύνταξης του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ.
Βάση υπολογισμού της εισφοράς ορίζεται το ισχύον κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης 25πλάσιο του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη .
Σε ό,τι αφορά τους ελεύθερους επαγγελματίες, η αναγνώριση γίνεται στον μεν κλάδο Κύριας Σύνταξης του ΟΑΕΕ με την εισφορά που αντιστοιχεί στην ασφαλιστική κατηγορία στην οποία ο ασφαλισμένος κατέβαλε εισφορές κατά το τελευταίο έτος ασφάλισης, όπως αυτή διαμορφώνεται κάθε φορά, στους δε φορείς κύριας ασφάλισης ανεξάρτητα απασχολουμένων (ΤΣΑΥ, ΤΣΜΕΔΕ, και Ταμείο Νομικών), με την εισφορά του ελευθέρως ασκούντος το επάγγελμα, άνω των 5 ετών παλαιού και νέου ασφαλισμένου, όπως κάθε φορά διαμορφώνονται.
Η πρόβλεψη του τρόπου υπολογισμού του ποσού της εξαγοράς έχει την έννοια του προσδιορισμού του ποσού με το οποίο θα επιβαρυνθεί ο Προϋπολογισμός του Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, δεδομένου ότι η δαπάνη  από την αναγνώριση του πλασματικού χρόνου, όπως και στη διάταξη του ν. 3029/02 , καλύπτεται εξολοκλήρου από τον οικείο ασφαλιστικό φορέα

* Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 141 του ν. 3655/2008 θεσπίζεται για πρώτη φορά για τις μητέρες ασφαλισμένες όλων των φορέων κύριας ασφάλισης μείωση κατά 50% των εισφορών κλάδου κύριας σύνταξης που τις βαρύνουν κατά τους πρώτους 12 μήνες που έπονται εκείνου της γέννησης κάθε παιδιού.
Στην περίπτωση της επιδότησης λόγω λοχείας ορίζεται σαφώς ότιπαραπάνω καταβολή των μειωμένων εισφορών κλάδου κύριας σύνταξης χωρεί για το δωδεκάμηνο που έπεται της λήξης της επιδότησης λόγω λοχείας.
Με δεδομένο ότι δεν προσδιορίζεται στην διάταξη ότι ο τοκετός πρέπει να έχει επέλθει μετά τις 3.4.08 (ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου), θεωρούμε ότι η ανωτέρω ρύθμιση καταλαμβάνει τόσο τις γυναίκες που θα αποκτήσουν παιδί μετά την ανωτέρω ημερομηνία όσο και τις περιπτώσεις εργαζόμενων γυναικών που έχουν γεννήσει πριν τις 3.4.08.
Στην τελευταία αυτή περίπτωση η καταβολή των μειωμένων εισφορών γίνεται από τις 3.4.08 και για όσο χρονικό διάστημα υπολείπεται μέχρι τη συμπλήρωση του 12μηνου μετά το μήνα που έλαβε χώρα ο τοκετός ή τη λήξη της επιδότησης λόγω λοχείας . 
Διευκρινίζεται ότι εφόσον από φορείς κύριας ασφάλισης αυτοαπασχολουμένων, προβλέπεται καταβολή μειωμένων εισφορών (για νεοεισερχόμενο στο επάγγελμα) δεν επιτρέπεται σώρευση των μειώσεων, αλλά ισχύει το μεγαλύτερο ποσοστό μείωσης.