Αθήνα 23.5.2011, 12:54

Οι σπουδαστές των ΕΠΑΛ - ΕΠΑΣ επιλέγουν την ειδικότητά τους με βάση τα ενδιαφέροντα και τις κλίσεις τους σε ποσοστό 41% και την επαγγελματική αποκατάσταση σε ποσοστό 37%. Το 75% του μαθητικού δυναμικού επιλέγει το Γενικό Λύκειο και το 25% το Επαγγελματικό Λύκειο. Ωστόσο, ο αριθμός των μαθητών μειώνεται τα τελευταία χρόνια για λόγους που έχουν να κάνουν με την ελλειπή ενημέρωση του κοινού για τις δυνατότητες της επαγγελματικής εκπαίδευσης, την απαξίωσή της από κύκλους της εκπαιδευτικής κοινότητας, την μη θεσμοθέτηση επαγγελματικών δικαιώματων, τις συχνές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις.

Τα παραπάνω είναι μερικά από τα βασικά συμπεράσματα έρευνας για τα ΕΠΑΛ - ΕΠΑΣ, που πραγματοποίησε το υπουργείο Παιδείας. Ειδικότερα, πρόκειται για την πρώτη μελέτη αποτύπωσης της υφιστάμενης κατάστασης σε ΕΠΑΛ - ΕΠΑΣ με την ανάπτυξη και αξιοποίηση εργαλείων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ), που γίνεται στο πλαίσιο εφαρμογής των εκπαιδευτικών πολιτικών και παρεμβάσεων του υπουργείου.

Η έρευνα αποκαλύπτει ότι, εκτός από τη φθίνουσα πορεία του μαθητικού πληθυσμού, έχουν προκύψει και σοβαρές στρεβλώσεις σε όλη τη διοικητική και οργανωτική δομή της δημόσιας τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης, όπως είναι η λειτουργία πολλών ολιγομελών τμημάτων, οι αυξημένες υπεραριθμίες καθηγητών και η αναντιστοιχία των ειδικοτήτων σε σχέση με τις ανάγκες ανάπτυξης.

Διαπιστώνεται ότι σε όλες τις Περιφέρειες της Χώρας υπάρχουν ΕΠΑΛ και ΕΠΑΣ με ολιγομελή τμήματα (λιγότεροι από 10 μαθητές), ως αποτέλεσμα της συρρίκνωσης του μαθητικού δυναμικού της δημόσιας τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης. Ειδικότερα καταγράφονται 1.156 ολιγομελή τμήματα στα ημερήσια ΕΠΑΛ, 416 ολιγομελή τμήματα στα εσπερινά ΕΠΑΛ και 424 ολιγομελή τμήματα στις ΕΠΑΣ. Σε επίπεδο σχολικών μονάδων, στα Επαγγελματικά Λύκεια (ημερήσια και εσπερινά), το 24% έχει λιγότερους από 100 ενεργούς μαθητές, το 53% έχει από 100 έως 299 ενεργούς μαθητές και μόνον το 23% έχει από 300 μαθητές και πάνω.

Αντίστοιχα στις Επαγγελματικές Σχολές, το 27% έχει λιγότερους από 50 ενεργούς μαθητές, το 24% έχει από 50 έως 99 ενεργούς μαθητές και μόνον το 13% έχει πάνω από 200 μαθητές.

Εκτός από τη μείωση των μαθητών, στα ΕΠΑΛ και τις ΕΠΑΣ υπάρχει και σοβαρή μείωση των ωρών διδασκαλίας των μαθημάτων ειδικότητας σε σχέση με τα Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια (ΤΕΕ) που λειτουργούσαν πριν. Οι δύο αυτοί παράγοντες σε συνδυασμό με την κατάργηση των μαθημάτων γενικής παιδείας από τις ΕΠΑΣ, προκάλεσαν πολλές υπεραριθμίες εκπαιδευτικών. Σε όλα τα ΕΠΑΛ και τις ΕΠΑΣ της χώρας καταγράφονται 948 καθηγητές με ελάχιστο ή καθόλου διδακτικό ωράριο (Πίνακας 4), εκ των οποίων οι 289 είναι καθηγητές γενικών μαθημάτων. Σύμφωνα με τα στοιχεία, υπάρχουν Τομείς στους οποίους σε κάθε πέντε περίπου μαθητές αντιστοιχεί ένας εκπαιδευτικός.

Στα ΕΠΑΛ λειτουργούν 19 ειδικότητες κατανεμημένες σε 12 τομείς. Διαπιστώνεται ότι οι Τομείς των ΕΠΑΛ δεν έχουν ισόρροπη κάλυψη από τους μαθητές. Υπάρχουν 6 μεγάλοι Τομείς που συγκεντρώνουν -ο κάθε ένας τους- ποσοστό άνω του 10% του συνόλου των μαθητών. Οι υπόλοιποι 6 Τομείς συγκεντρώνουν ποσοστά κάτω του 5%. Οι Τομείς που ανήκουν στον κλάδο των Υπηρεσιών εμφανίζονται να έχουν μεγαλύτερη ανάπτυξη σε σχέση με τους Τομείς που παρέχουν βιομηχανικές/τεχνικές ειδικεύσεις.

Στις ΕΠΑ.Σ είναι θεσμοθετημένες 33 ειδικότητες, εκ των οποίων το υπουργείο Παιδείας λειτουργεί τις 21. Σε αυτές τις ΕΠΑΣ το 87% των μαθητών κατευθύνεται σε 8 κυρίως Ειδικότητες. Από τους μαθητές αυτούς, το 41% ακολουθεί τις ειδικότητες Κομμωτικής και Αισθητικής, το 32% ακολουθεί 4 τεχνικές ειδικότητες (Θερμοϋδραυλικών, Ηλεκτρολόγων, Αερίων Καυσίμων και Αμαξωμάτων) και το 14% ακολουθεί τις παραϊατρικές ειδικότητες (Βοηθών Φαρμακείων και Φυσιοθεραπευτών).

Σε ό,τι αφορά στον εργαστηριακό εξοπλισμό που διαθέτει η δευτεροβάθμια τεχνική - επαγγελματική εκπαίδευση, σύμφωνα με τα στοιχεία της ποσοτικής αποτύπωσης, σε όλη τη χώρα λειτουργούν 3618 εργαστήρια, με 41 διαφορετικές ειδικεύσεις, καθώς επίσης, 32 αίθουσες Γραμμικού Σχεδίου, 11 αίθουσες Ελεύθερου Σχεδίου και 102 εργαστήρια Φυσικής - Χημείας. Από το σύνολο των εργαστηρίων τα 2.773 λειτουργούν σε Σχολικά Εργαστηριακά Κέντρα (ΣΕΚ) και τα υπόλοιπα 990 σε ΕΠΑΛ. Τα εργαστήρια που λειτουργούν στα ΣΕΚ μπορεί να τα χρησιμοποιούν περισσότερες σχολικές μονάδες (ΕΠΑΛ, ΕΠΑΣ, ΙΕΚ) και με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται οικονομία στις δαπάνες εξοπλισμού και συντήρησής τους.

Η έρευνα υλοποιήθηκε από το Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών (ΕΑΙΤΥ) και εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Εκπαίδευση και  Διά Βίου Μάθηση 2007-2013» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση - Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και από εθνικούς πόρους.

* Δείτε αναλυτικά στοιχεία για την έρευνα.
* Στο συνημμένο αρχείο θα βρείτε και ανάλυση της έρευνας από το υπουργείο Παιδείας.